© Cactus Boy
კანაფი და მისი კულტივაცია

1
© Cactus Boy
სარჩევი

1) კანაფი – შესავალი…………………………………………………………………………………………………… 8
a) კანაფი ……………………………………………………………………………………………………………….. 9
b) კანაფის მოხმარება ………………………………………………………………………………………….. 12
2) რა იწვევს ამაღლებულ ეფექტს? ……………………………………………………………………………. 14
a) THC (ტეტრაჰიდროკანაბინოლი)……………………………………………………………………. 15
b) CBD (კანაბიდიოლი)……………………………………………………………………………………….. 15
3) კანაფის გაზრდა დახურულ სივრცეში (Indoor Grow)……………………………………………. 16
4) კანაფის გაზრდა ღია სივრცეში (Outdoor grow)…………………………………………………….. 18
a) რომელი უკეთესია – ჰიდროფონიკა თუ ნიადაგი?…………………………………………. 19
5) შტამები – ჯიშები ………………………………………………………………………………………………….. 21
a) ინდიკა …………………………………………………………………………………………………………….. 22
b) სატივა ……………………………………………………………………………………………………………… 24
6) შესაბამისი შტამის შერჩევა……………………………………………………………………………………. 25
a) შტამები მშრალი და ცხელი კლიმატისთვის ………………………………………………….. 26
b) შტამების ჩამონათვალი ძლიერი ეფექტის მიხედვით……………………………………. 27
7) თესლები……………………………………………………………………………………………………………….. 29
a) ჯანსაღი თესლის შერჩევა……………………………………………………………………………….. 30
8) მსოფლიოს საუკეთესო სათესლე ბანკები……………………………………………………………… 31
9) თესლების შენახვა…………………………………………………………………………………………………. 35
10) კანაფი……………………………………………………………………………………………………………………. 37
11) სქესი……………………………………………………………………………………………………………………… 39
a) პრე – ყვავილობა ……………………………………………………………………………………………… 40
b) მამალი (ე.წ. პეტუხი) თუ დედალი ?………………………………………………………………. 41
c) ჰერმოფროდიტი……………………………………………………………………………………………… 45
12) სქესის დადგენის მეთოდები ………………………………………………………………………………… 45
13) კანაფის ზრდის ციკლი …………………………………………………………………………………………. 47
a) კანაფის ზრდის ციკლის ეტაპები……………………………………………………………………. 47
2
© Cactus Boy
b) განათება ………………………………………………………………………………………………………….. 51
c) მორწყვა …………………………………………………………………………………………………………… 52
d) მცენარის კვება ………………………………………………………………………………………………… 52
e) ყვავილობის წინა პერიოდი…………………………………………………………………………….. 53
f) როდის დავაწყებინოთ მცენარეს ყვავილობა?………………………………………………… 53
14) ყვავილობა…………………………………………………………………………………………………………….. 55
a) კვება ………………………………………………………………………………………………………………… 57
b) დანამატები……………………………………………………………………………………………………… 58
c) 12/12 სინათლის ციკლით ყვავილობის წამოწყება………………………………………….. 58
d) სიბნელის ციკლი…………………………………………………………………………………………….. 60
e) ყვავილობის დაჩქარება…………………………………………………………………………………… 61
f) ყვავილობის ეტაპების ქრონოლოგია ……………………………………………………………… 62
15) განათების სისტემა………………………………………………………………………………………………… 63
a) ბუნებრივი მზის სინათლის ციკლი………………………………………………………………… 65
b) განათების საფუძვლები ………………………………………………………………………………….. 65
c) ვატები……………………………………………………………………………………………………………… 68
d) ლუმენები………………………………………………………………………………………………………… 68
16) განათების წყაროები……………………………………………………………………………………………… 70
a) ფლუორესცენტური ნათურა…………………………………………………………………………… 70
b) LED განათება …………………………………………………………………………………………………… 71
c) LED განათება და კანაფის გაზრდა?………………………………………………………………… 72
17) მაღალი ინტენსივობის განმუხტვის (HID) განათება …………………………………………….. 72
a) მეტალოჰალოგენი (Metal Halide) ……………………………………………………………………. 73
b) მეტალოჰალოგენი:………………………………………………………………………………………….. 74
c) მაღალი წნევის ნატრიუმი – სოდიუმი (HPS) ………………………………………………….. 75
18) მცენარეების განათება …………………………………………………………………………………………… 78
a) ბალასტი………………………………………………………………………………………………………….. 78
b) განათების განლაგება………………………………………………………………………………………. 79
c) განათების პოზიციონირება…………………………………………………………………………….. 80
3
© Cactus Boy
d) განათების ოპტიმალური მანძილი …………………………………………………………………. 80
e) ნათურის სიმხურვალე ……………………………………………………………………………………. 82
f) სინათლით მოხრა/დაჭიმვა …………………………………………………………………………….. 82
g) რეფლექტორები………………………………………………………………………………………………. 84
h) ნათურების გამოცვლა …………………………………………………………………………………….. 86
i) ელექტროენერგია ……………………………………………………………………………………………. 87
j) ელექტროენერგიის დანახარჯი………………………………………………………………………. 88
k) ელექტროენერგიის მოხმარების ეფექტურად გამოყენება და შემცირება……….. 89
19) განათების გრაფიკი……………………………………………………………………………………………….. 90
20) გაღვივება………………………………………………………………………………………………………………. 91
a) ტემპერატურა ………………………………………………………………………………………………….. 96
b) ჟანგბადი………………………………………………………………………………………………………….. 96
21) გაღვივების ტექნიკები ………………………………………………………………………………………….. 97
a) ჩალბობა ………………………………………………………………………………………………………….. 97
b) ნიადაგი …………………………………………………………………………………………………………… 99
c) ქაღალდის მეთოდი……………………………………………………………………………………….. 100
d) სწრაფი გაღვივების მეთოდი დასერვით ………………………………………………………. 102
e) რა დრო დასჭირდება გაღვივებას?………………………………………………………………… 102
f) რთული გაღვივების ტექნიკის მაგალითი…………………………………………………….. 103
22) როდესაც თესლი აღმოცენდება …………………………………………………………………………… 103
a) ნერგი……………………………………………………………………………………………………………… 104
b) 10 მიზეზი რის გამოც შეიძლება თესლი ვერ გაღვივდეს……………………………… 107
c) ნერგების დათესვა…………………………………………………………………………………………. 108
d) ნერგების გადარგვა ……………………………………………………………………………………….. 109
e) ტემპერატურა ………………………………………………………………………………………………… 109
f) სინათლე………………………………………………………………………………………………………… 109
g) როდის უნდა მივცეთ ნერგებს სასუქი?…………………………………………………………. 110
23) მცენარის სტრესი ………………………………………………………………………………………………… 110
a) მცენარის ნელი ზრდის 8 მიზეზი …………………………………………………………………. 111
4
© Cactus Boy
24) ნიადაგში გაზრდა ……………………………………………………………………………………………….. 113
a) ქოთნები ………………………………………………………………………………………………………… 113
b) ჭკვიანი ქოთნები – ქსოვილის ქოთნები………………………………………………………… 116
c) საჰაერო ქოთნები – ეარპოტი…………………………………………………………………………. 117
25) გასაზრდელი ბაზა ………………………………………………………………………………………………. 118
a) ტექსტურა ……………………………………………………………………………………………………… 119
b) დანამატები……………………………………………………………………………………………………. 119
c) უნიადაგო ნარევი………………………………………………………………………………………….. 121
d) ბაღის ნიადაგი ………………………………………………………………………………………………. 122
26) გადანერგვა………………………………………………………………………………………………………….. 122
a) კვება ………………………………………………………………………………………………………………. 124
b) გადარგვის ეტაპები……………………………………………………………………………………….. 125
c) ნიადაგის კონტეინერებში ფესვების ზრდის მაქსიმიზაცია………………………….. 126
27) ჟანგბადი……………………………………………………………………………………………………………… 128
28) სასუქები ……………………………………………………………………………………………………………… 128
29) ორგანული კვება …………………………………………………………………………………………………. 129
a) ქიმიური VS ორგანული………………………………………………………………………………… 131
b) ქიმიური საკვები ნივთიერებები …………………………………………………………………… 133
c) ორგანული საკვები ნივთიერებები……………………………………………………………….. 133
d) საკვები ნივთიერებები ………………………………………………………………………………….. 133
e) მიკრო – ელემენტები……………………………………………………………………………………… 135
f) ქიმიური სასქები და მათი გამოყენება ………………………………………………………….. 136
g) მნიშვნელოვანი რჩევები კანაფის დამატებების შესახებ ………………………………. 138
h) კანაფის კარგი საკვები ნივთიერებების ბრენდები ……………………………………….. 138
i) ორგანული სასუქები NPK მნიშვნელობები და მათი გამოყენება …………………. 139
j) კვება ………………………………………………………………………………………………………………. 140
k) რა კომპოსტი/ნარჩენები უნდა გამოვიყენოთ?………………………………………………. 141
30) მორწყვა……………………………………………………………………………………………………………….. 142
a) როდის მოვრწყათ? ………………………………………………………………………………………… 143
5
© Cactus Boy
b) როგორი წყლით მოვრწყათ?………………………………………………………………………….. 145
c) ონკანის წყალი ………………………………………………………………………………………………. 145
d) გამოხდილი წყალი ……………………………………………………………………………………….. 147
31) მჟანიანობის დონე Ph Level …………………………………………………………………………………. 147
a) PH დონის კონტროლი ………………………………………………………………………………….. 149
32) შესავალი – კლომირება ……………………………………………………………………………………….. 151
a) თესლებით გაზრდა vs კლონირება……………………………………………………………….. 155
33) კლონირება………………………………………………………………………………………………………….. 161
a) მშობელი მცენარის შერჩევა…………………………………………………………………………… 161
b) ბონსაი დედის გაზრდის რჩევები …………………………………………………………………. 162
c) კლონების აღება აყვავებული მცენარიდან……………………………………………………. 163
d) რამდენი კლონი ავიღოთ და როდის? …………………………………………………………… 163
e) მუდმივი მოსავლიანობა ……………………………………………………………………………….. 164
34) კლონირების ტექნიკა ………………………………………………………………………………………….. 164
a) კლონირების დაწყებამდე ……………………………………………………………………………… 165
b) კლონების არჩევა …………………………………………………………………………………………… 165
c) კლონის შერჩევა (სად მოვჭრათ კლონი?)……………………………………………………… 166
d) კლონის გამზადება.გასხვლა: (ქვედა კვანძების მოხსნა) ………………………………. 168
e) გასხლული კლონი:……………………………………………………………………………………….. 168
f) კლონის ჩარგვა………………………………………………………………………………………………. 169
g) ყოველდღიური მოვლა: ………………………………………………………………………………… 170
h) გაფესვიანების შემოწმება………………………………………………………………………………. 171
i) გაფესვიანების შედეგ…………………………………………………………………………………….. 172
j) რჩევები:…………………………………………………………………………………………………………. 172
k) კლონირება – ეტაპების მიხედვით ………………………………………………………………… 173
l) კლონირება პერლიტში და ვერმიკულიტში …………………………………………………. 176
35) კლონების გადარგვა ……………………………………………………………………………………………. 177
a) კლონების გადანერგვა – ეტაპობრივად…………………………………………………………. 178
36) კლონის მოვლა ……………………………………………………………………………………………………. 179
6
© Cactus Boy
a) რა დროს სჭირდებათ კლონებს დასაფესვიანებლად ?………………………………….. 180
b) განათება ………………………………………………………………………………………………………… 181
c) სასუქები………………………………………………………………………………………………………… 182
d) ტემპერატურა ………………………………………………………………………………………………… 183
e) ph დონე …………………………………………………………………………………………………………. 183
f) მორწყვა …………………………………………………………………………………………………………. 183
g) როგორ გავიგო, საჭიროა თუ არა ტორფის კუბის მორწყვა?…………………………. 184
h) ინდივიდუალური კუბების მორწყვა ……………………………………………………………. 185
i) ტენიანობა ……………………………………………………………………………………………………… 185
j) გამათბობელი ხალიჩით კლონების გათბობა ……………………………………………….. 187
k) კლონებში სტრესი შემცირება ……………………………………………………………………….. 188
37) კანაფის გაზრდა ჰიდროფონიკაში………………………………………………………………………. 188
a) დადებით მხარეები:………………………………………………………………………………………. 192
b) ნაკლოვანებები:……………………………………………………………………………………………… 192
c) ჰიდროპონიული ნაყოფის გემო ……………………………………………………………………. 193
d) როგორ მუშაობს ჰიდროპონიური ზრდა………………………………………………………. 194
e) ჟანგბადი………………………………………………………………………………………………………… 195
f) განათება ………………………………………………………………………………………………………… 196
38) მზარდი საშუალება …………………………………………………………………………………………….. 196
39) TDS, PPM და EC…………………………………………………………………………………………………… 203
a) სულ გახსნილი მყარი ელემენტები (TDS) და ნაწილები მილიონზე (PPM)….. 203
40) NPK სიმძლავრის სახელმძღვანელო……………………………………………………………………. 205
41) PPMs თითოეული ზრდის ფაზისთვის……………………………………………………………….. 206
42) მცენარის გასაზრდელი ოთახი – გროუ რუმი/გროუ ბოქსი…………………………………. 209
43) თქვენი გასაზრდელი ოთახის მოწყობა……………………………………………………………….. 211
a) სისუფთავე…………………………………………………………………………………………………….. 212
b) ამრეკლები, რეფლექტორები…………………………………………………………………………. 213
c) არეკლილი ზედაპირის არჩევა ……………………………………………………………………… 214
44) გარემო პირობები მაქსიმალური შედეგისთვის…………………………………………………… 216
7
© Cactus Boy
a) ჟანგბადი………………………………………………………………………………………………………… 216
b) ჰაერის ვენტილაცია ………………………………………………………………………………………. 217
c) ტემპერატურა ………………………………………………………………………………………………… 218
d) ტენიანობა ……………………………………………………………………………………………………… 219
45) კანაფის გაზრდის მეთოდები………………………………………………………………………………. 220
a) Sea of Green (SOG) – მწვანე ზღვა……………………………………………………………………. 221
b) Screen Of Greem – SCROG მწვანე ეკრანი……………………………………………………….. 223
46) კანაფის გაწვრთნა ……………………………………………………………………………………………….. 225
a) Prunning – გასხვლა………………………………………………………………………………………… 227
b) Topping – ტოპინგი…………………………………………………………………………………………. 229
c) FIM (F*** I Missed!) – ფიმინგი…………………………………………………………………………. 233
d) Low Stress Training LST – დაბალი სტრესის ტრენინგი ………………………………….. 236
47) მარიხუანას მოსავლის აღება……………………………………………………………………………….. 244
48) როდის ავიღოთ მოსავალი?…………………………………………………………………………………. 245
a) ეფექტის სახეობა……………………………………………………………………………………………. 245
b) ტრიქომები…………………………………………………………………………………………………….. 246
c) მოსავლის აღება და დაღვინება/შენახვა………………………………………………………… 248
d) კულმინაცია…………………………………………………………………………………………………… 249
8
© Cactus Boy
კანაფი – შესავალი

საკუთარი კანაფის მოყვანა საინტერესო და სახალისოა! სახლში გაზრდილი კანაფი არა
მხოლოდ იდეალურია მცირე ზომის კარადებში გაზრდის მოყვარულთათვის, არამედ
ასევე წარმოადგენს სარფიან კარიერას სამრეწველო კანაფის მებაღეების/ფერმერების
სფეროში. კანაფის მებაღეებს შეუძლიათ აწარმოონ მაღალი კლასის განჯის
შეუზღუდავი მარაგი, პრაქტიკულად უფასოდ!
იქნება გაშენებული შენობაში თუ გარეთ, ჰიდროპონიკით თუ ნიადაგით, იმისათვის,
რომ კანაფი კარგად გაიზარდოს, მას ექვსი ძირითადი პირობა სჭირდება:

1. სინათლე. (უნდა იყოს შესაბამისი სპექტრი, ინტენსივობა და ხანგრძლივობა).
2. წყალი. (უნდა იყოს უხვი, მაგრამ არა გადაჭარბებული).
3. ჰაერი. (უნდა იყოს იდეალური ტემპერატურა, ჰაერის ცირკულაცია და მდიდარი
   CO²).
4. საკვები ნივთიერებები. (უნდა შეიცავდეს სწორ დოზებს).
5. საზრდელი ნედლეული (ქოქოსი, მიწა, მიქსი თუ ჰიდროფონიკა; ყველას უნდა
   ჰქონდეს შესაბამისი ტექსტურა და ინგრედიენტები).
6. ოპტიმალური გარემო პირობები. (სითბო, ტენიანობა და ა.შ.).
   9
   © Cactus Boy
   კანაფი

კანაფი, ინდური კანაფის მცენარე, Cannabis Sativa (კანაფი), არის მცენარე, რომელიც
შედგება ფოთლებისა და ყვავილებისგან. ზოგადად, მას აშრობენ, აქუცმაცებენ და
ნედლეულს ფაიფებში ათავსებენ ან სიგარეტად ახვევენ მოწევისთვის. ამ მცენარის
ნედლეული ასევე შეიძლება დაემატოს საკვებს და სასმელებს. კანაფი განსხვავდება
პოტენციალით, რაც დამოკიდებულია იმაზე, თუ სად და როგორ მოჰყავთ იგი,
როგორი ფორმით მოხმარებისთვის ამზადებენ ან ინახავენ.

კანაფი ერთადერთი მცენარეა, რომელიც აწარმოებს ნივთიერებებს, რომლები
ცნობილია როგორც კანაბინოიდები. ეს კანაბინოიდები ფსიქოაქტიურია და
პასუხისმგებელია მარიხუანის სხვადასხვა მოქმედებაზე. არა ყველა, მაგრამ ბევრი
კანაბინოიდის სახეობას ამაღლების ეფექტი ახასიათებს.
10
© Cactus Boy

ყველაზე მნიშვნელოვანი კანაბინოიდი და აქტიური ინგრედიენტი,
ტეტრაჰიდროკანაბინოლი (THC), გვხვდება როგორც მამრობითი, ასევე მდედრობითი
მცენარეების ყველა ნაწილში, მაგრამ ყველაზე მეტად კონცენტრირებულია ფისში
(კანაბინში) ქალის ყვავილოვან ზედა ნაწილში.
ჰაშიში, კანაფის ნაყოფის უფრო ძლიერი ფორმა, მზადდება ამ ფისის შეგროვებით,
გამოშრობით და დაახლოებით რვაჯერ ძლიერია, ვიდრე ჩვეულებრივ გამშრალი
კანაფი შეერთებულ შტატებში ჩატარებული კვლევის თანახმად. ძლიერი მარიხუანის
მშრალი ყვავილების ტოტები (კვირტები) შეიძლება შეიცავდეს 25%+ THC- ს.
ჩინეთის ბოტანიკურ მცენარეულ არქივებში ნახსენები კანაფი ძვ. წ. 2700 წლით
თარიღდება. ეს მცენარე დიდხანს განიხილებოდა, როგორც ტკივილგამაყუჩებელი,
საანესთეზიო, ანტიდეპრესანტი, ანტიბიოტიკი და დამამშვიდებელი საშუალება.
მიუხედავად იმისა, რომ მას ჩვეულებრივ იყენებდნენ როგორც ბალზამირებულს ან
შებოლილს, მე -19 საუკუნეში ზოგჯერ მას იყენებდნენ გონორეის და სტენოკარდიის
სამკურნალოდ.
კანაფის გავლენა მომხმარებელზე დამოკიდებულია ნაყოფის სიძლიერეზე, რამდენად
ხშირად ხდება მისი მოწევა, რამდენად ცოტა ხნის წინ მიიღო ორგანიზზმა ის და
როგორ რეაგირებს სხეული ეფექტის მიმართ.
11
© Cactus Boy
კანაფის დადებითი ეფექტები

1) ამაღლებული განწყობა
2) მოდუნება, სტრესის შემცირება, დამშვიდება
3) კრეატიულობა, შემოქმედებითობა, ფილოსოფიური და ღრმა ფიქრების და
იდეების გამარტივება. მუსიკის და ხელოვნების დაფასება
4) ცნობიერების გაზრდა (გემო, ყნოსვლა, შეგრძნება)
5) კუნთების დაღლილობის განელება. ამაღლებული სხეულის შეგრძნება. სხეულის
/ გონების კავშირის ზრდა.
6) ტკივილის შემსუბუქება (თავის ტკივილი, კრუნჩხვები და სხვა მრავალი)
შემცირებული გულისრევა (ასევე გამოიყენება სამედიცინო მიზნით)
კანაფის ნეიტრალური ეფექტრები

1) გაზრდილი მადა; სასუსნავები
2) ცნობიერების ცვლილება, ძილიანობა
3) მოთენთილობა, მეხსიერების შესუსტება
4) თვალების ჩაწითლება, პირის სიმშრალე
კანაფის უარყოფითი ეფექტი

1) გულისრევა
2) ხველა, ასთმა, ზედა სასუნთქი არხების პრობლემები
3) მეხსიერების შემოკლება, რომელიც გამოწვეულია ხშირი მოხმარებისაგან.
4) რეაქციების შენელება.
5) განსაკუთრებით ცუდია მაქნანის მართვის დროს
6) გულის აჩქარება, აგზნება, დაძაბულობა, შფოთვები,
7) პანიკური შეტევები მაღალი დოზების მიღებისას.
8) თავის ტკივილი – მგრძნობიარე მომხმარებლებზე
9) თავბრუსხვევა, დაბნეულობა.
10) კანაფზე ფსიქოლოგიური დამოკიდებულების განვითარების სიმპტომები
ზოგიერთ მომხმარებელში ყოველდღიური გამოყენების შემდეგ ხდება. ესენი
შეიძლება გაგრძელდეს 1-6 კვირის განმავლობაში გამოყენების შეწყვეტიდან და
შეიძლება მოიცავდეს შფოთვას, ანჰედონიას (სიამოვნების შემცირებულ
გამოცდილებას), თავის ტკივილებს, ზოგად უსიამოვნებას / დისკომფორტს, ძილის
გაძნელებასა და კანაფის მოწევის ძლიერ სურვილს.
12
© Cactus Boy
კანაფის მოხმარება

არსებობს კანაფის მოხმარების მრავალი ხერხი
ფაიფები და ბონგები

ბევრი ეშმაკურად შემუშავებული პროდუქტი იყიდება ბაზარზე, რომლებიც
აცხადებენ, რომ უფრო გრილ კვამლს გვთავაზობენ, მაგრამ მათი გამოყენება
უსაფრთხო და ეფექტური არ არის. მოერიდეთ ხის, ალუმინის ან პლასტმასის
მასალებს. გამოიყენეთ შუშის, უჟანგავი ფოლადის ან სპილენძის მილები და ღეროები.
ჯოინთი

კანაფის მოწევა “ჯოინთში” არის მოწევის ერთ-ერთი ყველაზე უვნებელი გზა.
ფხვიერი, ცხიმოვანი ჯოინთი სასურველია იყოს წვრილი, რადგან კვამლის
ტემპერატურა სქელ სახსარში დაბალია. კანაფის თამბაქოს შერევა ეწინააღმდეგება
THC– ის დადებით ეფექტებს. ზოგიერთი გამოკვლევის თანახმად, კანაფმა შეიძლება
თამბაქოს მავნე ზეგავლენა შეასუსტოს, მაგრამ არსებობს მონაცემები, რომ კანაფის
დამამშვიდებელი მოქმედება საშუალებას აძლევს თამბაქოს ტოქსინებს, უფრო ღრმად
ჩასწვდნენ ფილტვების უჯრედებს. არსებობს მტკიცებულებები, რომ წვრილი ჯოინთი
უფრო ენერგიულ ამაღლების ეფექტი ახასიათებს, ხოლო მსხვილ ჯოინთს აქვს უფრო
დამამშვიდებელი ეფექტი (სხვადასხვა დამწვრობის ტემპერატურის გამო). თავიდან
13
© Cactus Boy
აიცილეთ ქაღალდები”მარწყვის” არომატის ქიმიკატებით და მსგავსი რამ,
“ცისარტყელები” და ნებისმიერი ფერადი ქაღალდი.
წყლის – გრავიტაციული ბონგი (ე.წ. ბულბულატორი)

ბოლოდროინდელი გამოკვლევების თანახმად, გრავიტაციული ბონგები კანაფის
მოწევის ყველაზე მავნე და ნაკლებად ეფექტური მეთოდია. ამ მეთოდს შეუძლია
წყლის მოხვედრა ფილტვებში და ფილტვების მრავალი დაავადებების გამოწვევა!
საკვები და სასმელები

ჰაშიშის პატარა ნაჭრის ან კანაფის ჭამა, რომელიც მომზადებულია ტორტის, სასმელის
ან სხვა საკვების სახით, არის კანაფის გამოყენების ძალიან ეფექტური და ეკონომიური
მეთოდი. ამოქმედებას 30-60 წუთამდე სჭირდება და ეფექტრი შეიძლება გაგრძელდეს
4-12 საათამდე. ამ მეთოდით დოზის გადაჭარბება ძალიან მარტივია ზედმეტი ჭამით.
ამან შეიძლება გამოიწვიოს უსიამოვნო შეგრძნება, მაგრამ არ აყენებს ორგანიზმს
ხანგრძლივ ფიზიკურ ზიანეს. ეჭვის შემთხვევაში, მიიღეთ ჯერ მცირე დოზა და
შემდეგ თანდათან გაზარდეთ სურვილისამებრ.

14
© Cactus Boy
რა იწვევს ამაღლებულ ეფექტს?
მთავარი ფაქტორები რაც ამაღლებული ეფექტის ხარისხს და ინტენსივობას
განაპირობებს არის კანაბინოიდების რაოდენობა და თანაფარდობა მცენარის
კვირტში. კანაბინოიდი არის ის, რაც პასუხისმგებელია ეფექტის სიძლიერესა და
ხარისხზე. ამჟამად ცნობილია 40-ზე მეტი კანაბინოიდის სახელობა, მაგრამ მათი
უმეტესობა ძალიან მცირე რაოდენობით გვხვდება და არ არის მნიშვნელოვანი მაღალი
ხარისხისთვის. კანაბინოიდები, რომლებიც ყველაზე დიდი რაოდენობით გვხვდება
და ყველაზე დიდ გავლენას ახდენს თქვენს კვირტზე, არის THC, CBN THCV და CBC.
THC (ტეტრაჰიდროკანაბინოლი) – არის მთავარი ფსიქოაქტიური ინგრედიენტი
კანაფში. ეს არის ყველაზე მაღალი. THC გვხვდება კანაფის ყველა სახეობაში.
CBD (კანაბიდიოლი) – გვხვდება კანაფის თითქმის ყველა ჯიშში იმ რაოდენობით,
რომლებიც მიკროავტობუსის მოცულობამდეა და არსებული კანაბინოიდების 95
პროცენტია. სუფთა სახით CBD არ არის ფსიქოაქტიური, მაგრამ მას აქვს
დამამშვიდებელი, ანტიბიოტიკი და ტკივილგამაყუჩებელი თვისებები. CBD ხელს
უწყობს მაღალ მაჩვენებლებს THC– სთან ურთიერთქმედებისას, მაღალ გარკვეული
თვისებების გასაძლიერებლად ან ანტაგნირებაში. ზოგადად, ის აძლიერებს
დეპრესიულ ეფექტებს და ეწინააღმდეგება ეიფორიულ ეფექტებს. CBD ასევე
ცნობილია მაღალი დაწყების შეფერხებით, მაგრამ ეს მას ბევრად მეტხანს უძლებს. ასე
რომ, THC-CBD კოეფიციენტები ძალიან მნიშვნელოვანია თქვენი მაღალი ეფექტის
გათვალისწინებისას. გაითვალისწინეთ, რომ კანაბინოიდების კოეფიციენტები,
რომლებიც გვხვდება სხვადასხვა სახის კანაფის მცენარეებში, ასევე ძალიან
განსხვავდება.
15
© Cactus Boy
THC (ტეტრაჰიდროკანაბინოლი)
THC არის მარიხუანის აქტიური ფსიქოაქტიური ინგრედიენტი, რომელიც
მომხმარებელს ამაღლებულ გრძნობას ანიჭებს. მის გარეშე, ან უკიდურესად მცირე
რაოდენობის მოხმარებით – თქვენ ამ ეფექტს ვერ იგრძნობთ. მცენარის ყველა THC
დონე მნიშვნელოვნად განსხვავდება. ზოგიერთ მცენარეს შეიძლება ჰქონდეს THC
დონე 100%, მაგრამ THC– ის რაოდენობა იყოს დაბალი, ამიტომ მისი ეფექტიც სუსტი
იქნება. მეორეს მხრივ, ზოგიერთ მცენარეს შეიძლება ჰქონდეს მხოლოდ 50% THC ,
მაგრამ დონე ძალიან მაღალი იყოს.
ძირითადი განსხვავება THC დონესა და THC რაოდენობას შორის არის ის, რომ THC
დონეები წინასწარ განსაზღვრულია გენეტიკურად. ეს ნიშნავს, რომ მათ რაოდენობას
მებაღე ვერ გააკონტროლებს. THC რაოდენობა კი, ფაქტობრივად, კონტროლდება
მებაღის მიერ. კანაფის მოყვანისას, THC რაოდენობა ძირითადად კვირტის მასაა და
ფისის რაოდენობა, რომლის წარმოქმნაცაა შესაძლებელი.
იმის დასადგენად, რამდენად ძლიერი და პოტენციურია მცენარე, შტამების
გამოკვლევისას, უნდა შეამოწმეთ სწორედ THC დონე. დღესდღეობით ბევრი სათესლე
ბანკი ნათლად ასახავს შტამების ლეგიტიმურ THC დონეს, მაგრამ ასევე არსებობს
უამრავი ჩრდილიანი თესლის დილერები, რომლებიც გადაჭარბებულად აფასებენ
თავიანთი პროდუქტის THC დონეს.
CBD (კანაბიდიოლი)
CBD აძლიერებს THC– ის გარკვეულ ეფექტებს და თრგუნავს სხვებს. CBD არის THC
იზომერი, რაც ნიშნავს, რომ მათ აქვთ იგივე მოლეკულური ფორმულა, მაგრამ აქვთ
სხვადასხვა სტრუქტურული ფორმულები. ძირითადად ისინი ზუსტად ერთი და
იგივე მოლეკულებისგან შედგება, გარდა იმ შემთხვევისა, რომ მოლეკულები
დაკავშირებულია სხვადასხვა რიგით.
CBD– ს არ გააჩნია ფსიქოაქტიური/გამაბრუებელი თვისებები, თუმცა არეგულირებს
THC– ის ეიფორიულ ეფექტს და მას უფრო მეტად აძლევს დამამშვიდებელ ეფექტს
(უფრო მეტად „ადუნებს“). კანაფს ხშირად აქვს CBD მაღალი შემცველობა.
მაღალი THC და დაბალი CBD წარმოქმნის ძლიერ მკაფიო და უფრო ენერგიულ
ამაღლების ეფქტს. დაბალი THC და მაღალი CBD წარმოქმნის დამშვიდებულ
ლეტარგიულ შეგრძნებას, მძიმე დუნე დაღლილ სხეულს და მოსაწყენ განცდას.
რომ შევაჯამოთ, თუ გსურთ უფრო ენერგიული ეფექტი, უფრო მეტი THC და ნაკლები
CBD გსურთ. ჩვეულებრივ Sativa და Sativa – დომინანტ ჰიბრიდებს აქვთ მეტი THC და
ნაკლები CBD. თუ გსურთ უფრო მოდუნების ეფექტი, მაშინ, რა თქმა უნდა, გსურთ
16
© Cactus Boy
მეტი CBD, რომელიც ჩვეულებრივ გვხვდება ინდიკაში და ინდიკა დომინანტურ
ჰიბრიდებში. მაგრამ გახსოვდეთ, მხოლოდ CBD თავისით არაფერს აკეთებს; ის
მხოლოდ არეგულირებს THC– ის ამაღლებულ ეფექტს.
კანაფის გაზრდა დახურულ სივრცეში (Indoor Grow)
შენობაში გაზრდა ძალიან პოპულარულია. შენობაში მარიხუანის მოყვანის სარგებელი
არის ის, რომ თქვენ გაქვთ 100% სრული კონტროლი იმ გარემოზე, რომელსაც
უბრალოდ ვერ დაარეგულირებთ გარეთ – ეს ნიშნავს, რომ გარანტირებული გაქვთ,
რომ ყოველთვის მიიღებთ კარგი ხარისხის მცენარეს და შეძლებთ თქვენი მცენარეების
დაცვას მათი ზრდის ციკლების დროს. შენობაში შეიძლება ძალიან ძლიერი ეფექტის
მქონე კვირტის გაზრდა. შენობაში მოყვანა ნიშნავს სრულ კონტროლს ტენიანობაზე,
ოპტიმალურ ტემპერატურაზე, საკვებ ნივთიერებებზე, განათებაზე და სხვა მრავალ
მნიშვნელოვან ფაქტორზე, რაც აუცილებელია მცენარეთა უწყვეტი ზრდისთვის.
გარდა ამისა, თქვენ ასევე გაქვთ სრული კონტროლი, როდის და როგორ უნდა აყვავდეს
თქვენი მცენარეები მათი განათებით, ისევე როგორც ეს არ ხდება მაშინ, როდესაც
იზრდება გარეთ. ასევე ბევრად უსაფრთხოა შენობაში მოყვანა. ამიტომ მრავალი
მებაღის აზრით, შენობაში მოყვანილი მარიხუანის ხარისხი გაცილებით უკეთესია,
ვიდრე გარეთ გაშენებული.

17
© Cactus Boy

რა თქმა უნდა, უარყოფითი მხარეებიც აქვს კანაფის შენობაში მოყვანაში.
ბუნებრივი მზის განათება საუკეთესო წყაროა ნებისმიერი მიწიერი კულტურისთვის.
შიდა განათება მძლავრია, მაგრამ მზის სხივების ეფექტთან ახლოს არაფერია. ასევე,
სავენტილაციო საკითხები ხშირად დიდ შეშფოთებას იწვევს მებაღეებისთვის ვინც
დახურულ სივრცეში ზრდის მცენარეს. დახურული ადგილი ხშირად წარმოქმნის
სითბოს და არ გააჩნია საკმარისი სუფთა ჰაერი. ორივე ეს პრობლემა ადვილად
გამოსწორდება სავენტილაციო სისტემის მეშვეობით, თუმცა ამ ყვეალფერის
დარეგულერება დრო, გამოცდილებას, ცოდნას და ფინანსურ სახსრებს მოითხოვს.
გადაწყვეტილების მიღებამდე გახსოვდეთ, რომ შენობაში გაშენება, თქვენი არჩეული
სივრცის მიხედვით, ზეგავლენას მოახდენს მცენარის ზრდის პოტენციაზე. იმისდა
მიხედვით, თუ რა სივრცეში აპირებთ გაშენებას, ჩვეულებრივ, კანაფის მცენარე ვერ
მიაღწევს შიგნით იმ სიმაღლეს, რასაც გარეთ.
18
© Cactus Boy

კანაფის გაზრდა ღია სივრცეში (Outdoor grow)
გარეთ გაზრდას შეუძლია დაგიზოგოთ ბევრი ფული, როდესაც საქმე განათებას ეხება.
გარეთ კანაფის მცენარეები გამოიყენებენ სინათლის უდიდეს წყაროს -მზეს, რომელიც
უფასოა! გაითვალისწინეთ, გარეთ გაზრდისას ფოტოპერიოდული მცენარის
განვითარება უფრო ნელი ტემპით მიმდინარეობს, ასე რომ, მცენარეს ყვავილობის
დასასრულებლად მეტი დრო სჭირდება. გარეთ გაზზრდის სარგებელი ის არის, რომ
თქვენ არ უნდა იდარდოთ ჰაერის ცირკულაციაზე და სუფთა ჰაერით ბოქსის
მომარაგებაზე, რადგან გერეთ ეს ყველაფერი ბუნებრივად მიეწოდება მცენარეს. გარეთ
გაზრდისას ასევე მცენარე უმეტეს შემთხვევაში შედარებით უხვ მოსავალს გვაძლევს.
გარეთ გაზრდას აქვს უარყოფითი მხარეებიც. თქვენ არ აკონტროლებთ სინათლის
ციკლებს და მცენარე უნდა გაიზარდოს ბუნებრივი წლიური ციკლზე, თქვენ არ გაქვთ
არანაირი კონფიდენციალურობა, გაქვთ ღია ვენტილაცია, რაც ნიშნავს, რომ თქვენი
მცენარეები შეიძლება დაიმტვეროს სხვა ველური მცენარეებისაგან.
ასე რომ გახსოვდეთ, რომ საერთოდ გარეთ გაზრდა = მასიური მოსავალი, დაბალი
ხარისხი გარემოსდაცვითი კონტროლის არარსებობის გამო.
შენობაშიგაზრდა = დაბალი მოსავლიანობა, გაცილებით მაღალი ხარისხი.
19
© Cactus Boy
რომელი უკეთესია – ჰიდროფონიკა თუ ნიადაგი?
შიდა მებაღეები თავდაპირველად ძალიან მნიშვნელოვანი არჩევანის წინაშე დგებიან.
ჰიდროპონიკის სისტემა თუ ნიადაგი? ერთის მხრივ გაქვთ ნიადაგი, ტრადიციული
ზრდის საშუალება, რომელსაც ათასობით წლის განმავლობაში იყენებდნენ
მცენარეების გასაზრდელად, ხოლო მეორეს მხრივ თქვენ გაქვთ ჰიდროპონიკა,
მცენარეთა წყლის, საკვებ ნივთიერებების მოყვანის უახლესი პრაქტიკა, მაგრამ
არავითარი მიწა.
პოპულარულია მოსაზრება, რომ ახალბედა მებაღეებისთვის “უკეთესი”, უფრო
მოსახერხებელი პარამეტრია ნიადაგი. ჰიდროპონიკა მცენარეებს უფრო სწრაფად
ზრდის, მაგრამ დაწყებისას, თუ ძალიან სწრაფად არ აითვისებთ გაზრდის პრაქტიკას,
ეს ჩვეულებრივ არ გახდის თქვენს კვირტებს უფრო ძლიერს ვიდრე ნიადაგი
(თავდაპირველად). ჰიდროპონიკა უნდა სცადოთ მას შემდეგ, რაც ნიადაგით
რამდენიმე წარმატებულ მცენარეს გაზრდით.
თუ თესლიდან იწყებთ და ზრდით პირადი მოხმარებისთვის, ნიადაგი პრაქტიკული
მზარდი საშუალებაა. თუ მოსავალი იწყება კლონებით და კომერციული სახე აქვს,
ჰიდროპონიკის დაყენება ნამდვილად უფრო პრაქტიკულია.
პოპულარული მოსაზრებაა, რომ ნიადაგით გაზრდილი მცენარის ნაყოფი ბევრად
აღემატება ხარისხის ფაქტორებით: როგორიცაა კვირტის გემო და არომატი. ასევე მასში
გაზრდა უფრო იაფია. ბევრ მწარმოებელს ასევე მიაჩნია, რომ ნიადაგი უფრო ამტანია
და მებაღეს შეცდომებს პატიობს. თუმცა ჰიდროპონიკაში, რამოდენიმე შეცდომა
შეიძლება ძვირად დაგიჯდეთ როგროც თქვენ ასევე მცენარესაც.
ჰიდროპონიკის ბაღის საკვები და ფესვების სისტემის დაყენება ხელს უწყობს მცენარის
უფრო სწრაფ განვითარებას, მაგრამ ამას დიდი მონიტორინგი სჭირდება.
ჰიდროპონიური ბაღები მცენარის საერთო ზრდას სარგებლობს ზომის მიხედვით –
ფესვთა სისტემები მთელ ნიადაგზე ვრცელდება ზედაპირის გასაზრდელად და იმის
ალბათობით, რომ მცენარე შთანთქავს მინერალებსა და წყალს.
ჰიდროპონიურად მოყვანილი მცენარეების, საკვები ნივთიერებები მთელ სითხის
ნარევშია. ამ გზით, ფესვთა სისტემა არ უნდა იყოს ისეთივე ფართო, როგორც ნიადაგზე
დაფუძნებული მცენარეები. ეს ნიშნავს, რომ მცენარეს შეუძლია მეტი საკვები
ნივთიერებები და ენერგია დაუთმოს ფესვთა სისტემის ზემოთ არსებული ნაწილების
განვითარებას, რაც ზრდის ისეთი სახეობაა, რომელიც იწვევს ძლიერ დიდ კვირტებს.
20
© Cactus Boy
ნიადაგში მოყვანილი მცენარეების ზრდასთან ერთად მათი ფესვთა სისტემა იწყებს
კრუნჩხვას/შეკუმშვას. შემდეგ ისინი უნდა მოათავსოთ უფრო დიდ ჭურჭელში, ან
გადარგონ. ჰიდროპონიურად მოყვანილ კანაფს გადანერგვას არ სჭირდება. ეს
დაზოგავს დროს და მნიშვნელოვნად ზრდის განვითარების ეფექტურობას
(ჰიდროპონიურად მოზრდილ მცენარეებს არ უწევთ გაუმკლავდეთ ისეთ
პრობლემებს, როგორიცაა “გადანერგვის შოკი”).

ჰიდროპონიური სისტემა ნამდვილად არის ტრადიციული ნიადაგის გაუმჯობესება,
როდესაც საქმე ეხება წარმოების სიჩქარესა და საერთო მოსავალს, მაგრამ ნიადაგში
მარიხუანას მოყვანა ბევრად უფრო ადვილია.
ჰიდროპონიური სისტემის დაყენება და მართვა არც ისე რთულია, მაგრამ არასწორი
სარწყავი ტაიმერის მსგავსად ერთმა დეტალმა შეიძლება გამოიწვიოსდიდი
პრობლემები, თუ დაუყოვნებლივ არ გამოსწორდა.
ჰიდროპონიკის დროს ხსნარში საკვები ნვთიერებების გაზავების მკაცრი
მონიტორინგია საჭირო, რომ დაბალანსებული იყოს დოზები, ხოლო კარგად
მომზადებულ ნიადაგს შეიძლება არ დასჭირდეს დამატებითი სასუქები მცენარის
მთელი ცხოვრების განმავლობაში. ნიადაგის შემთხვევაში თუ მას რეგულარულად
სწორი დოზებით მორწყავთ, როცა გაშრება, მცენარე აყვავდება და ბედნიერი იქნება.
21
© Cactus Boy
ბევრი მიიჩნევს, რომ ნიადაგით მოყვანილ ქოთანში ნაყოფს უფრო გემრიელი გემო
აქვს, ვიდრე ჰიდროპონიურად მოყვანილ ბალახს, მაგრამ ასეთ წესებს ყოველთვის აქვს
გამონაკლისები. ზოგიერთი მეწარმე მიიღებს საუკეთესოს ორივე სისტემიდან
ორგანული ჰიდროპონიკის ექსპერიმენტებით, მაგრამ უმეტესობა იყენებს ძირითადი
მარაგის ხსნარებს, რომლებიც შეიცავს საბაზისო სასუქებს და საკვებ ნივთიერებებს.
შტამები – ჯიშები
საკუთარი კანაფის გაზრდისათვის პირველი ნაბიჯი არის მარიხუანის თესლის კარგი
შტამების შეძენა. ეს პირველი გადამწყვეტი ნაბიჯი უმაღლესი ხარისხისა და
რაოდენობის მოსავლიანობის მისაღებად იწყება, კანაფის საუკეთესო შტამის თესლით.
გენეტიკა განსაზღვრავს მომწიფებული მცენარეების ხარისხს, ამიტომ ის, რისი ძებნაც
გსურთ, არის შტამები, რომელთაც აქვთ ხელსაყრელი გენეტიკა, პოტენციალი,
არომატი, სწრაფი ზრდა, ადრეული მომწიფება და სოკოს და მავნებლებისადმი
გამძლეობა. საუკეთესო თესლი მოდის საუკეთესო მცენარეებიდან და პირიქით.

თითოეული ჯიში არის ან “სუფთა” სახეობის ტიპი (ერთი და იმავე სახეობის ორი
მცენარის აღება და მათი გადაკვეთა) ან ორი ან მეტი სახეობის “შეჯვარება” (სხვადასხვა
მცენარის ორი მცენარის აღება და მათი გადაკვეთა). მაგალითად, Pure Sativa, Sativa
(ძირითადად sativa სახეობა ინდიკასთან ერთად), Pure Indica, Indica (ძირითადად
22
© Cactus Boy
ინდიკა ზოგიერთ სატივასთან ერთად) და Indica / Sativa Hybrid (ეს არის 50/50 ჯვარი
სატივას და ინდიკას სახეობებს შორის).
კანაფის შტამების უმეტესობა ორი სახეობის კანაფისგან არის მიღებული, ეს არის
Cannabis Indica და Cannabis Sativa. ორივე სახეობას აქვს ძალიან უნიკალური
მახასიათებლები, რომლებიც განსხვავებულად მოქმედებს მომხმარებელზე.
ინდიკა / სატივას ნაზავი მიიღებს უფრო დიდ მოსავალს, რომელიც არც ისე მაღალია,
როგორც სუფთა სატივა, მაგრამ THC დონე იქნება დაბალი და CBD დონე უფრო
მაღალი. თუ თქვენ შინ ზრდით Inidca / Sativa ჰიბრიდს მკაცრად გირჩევთ, რადგან მას
აქვს საუკეთესო ეფექტი და საუკეთესო მახასიათებლები შიდა ზრდისათვის.
სატივების გაზრდა შედარებით რთულია სახლის პირობებში სპეციფიკური სიმაღლის
მოთხოვნილებებისა და გვიანი ყვავილობის ტენდენციების გამო, ამიტომ
შესაძლებელია ჰიბრიდის გამოყვანა, რომელსაც აქვს Sativa- ს ენერგიული ცერებრული
ეფექტი და ინდიკას მცენარის ადრეული მომწიფება და “ადვილად მოსაშენებელი”
მახასიათებლები.
ინდიკა
ფიზიკური მახასიათებლები:
სიმაღლე – წკრიალა და მკვრივი მძიმე, კომპაქტური კვირტებით.
კვანძები – გრძელი ინტეროდები აქვს ტოტებს შორის, საშუალოდ 3-6 ინჩი.
ფოთოლი – ფართო წვეტიანი ფოთლები მარკირებისა და შაბლონების გარეშე,
გვერდებზე მომრგვალებული. ინდიკას ფოთლები ფართოა და მოკლე.

ინდიკა წარმოშობით მოდის ჰაშის მწარმოებელi ქვეყნებიდან, როგორიცაა ავღანეთი,
ტიბეტი და მაროკო. ისინი მოკლე მკვრივი მცენარეებია, ფართო ფოთლებით და
ხშირად იზრდება მუქი მწვანე. ყვავილობის დაწყების შემდეგ ისინი 6-დან 8 კვირამდე
23
© Cactus Boy
იზრდებიან. კვირტი სქელი და მკვრივი იქნება, სურნელი და არომატები მკვეთრი,
მძაფრი ტკბილი და ხილისებრი იქნება.
ინდიკას აქვს CBD და THC დაბალი დონე ვიდრე სატივას. ლაიკურად რომ ვთქვათ, ეს
ნიშნავს, რომ მარიხუანა სუფთა Cannabis Indica შტამიდან გამოიმუშავებს მძიმე,
დამაქვავებელ, დამღლელ ეფექტს.ინდიკას მოსავლიანობა, ჩვეულებრივ უფრო
მაღალია ვიდრე სატივა მცენარეები და მათ სიმწიფეს ცოტა ნაკლები დრო სჭირდება.
ინდიკას კვირტს მძაფრი სურნელი აქვს. მათი კვამლი სქელია, მცირე ზომის ტოკიც კი
ხშირად იწვევს ხველებას! Pure Indica აქვს სხეულის გაქვავების და ტახტზე მიჯაჭვის
თვისებები. საუკეთესო ინდიკატორებს აქვს სოციალური დასასვენებელი ამაღლების
ეფექტი, რაც საშუალებას აძლევს ადამიანს შეიგრძნოს და ისიამოვნოს გარემოთი,
მაგრამ არ იწვევს ფიქრების გადააზრებას ან გადაფასებას. სუფთა ხარისხის ინდიკა და
ჰაშიში შეიცავს დიდი რაოდენობით CBD- ს.
კანაფის ინდიკას შტამების მოყვანა უფრო ადვილია და მათი სიმაღლე დიდ არ არის,
როგორც კანაფის სატივას შტამების, მაგრამ ისინი უფრო ბუჩქოვანია და მოშორებით
უნდა გაიზარდოს. ისინი სქელი და ძლიერია, მათ შეუძლიათ უფრო დაბალ
ტემპერატურაში გაიზარდნონ, ვიდრე სატივა – საერთო ჯამში უფრო მკაცრი და
გამძლე მცენარეა. ამიტომაა, რომ ინდიკას შტამი საუკეთესოა დამწყებთათვის.
ასე რომ, ინდიკას შტამის მოყვანის შესახებ მთავარი ის არის, რომ ის აწარმოებს უფრო
მაღალ მოსავალს, ბევრად უფრო ადვილია მისი გაშენება, მისი სიგრძე უფრო მოკლეა
და უფრო სწრაფად იზრდება და მწიფდება. სიმწიფისთანავე, ფოთლების შეფერილობა
მუქი მეწამულია. მას აქვს მოკლე ტოტები დატვირთული სქელი, მკვრივი კვირტებით,
რომლებიც ადრე მწიფდება. ინდიკას მცენარეები ძირითადად, ბუჩქნარად,
ადრეულად მწიფდებიან, აქვთ მეტი ქლოროფილი და ნაკლები დამხმარე პიგმენტები
(აქსესუარი პიგმენტები მცენარეს იცავს მზის ზედმეტი სხივებისგან). ვინაიდან
ინდიკას შტამებს აქვთ მეტი ქლოროფილი ვიდრე სატივას, ისინი უფრო სწრაფად
იზრდებიან და მწიფდებიან.
ერთადერთი უარყოფითი მხარეა ის, რომ ინდიკა ნაკლებად პოტენციურია და,
როგორც წესი, არც ისე კარგი გემო აქვს. ხელოვნური შუქის ქვეშ ინდიკას მცენარე
უფრო სწრაფად მომწიფდება, ვიდრე სატივა. დაახლოებით ოთხი კვირის
განმავლობაში საჭიროა დამატებითი სინათლე სატივას მცენარის სიმწიფემდე
მოსაყვანად და მაშინაც მისი წონა ხშირად გაცილებით დაბალია. ამიტომ, ინდიკა
ბევრი მებაღის კანაფის საყვარელი სახეობაა.
24
© Cactus Boy
სატივა
ფიზიკური მახასიათებლები:
სიმაღლე – მაღალი და გამძლე ფუმფულა კვირტებით.
კვანძები – აქვს მოკლე ინტერდოდები ტოტებს შორის, საშუალოდ 3 ინჩი ან ნაკლები.
ფოთოლი – ვიწრო თითის მსგავსი მომრგვალო ფოთლები, მარმარილოს მსგავსი
ნიმუშებით. მოხდენილი და გრძელი

სატივას აქვს THC– ის შემცველობა და CBD– ის დაბალი დონე, ვიდრე ინდიკა. ეს
ნიშნავს, რომ მარიხუანა სუფთა სატივას შტამიდან წარმოქმნის უფრო კოგნიტურ
(თავის ტვინში), “ჰაეროვან” ტიპის ეფექტს, რომელიც უფრო ენერგიულია, ვიდრე
სუფთა ინდიკასთან შედარებით. სატივას კვირტებს ტკბილი, ხილისა და სუნამოს
სუნი აქვთ და მათი კვამლი ჩვეულებრივ გლუვია და ადვილად ისუნთქება.
ყვავილობის დაწყებისთანავე მათ სჭირდებათ 10-დან 16 კვირამდე მომწიფებისათვის.
ისინი ძალიან სწრაფად იზრდებიან და ერთ სეზონში შეუძლიათ 20 მეტრის სიმაღლის
მიღწევა. ისინი თავდაპირველად კოლუმბიიდან, მექსიკიდან, ტაილანდიდან და
სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიიდან წამოვიდნენ. კვირტები გრძელი და თხელია (ბევრად
უფრო თხელი მსუბუქი კვირტი), გაცილებით ნაკლებად მჭიდროდ დაკვირტული,
ვიდრე ინდიკა, თუმცა უფრო გრძელია (ზოგჯერ აღემატება 3 მეტრს). აყვავებული
კვირტის სტომები შეიძლება ოდნავ იასამნისფერი იყოს გრილ კლიმატში, მაგრამ
თბილ გარემოში მუქი ნარინჯისფერი ან წითელიც გახდება. მომწიფების დრო
მნიშვნელოვნად განსხვავდება.
სატივას მცენარეები უფრო მაღალია, უფრო დიდი ხანი სჭირდება დამწიფებას, აქვთ
ნაკლები ქლოროფილი და მეტი აქსესუარი პიგმენტი. როგორც სატივას შტამებს
25
© Cactus Boy
ნაკლები ქლოროფილი აქვთ, ვიდრე ინდიკას და ისინი უფრო მეტ ენერგიას და
სინათლეს მოითხოვენ გასაზრდელად.
სატივას აქვს უზარმაზარი ფესვთა სისტემა. ისინი გაცილებით უფრო ტოლერანტული
არიან გვალვასთან, ვიდრე ინდიკას მცენარე. ზოგადად მოსავალი უფრო დაბალია,
ვიდრე ინდიკა, მაგრამ მცენარეები უფრო ძლიერია. სატივას იზრდება უფრო გრძელი
დრო, ამიტომ ისინი საუკეთესოდ შეეფერება გარეთ მზრდელ მებაღეებს.
სატივას კვირტების დადებითი მხარეა, რომ ისინი უფრო ძლიერია და ძალიან კარგი
გემო აქვს. როგორც წესი, სუფთა სატივებს აქვთ მაღალი THC / CBD თანაფარდობა (ანუ
CBD– ს დიდი შემცველობა არ აქვს) და, შესაბამისად, მათ აქვთ მკაფიო,
გამაბრუებელი,ამაღლებული ეფექტი. როდესაც სატივას ეფექტი ზლიერია, თქვენ
გაქვთ ენერგია, სხეულში ზუზუნია და ეს არის საშინაო სამუშაოების დასრულების
შესანიშნავი გზა დივანზე წამოწოლის გარეშე. კომერციული ჰაში ჩვეულებრივ
მზადდება Indicas– ის ფისის გამოყენებით, რაც ხსნის მის სიძლიერეს და მიჯაჭვების
ეფექტს.
სატინას მინუსი? – დაბალი მოსავლიანობა, უფრო დიდხანს სჭირდება დამწიფებას და,
ზოგადად, უფრო რთულად იზრდება.
შესაბამისი შტამის შერჩევა
კანაფის ჯიშის არჩევა ძალზე მნიშვნელოვანია. ეს ნამდვილად დამოკიდებულია
თქვენს მიზნებზე. რამდენიმე მნიშვნელოვანი ფაქტორია გასათვალისწინებელი,
როდესაც გადაწყვეტთ, თუ რა ჯიშის კანაფის მოყვანა გსურთ – ეფექტის ტიპი,
მომწიფების დრო და მცენარის ფორმა ძალიან მნიშვნელოვანია. მას შემდეგ, რაც თქვენ
შეარჩიეთ თქვენი თესლის ბანკის ხარისხიანი მომწოდებელი და კარგად
გაითვალისწინეთ, თუ რა ტიპის მცენარე გსურთ გაზარდოთ, ახლა დროა თქვენი
თესლი გონივრულად აირჩიოთ.
დარწმუნდით, რომ თქვენს თესლის შტამებს აქვთ კარგი გენეტიკა. ეს არის ძალიან
მნიშვნელოვანი. ცუდმა გენეტიკამ შეიძლება გამოიწვიოს მუტაციები, დამახინჯება,
ყვავილობის პრობლემები, გაღვივების და ზრდის ცუდი მაჩვენებელი. ზოგჯერ კი
პრობლემური საკვების სიმპტომები გამოჩნდება, მიუხედავად იმისა, რომ თქვენი
საკვები ნივთიერებების დოზები კარგად არის და თქვენ ნამდვილად იცით, რომ
საკვები ელემენტების პრობლემა არ არსებობს. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იპოვოთ
26
© Cactus Boy
მაღალი რეპუტაციის და სანდო მიმწოდებელი, რომელიც გამოირჩევა დიდი და
ძლიერი გენეტიკის მქონდე პროდუქციით.
შემდეგი, რასაც ყურადღება უნდა მიაქციოთ შერჩევისას, არის თუ არა ეს შტამი შიდა
ან გარე გაზრდისათვის. ბევრი ახალი მებაღე ამტკიცებს, რომ თქვენ შეგიძლიათ
გამოიყენოთ გარე გაზრდისთვის გამოყვანილი თესლი შიგნით და პირიქით, მაგრამ
ისინი დაინახავენ, რომ საპირისპირო მცდელობა არ იძლევა დამაკმაყოფილებელ
შედეგებს. გარე მწარმოებლებს სურთ მცენარეები, რომლებიც ადრე მწიფდებიან
ყინვის, ქურდების ან მავნებლების მოსვლამდე. ზოგადად, მებაღეები ვინც შიგნით
ზრდის ეძებენ კომპაქტურ მცენარეებს, რომლებიც მწიფდება სწრაფად და ერთნაირად
(ისე, რომ სინათლე და სივრცე მაქსიმალურად ეფექტური პროგნოზირებადი
მეთოდით იქნას გამოყენებული).ამიტომ მარიხუანის გარე კულტივირებისთვის
აირჩიეთ კანაფის თესლის შტამები რომლებიც გათვლილია გარე ზრდისთვის.
გეგმავთ შენობაში გაზრდას? შეარჩიეთ კარგი სათესლე ბანკი და შეგიძლიათ
დაათვალიეროთ კანაფის თესლის შტამების ფართო სპექტრი. მას შემდეგ, რაც
მარიხუანას თანამედროვე ჯიშები გამოირჩევა მაღალი დონის სპეციალიზაციით,
შეგიძლიათ მიიღოთ მორგებული მარიხუანის შტამი, რომელსაც აქვს გენეტიკა,
რომელიც ხელს უწყობს უფრო მოკლე მცენარეებს, უფრო მაღალ მოსავალს და უფრო
სწრაფად იზრდება და ყვავილობს.
შტამები მშრალი და ცხელი კლიმატისთვის

ეს ჯიშები ადაპტირებულია ყვავილობას ნოემბერში და დეკემბერში ინდოეთში,
მაგრამ ოდნავ ხანმოკლე დღეების განმავლობაში სხვა რეგიონებში, ისინი ყვავილობენ
ცოტა ადრე, ნოემბერში კი მომწიფდება. სხვა ჯიშები, რომლებიც ასევე შეიძლება
გაიზარდოთ არის ტაილანდის, კამბოჯის, იამაიკისა და ბრაზილიის და ცენტრალური
აფრიკის ზოგიერთ ქვეყანაში.
Master Kush
Master Kush x Northern Light
Shiva
Northern Light x Shiva
Hindu Kush
27
© Cactus Boy
შეგიძლიათ სცადოთ ძირითადად Sativa– ს ზოგიერთი კომერციული ჯიში. ის
ადაპტირებულია უფრო მაღალ განედებზე, ამიტომ ისინი ყვავილობენ რამდენიმე
თვით ადრე, სადაც თქვენ ხართ, დამწიფდება სექტემბერსა და ოქტომბერში. Haze- ს
ჯიშებიც ასევე შეიძლება ამ სიაში მოხვდეს. ამასთან, თქვენი საუკეთესო არჩევანი
შეიძლება იყოს კარგად ადაპტირებული სატივა ან მისი ჰიბრიდული ინდიკა – სატივა
ჯიშები.
შტამების ჩამონათვალი ძლიერი ეფექტის მიხედვით
დაწყებული ყველაზე სუფთა ეფექტის მქონე შტამიდან და ყველაზე ძლიერი
ეფექტით. Skunk # 1 არის ნულოვანი სტანდარტი, რადგან მწეველთა უმეტესობამ ეს
მოიხმარა და ის ძალიან სტაბილური ჯიშია.
Afghani
4 Way
Swazi x Skunk
Thai x Skunk
Maroc x Skunk
Purple Power
Durban Poison
Haze
Haze 19 x Skunk
Silvee Haze
28
© Cactus Boy

( მცირე ჩამონათვალი)
+3 “სუპერ სატივა” – ძალიან დაბალია CBD – ძალიან ძლიერი :

1. Thai
2. Haze
3. Neville’s Haze
4. Bruce Banner #3
   +2 “გასართობი ტისკი “ – სიცილის და კარგი განწყოფის მანქანა:
5. Silver Haze
6. Haze x Skunk
7. Thai skunk
8. Bubblegum
9. Cinderella 99
10. Bubblegum x Cinderella 99
    +1 “დღის ტისკი ” – მუსიკისთვის, ფილმებისთვის, სასაუბროდ :
11. Silver Pearl x Thai Skunk
12. Jack Herer
13. Eclipse
14. California Orange bud
15. Silver Pearl
16. Big bud
    29
    © Cactus Boy
17. Blueberry
18. Durban skunk
    0 – “ნულოვანი სტანდარტი” – იფიქრეთ საქმის გაკეთებაზე, მაგრამ მოგვიანებით:
19. Skunk #1
    -1 – “საწოლზე მიმჯაჭველი” – დამამშვიდებელი, გამაქვავებელი:
20. Hindu Kush
21. Shiva Skunk
22. Northern Light #5
23. Misty
24. Sweet tooth
    -2 – “კარგ პონტში ჩამჯმელები ” – ძილის დრო, ბაბილინა:
25. White Widow
26. Chronic
27. Afghani
28. Black Domina
29. Godfather OG
30. Girl Scout Cookies

თესლები
თესლი მარიხუანის მცენარეების გამრავლების შედეგია. ისინი შეიცავს როგორც
მამრობითი, ასევე მდედრობითი მშობლიური მცენარეების გენებს. ზოგი მცენარე
ცნობილია, როგორც ჰერმაფროდიტები, აწარმოებენ როგორც მამრობითი, ასევე
მდედრ ყვავილებს ერთსა და იმავე მცენარეზე. გენეტიკური კოდი, რომელიც შეიცავს
პატარა თესლს, განსაზღვრავს მცენარის ზომას, მავნებლების წინააღმდეგობა, ფესვის
ღეროვანი ფოთლისა და ყვავილების წარმოება, კანაბინოიდის დონე და მრავალი სხვა
სასიცოცხლო ფაქტორი. ძლიერი თესლი ქმნის ჯანმრთელ მცენარეებს და რთულ
მოსავალს. და თქვენ შეგიძლიათ მიიღოთ ძლიერი თესლი მხოლოდ ძლიერი
ჯანმრთელი მშობლისგან.
30
© Cactus Boy
ჯანსაღი თესლის შერჩევა

ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილება, რომელსაც მებაღე იღებს
კანაფის მოყვანისას, არის A – უმაღლესი ხარისხის თესლის არჩევა. თესლი
განსხვავდება ზომისა და შეფერილობის მიხედვით, მათი ინდივიდუალური კანაფის
ჯიშის შესაბამისად. კარგი თესლი არ გაიბზარება ან დეფორმირდება. თესლი არ უნდა
იყოს მწვანე – მწვანე თესლი სრულად არ არის მომწიფებული. თქვენი თესლის
არჩევისას დარწმუნდით, რომ ისინი არ არიან მბზინავი, ან ზედმეტად მუქი. ეს
თესლი, სავარაუდოდ, არ აღმოცენდება. სასურველია თქვენი თესლი იყოს მყარი და
მუქი.
ინდიკას თესლი უფრო დიდია ვიდრე სატივას თესლი. ინდიკას თესლს ხშირად აქვს
“ზებრას” ზოლები. ეს დაგეხმარებათ თესლის წარმოშობისა და შტამის დადგენაში.
მაგალითად, თუ თესლის გამყიდველი ამბობს, რომ კონკრეტული თესლი გაიზრდება
Sativa- ს სახით, მაგრამ თესლი ძალიან დიდია, შეგიძლიათ დადოთ ფსონი, რომ
თესლი არის ინდიკა და რომ გამყიდველი არ გაძლევთ ზუსტ ინფორმაციას.
მწარმოებლები ირჩევენ სქელ, ზეთოვან და ჯანსაღი გარეგნობის თესლებს. მოთეთრო,
ღია ფერის, სუსტი, მკრთალი, მწვანე ან დაბზარული თესლი, ჩვეულებრივ, არ
გამოდგება. კარგი თესლის სიცოცხლისუნარიანობა განისაზღვრება თითების
ერთმანეთზე დაჭერით ან მყარ ზედაპირზე. ცუდი თესლი ამ ტესტს ვერ გაივლის და
დაიშლება.
31
© Cactus Boy
მომწიფებულ თესლს, რომელიც არის მყარი, კრემისფერი, მუქი ყავისფერი და
ლაქებიანი ან ჭრელი, ყველაზე მაღალი გაღვივების მაჩვენებელი აქვს. რბილი,
ფერმკრთალი ან მწვანე თესლი, როგორც წესი, მოუმწიფებელია და თავიდან უნდა
იქნას აცილებული. ასე რომ სუსტი გამტარობის თესლი ხელს უწყობს დაავადების და
მავნებლების გავრცელებას. მოერიდეთ რბილ, მკრთალ, მოუმწიფებელ, თეთრ, ფუყე
თესლებს, რომლებიც ადვილად იშლებიან თითებს შორის დაჭერისას.
მსოფლიოს საუკეთესო სათესლე ბანკები
ჰოლანდია:

1. Sensi Seeds
   კანაფის თესლის ერთ-ერთი უდიდესი ბანკია მსოფლიოში. ეს კომპანია დაარსდა 1985
   წელს ბენ დრონკერსის მიერ, რომელმაც ამსტერდამში დააარსა ჰეშის, მარიხუანასა და
   კანაფის მუზეუმი. Sensi Seeds– ის Skunk # 1: კანაფის ბაზარზე ათწლეულზე მეტია. ეს
   არის სიმართლე, რომელიც დროთა განმავლობაში გაუძლო და რომელსაც მარიხუანას
   რამდენიმე სახეობა ემთხვევა. ამ ყველაფრის შემდეგ ის კვლავ პიკს აღწევს, რაც
   მომხმარებლების ერთ-ერთი ფავორიტია.
   32
   © Cactus Boy
2. Dutch Passion
   ეს არის ჰოლანდიის ერთ-ერთი საუკეთესო ბანკი. იგი დაარსდა 1987 წელს
   ამსტერდამში და ისტორიაში პირველებმა შეიმუშავეს ფემინიზირებული კანაფის
   თესლი. მათმა მკვლევარებმა სხვადასხვა შტამების გენეტიკური კონტროლის შედეგად
   შექმნეს ბევრი ძალიან ცნობილი შტამის თესლი, მაგალითად Think Different, შტამი,
   რომლის გაშენება შესაძლებელია შენობაშიც ან გარეთ.
3. Barney’s Farm
   1980-იან წლებში დაარსებული, მათი სპეციალობაა სხვადასხვა თესლის გადაკვეთა,
   რამაც მათ საშუალება მისცა მომხმარებლების აღფრთოვანებისთვის ახალი
   პროდუქტები აღმოაჩინონ. Utopia Haze of Barney’s Farm: ამ ჯიშმა მოიგო პირველი
   პრიზი 2008 წელს High Times კანაფის თასზე, როგორც სატივას საუკეთესო თესლი. ამ
   ბრწყინვალების განვითარებას სამწლიანი თავდადება და სწავლა დასჭირდა. Vanilla
   Kush of Barney’s Farm – ეს კი არის 2009 წელს კანაფის თასის გამარჯვებული თესლი.
4. Green House Seeds
   იცით, რომელ ჰოლანდიურ სათესლე ბანკს აქვს მოგებული ყველაზე მეტი კანაფის
   თასი? 🏆 Green House Seeds– ს აქვს 34 ცალი Times Cannabis Cups, 5 ჰაიფლაიზის თასი
   და მრავალი სხვა ეროვნული და საერთაშორისო ჯილდო, რომლებიც უზრუნველყოფს
   მათი ჯიშების ხარისხს. Super Lenom haze, Super Silver Haze მათი ყველაზე გამორჩეული
   სატივა ჯიშებია. ასევე მათ აქვთ ერთ-ერთ საუკეთესო White Widow -ს შტამი.
5. Serious Seeds
   1994 წელს ბიოლოგიის ახალგაზრდა პროფესორმა, სახელად სიმონმა გადაწყვიტა
   შექმნას საკუთარი მარიხუანას თესლის ბანკი ნიდერლანდებში აფრიკაში
   მოგზაურობიდან დაბრუნების შემდეგ, სადაც მან კანაფი შეიყვარა. Serious Seeds
   არაერთხელ დააჯილდოეს ისეთი ჯიშების წყალობით, როგორიცაა ცნობილი Double
   33
   © Cactus Boy
   Dutch და Warlock. ჩვენ ასევე შეგვიძლია დავასახელოთ სხვა გამორჩეული ჯიშები,
   როგორიცაა AK-47, Chronic, White Russian ან Kali Mist და სხვა მრავალი.
   ესპანეთი:
6. Dinafem
   დინაფემმა შექმნა ისეთი ცნობილი ჯიშები, როგორიცაა Original Amnesia, White Cheese
   Auto და მისი წარმატებული Moby Dick, რამაც 2010 წელს დინაფემი დადო რუკაზე,
   როგორც მსოფლიოში მაღალი ხარისხის თესლის მწარმოებელი.
7. Sweet Seeds
   ტკბილი სურნელები და განსაკუთრებული არომატები Sweet Seeds- ს ერთ-ერთ
   საუკეთესო ესპანურ თესლ ბანკად აქცევს და, მიუხედავად იმისა, რომ თავიდან
   მხოლოდ ფემინიზირებული თესლით დაიწყეს, ინოვაცია არ შეწყვეტილა. ისინი
   საერთაშორისო ბაზარზე 2005 წლიდან არიან და მათ მიერ შემოთავაზებულ ჯიშებს
   შორის, სხვა მრავალთა შორის შეიძლება აღინიშნოს პოპულარული Do-Sweet-Dos,
   Sweet Gelato Auto და Sweet Cheese XL Auto.
8. Kannabia
   თავის კარიერაში Kannabia- მ მოიპოვა ძალიან კარგი რეპუტაცია სუფთა და
   ჰიბრიდული ჯიშებით, თესლების შესანიშნავი გაღვივების პროცენტული
   მაჩვენებლით და უნიკალური არომატით, სასიამოვნო სურნელებით და მონაწილეობა
   მიიღეს მრავალ კონკურსში.
   34
   © Cactus Boy
9. Pyramid Seeds
   Pyramid Seeds მიზნად ისახავს შემოგვთავაზოს ჯიშები, რომლებიც ორიენტირებულია
   პროდუქტიულობასა და მომგებიანობაზე. ეს შესაძლებელია გაღვივების მაღალი
   პროცენტის წყალობით, რაც დიდ კმაყოფილებას ანიჭებს კანაფის მწარმოებლებს,
   რომლებიც ენდნენ ამ თესლის ბანკს. ესპანეთის ამინდის საფუძველზე, მათ მოახერხეს
   ისეთი მცენარეების შექმნა, რომლებიც ძალზე მდგრადია სითბოს მიმართ და
   ნამდვილად დახვეწილი წარმოება აქვთ იმის გამო, რომ მათ მცენარეებს აქვთ
   სასიამოვნო სურნელი და არომატები.

აშშ:

1. Humboldt Seed Organization
   სპეციალიზირებულია ფემინიზირებული და რეგულარული მარიხუანის თესლის
   გაყიდვაში, მისი სახელი პატივს მიაგებს კალიფორნიის სახელს, სადაც კომპანია
   მდებარეობს. სინამდვილეში, ეს არის მარიხუანას კულტივირების ყველაზე
   მნიშვნელოვანი ჩრდილოეთი მხარე, რადგან აქ შესანიშნავი კლიმატია. ამ ბანკის
   თესლის ერთ-ერთი განსხვავება ქვეყნის სხვა თელის ბანკებთან შედარებით, ის არის,
   რომ ისინი მხოლოდ თესლებს ამუშავებენ, რომელთა გენეტიკა ერგება კალიფორნიის
   ზონებს. L.A. Gelato და Blue Dream ამ ბანკის საავტორო შტამებია.
2. The Cali Connection
   Cali Connection დაარსდა საუკეთესო გენეტიკის უზრუნველსაყოფად კალიფორნიაში,
   აშშ. ჩრდილოეთ და სამხრეთ კალიფორნიის საუკეთესო სელექციონერები
   გაერთიანდნენ და თავიანთი საყვარელი გენები გაუზიარეს მსოფლიოს – მათ მრავალი
   წელი გაატარეს მოშენებასა და კულტივირებაში, სანამ მხოლოდ საუკეთესო გენების
   მომარაგებას შეძლებდნენ. Original Sour Diesel და Alein OG ამ ორგანიზაციის
   გამორჩეული შტამებია.
   35
   © Cactus Boy
3. Fast Buds
   ეს არის მსოფლიოში ყველაზე ცნობილი ამერიკული ავტოყვავილების თესლის ბანკი.
   მათი სპეციალიზაციაა ყველაზე პრესტიჟული ელიტური კლონების ავტომატური
   ვერსიებისშექმნა, როგორც აშშ, ასევე ევროპის, სამხრეთ ამერიკის და მრავალი ქვეყნის
   მწარმოებლებთან თანამშრომლობის წყალობით. მათი ჯიშები შესანიშნავია მცირე
   გამოცდილების მქონე მებაღეებისთვის, რადგან მათ მცენარეები ძალიან ძლიერი
   იმუნიტეტით ხასიათდება და ადვილად გასაზრდელია. Zkittlez Auto ერთ – ერთი
   ყველაზე პოპულარული შტამია. Zkittlez– ის ავტოყვავილე და ფემინიზირებული
   ვერსიებიდან, უკვე შეგიძლიათ დატკბეთ ამ ჯიშის ინტენსიური კარამელის
   არომატით, მაგრამ ავტომატური ყვავილოვანი მცენარეების უპირატესობებით. Gelato
   Auto მშვენიერი ნაშრომია Fast Buds- ის მიერ, რომლებმაც გადაკვეთეს Gelato- ს
   ელიტური კლონი თავისი Girl Scout Cookies Auto- ს, რომ აუტოყვავილებადი გენების
   გემრიელი და ძლიერი Gelato მიეთოთ.
4. DNA Genetics
   DNA Genetics არის კომპანია, რომელიც ცდილობს გადალახოს საზღვრები, გადალახოს
   დაბრკოლებები გენეტიკის წინსვლისთვის და ახლა ის არის მსოფლიოში ერთ-ერთი
   ყველაზე მოთხოვნადი.DNA Genetics– მა მოიგო 200 – ზე მეტი ჯილდო მსოფლიოში
   ყველაზე პრესტიჟულ ღონისძიებებსა და სავაჭრო შოუებში კანაფის ინდუსტრიაში
   შეტანილი წვლილისთვის.
   თესლების შენახვა
   36
   © Cactus Boy
   როგორც წესი, მდედრობითი მცენარის მიერ წარმოებული მარიხუანას თესლი კარგი
   იქნება დაახლოებით ორი წლის განმავლობაში. თუ გრილ, ბნელ ადგილას ინახება
   (შენახვის იდეალური ადგილია) თესლი შეიძლება კარგი იყოს 5 წლამდეც კი!
   ბევრი მებაღე ემხრობა თესლის შენახვას ცივ გარემოში ოპტიმალური
   განაყოფიერებისათვის. თესლი ცოცხალი არსებაა, ცივ გარემოში მოთავსებისას მისი
   სიცოცხლის ციკლი ნელდება. ეს მნიშვნელოვნად ანელებს თესლის ბუნებრივ
   დეგრადაციას, რაც ნიშნავს, რომ ცივ გარემოში შენახული თესლი უფრო მეტ ხანს
   ინახება. თესლის შენახვის სასურველი მეთოდი ბევრ კომერციულ მწარმოებელს
   შორის არის შავი პოტოაპარატის ფირის ჩასადები და ფსკერზე მცირე რაოდენობით
   მოუმზადებელი ბრინჯის ან ფხვიერი / ჩანთა სილიციუმის კრისტალების განთავსება.
   განათავსეთ ისინი თქვენს მაცივარში ან საყინულეში.
   გახსოვდეთ თესლის შენახვისას, არასწორი ტენიანობა , ტემპერატურა და სინათლის
   დონე ნომერ პირველი მტრები არიან.
   ტენიანობა:
   • 40-60% – ხდება აღმოცენება.
   • 18-20% – შეიძლება მოხდეს გადახურება.
   • 12-14% – სოკოები იზრდება თესლში.
   • 8-9% – მწერები აქტიურდებიან და მრავლდებიან.
   ტემპერატურა: 5 გრადუსი ცელსიუსი არის რეკომენდებული ტემპერატურა
   თესლიშენახვისათვის ამიტომ თუ გაქვს მაცივარი სადაც ტემპერატურა 5 გრადუსია ეს
   გარემო თესლის უსაფრთხოდ შესანახად იდეალური ადგილია!
   37
   © Cactus Boy
   კანაფი
   კანაფის მცენარეები იწყება როგორც პატარა პატარა ყლორტები და საბოლოოდ, მათი
   აყვავების ციკლის დასრულების შემდეგ, ისინი ნაძვის ხის ფორმას იღებენ. კანაფის
   მცენარე ძირითადად სამი ნაწილისგან შედგება. ზედა კოლა, შუა განყოფილება და
   ბაზა. ზედა კოლა არის ის, სადაც ბევრი კვირტი იზრდება და ისინი ყვავილობენ.
   ხოლო შუა განყოფილება შეიცავს რამდენიმე კვირტს, ღეროს და უამრავ ფოთოლს. შუა
   ნაწილში კვირტი უფრო მცირეა ვიდრე ზედა კოლას კვირტი, მაგრამ პოტენციალი
   იგივე კალიბრის რჩება. თქვენი კანაფის მცენარის ქვედა ნაწილი კარგად შეიცავს
   დამცველ დიდ ფოთლებს და ძალიან მცირე ზომის კვირტს.
   ყვავილები: მცენარის ყვავილები ან კვირტები შეიცავს მცენარეული ფისის ყველაზე
   მაღალ კონცენტრაციას, რაც თავის მხრივ შეიცავს აქტიური ინგრედიენტების ყველაზე
   მაღალ კონცენტრაციას. მდედრობითი მცენარეების დაუმტვერავი ყვავილები
   მცენარის ის ნაწილია, რომელსაც მომხმარებლები რეკრეაციულად იყენებენ, რადგან
   38
   © Cactus Boy
   ისინი აწარმოებენ უზარმაზარი რაოდენობსს ძლიერ ფისოვან მასას, რათა შეეცადონ
   მამაკაცის მცენარის მტვერი დაიჭირონ.
   მარიხუანა დღეს იმ იშვიათ მცენარეებს შორისაა, რომლებიც იყოფა სქესის მიხედვით
   და გამოირჩევა ცალკეული მამრობითი და მდედრობითი მცენარეებით. მდედრობითი
   მცენარეები არ იმტვერავენ საკუთარ თავს მამრობითი სქესის მცენარის ახლოს არ
   ყოფნისას, მაგრამ გენეტიკურად შეიცავენ მამრობითი ყვავილების წარმონაქმნს და
   შეიძლება ეს სტრესის პირობებში გამოაჩინონ.
   ასევე არსებობს ჰერმაფროდიტი მცენარეები, რომლებიც აწარმოებენ როგორც
   მამრობით, ასევე მდედრობით ყვავილებს. მამრობითი მცენარეები და მამრობითი
   ყვავილები არ არის ძალიან ძლიერი და ზოგადად არ გამოიყენება რეკრეაციული
   მიზნებისთვის.
   ფოთლები: როდესაც ეწევით ფოთლებს, ისინი უფრო მეტად თავის ტკივილებს იწვევს,
   ვიდრე ამაღლების ფაქტორს. არსებობს ფოთლებიდან აქტიური ინგრედიენტების
   მოპოვების გზები და სხვადასხვა ტიპის ფოთლებს აქვთ სხვადასხვა პოტენციის დონე.
   დიდი ჩრდილური ფოთლები: ეს არის დიდი კლასიკური ფორმის ფოთლები
   მცენარეზე და ისინი ყველაზე ნაკლებად ძლიერია. არსებობს მოპოვების მეთოდები,
   რომელთა შესრულებაც შეიძლება სასარგებლო რამის მისაღებად, მაგრამ შედეგი არ
   იქნება ძალიან სუფთა და ამიტომ ბევრი მებაღე მათზე ენერგიას და დროს არ ხარჯავს
   და აგდებენ.
   ახალი კვირტები: პატარა მტკნარი ფოთლების ახალი კვირტები მცენარეზე
   წარმოადგენს წერტილს, საიდანაც მცენარის ზრდის ეტაპზე ახალი კვირტები ამოდის
   და ამიტომ ისინი უფრო ძლიერია, ვიდრე ჩრდილური ფოთლები, მაგრამ ნაკლებად
   ძლიერია, ვიდრე გასასხლავი ფოთლები ან კვირტი.
   გასასხლავი ფოთლები: ეს არის შაქრით დაფარული ფოთლები, რომლებიც მოსავლის
   დროს ისხვლება კვირტებს გარშემო. ტრიქომის შაქრის საფარმა შეიძლება ისინი
   საკმაოდ ძლიერი გახადოს და ისეთივე ძლიერი იყოს, როგორც დაბალი ხარისხის
   ყვავილები თესლებით.
   ფუძეები: ფუძეები ნამდვილად არ გამოდგება ფსიქოაქტიური მიზნებისთვის, მაგრამ
   ისინი მცენარეული ბოჭკოს შესანიშნავი წყაროა თოკისთვის, ქაღალდისთვის, გამძლე
   ტანსაცმლისთვის და ა.შ.
   ტრიქომები: ტრიქომები მცენარის ზეთოვანი ჯირკვლებია და მცენარის ნებისმიერი
   ნაწილის აქტიური ინგრედიენტების ყველაზე მაღალ კონცენტრაციას შეიცავს. ჰაში
   მზადდება შეგროვებული და დაპრესილი ტრიქომისგან. ტრიქომები ძალიან
   სასარგებლოა მცენარის სიმწიფის დასადგენად ყვავილობის ეტაპზე.
   39
   © Cactus Boy
   ფესვები: ფესვები მცენარეს ემსახურება საკვები ნივთიერებების მიღების გზით. მათ არ
   აქვთ ფსიქოაქტიური ინგრედიენტები და არ გამოიყენება რაიმე მიზნებისთვის.
   სქესი
   სექსუალური ურთიერთობა მარიხუანას ზრდის საერთო პროცესის მნიშვნელოვანი
   ასპექტია; კანაფის მცენარეები ჩვეულებრივ გვხვდება ორ სქესში, მდედრობითი და
   მამრობითი. თითოეულ სქესს აქვს თავისი ძალიან მკაფიო ყვავილები. მდედრობითი
   ყვავილები უფრო ძლიერია, ვიდრე მამრობითი. მებაღეები, როგორც წესი, მამაკაცებს
   აშორებენ და ანადგურებენ თავიანთი ბაღიდან, რადგან მათ აქვთ კანაბინოიდების
   ძალიან დაბალი დონე, როგორიცაა THC და CBD. როგორც მამრობითი, ასევე
   მდედრობითი მცენარეები შეიძლება გადაიქცნენ ჰერმაფროდიტებად.
   40
   © Cactus Boy
   მიზეზი, თუ რატომ უნდა ამოიცნოთ სქესი თავიდანვე, არის ის, რომ შეძლოთ
   მამრობითი სქესის იდენტიფიცირება და მოცილება – ქალის ყვავილები,კი არიან
   ისინი, რომელთა გაშენებაც გსურთ, თუ ფსიქოაქტიური ეფექტები გაინტერესებთ.
   პრე – ყვავილობა
   პრე – აყვავებული კანაფი, სრულფასოვანი აყვავებული ყვავილებისგან განსხვავებით,
   ჩვეულებრივ, თესლიდან მცენარეული ზრდის მეოთხე კვირის შემდეგ ჩნდება. პრეყვავილობა, როგორც წესი, გრძელდება დაახლოებით 1-2 კვირა. ყვავილობის წინა
   პერიოდი არის ეტაპი, რომელშიც თქვენი მცენარე იწყებს ლამაზად შევსებას და აშკარა
   ხდება მისი სქესი. თქვენი მცენარის ზრდის დასაწყისში თქვენ არ გეცოდინებათ
   თქვენი მცენარე მამრობითია თუ მდედრობითი. ამ დროს იწყება ზრდის ახალი ეტაპი
   41
   © Cactus Boy
   და ფორმის შეცვლა, რაც დამოკიდებულია თქვენი მცენარის სქესზე, რაც შემდეგ უკვე
   აშკარა ხდება მწარმოებლისთვის.
5. მამრი მცენარის პატარა ბურთულები 2. მდედრი მცენარის ბუსუსები/ულვაშები
   პრე – ყვავილობა იწყება, როდესაც თქვენი მცენარე შეწყვეტს სიმაღლეში ზრდას. ასევე,
   თქვენი მცენარის კარგად დაკვირვებით, შეამჩნევთ მცირე ზომის ახალ წარმონაქმნებს(
   კვირტებს) ღეროსა და ტოტებს შორის მდებარე კვანძებში. ფრთხილად შეამოწმეთ
   მეოთხე კვანძის ზემოთა ტოტი. ეს პატარა ახალი გამონაზარდები გახდება ფოთლები,
   ტოტები და ყვავილები!
   ბევრჯერ ახალი კვირტები გამოჩნდება მეოთხე ან მეხუთე კვანძზე, ხოლო მცენარე
   შეიძლება 7 – 8 კვანძიანი იყოს. ეს კვირტები, ჩვეულებრივ, არ იქცევა სრულ
   ყვავილებად, მაგრამ მხოლოდ მცენარეების სქესის მაჩვენებელია.
   მამალი (ე.წ. პეტუხი) თუ დედალი ?
   მარიხუანას თესლი გადაიქცევა კანაფის მცენარეებად, რომლებიც მამრობითი ან
   მდედრობითი სქესის წარმომადგენლები არიან, მაგრამ შეგიძლიათ მათი ამოცნობა?
   მამალი: მამრობითი სქესის იდენტიფიცირება ხდება იმ კვანძთაშორისი ადგილის
   დათვალიერებით, სადაც ფოთლის და ტოტის ღეროები მთავარ ყუნწთან არის
   დაკავშირებული. მამალი მცენარე ხშირად, მაგრამ არა ყოველთვის, მაღალია მსუქანი
   ღეროებით, დასპორილი ტოტებით და რამდენიმე ფოთლით. როდესაც მამალი
   მცენარე შევა ყვავილის განვითარების ეტაპში, ტოტების წვერები, სადაც კვირტი
   42
   © Cactus Boy
   განვითარდება, დაიწყებს ზრდას, რომელიც ჰგავს პატარა კვირტს (პატარა ბურთებს),
   მაგრამ მასზე თეთრი თმები არ გამოვა.
   მამრობითი ყვავილები შეიცავს ბურთებს, რომელთა სიდიდე მარიხუანის თესლის და
   პოპკორნის თესლის ზომებს შორისაა. თუ მცენარეს ერთ ცალი ასეთი ბურთი აქვს არ
   ნიშნავს, რომ მცენარე მამრობითია, მაგრამ მტევანში თუ ორი ან სამი ბურთია
   დარწმუნდით, რომ მცენარე მამრობითია. მამაკაცი უნდა მოიჭრას და გაანადგურდეს,
   რათა თავიდან აიცილოთ მათ მიერ სხვა მცენარეების დამტვერვა. მტვერი ადვილად
   ტრანსპორტირდება, ასე რომ, მამრობითი სქესის წარმომადგენლებს უსაფრთხოდ ვერ
   გაზრდით იქ, სადაც არის გაყვანილი სავენტილაციო სისტემა, თუ წინასწარ არ მიიღება
   განსაკუთრებული სიფრთხილის ზომები.
   მისი ყველაზე ცნობადი მახასიათებელია პისტილების არარსებობა.
   მამრობითი მცენარე რომელიც ყვავილობაში შედის.
   43
   © Cactus Boy
   მამრი მცენარე 10 დღიანი ყვავილობის შემდგომ.
   მდედრობითი: მდედრობითი მცენარეები წარმოქმნიან წვეთოვანი ფორმის
   ბურთულებს, სახელწოდებით “კალიქსები”- ფოთოლსა და ღეროს შორის მდებარე
   კვანძებში. თითოეული ორი თეთრი თმა/ულვაში ან “პისტილს”. კიდევ ერთი
   იდენტიფიკატორი არის ის, რომ მდედრობითი მცენარის ფოთლები ერთმანეთთან
   უფრო ახლოს იზრდება და წარმოქმნის ძლიერ ღეროს, რომელიც ყვავილების მტევანს
   და შემდეგ მომწიფებულ თესლს დაიცავს. ქალებს არ აქვთ ბურთები და აქვთ პატარა
   თეთრი თმები/ულვაშები.
   როგორც ქვემოთ მოყვანილი სურათები ცხადყოფს, მდედრი კვირტი ყვავილობისას
   მსხლის ფორმისაა და აწარმოებს წყვილ პისტლებს. ხშირად, მდედრობითი სქესის
   ყვავილები არ აჩვენებენ პისტილებს მანამ, სანამ ახალი კვითების არ გაჩნდება.
   ამრიგად, ნუ მოჭრით მცენარეს, რადგან მას პისტალი არ აქვს.
   44
   © Cactus Boy
6. მდედრი მცენარის პისტილები – თეთრი თმები/ულვაშები
7. გასხვავებები მამრ და მდედრ მცენარეს შორის
   45
   © Cactus Boy
   ჰერმოფროდიტი
   ჰერმაფროდიტი არის ერთი სქესის მცენარე, რომელიც ავითარებს მეორე სქესის
   სქესობრივ ორგანოებს.
   სქესის დადგენის მეთოდები
   თუ თქვენს მცენარეს აქვს რაიმე ახალი კვირტები ან მათ აჩვენეს პატარა ახალი
   ყვავილების კვირტები, მაგრამ გსურთ ნამდვილად იყოთ დარწმუნებული, რა სექსი
   აქვთ თქვენს მცენარეებს, უნდა დაველოდოთ ნამდვილი ყვავილების მომწიფებას.
   ინდიკა უფრო ადრე ყვავილობს ვიდრე სატივას დომინანტური შტამები. ყვავილების
   დათვალიერებით და მამრობითი და მდედრობითი სქესის იდენტიფიკაციით გაიგებთ
   მცენარის სქესს. გახსოვდეთ, თუ მცენარეს აქვს მამრობითი და მდედრობითი
   ყვავილები, მაშინ მცენარე ჰერმაფროდიტია.
   12/12 დან 24/0 მეთოდი : შესაძლებელია 12/12 ზე მცენარეების გადაყვანა მამრების
   იდენტიფიცირება, შემდეგ ხელახლა მცენარე 24 სთ-ზე გადავიყვანოთ და დაიწყება
   ზრდის პროცესი თავიდან. მამაკაცი აჩვენებს თავის სქესს 12/12 – დან 2 კვირაში.
   შემდეგ ისინი დაუბრუნდებიან ვეგეტაციას – ზრდის ციკლს, რამდენიმე კვირის 24
   საათიანი სინათლის ციკლის შემდეგ.
   ფაზების ცვლა იწვევს ზედმეტ სტრესს და პროცესის შენელებას, ამიტომ უმჯობესია
   ყვავილობის მეთოდით სქეისის გამორკვევის მეთოდი კლონებზე გამოიყენოთ,
   რადგან თქვენ მხოლოდ სქესი გაინტერესებთ და არა კლონის მოსავლიანობა,
   თითქმის ნებისმიერი ტიპის ნათურით შეძლებთ ამ პროცესის გამეორებას. თუ ეს
   მეთოდი გსურთ კლონის მხოლოდ სქესის გასარკვევად, თქვენ არ გჭირდებათ კლონის
   დაფესვიანება, შეგიძლიათ უბრალოდ გააჩეროთ იგი ჭიქა წყალში.
   მცენარის სიმაღლე + ყვავილის წინაპერიოდის მეთოდი: თუ თქვენ იყენებთ ერთსა და
   იმავე თესლის შტამს, ეს შეიძლება იყოს უსაფრთხო ვარაუდი, რომ უფრო მაღალი
   მცენარეები არიან მამრობითი, ხოლო უფრო მოკლე მცენარეები – მდედრობითი სქესის
   წარმომადგენლები. ასევე გაითვალისწინეთ, რომ მამრობითი მცენარეები იწყებენ
   წინასწარ ყვავილობას ბევრად ადრე, ვიდრე მდედრობითი მცენარეები.
   კალიქსის (კვირტის) მეთოდი: კიდევ ერთი მეთოდი არის გამადიდებელი შუშის ან
   მიკროსკოპისსაშუალებით მცენარის კალიქსის დათვალიერება. თუ კალიქსი ღეროზეა
   წამოწეული, ეს სავარაუდოდ მამრობითი მცენარეა. თუ კალიქსი არ არის წამოწეული
   ღეროზე, მაშინ ის ალბათ მდედრობითი მცენარეა.
   46
   © Cactus Boy
   კლონირების მეთოდი: ეს მეთოდი 100% ზუსტი გზაა თქვენი მცენარის სქესის
   დასადგენად. დაიწყეთ თითოეული მცენარისგან, რომლის სქესი უცნობია, მოჭრით
   მცენარის პატარა ტოტი (ორი საუკეთესოა, თუ ერთი მოკვდება). სასურველია
   კალმებზე როგორმე მოათავსოთ ეტიკეტი ან ფერადი ფირის ნაჭერი, რომ
   განსაზღვრონ კლონები მათი შესაბამისი მშობლებისგან. შემდეგ მიეცით თქვენს
   დასაფესვიანებელ კლონებს 12-საათიანი სინათლე/ სიბნელის ფოტო პერიოდი. 12-
   საათიანი სინათლის შემდეგ, მოათავსეთ კლონები აბსოლუტურად ბნელ ადგილას
   (მაგალითად, მათზე ყუთის განთავსება). ეს აყვავებას გამოიწვევს. როგორც წესი,
   კლონები ორი კვირის განმავლობაში აჩვენებენ სქესს.
   კარგი შედეგების მისაღებად ყოველთვის აიღეთ კლონები ზედა ტოტებიდან
   ქაღალდის პარკის მეთოდი: ეს მეთოდი ადვილია. ამისათვის აიღეთ შავი პლასტმასის
   ნაგვის პარკი და დაიჭირეთ იგი ტოტის ბოლომდე, ჩამოაცვით ტომარა ისე, რომ ტოტმა
   მიიღოს 12 საათიანი სინათლე და 12 საათიანი სიბნელე. სამი კვირის განმავლობაში
   47
   © Cactus Boy
   დაინახავთ, რომ მამრი მცენარეების ტოტზე პატარა ბურთულების ფორმას დაინახავთ.
   მდედრს ექნება ორი პატარა თეთრი თმა, რომლებიც გამოდიან გაუღვივებელი
   კალიქსიდან. ამის შემდეგ შეგიძლიათ მოაცილოთ პარკი მდედრ მცენარეებს ხოლო
   მამრები თავიდან მოიცილოთ.
   კანაფის ზრდის ციკლი
   როგორც ბუნებაში არსებული მცენარეების უმეტესობა, კანაფი ზრდის რამდენიმე
   განსხვავებულ ფაზას გადის. იგი ერთწლიანი მცენარეა და სიცოცხლის ციკლს ერთ
   სრულ სეზონში ასრულებს. თესლი, რომელიც გაზაფხულზე დარგეს, ზაფხულის
   განმავლობაში ენერგიულად გაიზრდება, შემოდგომაზე კი ყვავილობს და მეტ თესლს
   გამოიღებს. ახალი თესლი მომდევნო წელს აღმოცენდება და ყოველწლიურ პროცესს
   განაგრძობს. განვითარების სამი ძირითადი ეტაპია ნერგი (გაღვივება, პრე – ვეგეტაცია),
   ვეგეტაცია ანუ ზრდა და ბოლოს ყვავილობა (ან “დამწიფება”).
   კანაფის ზრდის ციკლის ეტაპები

თანმიმდევრობა შემდეგია:
გაღვივება -> ნერგი -> ვეგეტაცია – ზრდა -> ყვავილობის წინა პერიოდი -> ყვავილობა
48
© Cactus Boy
გაღვივება

ეს არის ისპროცესი, რაც თქვენმა თესლმა პირველად უნდა გაიაროს, რომ აქტიური
სიცოცხლის ციკლი დაიწყოს. გაღვივებისას ტენიანობა, სითბო და ჰაერი ააქტიურებს
ჰორმონების გამძლე გარე საფარს. მალე, თესლის გარეთა დამცავი საფარი გაიბზარება
და ფესვი (პაწაწინა თეთრი ყლორტი) გარეთ გამოვა. შემდეგი თესლის ფოთლები
გამოდის გარსის შიგნიდან, რადგან ისინი ზემოთ იწყებენ სინათლის ძიებას.
რამოდენიმე დღეში კი ყალიბდება ნერგი.
ნერგის ფაზა
გაღივებიდან 3-8 დღის შემდეგ მცენარეები გადადიან ნერგების ზრდის ფაზაში,
რომელიც გრძელდება დაახლოებით ერთი თვის განმავლობაში. ჯერ თესლი,
რომელიც გაღვივდა და აღმოცენდა ფესვი, ან კლონი, მოათავსეთ ჰიდროპონიურ
ბაღში (ან ნიადაგიან ჭურჭელში) და მიეცით საკვები, წყალი და განათება. ამის შემდეგ,
მცენარე შექმნის თავის ‘ფესვთა სისტემას, ღეროს და რამდენიმე ფოთოლს. როგორც
წესი, ამ ნერგების ფაზის დროს მცენარეებს ყოველდღე 16-18 საათიანი სინათლე
ეძლევათ, ძლიერი ჯანმრთელობის უზრუნველსაყოფად. ნერგების ზრდის ეტაპი
გრძელდება თესლის გაღივების შემდეგ დაახლოებით ორი-სამი კვირის
განმავლობაში.
ვეგეტაციის – ზრდის ფაზა
ნერგების მიერ ძლიერი ფესვთა სისტემის და ფოთლების სწრაფი ტემპით ზრდის
შემდეგ, თქვენი მცენარეები შედიან ვეგეტატიური ზრდის ფაზაში. ეს იწყება იმ
მომენტიდან, როდესაც ნერგი ან კლონი მიიღებს ფესვებს და დაასრულებს მათ ზრდას,
როგორც კი მცენარე მზად იქნება მომწიფებისთვის და კვირტების
გამომუშავებისათვის.
49
© Cactus Boy
ზრდის ამ ფაზაში თქვენი მცენარე სწრაფად იწყებს განვითარებას და იწყებს სქელი
ტოტების, ღეროების ზრდას და ფოთლების წარმოებას. სანამ საკმარისი რაოდენობით
განათება, საკვები ნივთიერებები, ნახშირორჟანგი, წყალი და სხვა ოპტიმალური
გარემო პირობები დაცულია, თქვენ ელით, რომ თქვენი მცენარე იზრდება 1.5 – 5 სმმდე დღეში! ეს ასევე არის ეტაპი, რომელშიც მცენარის ფესვთა სისტემა ძლიერდება და
მწიფდება. ღერო ასევე სქელდება. ამ დროს გიხარია, რომ შენი მცენარეს ნამდვილი
მარიხუანის მცენარეს ჰგავს! ეფექტები, რომლებსაც დააკვირდებით, არის სქელი ღერო
და ტოტები და ფოთლებზე უფრო მეტი დატოტვები იქმნება.
ძალიან მნიშვნელოვანი ბიოლოგიური პროცესი, რომელიც ცნობილია როგორც
ფოტოსინთეზი, დაიწყება მცენარეული ზრდის ფაზის განმავლობაში. ეს იწყება მას
შემდეგ, რაც ფოთლები გაიზრდება და გაფართოვდება. ქლოროფილი გარდაქმნის
CO2- ს ჰაერიდან, სინათლის ენერგიიდან და წყალიდან ნახშირწყლიან საკვებად და
ჟანგბადად. იმისათვის, რომ ეს პროცესი მოხდეს, ფოთლები უნდა იყოს ტენიანი.
Stomata (პატარა სუნთქვის ფორები, რომელიც მდებარეობს ფოთლის ქვედა მხარეს)
იხსნება და იხურება ტენიანობის მოსაწესრიგებლად, რაც ხელს უშლის გაუწყლოებას.
სტომატი ასევე იძლევა ნარჩენების და წყლის ნაკადის გარედან შემოდინებას. ეს
ნიშნავს, რომ მტვერი ან უსიამოვნოდ ბევრი შესხურება არ არის საჭირო, მცენარეს
50
© Cactus Boy
სჭირდება სუნთქვა, რათა მაქსიმალურად გაზარდოს ფოტოსინთეზი და ზრდის სხვა
კრიტიკული პროცესები.
ვეგეტატიური ზრდის დროს მცენარე მაქსიმალურად მოახდენს ფოტოსინთეზირებას,
რომ გაიზარდოს სიმაღლეში და გაფართოვდეს. ზრდის მთავარი ღერო (growtip) არის
ის ნაწილი, რომლის კლონირება ან გამრავლება შესაძლებელია სქესობრივი გზით. ის
განლაგებულია მცენარის ზედა ნაწილში და წარმაოდგენს მთავარ ღეროს (მტავარი
გალოვკა), თუ მცენარეს ‘’ზედა გასხვლას“ ( Topping) გაუკეთებთ მას ზემოდან ორი
მთავარი ღერო ექნება. თუ თითოეულ მათგანსაც გასხლავთ, მცენარის ზედა ნაწილში
გექნებათ 4 მთავარი ღერო.
მარიხუანის მცენარის ზრდასრული სიცოცხლის ციკლი ზრდის ორი ეტაპისგან
შედგება. მცენარეული და ყვავილოვანი. მცენარე განსაზღვრავს ზრდის ამ ეტაპებიდან
რომელი უნდა იყოს სინათლის მიმართ მგრძნობიარე აყვავების ჰორმონის არსებობით.
სანამ 12-14 სთ-ზე მეტი სინათლის დონე შენარჩუნდება, აყვავების ჰორმონი არასოდეს
იქნება საკმარისად მაღალ დონეზე, რომ მცენარე აყვავდეს. მცენარეთა სიცოცხლის
ნებისმიერ მომენტში, თუ შუქი 12 საათზე მეტხანს ხვდება მცენარეს, ეს იწვევს
აყვავებული ჰორმონის დონის შემცირებას და მცენარეს მცენარეული ზრდის ეტაპზე
დაბრუნებას. თუ მცენარე დაუბრუნდება ყვავილობის დროს არარეგულარული
51
© Cactus Boy
სინათლის გამო ისევ ზრდის ფაზას, ამან შეიძლება გამოიწვიოს სტრესი მცენარეში,
ხოლო დიდმა სტრესმა შეიძლება გამოიწვიოს ჰერმაფროდიტიზმი.
მცენარეებს შეუძლიათ დარჩნენ ვეგეტატიურ ეტაპზე განუსაზღვრელი ვადით,
უარყოფითი ზემოქმედების გარეშე. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, თქვენ გაქვთ
სრული კონტროლი, თუ რამდენად მაღალი გაიზრდება ისინი. სანამ 16 საათის ან მეტი
სინათლის ფოტო – პერიოდი შენარჩუნდება, მარიხუანის მცენარეები თეორიულად
სამუდამოდ რჩება ვეგეტატიურ ზრდაში – მხოლოდ მებაღეებმა უნდა გადაწყვიტოთ,
როდის აიძულოთ მცენარეს ყვავილობა. მცენარე შეიძლება გაიზარდოს 50 სმ-დან 12
მეტრამდე, სანამ ყვავილობას აიძულეთ. ჰიდროპონიკის ზრდის ფაზა ჩვეულებრივ
გრძელდება 4-დან 8 კვირამდე.
განათება
მცენარეული ზრდის ამ ეტაპზე მცენარეები მიიღებენ სინათლეს დღეში 18-დან 24
საათამდე. ამ ეტაპზე თქვენს მცენარეს დასჭირდება რაც შეიძლება მეტი სინათლე,
დატოვეთ თქვენი შუქი 16-24 საათის განმავლობაში და ისიამოვნეთ, თუ როგორ
იზრდება თქვენი ლამაზი კანაფის მცენარე სწრაფად და ენერგიულად!
ამ ეტაპის განმავლობაში თქვენ გსურთ დაკიდოთ თქვენი განათება თქვენი მცენარის
წვეროდან დაახლოებით 30-50 სმ-მდე, შემდეგ კი ყოველდღე შეამციროთ მანძილი
დაახლოებით ერთი ინჩი ან მეტი მანამ, სანამ იგრძნობთ რომ მცენარე საკმარისი
სიმაღლისაა.
გაფრთხილება: თუგანათება ძალიან დაბალია, იგი გამოშრობს მცენარეებს და
გაყავისფერდება. თუ სინათლე ძალიან მაღლაა, მცენარეები ძალიან გრძელი
გაიზრდებიან, რადგან ისინი იჭიმებიან და ცდილობენ სინათლის წყაროს
მიუახლოვდნენ.
მუდმივად ჩართული გქონდეთ განათება თქვენი მცენარეული ყლორტებისთვის,
რადგან ისინი არ ითხოვენ სიბნელის პერიოდს, როგორც ძველი მცენარეები. თქვენ არ
დაგჭირდებათ ტაიმერი, თუ არ გსურთ ნათურების გამორთვა დღეში გარკვეული
დროის განმავლობაში. შესაძლებელია მცენარეების მოყვანა ბნელი პერიოდის გარეშე
და მათი სიჩქარის გაზრდა 30% -ით. შეეცადეთ განათოთ მცენარეები 18 ან მეტი საათის
განმავლობაში, ან განუწყვეტლივ ამ ეტაპზე. სანამ მცენარეები მიიღებენ 16-24 საათის
სინათლეს, ისინი დაუსრულებლად დარჩებიან ზრდის ეტაპზე.
52
© Cactus Boy
მებაღეებს შორის ერთ – ერთი სადავო საკითხია, საჭიროა თუ არა ბნელი პერიოდი
მცენარეული ზრდის დროს. არსებობს მრავალი მითიური მტკიცება, რომ საჭიროა
სიბნელის პერიოდი, მაგრამ ამის დამადასტურებელი მტკიცებულებები
აბსოლუტურად არ არსებობს.
კანაფის გამოცდილი მწარმოებლები თანხმდებიან – უაღრესად ჯანმრთელი და
ძლიერი მარიხუანა იზრდება 24 საათის მცენარეული შუქის ქვეშ. რაც არის სადავო,
არის თუ არა დამატებითი ნათელი საათები დიდი სარგებელი 18 საათის
სინათლესთან შედარებით.
ასევე, თქვენ შეგიძლიათ დაიწყოთ თქვენი მცენარეული ეტაპი ფლუორესცენტული
(თანმიმდევრულად მზარდი) შუქით. ამის დადებით მხარე ის არის, რომ მცენარეების
ზრდის პროცესის დასაწყისში შუქი ძალიან ძლიერი არ უნდა იყოს. მიეცით საშუალება
მცენარე შეეგუოს სინათლეს, როგორც ბუნებაში, სადაც თესლი გაზაფხულზე
გაბრწყინდებოდა, როდესაც მზე არ იქნება ისეთი ძლიერი, როგორც ზაფხულში.
მორწყვა
სწორად მორწყვა ასევე მთავარი ელემენტია მცენარეული ზრდის დროს, ჯანსაღი
ზრდისა და უხვი მოსავლის უზრუნველსაყოფად. იზრდება მცენარე და იზრდება
მისი ფესვთა სისტემაც. ეს ნიშნავს, რომ ნიადაგი უფრო სწრაფად გაშრება, რადგან მეტი
წყალი იხარჯება. დიდი ყურადღება მიაქციეთ თქვენს მცენარეებს და შეინახეთ ისინი
დატენიანებული!
გაფრთხილება: დატენიანება არ მიშნავს ნიადაგის ყოველთვის ძალიან სველ
მდგომარეობაში დატოვებას! კანაფის ზედმეტად მორწყვა ძალიან მარტივია, ამიტომ
ყურადღება მიაქციეთ ამ პროცესს. მცენარის მოთხოვნის მიხედვით, დაკვირვების
შედეგად განსაზღვრეთ მისი წყლის მოთხოვნილებები.
მცენარის კვება
ვეგეტატიურ ეტაპზე წყალი და საკვები ნივთიერებები უფრო სწრაფად იქნება
გამოყენებული მცენარის მიერ. აზოტის მაღალი დონის ჩათვლით. ასევე საჭიროა
კალიუმი, ფოსფორი, გოგირდი, მაგნიუმი, კალციუმი და სხვა მიკროელემენტები,
რადგან ისინი მცენარეს ამ დროს ძალიან სჭირდება.
53
© Cactus Boy
ვეგეტატიური ზრდის დროს თქვენ გსურთ გამოიყენოთ სასუქი, რომელიც აზოტით
მდიდარია. აზოტს მცენარე იყენებს ფუძეთა, ფოთლებისა და სხვა მწვანე ნაწილების
გასაზრდელად და ამიტომ აბსოლუტურად აუცილებელია ზრდის მცენარეული ფაზის
განმავლობაში. როგორც ყოველთვის, მწარმოებლების რეკომენდაციებით უნდა
დაიწყოთ ზრდის პერიოდში კვება, დააკვირდეთ პროცესს, შემდეგ კი გაზარდოთ ან
შეამციროთ დოზები თქვენი მცენარეების რეაგირების საფუძველზე.
ეს ის ეტაპია, როდესაც ახალბედა მებაღეებს სჩვევიათ, რომ დაამატოთ ბევრი საკვები
ნივთიერება ან გაანადგურონ მცენარის pH დონე. ყოველთვის ყურადღებით
შეამოწმეთ pH, სანამ ნუტრიენტების დოზას შეასწორებთ, რათა მოაგვაროთ
პრობლემები.
PH დონე უნდა მერყეობდეს 6-7 – მდე თუ ზრდით მიწაში, ხოლო ჰიდროფონიკის ან
მიწის გარეშე ზრდის დროს 5-6.5 – მდე უნდა მერყეობდეს.
ყვავილობის წინა პერიოდი

როგორც გახსოვთ, მცენარის სქესი აშკარად იჩენს თავს ყვავილობის წინა პერიოდში.
მრავალი თანამედროვე მებაღის მიზანია ძლიერი, ჯანსაღი ძლიერი მდედრი
მცენარეების შერჩევა. ამ დედა მცენარეებს ეძლევათ უწყვეტი 18-24 საათიანი სინათლე,
რათა მათ აიძულონ მცენარეული ზრდის ეტაპზე დარჩნენ. შემდეგ მებაღეები ჭრიან
ტოტების წვერებს და აფესვიანებენ მათ. ეს მცენარეები კი ცნობილია როგორც
“კლონები”.
ძლიერი „ბონსაი დედის“ ჯანმრთელი მცენარის შერჩევა არის გასაღები მუდმივი
ახალი მდედრი გენეტიკურად ერთგვაროვანი კლონების მისაღებად.
როდის დავაწყებინოთ მცენარეს ყვავილობა?

მას შემდეგ რაც ყვავილობის წინა ეტაპში იქნება მცენარე, ძალიან კრიტიკული
გადაწყვეტილება უნდა მიიღოთ. გსურთ ახლა დაიწყოთ ყვავილობა თუ განაგრძოთ
მცენარეული ზრდა?
გაითვალისწინეთ ეს, სანამ გადაწყვეტილებას მიიღებთ; თქვენი მცენარეების
კვირტები არ იქნება თქვენი მცენარის სიმაღლის ტოლი. თქვენი მცენარის
მაქსიმალური კვირტის წარმოება დამოკიდებულია შემდეგი ძირითად ფაქტორებზე:
54
© Cactus Boy
ა) თქვენი მცენარის გარემო.
ბ) მცენარის კვანძების რაოდენობა.
გ) თქვენი შტამის კვირტის წარმოების გენეტიკა.
კვირტების ხარისხი, დროზე არ არის დამოკიდებული და არც მცენარის ზომაზე. ერთი
და იმავე მცენარის ორი კლონის მომწიფებული კვირტი, ერთი ახლად
დაფესვიანებული და მეორე დიდი მცენარე, რომელიც ვეგეტაციის ფაზაშია სამი თვის
განმავლობაში, წარმოქმნის თანაბარი ხარისხის კვირტებს.
საბოლოო ჯამში, გადაწყვეტილება შენია. გაერკვიეთ რამდენად დიდი გსურთ
მცენარე, როდესაც ის მწიფდება. რაც უფრო მცირე ზომისაა მცენარე, როდესაც მას
აიძულებ ყვავილობას, მით უფრო პატარა იქნება კვირტი მომწიფებისთანავე.
სრულიად შესაძლებელია მიიღოთ მეტი კვირტი, მეტი მცენარით, რომლებიც
მომწიფებისთანავე ყვავილობენ. ეს ასევე ხელს უწყობს მცენარეთა მოკლე და პატარა
ფორმების შენარჩუნებას. ეს უფრო მარტივად შეიძლება გაკეთდეს, ვიდრე პატარა
მცენარეებით ზრდის ფაზის გაგრძელება, სანამ ისინი მაქსიმალურ სიმაღლეს და
ზომას არ მიაღწევენ. პატარა მცენარეებით რომლებიც მალე ასრულებენ თავიანთ
ციკლს უფრო მეტ მოსავალს მოგცემთ წელიწადში, ვიდრე ვეგეტაციის ფაზის
გაგრძელებით გაზრდილი მცენარე.
ახლა, როცა ეს გაიგეთ, შეგიძლიათ აირჩიოთ ყვავილობა ახლა, ან შეინარჩუნოთ
მცენარის ზრდა, სანამ არ მიაღწევს მის მაქსიმალურ ზომას, როდესაც გადაწყვეტთ
ყვავილობის დაწყებას.
ყვავილობის დაწყება შეგიძლიათ მაშინ, როდესაც თქვენი მცენარეები მიაღწევენ
მინიმუმ 10-15 სმ სიმაღლეს და გქონდეთ მინიმუმ ფოთლების 4 სართული.
გარკვეული ფაქტორების გათვალისწინებით, ამას ჩვეულებრივ ჰიდროპონიულ
ბაღებში დაახლოებით 2 კვირიდან 1 თვემდე სჭირდება. სექსუალური მცენარისგან
აღებული კლონები სქესობრივად მომწიფდება და დაფესვიანება შეიძლება.
მცენარის ვეგეტაციური პერიოდის დროს აუცილებლად გაითვალისწინეთ მისი
გენეტიკა, რათა გაითვალისწინოთ მისი მოსალოდნელი სიმაღლე
55
© Cactus Boy
ყვავილობა
ყვავილობა მარიხუანის მოყვანის ყველაზე ამაღელვებელი და საინტერესო ეტაპია. ეს
ზრდის ფაზაა, რომელიც წარმოქმნის ყველაზე მეტ THC- ს. აყვავების დაწყების
შემდეგ, თქვენი მცენარის სიმაღლე მკვეთრად შენელდება, არ ინერვიულოთ, რადგან
ეს სრულიად ნორმალურია. ამის მიზეზი არის ის, რომ მცენარეები იწყებენ ენერგიის
გამოყენებას ყვავილობისთვის. თითქმის ყველა THC- ს რაოდენობა იწარმოება
ყვავილობის ეტაპზე. ინდიკას დომინანტური შტამები უფრო სწრაფად ყვავდება
ვიდრე სატივას ჯიშები.
56
© Cactus Boy
ყვავილობის დაწყებიდან მომდევნო ორი-ოთხი კვირის განმავლობაში მცენარის
სიმაღლე უნდა გაიზარდოს, ამის შემდეგ კი მცენარეების მთელი ენერგია მოხმარდება
ყვავილების წარმოებას.
ყვავილობის ბოლო ეტაპი ასევე ცნობილია როგორც “დაკვირტვა”. ეს არის ყველაზე
სასიამოვნო ეტაპი, რომელშიც მცენარე კიდევ უფრო ივსება და ყვავილები
განაგრძობენ ზრდას.
მცენარეები წყვეტენ რაიმე დამატებითი ნაზარდის ან ზრდის განვითარებას და
საერთო ზომა შენელდება. ახლა ისინი დაიწყებენ მთლიანი ენერგიის
გადამისამართებას კვირტის წარმოებისთვის. იდეალური მდედრი გაიზრდება მოკლე,
ბუჩქისებრი, ტოტებზე ახლო-ახლოს მკვრივი ფოთლებით და მსხვილი კვირტებით.
საბოლოოდ მდედრი მცენარე აღწევს ყვავილობის პიკურ პერიოდს. ამ დროს თქვენი
მცენარე იწყებს ფოთლების, ტოტებისა და ყვავილებუს შევსებას, ასევე იწყებს ნაძვის
ხის ფორმის მიღებას. ამ პიკის პერიოდში კვირტები შეშუპდება/დამსხვილდება, ასევე
დაიწყებს ფერის შეცვლას. უმეტეს შემთხვევაში (და ამას მოგვიანებით შევეხებით)
ისინი შეიცვლება თეთრი ელფერიდან ნარინჯისფერი შეფერილობით, წითელი
შეფერილობიდან ყავისფერით. ყველა შტამი განსხვავებულია, მაგრამ ზოგადად
სწორედ ეს ხდება. თუ თქვენ გაქვთ წვდომა სელექციონერის მიერ რეკომენდებული
ყვავილობის დროებზე, მით უკეთესი. მას შემდეგ, რაც მცენარე ამას გააკეთებს, თქვენ
მზად ხართ მისი მოსავლის აღებისთვის და თქვენი ახალი გემრიელი კანაფის ნაყოფის
დაგემოვნებისთვის.
57
© Cactus Boy
გაითვალისწინეთ, რომ თითოეულ შტამს აქვს თავისი სპეციფიკური აყვავების დრო
და თითოეულ შტამს შეიძლება ჰქონდეს განსხვავებული ფერის ელფერი, როდესაც
ისინი აყვავების პიკს მიაღწევენ. ყვავილობის დასაწყებად შესანიშნავი დროა (12/12
სინათლის ციკლის ინიცირებით), როდესაც თქვენი მცენარე მიაღწევს თქვენთვის
სასურველი ზომის ნახევარს. ყვავილობის მთელი ფაზის განმავლობაში მოერიდეთ
გასხვლას ან შეამცირეთ გასხვლის დონე.
აყვავებული მცენარეებისთვის პესტიციდების ან წყლის შესხურება არ არის კარგი,
რადგან ეს ხელს შეუწყობს ობის გაჩენას და ლპობას. აყვავების დროს შეინარჩუნეთ
დაბალი ტენიანობის დონე შენობაში, რადგან ეს ყველაზე დელიკატური და
მნიშვნელოვანი დროა თქვენი მცენარეებისთვის.
კვება
აყვავებულ მცენარეებს სჭირდებათ ძალიან მაღალი P (ფოსფორის) დონის საკვები,
მაგალითად 5-50-17, მაგრამ 10-20-10 საკმარისი იქნება. პირველი აყვავების დროს
საკვები ნივთიერებები უნდა მიეწოდოთ თითოეული მორწყვის დროს. ასევე, სასუქი
უნდა შემცირდეს მინიმუმამდე ან შემცირდეს 1/4 ძალაზე. ყვავილობის დროს
მარიხუანა იყენებს დიდი რაოდენობით ფოსფორს, ამიტომ 5-50-17 უნდა იქნას
გამოყენებული 1/4 სიძლიერეზე.
დამხმარე ელემენტები ასევე აუცილებელია. შეეცადეთ იპოვოთ საკვები, რომელიც
შეიცავს მათ, ასე რომ თქვენ არ უნდა გამოიყენოთ ცალკე დამატებითი ელემენტის
საკვები. ბევრი სანერგე მეურნეობა ყიდის რკინის შემცველ მიკროელემენტთა
ხსნარებს. გაზონის გაზრდის გამო და მათი ადაპტირება შესაძლებელია მწვანე
ბალახის გაშენებისთვის. ამ მასობრივად წარმოებული სასუქების ფასები
მნიშვნელოვნად იაფია, სპეციალურ ჰიდროპონიულ სასუქებზე, რომელიც იყიდება
შიდა მებაღეობის მაღაზიებში და, როგორც ჩანს, ისინი თანაბრი ეფექტით მუშაობს.
ზოგიერთ მწარმოებელს მიაჩნია, რომ მნიშვნელოვანია ყვავილობის საკვები
ნივთიერებების გამოყენება 1-2 კვირით ადრე ყვავილობის შუქის ჩართვამდე (12/12
ფოტო პერიოდი). სხვები იწყებენ საკვებ ნივთიერებების, როდესაც ყვავილობის შუქს
ანთებენ. ყვავილობის დროს ნუ შეასხურებთ მწერების სპრეის, თორემ კვირტს გემოს
შეუცვლის. კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი რამ, რასაც ყვავილობის დროს უნდა
დაუკვირდეთ, არის ფოთლების გაყვითლება. განსაკუთრებით ყვავილობის ბოლოს
დაიწყება ფოთლების საკვები ნივთიერებებით დაცლა. ეს სავსებით ნორმალურია და
საგანგაშო არაფერია. თქვენ არ გჭირდებათ ძალისხმევა, რომ ამოიღოთ ფოთლები, თუ
ისინი არ არიან ყავისფერი და მკვდარი.
58
© Cactus Boy
დანამატები
არსებობს უამრავი დანამატების ბაზარზე და აქ მათი ჩამოთვლა აღარ მოხდება, მაგრამ
არსებობს რამდენიმე ზოგადი ტიპი, რომელთა ყვავილობისი დანამატების
უმეტესობაც გვხვდება, რომელთა განხილვაც შესაძლებელია აქ:

1. შაქრის დამატებები, როგორიცაა შაქარი, მოლისანი და ა.შ. – ამ ტიპის დანამატი
   მცენარეს პირდაპირ არ კვებავს. მცენარეებს არ შეუძლიათ გამოიყენონ უკვე
   დამუშავებული შაქრებ, თუმცა ზრდის გარემოში მცხოვრები ორგანიზმების
   საზრდოს. თუ თქვენ იყენებთ ორგანული ზრდის პროცესს ან მცენარე იზრდება
   ნიადაგში, ეს შეიძლება ძალიან სასარგებლო იყოს, მაგრამ მათ გამოყენება უნდა
   შეწყდეს გამორეცხვის პერიოდში.
2. გემოვნების გამაძლიერებლები – არსებობს ციტრუსის და სხვა არომატის მქონე
   პროდუქტები, რომლებიც აცხადებენ, რომ თუ მცენარეებს მიაწვდით ამ
   დანამატებს, მცენარეები მიიღებენ მათი არომატის გარკვეულ ასპექტს.
   ზოგადად, ეს სიცრუეა და ამიტომ ასეთი დანამატებისგან შეგიძლიათ თავი
   შეიკავოთ.
3. კალციუმის / მაგნიუმის დამატებები – ეს ძალიან სასარგებლოა თქვენი საკვების
   ნარევის/მიქსის დასაბალანსებლად, ეს სასარგებლო ნივთიერებები
   მნიშვნელოვანია მცენარეთა ზრდისთვის. მსგავსი დანამატის გამოყენება
   რეკომენდებულია ზრდის ყველა ფაზისთვის.
4. საკვები დანამატები/ სასუქი – ზოგიერთი გამაძლიერებელი, უბრალოდ, უფრო
   ყვავილოვანი საკვებია. რამდენად კარგად მუშაობენ, ეს დამოკიდებულია
   იმაზე, თუ რამდენად იდეალურია ის მიქსი, რომელსაც იყენებთ. მათი
   გამოყენებაც საკმაოდ რეკომენდებულია.
5. ჰორმონული დამატებები – ბუნებრივია, ეფექტი დამოკიდებულია ჰორმონზე,
   მაგრამ ეს ყველაფერი სასარგებლოა, მაგრამ ძვირია. წყალმცენარეებიდან
   მოპოვებული მცენარეული ზრდის ჰორმონი სასარგებლოა, მაგრამ მცენარეული
   ზრდის ციკლის განმავლობაში ბევრად მეტ სარგებელს იძლევა, ვიდრე
   ყვავილობის ციკლი. მცენარეული ყვავილოვანი ჰორმონები სასარგებლოა
   ყვავილობის დროს, მეტწილად უფრო მეტი ყვავილობის ადგილის
   შესაქმნელად. ყველა ჰორმონის დანამატი ძალიან ძვირი ღირს, რაც ზღუდავს
   მათ პრაქტიკულ სარგებლობას.
   12/12 სინათლის ციკლით ყვავილობის წამოწყება
   ბუნებაში ადრე თუ გვიან მარიხუანის მცენარეები ყვავილობაში შევა, როდესაც
   დღეები შემცირდება. ეს ხდება ბუნებაში შემოდგომაზე. ეს მცენარეებს ეუბნება, რომ
   მათი წლიური სიცოცხლის ციკლი სრულდება. ამ ეტაპზე მდედრობითი სქესის
   59
   © Cactus Boy
   მცენარეების ყვავილები ჩვეულებრივ მამრობითი სქესის მცენარით იმტვერება, მაგრამ
   თუ არ დაიმტვერა, ქალი გაღიზიანდება და გამოიმუშავებს დიდი რაოდენობით
   კანაბინოიდებს, როგორიცაა THC, თესლის გარეშე (თუ მდედრობითი მცენარე
   მამრობითი მტვერით არის განაყოფიერებული, ის თესლს განივითარებს). თესლის
   გარეშე მცენარის მთელი ენერგია და რესურსი გამოიყენება დიდი ფისოვანი
   კვირტების დასამზადებლად. ამას სინსემილას მოსავალს უწოდებენ. ამიტომ როდესაც
   მცენარე შენობაში იზრდება, ეს პროცესი უნდა აიძულოთ და თქვენს მცენარეებს
   მისცეთ 12 საათის უწყვეტი სიბნელე.
   როდესაც ეს სპეციფიკური განათების კომბინაცია მოხდება, მცენარეები გაივლიან
   შიდა ქიმიურ პროცესს, რომელიც ბუნებრივად ასტიმულირებს მათ ყვავილობას. სანამ
   12/12 სინათლის ციკლი გაგრძელდება, მცენარე გაიზრდება და კრისტალებით
   დაფარულ ყვავილებს . როგორც მებაღე, ეს არის თქვენი მიზანი, აწარმოოთ რაც
   შეიძლება მეტი THC მდიდარი კვირტის ყვავილი. ამის მისაღწევად უნდა დაიცვას
   12/12 განათების ციკლი – 12 საათის სინათლე, 12 საათის სინათლე (სრული სიბნელე).
   შენიშვნა: განათების ზემოთ მოცემული ციკლი კანაფის კომერციული ჯიშების
   უმეტესობისთვისაა. მცენარეები, რომლებიც ტროპიკულ კლიმატურ პირობებში
   ვითარდებიან, ხშირად ყვავილობას იწყებენ უფრო მეტი სინათლისა და ნაკლები
   სიბნელის ქვეშ. თუ თქვენ ამ გარემოს შექმნის საშულება გაქვთ შეგიძლიათ მცენარეს
   მეტი სინათლე მისცეთ. მაგ: 20/4
   დაიწყეთ ეს განათების ციკლი წინასწარი ყვავილობის პერიოდში, რომ სტიმულაცია
   გაუწიოთ თქვენს ყვავილს. მაგრამ დარწმუნდით, რომ მხოლოდ 12/12 განათების
   ციკლზე გადაერთეთ, როდესაც ყვავილების წინა სიგნალები გამოჩნდება. თუ ამას
   ძალიან ადრე გააკეთებთ, თქვენს მცენარეს შეიძლება შეექმნას სქესთან
   დაკავშირებული სტრესი და გახდეს ჰერმაფროდიტი!
   ნაადრევად ყვავილობის დაძალება, ქმნის მდგომარეობას, რომელსაც ეწოდება
   “თვითდამტვერვა”, როდესაც მცენარე თვლის, რომ გამრავლების შანსები მცირეა. იგი
   აწარმოებს როგორც მამაკაცის, ასევე ქალის ყვავილებს ერთსა და იმავე მცენარეზე. ამის
   შემდეგ მამრობითი ყვავილები მტვერავენ მდედრობით ყვავილებს, რომლებიც
   საბოლოოდ წარმოქმნიან თესლებს.
   მცენარე შოკირებულია იმით, რომ გამოტოვა დრო, რომ ყვავილის მტვერი მიეღო,
   ამიტომ ზემოაღნიშნული პროცესი იწყება, რაც მტვრის მიღებას ბოლო ძალისხმევაა.
   60
   © Cactus Boy
   (ბუნებრივი ზრდის ციკლის დროს მამრობითი მცენარეები ათავისუფლებენ თავიანთ
   მტვერს დაახლოებით იმ პერიოდში, როდესაც ქალი მცენარეები ყვავილობას იწყებენ).
   თქვენი ჰერმფროდიტი მცენარის მტვერი ასევე გააფუჭებს თქვენს სხვა მცენარეებს ასე
   რომ, 12/12 სინათლის ციკლზე გადადით მხოლოდ , როდესაც თქვენი მცენარე სწორად
   ყვავილობს და კარგად იქნება მზად ყვავილობისთვის.
   გარდა ამისა, 13 საათის განმავლობაში სინათლემ, 11სიბნელემ შეიძლება გაზარდოს
   ყვავილის ზომა, ხოლო მცენარეს აყვავების რეჟიმში გადასვლის საშუალება მისცეს.
   გამოიყენეთ გრძელი ბნელი პერიოდები, რათა დააჩქაროთ სიმწიფე ყვავილობის
   ციკლის ბოლოს, თუ სიჩქარე არსებითია. (8-10 დღე), მაგრამ გაფრთხილდით, რადგან
   ის შეამცირებს მთლიან მოსავლიანობას.
   სიბნელის ციკლი
   როდესაც გარკვეულ სპექტრში სინათლე მოხვდება მცენარეების ქლოროფილური
   რეცეპტორების ზედაპირზე, ეს იწვევს ჰორმონის, სახელად ფლორიგენის წარმოქმნას.
   ამ დროს კიდევ ერთი ჰორმონი, სახელად ანტიფლორიგენი, წარმოიქმნება
   ყვავილოვანი მცენარეების მიერ. ამ ორ ჰორმონებს შორის თანაფარდობა არის ის, რაც
   იწვევს მცენარის ყვავილობას ან არა.
   მცენარეთა ფოთლებში კიდევ ერთი ქიმიური ნივთიერებაა, სახელად ფიტოქრომი,
   რომელიც აუცილებელია ფლორიგენთან რეაგირებისთვის ყვავილების
   წარმოქმნისთვის. როდესაც მცენარის ფოთლებში არსებული ფიტოქრომი მიიღებს
   სინათლის ხანგრძლივობას, რომელიც სწორედ ამ მცენარის მიერ ჩაითვლება “მოკლე
   დღის შუქად”, მაშინ ანტიფლორიგენის რეპრესირება ხდება და ფლორიგენის გაზრდა
   ხდება, რის გამოც მცენარეთა ყვავილობა იწყება.
   თუ სწორი სპექტრისა და ინტენსივობის სინათლის ხანგრძლივობა შეწყვეტილია
   “მოკლე დღიდან”, “ბნელი ციკლის” ფარგლებში, ეს იწვევს მცენარეს კვლავ დაიწყოს
   ანტიფლორიგენის წარმოება. ფლორიგენსა და ანტიფლორიგენს შორის თანაფარდობა
   შეიცვლება და ყვავილობა შემცირდება ან შეჩერდება.
   ეს ფლორიგენისა და ანტიფლორიგენის კოეფიციენტებს შორის თანაფარდობათა
   ცვლილება სტრესულია მცენარისთვის და შეიძლება გამოიწვიოს სქესობრივი
   დაბნეულობა და ეს პროცესი მნიშვნელოვნად აფერხებს ზრდას. ჰერმაფროდიტები
   წარმოიქმნება ამ ფლორიგენის / ანტიფლორიგენის თანაფარდობის შეცვლის
   საპასუხოდ.
   61
   © Cactus Boy
   თუ ამ ყველაფერს გაიაზრებთ და თითოეულ თქვენს მცენარეს დაუკავშირებთ, ნახავთ,
   რომ სინათლის სიბნელის ციკლის შეფერხებასთან დაკავშირებით მრავალი ფაქტორი
   მოქმედებს. დაბალი ინტენსივობის ხანმოკლე შეფერხებები შეიძლება არ იყოს
   საკმარისი იმისათვის, რომ ფლორიგენის / ანტიფლორიგენის თანაფარდობა
   შეიცვალოს საკმარისი იმისათვის, რომ მცენარეები ყვავილობენ რაიმე ხილული გზით.
   თუმცა, ამან შეიძლება გამოიწვიოს ყვავილის ზრდის შენელება.
   ფრთხილად იყავით, თუ თქვენს ბაღს ღამით ესტუმრებით. ნებისმიერი სინათლე,
   თუნდაც სუსტი ფანარიდან, ხელს უშლის ჰორმონს, რომელიც იწვევს ყვავილობას და
   მცენარეები უბრუნდებიან ვეგეტატიურ ზრდას. თუ ღამით უნდა მოინახულოთ, ნუ
   გამოიყენებთ სინათლეს, ან უკეთესი, ეწვიეთ დღის განმავლობაში.
   შენიშვნა: მწვანე შუქი შეიძლება გამოყენებულ იქნას ბაღზე მუშაობისთვის ბნელ
   პერიოდში, მცენარეების მხრიდან უარყოფითი რეაქციების გარეშე. ეს იყიდება
   საბავშვო ბაღის უსაფრთხოების შუქებად, მაგრამ ნებისმიერი მწვანე ნათურა კარგი
   უნდა იყოს. უმჯობესია შეინარჩუნოთ ბნელი საათები, როდესაც თქვენ ჩვეულებრივ
   არ მოისურვებთ ბაღის მონახულებას.
   ფლორიგენის / ანტიფლორიგენის ამ თანაფარდობაზე გავლენის მოხდენის საუკეთესო
   გზაა გასაზრდელი ოთახის/ბაღის დატოვება მთლიანად სიბნელეში მთელი სიბნელის
   ციკლის განმავლობაში.12 სიბნელის ციკლის დროს, დარწმუნდით, რომ მცენარეები
   სრულ სიბნელეში ინახება. საკმარისი სიძლიერის ნებისმიერი სინათლე ფოთოლში
   ფიტოქრომული რეცეპტორებს გააქტიურებს და გავლენას მოახდენს ყვავილობაზე. ასე
   რომ, ღამით შედით იქ და დარწმუნდით, რომ შუქი არ ჩანს. პატარა LED- ებმაც კი
   შეიძლება დაარღვიოს ეს პროცესი. თქვენი ზრდის ადგილი სრულად უნდა იყოს
   დალუქული ისე, რომ ეს იყოს სინათლეგაუმტარი. ამის ერთ-ერთი ეფექტური გზაა
   სქელი შავი სკრინინგის გამოყენება (გამოიყენება ფოტოგრაფიაში ბნელ ოთახებში,
   რომელიც გვხვდება ტექნიკის ან ქსოვილების უმეტეს მაღაზიებში), სქელი შავი
   ქსოვილი ან თუნდაც შავი გაუმჭვირვალე პლასტმასის გამოყენება შესაძლებელია
   შუქის ყველა წერტილის დალუქვისთვის.
   ყვავილობის დაჩქარება
   თქვენ შეგიძლიათ მცენარეები დაამწიფოთ 36 დღეში, თუ ჩქარობთ. ამის გაკეთება
   შესაძლებელია შუქის შემცირებით დაახლოებით 14 საათამდე, მაგრამ მცენარეები არ
   იქნება ისეთი დიდი. თანდათან უნდა შეამციროთ სინათლის ციკლი, სანამ არ
   მიაღწევთ 14 საათს.
   62
   © Cactus Boy
   თქვენ შეგიძლიათ აიძულოთ მცენარეს უფრო სწრაფად აყვავდეს ბნელი პერიოდის
   მაქსიმალურად გაზრდის გზით. სცადეთ 18 საათიანი სიბნელე და 6 საათიანი
   სინათლე. ქვედა ტემპერატურა ბნელ პერიოდში, სასურველია 15 ° C ტემპერატურაზე.
   მოსავალი იქნება მცირე და დაბალი ხარისხით. ეთილენის გამოყენება კიდევ უფრო
   დააჩქარებს მომწიფებას.
   ყვავილობის ეტაპების ქრონოლოგია
   მდედრი მარიხუანა ყვავილობის დაწყების შემდეგ რამდენიმე ეტაპს გადის. პირველი
   რამდენიმე ყვავილი გამოჩნდება. შემდეგ პირველი ყვავილების გარშემო ახალი
   ყვავილები ვითარდება. ყვავილები ასევე წარმოიქმნება ფოთლის თითოეულ კვანძთან
   ტოტებისა და ძირითადი ღეროს გასწვრივ, შემდეგ კვირტი იწყებს შევსებას ისე, რომ
   მტევანი სქელი გახდება. კვირტები სუფთა და ტენიანია. როგორც კი დასრულდება,
   ყვავილების ზრ დის ახალი ტალღა ჩნდება, როგორც წესი, შედარებით შიშველ
   ადგილზე. ახალი ყვავილები შეიძლება გამოჩნდეს კვირების განმავლობაში! შემდეგ
   ყვავილები იხურება და კალიქსები იწყებენ გამსხვილებას; ეს არის ყალბი თესლის
   ნაჭუჭი, რადგან ყვავილები არ განაყოფიერდა. ეს ნაჭუჭები მთლიანად დაფარული
   იქნება ფისოვანი ჯირკვლებით. სიმწიფის დროს ჯირკვლები ბრწყინავს ფისოვანი
   მასით, კაშკაშა შუქზე. როგორც წესი, მცენარეები საჭიროებენ დაახლოებით 8-12
   კვირის ყვავილობას, მწიფე კვირტების წარმოსაქმნელად.
   უნდა აღინიშნოს, რომ ეს მხოლოდ ზოგადი სახელმძღვანელო სიაა. ზოგი შტამი უფრო
   სწრაფად ან უფრო ნელა იზრდება. ზოგიერთ შემთხვევაში ლოდინი ღირს და
   ზოგიერთ შემთხვევაში კი არა:
   • 1-2 კვირა – ამ ხნის განმავლობაში თქვენი მცენარეები გადავა მათი ყვავილობის
   პერიოდში. ზოგადად, ამ დროს გამოჩნდება ყვავილების პირველი კვირტები.
   • 2-4 კვირა – ამ ხნის განმავლობაში მცენარეები დაიწყებენ ზრდას სინათლისკენ.
   ყვავილები გამოჩნდება ყველა კვანძზე, მაგრამ ისინი მსუბუქი და ჰაეროვანი
   იქნება.
   • 5+ კვირა – ამ პერიოდის განმავლობაში ფოთლებზე უამრავ სიყვითლეს
   იხილავთ და თუ ყველაფერი კარგად გააკეთეთ, დაინახავთ, რომ კვირტები
   სავსეა და დამსხვილდება.
   • ბოლო 2 კვირა – თქვენი მცენარეთა სიცოცხლის ბოლო 1-2 კვირის განმავლობაში
   გსურთ მისი მორწყვა სუფთა წყლით და საკვები დანამატების გარეშე კვება.
   • ბოლო 72 საათი – ზედმიწევნით უნდა ჩარეცხოთ ნიადაგი, რომ ის საკვები
   მინერალებისგან გაიწმინდოს.
   63
   © Cactus Boy
   • ბოლო 24-48 საათი- უნდა გათიშოთ შუქები (THC მგრძნობიარეა სინათლეზე და
   მცენარეები გამოიყენებენ ამ პერიოდში ფოტოსინთეზის შედეგად წარმოებულ
   შაქარს). საერთო ჯამში, ეს გაზრდის გემოსა და პოტენციალს სასუქებისა და
   შაქრების გამორეცხვით, რომლებსაც დამწვრობისას უბრალოდ არ აქვს კარგი
   გემო.
   განათების სისტემა
   64
   © Cactus Boy
   მარიხუანას მცენარეებს ძალიან უყვართ სინათლე.
   განათება არის ერთ – ერთი, თუ არა ყველაზე მნიშვნელოვანი ინგრედიენტი, რომელიც
   საჭიროა სწრაფი, მაღალმოსავლიანი მცენარის გაზრდისათვის. თქვენი განათება
   შეიძლება იყოს თქვენი ყველაზე დიდი ხარჯი, მაგრამ ეს კომპონენტი ინვესტიციის
   ღირსია. თქვენს მცენარეებში სინათლის განაწილების მაქსიმიზაცია გაზრდის
   ფოტოსინთეზს. ფოტოსინთეზი არის პროცესი, რომლის დროსაც ნახშირორჟანგი და
   წყალი გარდაიქმნება შაქრიან მცენარეულ საკვებად და ჟანგბადად. ასე რომ, რაც უფრო
   მეტ სინათლეს იღებენ თქვენი მცენარეები, მით უფრო სწრაფად და უფრო დიდი ხდება
   მცენარე.
   დღეს ბაზარზე უამრავი განათების სისტემაა ხელმისაწვდომი, სრულ კომპლექტს
   ექნება; ნათურა, რეფლექტორი, ბალასტი, ტაიმერი და ელექტრული შემშვებ/
   გამომშვები. მარიხუანას განათების სისტემები საშუალებას მოგცემთ მიჰბაძოთ მზის
   სხივებს დახურულ სივრცეში, ასევე მთლიანად გააკონტროლოთ და გააგრძელოთ
   ბუნებრივი “მზარდი სეზონი” და მოახდინოთ მასზე მანიპულირება, რათა მოახდინოს
   გავლენა მცენარეთა ჰორმონებზე.
   როდესაც მცენარე შენობაში იზრდება, ხელოვნური შუქები უფრო დიდ ყვავილებს
   (უფრო დიდ კვირტს) აწარმოებს, ვიდრე მზის ბუნებრივი შუქი ფანჯრის რაფაზე.
   თქვენ მიიღებთ უფრო მეტ THC რაოდენობას ხელოვნური განათებით, ვიდრე ოდესმე
   შეიძლებოდა ფანჯრის შუქზე მოყვანილი მარიხუანით მიიღოთ.
   65
   © Cactus Boy
   ბუნებრივი მზის სინათლის ციკლი

ზაფხულის ბოლოს-შემოდგომაზე, როდესაც მცენარეები ყვავილებს წარმოქმნიან,
უფრო მეტია წითელი სპექტრის ენერგიის სხივები. სინათლის ცვლილება (და უფრო
მოკლე დღეები) იწვევს მცენარეებში ჰორმონების ყვავილის წარმოქმნის ზრდას
(მამაკაცებში მტვერის ტომრების, THC წებოვანი ფისის კი ქალებში, თუ ისინი არ არიან
დამტვერილები).
განათების საფუძვლები
სინათლის წყაროს ფერი მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილებაა თქვენი ბაღის სწორი
სინათლის წყაროს დასადგენად. Metal Halide – ის ნათურების უპირატესობა ის არის,
რომ ისინი უზრუნველყოფენ მაღალხარისხოვან, ნათელ თეთრ შუქს სხვადასხვა
ფერის ტემპერატურაზე, რომელიც აკმაყოფილებს მრავალი სხვადასხვა მებაღის
მოთხოვნილებას.
კორელაციური ფერის ტემპერატურა (CCT): ნათურის ფერის არჩევის პირველი ფაქტორია
იმის დადგენა, გჭირდებათ თუ არა თბილი ან გრილი სინათლის წყარო. კელვინის
გრადუსებში გამოხატული CCT უტოლდება რეალურ თერმულ ტემპერატურას. თუ
ბუნებაში, კანაფის მცენარის სიცოცხლის ციკლი
ერთი წლისაა. გაზაფხულზე დარგული თესლი
გაიზრდება ძლიერი და მაღალი ზაფხულის
პერიოდში, ხოლო იყვავილებს შემოდგომაზე.
წლიური ციკლი შემდეგ თავიდან დაიწყება,
როდესაც მომდევნო წელს თესლი გაღვივდება.
მზე ასხივებს ფერადი ენერგიის სხივებს სპექტრზე,
რაც შეეხება მარიხუანას მცენარეებს, ჩვენს
პლანეტაზე მცენარეების ბუნებრივი ზრდის
ციკლის გამო, ზაფხულში მზე უფრო მეტ ცისფერი
სპექტრის (ზრდის გამაძლიერებელ) სხივებს
გამოყოფს. ჩვეულებრივ, წელიწადის ამ დროის
განმავლობაში ზრდა უკეთესია, რადგან უფრო
გრძელი დღეებია, ამიტომ მზის სხივების მეტი
ზემოქმედება ხდება.)
66
© Cactus Boy
თქვენ ოდესმე გინახავთ ლითონის ნაჭრის გათბობა, იცით, რომ ლითონის
გახურებასთან ერთად ის ფერს იცვლის. HID და ფლუორესცენტული სინათლის
წყაროების CCT ნიშანი მიუთითებს, რამდენად თბილი ან ცივი სინათლის წყარო.
მაგალითად, ნათურა 2700 კელვინის CCT ითვლება თბილ; 4200 CCT– ით კელვინი
ითვლება ნეიტრალურად; და 6000+ კელვინი ცივად ითვლება.
67
© Cactus Boy
ფერების გაშიფვრის ინდექსი (CRI): CRI არის ნათურების თვისება, აჩვენოს
ინდივიდუალური ფერები სტანდარტის მიხედვით. ეს მნიშვნელობა განისაზღვრება
ნათურის სპექტრული განაწილების შედარებიდან, იმავე ფერის ტემპერატურაზე მყოფ
შავ სხეულთან. სინათლის წყაროები, როგორიცაა ლითონის ჰალოიდური ნათურები,
ფასდება CCT– ით; ამასთან, CCT არ იძლევა რაიმე ინფორმაციას ფერის ხარისხის
შესახებ. ამ მიზეზით, CRI აუცილებელია. ზოგადად, რაც უფრო მაღალია ნათურის
CRI ნიშანი, მით უკეთესი გამოჩნდება სხვადასხვა ფერები.
5K – 7K კელვინი: ძლიერი ცისფერი შუქი. ხელს
უწყობს ბუჩქისებრ ზრდას. იდეალურია
მცენარეთა სწრაფი ზრდის ფაზისთვის. ეს
მნიშვნელოვნად აძლიერებს მთლიანი
მცენარის ზრდას, როდესაც ის გამოიყენება
სუპერ მაღალი გამომუშავებით, (მაგალითად,
ნატრიუმის-სოდიუმის მაღალი წნევის ან 3K
თბილი ლითონის ჰალოგენური ნათურებით).
4.2K – 4200 კელვინი: ცივი თეთრი ნათება.
შეიძლება გამოყენებულ იქნას როგორც
დამატებითი ლურჯი განათება, როდესაც ის
გამოიყენება 3K წყაროსთან.
4K – 4000 კელვინი: ნეიტრალური ლითონის
ჰალიდი. საუკეთესო ერთჯერადი წყარო
მცენარეთა ზრდისთვის, უფრო მოკლე და
ბუჩქოვანი ზრდის წარმოებისთვის, ვიდრე
3700 კელვინი და ფერთა გადაცემა. გამოიყენება მცენარეთა ზოგადი განათების დროს.
3.7K – 3700 კელვინი: შედარებით ცივი ლითონის ჰალიდი (დაფარული). ეს დაფარული
ნათურა გამოიყენება მცენარეთა ზოგადი განათების დროს და უფრო სწრაფი
ზრდისთვის, ვიდრე 4000 კელვინი.
3K – 3200 კელვინი: თბილი ლითონის ჰალიდი. მცენარეთა ზრდის ყველა ფაზისთვის
ყველაზე მეტი ფოტოსინთეზურად აქტიური გამოსხივების მქონე ყველა HID
განათებისთვის. PAR ვატი ითვალისწინებს სინათლის კვებით ღირებულებას და
წარმოადგენს ფოტოზეზირების სინათლის ენერგიის პირდაპირ საზომს.
2.7 K – 2700 კელვინი: ნატრიუმ-სოდიუმის მაღალი წნევის ნათურები. წითელი ფერის
ნაზავი, რომელიც გამოიყენება გამრავლებისთვის, ყვავილობისთვის, სათბურის
დამატებითი განათებისთვის.
68
© Cactus Boy
ვატები

პირველი, რაც უნდა მოძებნოთ ნათურის გადაწყვეტამდე და შეძენამდე, მისი
სიმძლავრეა. ნათურების სიმძლავრე არის ელექტროენერგიის რაოდენობა, რომელსაც
იყენებს, შესაბამისად, რამდენად ნათელი იქნება ის. ჩვეულებრივი საყოფაცხოვრებო
შუქი, დაახლოებით 75 ვატიანია. მებაღეები ჩვეულებრივ იყენებენ 250, 400, 600 და 1000
ვატიანი მაღალი ინტენსივობის HID ნათურებს. რაც უფრო მეტ სინათლეს მიაწვდით,
მით უფრო გაიზრდება და დაიხუნძლება თქვენი მცენარე. ამ განათების ენერგიის
მოხმარება იმიტირებს, რასაც კონდიციონერი, დიდი მაცივარი ან სხვა ძირითადი
მოწყობილობა შეიძლება მოიხმარდეს ელექტროენერგიის გადასახადში. შეერთებულ
შტატებში, თუ 1500 ვტ-ზე მეტია გამოყენებული, ეს სიგნალია გამოძიებისთვის.
თუ თქვენს განათებას 24 საათის განმავლობაში აწარმოებთ, დარწმუნდით, რომ
შეცვალოთ იგი 6 თვის გამოყენების შემდეგ. თუ დღეში 18 საათს ეშვებოდა, შეცვალეთ
9 თვის შემდეგ. თუ ჩართულია დღეში 12 საათის განმავლობაში, მისი შეცვლა 12 თვის
შემდეგ შესანიშნავია.
ლუმენები

Lumens არის საზომი ერთეული, თუ რამდენი სინათლე გამოიყოფა კვადრატულ
მეტრზე თქვენი ნათურის მიერ. სანათურები განისაზღვრება შუქის დიზაინით და არა
სიმძლავრით. მწარმოებლები თითქმის ყოველთვის მოგაწვდიან ნათურის ლუმენის
სპეციფიკაციებს.
არასოდეს აიღჩიოთ არანაკლებ 2500 ლუმენის ნათურა (მაშინაც კი, თუ თქვენ
მხოლოდ ერთ მცენარეს მოაშენებთ!) იმისათვის, რომ უზრუნველყოთ მაქსიმალური
სინათლის ზემოქმედება დიდი, მსხვილი კვირტების წარმოქმნისთვის, თქვენ უნდა
გამოიყენოთ მინიმუმ 45000 ლუმენი. ეს საკმარისია 0.8 კვ. მეტრის სივრცის სინათლით
უხვად მომარაგებისთვის, რომელიც 6 – 9 მცენარეს იტევს. იდეა აქ არის რაც შეიძლება
მეტი სინათლის გამოყენება. თქვენ უნდა გქონდეთ საკმარისი სინათლე, რომ 20-50
ვატი მოხმარდეს თქვენი ზრდის ადგილის ყოველი კვადრატულ მეტრს, რაც უფრო
მეტი სინათლე მით უკეთესი.
69
© Cactus Boy
როგორც წესი, ლუმენების მაღალი რაოდენობა უდრის მაღალხარისხიან სინათლეს!
(იხილეთ ქვემოთ მოცემული გრაფა)
საინტერესოა, რომ ერთი HPS განათება, იმავე ნათურის სიმძლავრის გამოყენებით
უფრო მეტ Lumens გადასცემს ვიდრე სხვა. ამის მიზეზი ის არის, რომ უმაღლესი
ხარისხის lumens ნათურების ნაკრები უკეთესი ხარისხისაა ვიდრე სხვა. ნათურის და
განათების შეძენამდე ამ ფაქტებს ყურადღება აუცილებლად მიაქციეთ!
HID- განათების ნათურების მიახლოებითი ლუმენები:
WATTS Metal Halide High Pressure Sodium
250 20,000 32,000
400 32,000 40,000
600 45,000 85,000
1000 110,000 140,000
ზოგიერთი განათება შეიძლება უფრო ეფექტური იყოს, ვიდრე სხვები. დაყავით
სინათლის სანათები ვატებად, რომ მიიღოთ მისილუმენის ერთ ვატზე თანაფარდობა.
ეს საშუალებას მოგცემთ შეადაროთ შუქების ეფექტურობა, სხვადასხვა სიმძლავრის
განათებებში
LAMP TYPE WATTS LUMENS
M.V 175 8000
M.H 400 36000
H.P.S 600 45000
H.P.S 600 36000
70
© Cactus Boy
განათების წყაროები
არსებობს მრავალი სხვადასხვა ტიპის განათების წყარო, რომელიც შეგიძლიათ
გამოიყენოთ თქვენი შიდა კანაფის მცენარეების გასანათებლად. მაგრამ რომელია
თქვენთვის იდეალური?
ფლუორესცენტური ნათურა
თუ თქვენ არ აპირებთ კანაფის სრული პროცესით მცენარეების გაზრდას, მაშინ
ფლუორესცენტული განათება თქვენთვის არის. არ გამოიყენოთ ინკანდესენტური
ნათურები მარიხუანას მოსაშენებლად. ბოლო რამდენიმე წლის განმავლობაში
მსხვილი შუქის მწარმოებლები უშვებენ ინკანდესენტურ შუქს, რომელიც
დამზადებულია განსაკუთრებით მზარდ მცენარეებში გამოსაყენებლად. მიუხედავად
იმისა, რომ ისინი აღემატება სტანდარტულ ინკანდესენტურ შუქს, რომელსაც ჩვენ
ვიყენებთ ჩვენს სახლებში, მათ არ შეუძლიათ მიაწოდონ მცენარეებს
ფლუორესცენტური ნათურის მსგავსი ძალა. ინკანდესენტური ნათურადან
გამოყოფილი სინათლე სინათლის სპექტრის წითელ მხარეშია, მაგრამ ლურჯში
ძალიან დაბალია. თუმცა შეიძლება გამოყენებულ იქნას კლონების საწყის ეტაპზე.
ფლუორესცენტური ან შუქდიოდური განათება( LED) კარგია ნერგების / ვეგეტატიური
ზრდისთვის, მაგრამ ისინი ვერ მიიღებენ იმდენ მოსავალს ყვავილობისას, რამდენადაც
მეტალის ჰალოდის (MH) ან მაღალი წნევის ნატრიუმის (HPS). ასევე ბევრად მეტი დრო
დასჭირდება მცენარის მომწიფებას. თუ შეადარებთ მათ ლუმენებს (სიკაშკაშეს)
მოხმარებული ენერგიის ერთეულზე, Metal Halides აწარმოებს 125 ლუმენამდე ვატზე,
39 ლუმენს ვატზე ფლუორესცენტური შუქები და 18 ლუმენს ვატზე სტანდარტული
ინკანდესენტური ნათურებისათვის. დაბალი გამომუშავების გამო,
ფლუორესცენტური განათება ცუდი სინათლის წყაროა ყვავილობისა
დამომწიფებისათვის.
71
© Cactus Boy
არასოდეს შეიძინოთ სპეციალური გაზრდისთვის განკუთვნილი ფლუორესცენტული
შუქი, როგორიცაა გრულუქსი. ისინი არ წარმოქმნიან საკმარის სიკაშკაშეს. გამოიყენეთ
ნორმალური სრული სპექტრის ფლუორესცენტური ნათურები.
ფლუორესცენტი კარგია, რადგან ისინი ბევრ სითბოს არ წარმოქმნიან; მაღალი წნევის
ნატრიუმი (HPS) არც ისე კარგია ამ ასპექტში. ფლუორესცენტები შეიძლება იყოს ცუდი
არჩევანი, რადგან მათ არ აქვთ შუქის კარგი შეღწევადობა; მაღალი წნევის ნატრიუმის
(HPS) განათება ამ მხრივ ბევრად უკეთესია. ყოველთვის მიაქციეთ ყურადღება
ნათურის სპექტრს: ცივ თეთრ / დღის შუქს უფრო მეტი შუქი აქვს ლურჯ სპექტრში და
თბილ თეთრ / რბილ თეთრს უფრო მეტი სინათლე წითელ სპექტრში. თქვენ უნდა
დააკავშიროთ ისინი, რომ მცენარის ჯანმრთელი ზრდა და აყვავება მოხდეს.
LED განათება

რამოდენიმე წლის წინ, თუ ვინმე ახსენებდა LED Grow
Lights- ს მარიხუანას მოსაყვანად, აუცილებლად
გაიგონებდით კისკისს. დღესდღეობით კი ეს
სინათლის წყარო სწრაფად იძენს პატივისცემას,
როგორც ერთ-ერთი შესანიშნავი ზრდის სინათლის
სისტემა.
LED განათების დადებითი მახასიათებლები:
• LED– ების გამოყენება დაგიზოგავთ
დაახლოებით 80% თქვენს ენერგიის გადასახადს HPS– სა და Metal Halide– სთან
შედარებით. ეს არის კარგი საშუალება, რომელიც არამარტო გარემოზე, არამედ
თქვენს საფულეზეც კარგად მოქმედებს!
• დაბალი სითბო. რამდენჯერ დაგავიწყდათ HPS სინათლის აწევა და მცენარეთა
წვეროები დაგეწვათ? LED განათება ძალიან მცირე სითბოს გამოყოფს. ეს ასევე
ნიშნავს, რომ თქვენს ოთახში არ იქნება ძლიერი სიცხე, ამიტომ ტემპერატურის
კონტროლი უფრო ადვილია.
• LED განათებას აქვს ხანგრძლივი სიცოცხლისუნარიანობა. უმეტესობა
გამიზნულია 50,000 საათის გამოყენებისთვის!
• ფართო სპექტრი. LED– ები უზრუნველყოფს სინათლის სწორ ნაზავს, რათა
თანაბრად ეფექტური იყოს ვეგეტატიური და დამწიფების ეტაპზე.
72
© Cactus Boy
LED განათება და კანაფის გაზრდა?
დიახ LED– ები შესანიშნავი შუქის წყაროა და დადასტურებულია, რომ კარგად ზრდის
მარიხუანას. თანამედროვე 90 ვატიანი LED განათების სისტემას აქვს იგივე
გამომავალი სიმძლავრე, როგორც 400 ვატიანი HPS ან MH ნათურას.
LED განათებას აქვს მრავალი უნიკალური უპირატესობა. ნათურებს აქვთ
ფიქსირებული კუთხე, ამიტომ არ არის საჭირო რეფლექტორი, მთელი სინათლის
გამომუშავება მიმართულია მცენარეებისკენ. LED განათება არ ხურდება და
მცენარეები შეიძლება გაიზარდონ განათებასთან ახლოს. ეს შუქები წარმოქმნის
სინათლეს საკმაოდ მჭიდრო სპექტრში და ხელმისაწვდომია ნათურები, რომელთა
კომბინირება ხდება მცენარის ყველა ფოტო სენსიტიური ჰორმონის
სტიმულირებისთვის. მინუსი ის არის, რომ LED- ები ძალიან ძვირია.
მაღალი ინტენსივობის განმუხტვის (HID) განათება
HID განათება ელექტროენერგიის სინათლედ გადაკეთების ყველაზე ეფექტური გზაა,
რომელიც დღეს ბაზარზეა ხელმისაწვდომი. არსებობს ორი ტიპის HID ზრდის
73
© Cactus Boy
განათება, რომელიც გამოიყენება მებაღეობის კულტურის მოსაყვანად და ესენია Metal
Halide (mh) და High Pressure Sodium (hps). ეს უაღრესად მნიშვნელოვანი
გადაწყვეტილებაა შესყიდვის დროს (ისეთივე მნიშვნელოვანია, როგორც თქვენი
შტამის არჩევა!), ამიტომ დარწმუნდით, რომ მიიღებთ მაღალი ხარისხის შუქს.
გაფრთხილდით, რომ HID აწარმოებს მაღალი ელექტროენერგიის გადასახადს.
შენიშვნა: ზოგიერთ შუქს გააჩნია ფოსფორის საფარი გარე ნათრაზე, ეს აძლიერებს
ყვითელ სპექტრს, რამდენიმე სანათურის ხარჯზე. ფოსფორით დაფარული ბოლქვები
ასევე გაავრცელებს სინათლეს და შეამცირებს ულტრაიისფერ სხივებს.
მეტალოჰალოგენი (Metal Halide)
ლითონის ჰალიდის (MH) ნათრები წარმოქმნიან და აწვდიან ცისფერი სპექტრის
ენერგიას და საუკეთესოა ვეგეტაციური პერიოდისთვის. MH ნათურები ხელს უწყობს
მცენარის ენერგიულ ზრდას – ეს შუქი საუკეთესოდ გამოიყენება მწვანეფოთლოვანი
კულტურების გასაზრდელად და მცენარეების კომპაქტურად შესანარჩუნებლად.
74
© Cactus Boy
წარმოებული შუქი ძალიან ჰგავს “ცივ თეთრ” ფლუორესცენტულ შუქს, რომელიც
დღეს თანამედროვე სკოლებსა და ოფისებში გვხვდება. თქვენი სტანდარტული
ხარისხის Metal Halide ნათურის სიცოცხლის საშუალო ხანგრძლივობა იქნება 10,000
კუმულაციური საათი. ზოგადად, ნათურა იწვის ამ ოდენობაზე მეტხანს, მაგრამ ამ
მომენტის შემდეგ ლურჯი სპექტრის ენერგია თანდათან იწყებს შემცირებას, ამიტომ
უმჯობესია არ დაველოდოთ ბოლქვის დაწვას. შეცვალეთ იგი 10,000 საათის შემდეგ.
მეტალოჰალოგენი:
 კარგად გაწონასწორებული სპექტრალური ემისია.
 მაღალი ლუმენი ერთ ვატზე თანაფარდობით.
 ძლიერი ლურჯი სინათლის ემისია.
 იდეალურია მცენარის ვეგეტაციური ზრდისთვის.
75
© Cactus Boy
მაღალი წნევის ნატრიუმი – სოდიუმი (HPS)

მაღალი წნევის ნატრიუმი – სოდიუმი (HPS) დღეს ყველაზე პოპულარული ნათურის
სახეობაა მებაღეებს შორის; და კარგი მიზეზით. მაღალი წნევის მქონე ნატრიუმის
განათებები აწარმოებენ დიდი რაოდენობით ნარინჯისფერ-წითელი სპექტრის
ენერგიას და საუკეთესოა ყვავილობის ფაზისთვის, ეს იმიტომ ხდება, რომ სინათლის
ენერგიის ეს ელვარება იწვევს ჰორმონების გააქტიურებას მცენარეებში, რათა
გაზარდონ ყვავილობა და ნაყოფი. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, HPS განათება
ასხივებს სრულყოფილ სპექტრს ,ცქრიალა, მდიდარი, წებოვანი, დიდი კვირტების
გასაზრდელად. ეს არის ყველაზე ნათელი შიდა განათება. შუქი ჰგავს სახლებში
ნაპოვნი “თბილი” ნათების შუქებს, მაგრამ აქვს უფრო ღრმა ნარინჯისფერ-წითელი
ფერი. ქუჩის ლამფიონებში, რომელსაც მსოფლიოს ბევრ ქალაქში ხედავთ, იყენებენ
HPS განათებას.
HPS განათების სიცოცხლის საშუალო ხანგრძლივობა ორჯერ მეტია, ვიდრე ლითონის
ჰალოგენებისა, მაგრამ მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ დაახლოებით 18,000 საათის
კუმულაციური გამოყენებისას, ისინი დაიწყებენ უფრო მეტ ელექტროენერგიის
მოხმარებას, ვიდრე სტანდარტულად, ხოლო თანდათანობით სულ უფრო ნაკლებ შუქს
აწარმოებენ. HPS ნათრები ძალიან ეფექტურია. ისინი აწარმოებენ დაახლოებით 140
ლუმენს თითო ვატზე.
76
© Cactus Boy
მათი მინუსი არის ის, რომ მათ აქვთ ლურჯი სპექტრის დეფიციტი. HPS განათება არ
შეიცავს საკმარის ლურჯ სპექტრის შუქს უხვი ვეგეტატიური ზრდისთვის. (იდეალურ
შემთხვევაში თქვენ გამოიყენებდით MH და HPS განათებას, როგორც ზრდის
სხვადასხვა ეტაპზე.)
HPS:
 ძირითადად მოწითალო შუქი.
 ყველაზე მაღალი ლუმენი ერთ ვატზე თანაფარდობით.
 იდეალურია ყვავილობისთვის.
 აკლია ლურჯი სპექტრის ძალა.
გაფრთხილება: ძალიან ფრთხილად იყავით ნათურის დამუშავებისას; ნათურის
გამოყენებამდე დარწმუნდით, რომ ისინი ტილოთი გაწმინდეთ (და პირსახოცით
დაამაგრეთ იგი), ნათურაზე მოხვედრილი თითის ანაბეჭდის ზეთი დაუყოვნებლივ
დაწვავს მას და აფეთქებს !!!
რომელი განათება შევიძინო?
• იაფიანი ცივი ნათების ფლუორესცენტური ნათურები: გაღვივებისთვის /
ნერგებისათვის.
• 400 ვატიანი მეტალის ჰალოდი / HPS: პირადი, შიდა მებაღეებისთვის.
• 1000 ვატიანი მეტალის ჰალოდი / HPS: შიდა მებაღეებისთვის და კომერციული
მწარმოებლებისთვის.
არ გამოიყენოთ ჩვეულებრივი ინკანდესენტური ნათრები ან ჰალოგენები კანაფის
მოსაშენებლად. ინვესტიცია ჩადეთ ხარისხიან ფლუორესცენტულ განათებაში (კარგი)
ან HID განათება (საუკეთესო), რომელიც გამოყოფს მაღალი ინტენსივობის შუქს,
რომელიც საჭიროა კანაფის კარგი ზრდისთვის და მსხვილი კვირტებისთვის.
თუ თქვენ გსურთ ოპტიმალური განათების დაყენება მაქსიმალური მოსავლიანობისა
და ხარისხიანი კვირტების წარმოსაქმნელად და გაქვთ ფული; მაშინ იდეალურ
შემთხვევაში უმჯობესია გამოიყენოთ როგორც ლითონის ჰალოგენატორის (MH),
77
© Cactus Boy
ასევე მაღალი წნევის ნატრიუმის (HPS) განათება, როგორც ზრდის ვეგეტატიურ, ისე
ყვავილობის ეტაპზე.
მებაღეები იყენებენ ლითონის ჰალოგენებს მცირე ზომის გასაზრდელი ოთახისთვის,
რადგან როდესაც მაღალი წნევის ნატრიუმის შუქები გამოიყენება მხოლოდ – ისინი
გრძელ, თხელ, ფუმფულა კვირტებს წარმოქმნიან. კანაფის მრავალი პროფესიონალი
მწარმოებელი აერთიანებს შუქებს 2 ლითონის ჰალოგენის თანაფარდობით (MH):
ერთი მაღალი წნევის ნატრიუმში (HPS).
აქ მოცემულია თქვენი არჩევანი:

1. HPS ზრდის ორივე ეტაპზე (ნორმალური).
2. MH ზრდის ორივე ეტაპზე (ნორმალური).
3. MH მცენარეული ზრდის ფაზაში, რომელსაც შეუერთდება HPS სინათლე
   ყვავილობის დროს (შესანიშნავია).
4. MH და HPS სინათლე ზრდის ორივე ეტაპზე (საუკეთესო ვარიანტი).
   რაც შეეხება განათების მოწყობილობებსა და ნათრებს, თქვენ
   არ უნდა გამოიყენოთ სტანდარტული მაღალი წნევის
   ნატრიუმის ნათურები მეტალის ჰალოგენის სტრუქტურაში,
   მაგრამ შეგიძლიათ გამოიყენოთ ლითონის ჰალოგენური
   ნათურა მაღალწნევიანი ნატრიუმის მოწყობილობაში
   მხოლოდ თუ ეს იგივე სიმძლავრისაა !!!
   თქვენ შეგიძლიათ შეიძინოთ სპეციალური hps ნათრები,
   რომლებიც შეიძლება გამოყენებულ იქნას MH სტრუქტურაში
   და პირიქით, მაგრამ ეს კონვერტირებული ნათურები
   ზოგადად ღირს ორმაგი ფასი ვიდრე სტანდარტული ნათურა.
   თუ ამ დროისთვის მხოლოდ ერთი გაანთების შეძენა
   შეგიძლიათ, შეგიძლიათ მაღალი წნევის ნატრიუმის ნათრის
   და ლითონის ჰალოგენური ნათურის გამოყენება
   (გახსოვდეთ: ორივე ნათურა უნდა იყოს ერთიდაიგივე სიმძლავრის, როგორც თქვენი
   განათების მოწყობილობა). გამოიყენეთ ლითონის ჰალოგენური ნათურა მცენარეული
   ზრდის ფაზისთვის და მაღალი წნევის ნატრიუმი ყვავილობისთვის. როდესაც
   საკმარისი თანხა გექნებათ, მიიღეთ შეიძინებთ ლითონის ჰალოგენის განათება. და არ
   ინერვიულოთ, თუ ორივეს შეძენის შესაძლებლობა არ გაქვთ, შეგიძლიათ მარიხუანის
   მოყვანა მხოლოდ ერთითაც შეძლოთ!
   78
   © Cactus Boy
   მცენარეების განათება
   ბალასტი

HIDs ვერ მოქმედებს ბალასტის გარეშე. ბალასტი არის ტრანსფორმატორი, რომელიც
გამოიყენება ელექტროენერგიის მისაწოდებლად ნათურის გამოყენებისთვის.
გირჩევთ შეიძინოთ ბალასტი ბოლქვებთან ერთად ისე, რომ დარწმუნებული იყოთ,
რომ შეიძინეთ სწორი ტიპი. თუ გაყვანილობის შესახებ ძალიან ბევრი რამ არ იცით,
დარწმუნდით, რომ შეიძინეთ წინასწარ სადენიანი ნაკრები, ასე რომ, თქვენ მხოლოდ
ბოლქვის დამაგრება და განათების შეერთება მოგიწევთ.
ბალასტები შეიძლება გახდეს ძალიან ცხელი. თქვენ სწორად უნდა მოათავსოთ ისინი,
თუ ეს შეუძლებელია, დარწმუნდით, რომ ისინი სითბო – გამძლე ზედაპირზეა
განთავსებული, არასოდეს დადოთ ისინი, რაიმე აალებადზე.
79
© Cactus Boy
განათების განლაგება

ზოგიერთი ნათურა ჰორიზონტალურია, სხვები ვერტიკალური და შემდეგ არის
უნივერსალური ნათურები. ვერტიკალური ნათურების გამოყენება შესაძლებელია
მხოლოდ ვერტიკალურ მდგომარეობაში მყოფ მოწყობილობებთან. ჰორიზონტალური
ნათრების გამოყენება შესაძლებელია მხოლოდ ჰორიზონტალურ მდგომარეობაში
არსებულ მოწყობილობებთან. უნივერსალური ბოლქვების გამოყენება შეიძლება
ჰორიზონტალურ ან ვერტიკალურ მდგომარეობაში. თუ არ ხართ დარწმუნებული რა
უნდა შეიძინოთ, იყიდეთ უნივერსალური ნათურა. იგი იმუშავებს ორივე ტიპის
ყალიბში, შესაბამისად, ამიტომაც არის “უნივერსალური”.
HPS (მაღალი წნევის ნატრიუმის) ნათურა შეიძლება გამოიყენოთ ნებისმიერ
პოზიციაში.
MH (Metal Halide) ნათურები გვხვდება სამი ძირითადი ტიპის:
• Base up (BU): უნდა იმუშაოს ბაზისურ პოზიციაში.
• ჰორიზონტალური (HOR): უნდა მოქმედებდეს ჰორიზონტალურ
მდგომარეობაში.
• უნივერსალური (U): გამოყენება შესაძლებელია ნებისმიერ პოზიციაზე.
მეტალოჰალოგენის ნათურებმა, ორიენტირებულმა წვის სხვა პოზიციებში, გარდა
მითითებებისა, შეიძლება გამოიწვიოს მუშაობის მკვეთრი შემცირება და პოტენციური
არაპასიური სინათლის უკმარისობა. ლამპის სიცოცხლის ხანგრძლივობაზე,
სინათლის გამომუშავებასა და ფერზე შეიძლება გავლენა იქონიოს წვის არასწორმა
მდგომარეობამ. წვის ზოგიერთ პოზიციას შეიძლება დასჭირდეს თანდართული
მოწყობილობები უსაფრთხოების მიზნით,
გაფრთხილება: გახსოვდეთ ნებისმიერი მაღალი ინტენსივობის განმუხტვის ნათურის
შეცვლისას, არასოდეს შეეხოთ ბოლქვს შიშველი ხელებით! HID განათება საკმაოდ
ხურდება და ნებისმიერი ზეთოვანი მასა. რომელიც მოხვდება ნათრაზე ელის
შეხებისას დაიწვება და ამან შეიძლება გამოიწვიოს ლაპის გასკდომა/აფეთქება!
შენიშვნა: ნათურების დამუშავებისას ყოველთვის გამოიყენეთ რბილი, სუფთა
ხელთათმანები ან ქსოვილი.
80
© Cactus Boy
განათების პოზიციონირება
იმისათვის, რომ მიიღოთ უხვი მოსავალი, შეინარჩუნეთ მცენარის ზრდა თქვენი
ნათურის შეღწევადობის არეალში. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ შენობაში
მცენარეების მწარმოებლებმა შეძლონ თავიანთი სინათლის წყაროს მცენარეებთან
მაქსიმალურად მიახლოება. თქვენი მცენარის მიერ მიღებული სინათლის რაოდენობა
პირდაპირ კავშირშია მის მოსავლიანობასთან / ყვავილის სიმკვრივესთან. სინათლის
სხივები დაშორებისას იწყებენ გაფანტვას და ნაკლებად ინტენსიური ხდება მათი
ეფექტი მცენარეზე.
შენიშვნა: ეს არის ძირითადი მიზეზი, რატომაც მებაღეები მცირე ზომის მცენარეებს
ინარჩუნებენ, ისე რომ მთელი მცენარე უფრო ახლოს იყოს განათებებთან.
განათების ოპტიმალური მანძილი
როდესაც კანაფი შენობაში იზრდება, მცენარეთა და სინათლის წყაროს შორის არის
ოპტიმალური მანძილი (სიმაღლე). ეს მანძილი სრულად ანათებს მთელ მცენარეს
პირდაპირი სინათლის წყაროდან და მაქსიმალურად ახლოს არის მცენარეებთან
სანათურის მაქსიმალური ინტენსივობით (რაც ხელს უწყობს საუკეთესო სწრაფ
ზრდას). ამას ლამპის ოპტიმალურ სიმაღლეს (OLH) უწოდებენ, სადაც ხდება სხივების
ეფექტურად შეღწევა.
სინათლის ინტენსივობა პირდაპირ კავშირშია მოსავლიანობასთან და ყვავილის
სიმკვრივესთან.
ასევე გახსოვდეთ, რომ თუ მართკუთხა ბაღი გაქვთ, მნიშვნელოვანია რეფლექტორის
გრძელი მხარის განლაგება თქვენი ბაღის უმოკლესი მხარის პარალელურად.
პერიოდულად უნდა დაათვალიეროთ და გაწმინდოთ განათების პანელი და ნათრები,
განსაკუთრებით ფოთლოვანი საკვების მიღების შემდეგ ან მწერებისათვის ქვედა
ფოთლის შესხურების შემდეგ. მტვერი და ჭუჭყი, რომელიც გროვდება, ნამდვილად
შეამცირებს ამრეკლვადობას. იზოპროპანოლის სპირტი, მინის საწმენდი ან წყალი (და
რბილი ქსოვილი) შეიძლება გამოყენებულ იქნას ზოლების, მტვრისა და ლაქების
მოსაშორებლად.
81
© Cactus Boy
1.1. სურათი გვიჩვენებ განათების ოპტიმალურ მანძილს მცენარის სიმაღლისა და
განათების ტიპის მიხედვით.
1.2. მწვანე გრაფაში მოცემულია მცენარის სიმაღლე ინჩებში. 1 ინჩი = 2.5 სმ
საბოლოო ჯამში, თქვენი ნათურის საუკეთესო სინათლის ეფექტურობის მისაღებად,
ის ნებისმიერ ფასად გსურთ OLH– ზე.
82
© Cactus Boy
ნათურის სიმხურვალე
არსებობს მთელი რიგი ფაქტორები, რომლებიც მონაწილეობენ თქვენი ნათურების
გამოსხივებულ ტემპერატურაში (მაგ. ვატი, გამწოვის დიზაინი და ჰაერის
ცირკულაცია).
ტემპერატურის ტესტირების მარტივი მეთოდია ხელის უკანა ნაწილის გამოყენება; თუ
ეს ძალიან ცხელია თქვენი ხელისთვის, ძალიან ცხელა თქვენი მცენარეებისთვისაც.
კარგი ვენტილაცია არის თქვენი სინათლის მცენარის წვეროსთან მიახლოების
გასაღები.
რეკომენდებული ნათურის ოპტიმალური სიმაღლის მანძილი:
• ფლუორესცენტები: უახლოეს წერტილში
• 400 ვატიანი HPS: 30 სმ.
• 600 ვატიანი HPS: 45 სმ.
• 1000 ვატიანი HPS: 60 სმ.
აქ მოცემულია დაახლოებითი აღწერა თუ როგორ უნდა დააყენოთ ნათურები,
როდესაც პირველად დაიწყებთ მუშაობას:
• ფლუორესცენტი: ფოთლების წვერები თითქმის ეხება ნათურებს.
• 400 ვატიანი ჰალიდი: ნერგებისგან 60 სმ დაშორებით და მოზრდილი
მცენარეებისგან 30 სმ დაშორებით.
• 1000 ვატიანი ჰალიდი: ნერგებისგან 120 სმ დაშორებით და 60სმ მოშორებით
მოზრდილი მცენარეებისგან.
სინათლით მოხრა/დაჭიმვა
სინათლით მოხრა ხდება მაშინ, როდესაც თქვენი მცენარე ცდილობს გაიზარდოს
თქვენი შუქის კუთხით. პრობლემა ისაა, შეიძლება თქვენმა მცენარეებმა ზედმეტად
დაიწყონ ზრდას იმ კუთხით, რომ საბოლოოდ შეიძლება სხვა მცენარის მიმართ
გაიზარდონ. ეს ცუდია, რადგან თქვენი სხვა მცენარე შემდეგ დაიხშება და საკმარის
83
© Cactus Boy
სინათლეს არ მიიღებს. გარდა ამისა, ყვავილობის დროს, კვირტი შეიძლება დამძიმდეს
და დაეცეს. იმისათვის, რომ თავიდან იქნას აცილებული სინათლისგან მოხრა,
აუცილებლად შეცვალეთ/შემოატრიალეთ მცენარეები. თუ თქვენი მცენარე ერთიანად
იხრება, უბრალოდ გადაადგილეთ. თქვენი მცენარე გასწორდება ერთ ან ორ დღეში.
თუ თქვენ ვერ შეძლებთ მცენარეთა გადაადგილებას, როგორც ჰიდროპონიკის უმეტეს
სისტემაში, მაშინ შეგიძლიათ მიამაგროთ თქვენი მცენარეები ისე, რომ არ მოიხაროს.
თუ გარეთ იზრდება მცენარეები, შეგიძლიათ გამოიყენოთ ბამბუკის ბოძები,
პლასმასის მილები, და ა.შ.
შენიშვნა: მოხრილი მცენარეები თქვენი მცენარის გამაფრთხილებელი ნიშანია – მათ
უფრო მეტი პირდაპირი შუქი სჭირდებათ!
სინათლი გაჭიმვა ხდება მაშინ, როდესაც თქვენი მცენარეები არ არიან საკმარისად
ახლოს სინათლის წყაროსთან. თუ თქვენი მცენარეები შორს არიან შუქის წყაროსგან,
ისინი გაიზრდებიან ძალიან მაღალი და გამხდარი და ეძებენ მეტ სინათლეს. ეს ცუდია,
რადგან შემდეგ კვანძები უფრო და უფრო შორს განვითარდება. ეს ნიშნავს, რომ
ნაკლები ადგილია კვირტების გასაზრდელად.თქვენი მცენარეთა სინათლის
წყაროსთან ახლოს შენარჩუნება ხელს შეუწყობს მათ, რომ დარჩნენ ბუჩქოვანი და
კომპაქტური. ეს იდეალურია მაქსიმალური კვირტის წარმოებისთვის.
84
© Cactus Boy
გახსოვდეთ, რაც უფრო ახლოს არის თქვენი მარიხუანა სინათლის წყაროსთან, მით
უკეთესი გაიზრდება.
განათების ფოკუსირება მოახდინეთ თქვენს მცენარეებზე იქ, სადაც მათ სჭირდებათ ეს
ყველაზე მეტად. ისეთი ადგილები, როგორიცაა წვეროები, რომლებიც ყველაზე ახლოს
არიან სინათლის წყაროსთან, წარმოქმნიან უდიდეს, ყველაზე ძლიერ კვირტებს.
სინათლის გაჭიმვა საკმაოდ გავრცელებულია და ხდება მაშინ, როდესაც მცენარეები
ერთმანეთს ეკიდებიან ადგილისთვის. ასევე დარწმუნდით, რომ მცენარეებს სწორად
შეუქმნათ სივრცე. იმის გამო, რომ თქვენს გასაზრდელ ოთახში სინათლის უმეტესობა
იატაკზე ხვდება, იატაკის მილარით დაფარვა ან მისი თეთრ ფერად შეღებვა
მნიშვნელოვნად გაზრდის თქვენი მცენარეების მიერ მიღებული სინათლის
რაოდენობას.
რეფლექტორები

ნათურები სფერულია, მილის მსგავსი ან კვერცხის ფორმის. დააკვირდით, როგორ
მიჰყავს ამ ფორმებს ნათურის სხივები გარეთ, ყველა მიმართულებით. ეს ნიშნავს, რომ
თქვენი ძვირფასი სინათლის ნახევარი დაიხარჯება, რადგან ნათურის ზედა მხარე
ანათებს თქვენი მცენარეებისგან მოშორებით.
სინათლის მაქსიმალური ეფექტურობის უზრუნველსაყოფად არსებობს ორი მეთოდი.
85
© Cactus Boy

1. პირველი – განათავსეთ თქვენი ნათურები მცენარეთა შუალედებში
   (ჩამოკიდებული ჭერიზე) ისე, რომ ნათურის ქვედა მხარე იყოს თქვენი მცენარეების
   მწვერვალების ქვემოთ. ამ დროს თქვენი ყველა განათება მიმართულია
   მცენარეებისკენ ყველა მიმართულებით და ნებისმიერი ზევით მიმართული
   სინათლე არ დაიკარგება. ეს მეთოდი კარგია დიდი, მრავალმხრივი ბაღისთვის
   სადაც დიდი მცენარეებია.
2. შემდეგი მეთოდია – ნათურები მოვათავსოთ მცენარეთა მწვერვალების ზემოთ და
   ამრეკლის გამოყენებით ზევით მიმართული შუქის ქვევით დავაბრუნოთ. რაც
   უფრო ახლოს არის რეფლექტორი სინათლესთან, მით უფრო მძაფრი იქნება
   ანარეკლი. ეს მეთოდი საშუალებას აძლევს მწარმოებელს, უფრო მეტი
   კონცენტრირება მოახდინოს ერთი მცენარის არეზე. ამრეკლი მრავალი ფორმისა და
   ზომისაა, ზოგი უფრო ეფექტურია, ვიდრე სხვები. ჩვეულებრივ, საცალო
   მოვაჭრეები მათ ნათურებთან ერთად სრულ პაკეტში ყიდიან. დაიმახსოვრე, არ
   დაზოგო თანხა განათების არცერთ ნაწილზე, თუ გინდა მაღალი მოსავლიანობა და
   ძლიერი კვირტი.
   შენიშვნა: მუდმივად გაწმინდეთ სინათლის ამრეკლი. ჭუჭყს შეუძლია შთანთქოს
   თქვენი სინათლის 15%!
   ასევე, საბოლოო შესყიდვის გადაწყვეტილების მიღებამდე, აუცილებლად
   გაითვალისწინეთ ეს ფაქტორები; მყარი ან გამოუყენებელი თეთრი და სარკისებრი
   გამოსახულებები ქმნიან მასიურ ცხელ წერტილებს, აგრეთვე რეფლექტორში რაიმე
   დაზიანების შედეგად მიღებული ჩაზნექილობა. საუკეთესო ამრეკლავი ზედაპირები
   სადაა ან აქვს მინიმალისტური მოპირკეთება, კენჭის იმიტაციაა, ალუმინის ან
   ვერცხლის. ტიტანის თეთრი მოპირკეთება ძალიან კარგია და ყველაზე კაშკაშაა.
   გაფრთხილება: არასდროს გამოიყენოთ კონუსის ფორმის რეფლექტორი!!! ეს არის
   ყველაზე არაეფექტური რეფლექტორი რაც კი ოდესმე შექმნა კაცობრიობამ!!!
   ჰორიზონტალურად ორიენტირებული ნათურები უფრო ეფექტურია რამდენიმე
   მიზეზის გამო;
   ჰორიზონტალური ნათურის მოწყობისას, რკალის მილი, რომელიც გამოიმუშავებს
   სინათლეს, ხილვადია მისი მთლიანი სიგრძით, ამრეკლი რეფლექტორის და
   მცენარეების მიმართ. ეს უზრუნველყოფს შესანიშნავ ეფექტურობას სათანადო
   პირდაპირი და არაპირდაპირი განათების მოწყობის გამო.
   რეფლექტორი უნდა იყოს მცირე ზომის (უკვე აღწერილი მიზეზების გამო) და უნდა
   იყოს შემუშავებული გლუვი ფორმის, მოპირკეთებულია თეთრი მინანქარით,
   86
   © Cactus Boy
   რომელიც დროთა განმავლობაში სითბოს უარყოფითი ზემოქმედებისგან
   გაუფერულებას ეწინააღმდეგება. ბევრად უკეთესი გამოსავალია კოროზიის მიმართ
   მდგრადი ალუმინის ალუმინის მოპირკეთების არჩევა. ხარისხიანი სპეკულარული
   მასალის გამოყენება თქვენი ინვესტიციისგან მაქსიმალური სარგებლობის მისაღწევად
   არის.
   ნათურების გამოცვლა
   ეს დამოკიდებულია იმაზე, თუ რა ტიპის ნათურას იყენებთ. ეს რეკომენდაციები
   ემყარება 18 საათის ყოველდღიურ გამოყენებას:
   1000w (MH) ნათურები 12 თვე
   1000w (MH) ნათურები “son agro & warm deluxe” 15 თვე
   1000w (MH) ნათურები ”u cool deluxe” 6500k 12 თვე
   400w (MH) ნათურები 18 თვე
   400w (MH) ნათურები ”u cool deluxe” 6500k 15 თვე
   250w (MH) ნათურები ”u cool deluxe” 5400k 12 თვე
   175w (MH) ნათურები დღის ნათურა 5500k 15 თვე
   ყველა რეგულარული 75w – 250w (MH) ნათურები 15 თვე
   შეცვალეთ ყველა HPS 24 თვის შემდეგ, გარდა son agro და super agro, ისინი შეცვალეთ
   15 თვის შემდეგ. ფლუორესცენტები უნდა შეიცვალოს ყოველ 15 თვეში ერთხელ. 12
   თვის შემდეგ, შეამოწმეთ მილები, ხომ არ მუშაობს ერთ ბალასტზე ერთზე მეტი მილი.
   ყოველთვის შეცვალეთ ყველა ფლუორესცენტური მილი ერთდროულად. გახსოვდეთ,
   რომ ყოველთვის უნდა ჩაინიშნოთ ახალი HID ნათურის გამოყენების დღე. ეს
   საშუალებას მოგცემთ გამოთვალოთ როდის შეცვალოთ იგი ოპტიმალური
   შედეგებისთვის.
   87
   © Cactus Boy
   ელექტროენერგია
   თუ თქვენ აპირებთ გამოიყენოთ 1000 ვტ ან რამოდენიმე 400 ვატიანი და ერთი 600
   ვატიანი ნათურა, მაშინ უნდა გაითვალისწინოთ თქვენს სახლში არსებული
   ელექტროენერგიის სიმძლავრე. HID განათება საკმარის ენერგიას იღებს, რომ გადაწვას
   ჩამრთველები/დენცქვიტები, თუ ისინი სხვა საყოფაცხოვრებო ტექნიკასთან ერთადაა
   ჩართული.
   88
   © Cactus Boy
   ელექტროენერგია მოდის ქუჩიდან და იყოფა გამოსაყენებელ სქემებად. ჩამრთველი ან
   ამომრთველი დაარეგულირებს ელექტროენერგიის რაოდენობას რომელიც
   ხელმისაწვდომი იქნება ამ წრისთვის. საყოფაცხოვრებო წრეები ჩვეულებრივ
   დადგენილია 15 ამპერით. ელექტრო მოწყობილობებს გააჩნიათ საკუთარი ამპების
   ნიშანი, რაც განსაზღვრავს რამდენ ენერგიას მოიხმარენ ისინი. ეს გვხვდება
   ჩვეულებრივ ეტიკეტზე ან ელექტრონულ მოწყობილობაში მოთავსებულ
   დოკუმენტაციაში.
   შეგიძლიათ გამოიყენოთ მრავალი მოწყობილობა მოცემულ წრეზე, რადგან მათი ამპ
   ნიშანი არ აღემატება 15-ს (ან რაც ხელმისაწვდომია თქვენი ამომრთველის).
   ერთი 1000w HID ნათურა + ბალასტი გამოიყენებს დაახლოებით 9 ამპერს.
   შენიშვნა: რეკომენდებულია მაღალი სიმძლავრის განათებების გამოყენებისას
   შეიძინოთ მაღალი ძაბვის დამიწების გადამყვანი, რათა თავიდან აიცილოთ მაღალი
   დენით გამოწვეული ზიანის საშიშროება!
   ვატი დაყოფილი ძაბვაზე (W / V) უდრის ამპერს. 400 ვატიანი ბალასტი, რომელიც
   ჩართულია ჩვეულებრივ სახლის დინებაში (120 ვ), 3,33 ამპს გამოიმუშავებს. ცოტა
   მათემატიკის გამოყენებით ჩვენ მარტივად მივიღებთ პასუხს: ძაბვა = ვატი / ამპერი.
   ბევრ მებაღეს აინტერესებს რამდენი განათების/ვატის დამატება შემიძლია
   სტანდარტული 15 Amp სერვისით. ზოგადი წესია ,რომ ამომრთველის დატვირთვა
   შესაძლებელია მაქს. მისი ტევადობის 80% -მდე. 15 ამპერიან სერვისზე 14/2
   ლიანდაგიანი მავთულით უნდა ჩაიწეროს მხოლოდ 12 Amps MAX.
   განათების უმეტესობა 100 ვტ-ზე აიღებს 1 ამპს, 15 ამპერიან გამხსნელს შეუძლია
   გაუმკლავდეს ერთ 1000 ვტ განათებას
   ელექტროენერგიის დანახარჯი

იმისათვის, რომ დაადგინოთ თქვენი განათების მუშაობის ღირებულება, უნდა
იცოდეთ სამი რამ:

1. ვატი: აპარატის სიმძლავრე
2. საათები: მოხმარების ხანგრძლივობა.
3. ტარიფი: რა ჯდება ელექტროენერგია.
   89
   © Cactus Boy
   ელექტროკომპანიები დანახარჯს ანგარიშობენ კილოვატ / სთ-ზე.
   ვთქვათ, რომ იყენებთ 400 ვატიან HID სინათლეს და 18 საათს ატარებთ კილოვატზე
   0,23 თეთრს, ეს იქნება 400 x 18 x 0,23, გაყოფილი 1000 = 1.65 ( 1 ლარი და 65 თეთრი). ეს
   მოგცემთ საათში თქვენი სინათლის ღირებულებას. თვეში 50 ლარი და 49 თეთრი,
   ხოლო წელიწადში 605 ლარი და 89 თეთრი იქნება ღირებულება.
   საშუალო ელექტოროენერგიის ხარჯი 1000 ვატიანი განათების 12/12 ზე მოხმარების
   არის 84.15 ლარი თვეში.
   შეგიძლიათ იხელმძღვანელოთ ამ ცხრილით, რომელიც აღნიშნავს თუ რამდენ
   ელექტორენერგიას მოიხმარს ერთ თვეში კონკრეტული განათება გარკვეულ რეჟიმში
   მუშაობისას. ( მოცემული ცხრილი შედგენილია თელასის 2020 წლის ტარიფის
   მიხედვით)
   ელექტროენერგიის მოხმარების ეფექტურად გამოყენება და შემცირება

მოულოდნელად თქვენი ელექტროენერგიის გადასახადის აწევა არასოდეს არის კარგი
რამ, რადგან ამან შეიძლება ყურადღება მიიქციოს. კომუნალურმა კომპანიებმა
შეიძლება თქვან, რომ თქვენი გადასახადი გასული წლისგან ძალიან განსხვავდება და
შეიძლება თქვენი შიდა მებაღეობის პროცესი ამ ყველაფერმა შეანელოს ან გააჩეროს.
გარედან მოზიდული ზედმეტი ყურადღება კი ამ სფეროს ნამდვილად არ სჭირდება.
300 400 600 800 1000 1400 2000
10 43,63 ₾ 92,16 ₾ 138,24 ₾ 184,32 ₾ 230,40 ₾ 322,55 ₾ 460,79 ₾
12 52,36 ₾ 110,59 ₾ 165,88 ₾ 221,18 ₾ 276,47 ₾ 387,06 ₾ 552,95 ₾
14 61,08 ₾ 129,02 ₾ 193,53 ₾ 258,04 ₾ 322,55 ₾ 451,57 ₾ 645,11 ₾
16 69,81 ₾ 147,45 ₾ 221,18 ₾ 294,91 ₾ 368,63 ₾ 516,08 ₾ 737,26 ₾
18 78,53 ₾ 165,88 ₾ 248,83 ₾ 331,77 ₾ 414,71 ₾ 580,60 ₾ 829,42 ₾
ვ ა ტ ი საათი
90
© Cactus Boy
აქ მოცემულია რამდენიმე შესანიშნავი რჩევა, რომელთა გამოყენება შეგიძლიათ
თქვენი სიმძლავრისა და ელექტროენერგიის გადასახადის შესამცირებლად
ყოველთვიურად:
• შეიძინეთ ტაიმერი რომელიც დაგირეგულირებთ რეჟმებს და დაგიზოგავთ
ენერგიას. ეს პროდუქტი ძალიან მოსახერხებელი და იაფია.
• გამორთეთ ნებისმიერი განათება ან სხვა ელექტრონული მოწყობილობა
გამოუყენებლობის ან ოთახიდან გასვლისას! თქვენ არ გსურთ ზედმეტად
დაკარგოთ დენის სიმძლავრე. თუ ამას შეასრულებთ, შეგიძლიათ დაზოგოთ
უამრავი ფული და სიმძლავრე ყოველთვიურად ისე, რომ შეიძლება ვერც
დაიჯეროთ.
• ბევრმა მებაღემ მონახა ენერგიის გამოიყენეს ერთი მშვენიერი გამოსავალი,
გამოიყენონ ბუნებრივი მზის ენერგია ყვავილობისას და გამოიყენონ შიდა
განათება გაღვივების და ვეგეტატიური ზრდის თქვენ შეგიძლიათ ააშენოთ
პატარა სათბური, რაც უცხო პირთა ეჭვებს არ იწვევს.
• გათიშეთ საშრობი, სარეცხი მანქანა ან სხვა დიდი არასაჭირო საყოფაცხოვრებო
ტექნიკა, რომლებიც ბევრ ელექტროენერგიას იღებენ.
• არსებობს ასევე ენერგიის დაზოგვის ბევრი გზა თუმცა მათი ჩამოთვლა არ ღირს,
რადგან ყველას შეუძლია საკუთარი გზა მონახოს ენერგიის დასაზოგად.
განათების გრაფიკი
მარიხუანის მცენარის სასიცოცხლო ციკლის სხვადასხვა ეტაპზე ის მოითხოვს
სხვადასხვა რაოდენობის განათებას. მარიხუანა არეგულირებს მისი ზრდისა და
ყვავილობის ეტაპებს დღის სინათლისა და სიბნელის საპასუხოდ.
91
© Cactus Boy
ნერგების ფაზა: მცენარეები ყოველდღე იღებენ 16-18 საათს სინათლეს.
ვეგეტატიური ზრდა: მცენარეული ზრდის ამ ეტაპზე მცენარეებმა უნდა მიიღონ
სინათლე 18-დან 24 საათამდე დღეში. რაც უფრო გრძელია სინათლის ციკლი, მით
უფრო სწრაფად გაიზრდება მცენარეები.
ყვავილობა: 12 ჩართულია, 12 გამორთული. დარწმუნდით, რომ თქვენი გარემო
მთლიანად სიბნელეა ბნელი ციკლის დროს
შენიშვნა: ვეგეტაციაში საუკეთესოა 24 საათი სინათლე, თუ არის ამის საშუალება
ედ როზენტალის ცნობილი სიტყვებით: ”კანაფი უწყვეტი შუქის პირობებში 33% -ით
უფრო სწრაფად გაიზრდება, ვიდრე იგივე მცენარეები 18-6 სინათლის რეჟიმით.”
გაღვივება
მას შემდეგ რაც გადაწყვეტთ, რომ დროა გამოიყენოთ თქვენი თესლი მცენარის
გასაზრდელად, მცენარის ზრდის დაწყება მოგიწევთ თესლის გაღვივებით.
გაღვივების დროს ტენიანობა, სითბო და ჰაერი ააქტიურებს ჰორმონებს თესლის
გამძლე გარე საფარში.
მალე თესლის გარეთა დამცავი საფარი გაიბზარება და ფესვი (პაწაწინა თეთრი
ყლორტი) გარეღ გამოვა. შემდეგ, თესლის ფოთლები ამოდის ნაჭუჭიდან, რადგან
ისინი მაღლა იწყებენ სინათლის ძიებას, ნერგის ჩამოყალიბების შემდეგ ძალიან მალე.
92
© Cactus Boy
რეგულარული საყოფაცხოვრებო წყალი შეიცავს თესლის ყველა საჭირო ნივთიერებას,
რომ სწორად აღმოცენდეს. მას შემდეგ, რაც თესლი აღმოცენდება კარგად, 2-4 კვირის
შემდეგ შეიძლება სასუქის დამატება.
პირველი, რაც უნდა იცოდეთ არის ის, რომ 10 (რეგულარული) თესლიდან
დაახლოებით 2 გაიზრდება ძლიერი ჯანმრთელი მდედრი მცენარეებით. დანარჩენი
მამაკაცი იქნება, ან სუსტი ან საერთოდ არ აღმოცენდება. გთხოვთ გაითვალისწინოთ,
რომ თესლი, რომელიც ძალიან დიდხანს ინახება, ნელა გაღვივდება და უფრო მაღალი
მარცხის მაჩვენებელი ექნება. ჯანმრთელი ძლიერი ენერგიული თესლი ამოსვლას 2-7
დღის განმავლობაში დაიწყებს. ზოგ თესლს შეიძლება ერთი თვეც კი დასჭირდეს,
საუკეთესო პირობების შექმნის შემთხვევაშიც კი! მაგრამ ის ალბათ ძალიან ნელა
გაიზრდება.
93
© Cactus Boy
ნერგების მომწიფებისთანავე ამოიღეთ ავადმყოფი, მამაკაცი და განუვითარებელი
მცენარეები თქვენი ბაღიდან. ყურადღება მიაქციეთ ძლიერ მდედრ მცენარეებზე
ზრუნვას, რომელსაც აქვს პოტენციალი მიიღონ მასიური, მდიდარი მოსავალი.
შემდეგი ნაბიჯი არის საუკეთესო დედა მცენარის შერჩევა სუპერ კლონების
კულტივირებისთვის.
კანაფის თესლს მხოლოდ წყალი, სითბო და ჰაერი სჭირდება გასაზრდელად. მათ არ
სჭირდებათ სასუქი, დამატებითი ჰორმონები და არც რაიმე შუქი. მცენარის ყველა
საჭირო ნივთიერებას ამ დროს შეიცავს პაწაწინა თესლი.
სწორად გაღვივებული თესლი (იდეალურად ძლიერი, მოწიფული და ერთ წლამდე
ასაკის) 2-7 დღეში აღმოცენდება, როდესაც იგი წყალთან ერთად 21,1-32,2 ° C
ტემპერატურაზე ინახება.
94
© Cactus Boy
სამწუხაროდ, ზოგჯერ თქვენი თესლი არ აღმოცენდება. მაღალი ხარისხის კანაფის
თესლი საკმაოდ ძვირი ღირს, ამიტომ მნიშვნელოვანია (და რომ არაფერი ვთქვათ
ხარჯების ეფექტურობაზე), რომ ძალიან დიდ ყურადღებას აქცევდეთ ამ პროცესს.
არასწორი ინფორმაცია და ცუდი ტექნიკა ხშირად გამოიყენება კანაფის თესლის
გაღვივებისათვის. საბედნიეროდ, თქვენთვის აქ წარმოდგენილი ინფორმაცია
ფაქტიურად მარიხუანას თესლის აღმოცენების ყველაზე წარმატებული მეთოდია. ეს
ინფორმაცია საშუალებას მოგცემთ მიიღოთ გაღვივების წარმატების ყველაზე მაღალი
მაჩვენებლები.
კანაფის თესლის შენახვა 5 წლამდე შეიძლება გრილ ბნელ ადგილას, შედარებით
საშუალო ტენიანობით. თუმცა ისინი დროთა განმავლობაში ფუჭდება.
95
© Cactus Boy
ნიადაგისთვის უბრალოდ მოათავსეთ თესლი 1 სმ სიღრმეში ნიადაგში. თითო
ქოთანში თითო ახალი თესლი. თესლის ტენიანობის შენარჩუნება კრიტიკულია.
წყალი ააქტიურებს ჰორმონებს თესლებში.
მებაღეების უმეტესობა ორჯერ მეტ თესლს დარგავს, ვიდრე საჭიროა, რადგან
ზოგადად მათი მცენარეთა ნახევარი მამაკაცი აღმოჩნდება, რაც შემდეგ მათი ბაღიდან
ამოირგვება. ეს წარმოშობს Sinsemilla მცენარეებს (დაუმტვერავ მდედრი მცენარეები).
Sinsemilla არის ესპანური სიტყვა და ნიშნავს “თესლის გარეშე”.
რაც შეეხება განათებას, ჩითილები განათებულია დაახლოებით 30 სმ დაშორებით
400W HID– დან და დაახლოებით 60 სმ 1000W HID– დან. ნერგები შეინახეთ
დაახლოებით 23,8-26,6 ° C ტემპერატურაზე.
როდესაც თესლს შესაბამისი პირობები მიეცემა შესაბამისი დროის ხანგრძლივობით,
მცენარე აყვავებს ფესვს. მას შემდეგ, რაც ფესვი დაახლოებით მეოთხედი ინჩია, თესლი
შეიძლება განთავსდეს იმ გარემოში, სადაც ის შეიძლება გაიზარდოს.
96
© Cactus Boy
თუ თქვენ აპირებთ მარიხუანას მოყვანას ნიადაგში, შეგიძლიათ თესლი გააღვივოთ
პირდაპირ იმ ადგილზე, სადაც ის გაიზრდება. უბრალოდ მოათავსეთ თესლი იქ,
სადაც გსურთ მცენარე გაიზარდოს და დაფარეთ იგი დაახლოებით 1სმ სიღრმეში
მიწით.
ნიადაგი მცენარის გარშემო უნდა იყოს ტენიანი (არა ძალიან სველი) მინიმუმ 3 დღის
განმავლობაში წყლის შესხურებით. თესლის ტენიანობის შენარჩუნება, მაგრამ არ
დასველება, შეიძლება იყოს ძნელი განსაკუთრებით მაშინ, თუ თქვენ ზრდით გარეთ.
ასე რომ თქვენ შეიძლება მოგიწიოთ მარიხუანას თესლის გაღივება შენობაში, ქვემოთ
აღწერილი მეთოდის გამოყენებით.
ტემპერატურა

ოთახის რეგულარული ტემპერატურა (დაახლოებით15.5-26.6 ° C) შესანიშნავია
თესლისთვის, რომელიც უფრო ცივ კლიმატში წარმოიშვა, მაგრამ უფრო მაღალი
ტემპერატურა აუცილებელია ოპტიმალური სიჩქარისა და ჯანმრთელობის
უზრუნველსაყოფად, ისეთი თესლებისთვის, რომლებიც წარმოიქმნება იმ
ადგილებში, სადაც მთელი წლის განმავლობაში ძალიან თბილია.
თუ არ გაქვთ ინფორმაცია, საიდანაც წარმოიშვა თქვენი თესლი, არ ინერვიულოთ,
უბრალოდ სცადეთ ერთი თესლის გაღვივება ოთახის ტემპერატურაზე (25.5 ° C –
საუკეთესო). თუ თქვენი თესლი არ ხარობს, შეეცადეთ გააღვივოთ იგი (12,2 ° C) უფრო
ცხელ ტემპერატურაზე, ან შესაძლოა ცოტათი უფრო ცივად, სანამ არ გაიგებთ, თუ რა
ტემპერატურა მუშაობს საუკეთესოდ.
მებაღეების უმეტესობა მიიჩნევს, რომ 23.8-26.6 ° C არის აბსოლუტურად საუკეთესო
ტემპერატურის დიაპაზონი მაღალი გაღვივების ალბათობისათვის.
ჟანგბადი

ჰაერი (ჟანგბადი) არის კრიტიკული ფაქტორი, რომელიც უნდა გაითვალისწინოთ
თესლის გაღვივებისას. ხარისხიანი, სუფთა, უხვი ჰაერი კრიტიკული კომპონენტია
გაღვივების და ზოგადად ძლიერი მარიხუანის მცენარეების ზრდისთვის. თუ თქვენი
გასაზრდელი ნიადაგი ძალიან ნესტიანი და ნოტიოა, ის ფაქტიურად დახრჩობს თესლს
ჰაერის მიწოდების უკმარისობისაგან. ასევე თესლის ძალიან ღრმა დარგვამ შეიძლება
გამოიწვიოს, ცუდი გაღივებაც. ზოგადი მითითებაა თესლის დარგვა, მის სიგანეზე
ორჯერ უფრო ღდმა მანძილით.
97
© Cactus Boy
გაღვივების ტექნიკები
მარიხუანის თესლის გაღვივება მოიცავს თესლის ტენიანობის მიწოდებას და ბნელ
ადგილას შენახვას, სადაც საკმაოდ მუდმივი თბილი ტემპერატურაა. თქვენ უნდა
გაიგოთ და გესმოდეთ სათანადო გაღვივების ტექნიკა (და სწორად გააკეთოთ ეს), რათა
მიიღოთ წარმატებული გაღვივების მაღალი პროცენტი. ბუნებაში თესლი
აღმოცენდება მიწისქვეშ, სადაც სიბნელე და ტენია. თესლის დარგვამდე შეიძლება
მათი წყალში ჩალბობა (ზოგჯერ ვიტამინის ნარევი); ეს აჩქარებს გაღვივებას. ნიადაგში
გაღვივებისას კი შეგიძლიათ ერთი დღით დაალბოთ ისინი.
შენიშვნა: თუ თქვენ ახალბედა ხართ და იყიდეთ მაგალითად 10 თესლი, დაიწყეთ
მხოლოდ 3-ის გაღვივება, პირველი კვირის განმავლობაში, შემდეგ კი როდესაც ალღოს
აუღებ ამ პროცესს დანარჩენების გაღვივება დაიწყეთ.
ჩალბობა
ამ მეთოდით, მებაღეები თავის თესლს (თესლებს) ათავსებს ერთგვარ ჭიქაში,
რომელიც ივსება თბილი წყლით.
98
© Cactus Boy
მასალები: ჭიქა / კათხა (ის, რომელიც კარგად ინარჩუნებს სითბოს; ე.ი. კერამიკული
ყავის ჭიქა), თეფში / ჭურჭელი / სახურავი (საკმარისად დიდი, რომ დაფაროს ჭიქა /
კათხა და ა.შ.), თბილი წყალი.
პროცედურა: თესლი (ები) განათავსეთ თბილი წყლით სავსე ჭიქაში. შემდეგ, დაფარეთ
იგი კერამიკული თეფშით (ეს ხელს შეუშლის სითბოს გაქცევას, ასევე თესლს დაიცავს
სინათლისგან).
საუკეთესო შედეგის მისაღებად გამოიყენეთ წყალი, რომელიც ოთახის
ტემპერატურაზე ცოტათი თბილია. ეს აანაზღაურებს ტემპერატურის ნებისმიერ
ვარდნას. ნორმალურია, რომ თესლი ზედაპირზე ცურავს; უბრალოდ მიეცით ცოტა
დრო გაჟღენთვისთვის, შემდეგ თითით დააწექით რომ ჩაძირონ (საუკეთესო, ყველაზე
სიცოცხლისუნარიანი თესლი ფსკერზე იძირება). მიუხედავად იმისა, რომ
პრაქტიკულად შეუძლებელია თესლის ზედმეტი გაჟღენთვა ამ მეთოდის
გამოყენებით, თესლი უნდა გაიჟონოს მხოლოდ მანამ, სანამ არ მოხდება ფესვის
გამოსვლა თესლის ნაჭუჭიდან.
ეს მეთოდი ძალიან ეფექტურია, თუ სწორად არის შესრულებული. თესლის
უმეტესობამ უნდა აჩვენოს ძირეული ფესვები 24 საათის განმავლობაში, და ყველა
თესლმა უნდა აჩვენოს ძირეული ძირები 48 საათში.
რჩევა (ნიადაგში გაზრდისათვის): თუ გსურთ კიდევ უფრო გაზარდოთ თქვენი
გაღვივების ტემპები, უბრალოდ დარგეთ თესლი დაახლოებით 1-2 სმ. სიღრმეზე.
ნერგმა (მცენარეები) უნდა გაჭრას ნიადაგის ზედაპირი 24 საათში, ან 48 საათში. (კიდევ
ერთხელ, ვივარაუდოთ, რომ იყენებთ კარგ სიცოცხლისუნარიან თესლს – წინააღმდეგ
შემთხვევაში, ამას შეიძლება დასჭირდეს კიდევ ერთი ან ორი დღე). მას შემდეგ, რაც
ნერგი აღმოცენდება, დაამატეთ ცოტაოდენი ნიადაგი ღეროს(ების) ძირში,
დამატებითი საყრდენის და ფესვების დაცვის ფუნქციისათვის.
შეგიძლიათ მოამზადოთ თესლი ერთი ჭიქა ნელ თბილ წყალში გაჟღენთილი ღამით,
შეინახეთ ოთახის ტემპერატურაზე და სტაბილურად, 12 – 24 საათის განმავლობაში,
ხოლო თუ თესლი აღმოცენდება განათავსეთ თესლი ისე, რომ ფესვი მიემართოს
ქვემოთ, ქვემოთ უნდა იყოს მიმართული. დარწმუნდით, რომ თესლი კარგად არის
დალბობილი და დასველებული, ზრდის ჰორმონების გასააქტიურებლად.
გაჟღენთილი თესლი მზად იქნება ტენიანი ქაღალდებს შორის მოსათავსებლად, რომ
ბოლომდე გაღვივდნენ კარგად ან მათი დარგვაც შესაძლებელია, მაგალითად, ბამბის
კუბში.
99
© Cactus Boy
გაფრთხილება: ნუ ჩაალბობთ ჭიქაში თესლს 24 საათზე მეტხანს. ისინი შეიძლება
ძალიან დასველდნენ და განიცადონ ჟანგბადის უკმარისობა და ლპობა.
შენიშვნა: კანაფის ბევრ პროფესიონალ მწარმოებელს აქვს საიდუმლოება; ისინი
აცხადებენ, რომ თუ თესლს გიბერელის მჟავაში ჩადებთ ,უფრო სავარაუდოა, რომ
წარმოიშვას მდედრი მცენარე.
ნიადაგი
ჩაყარეთ მიწა ქოთანში და ჩაასხით წყალი, სანამ წყალი არ გამოვა ქოთნის ფსკერზე.
ნიადაგში გააკეთეთ ხვრელი, 1 სმ სიღრმის. განათავსეთ თესლი ხვრელში და დაფარეთ
ნახვრეტი მიწით. ზედაპირზე შეასხურეთ მცირეოდენი წყალი, დანამეთ. განათავსეთ
ქოთანი ოთახის ტემპერატურაზე (25,5 ° C) და განაგრძეთ ნიადაგის წყლით შესხურება
მანამ, სანამ არ ნახავთ ამოსულ ყლორტს.
ყურადღება მიაქციეთ, რომ ამ ეტაპზე მცენარე ზედმეტი წყლისგან არ დაახრჩოთ.
სტანდარტულად თესლი 5-7 დღეში აღმოცენდება.
100
© Cactus Boy
ქაღალდის მეთოდი
მატერიალები: ქაღალდი (მინიმუმ 2 ფურცელი), 2 თეფში / ჭურჭელი (ან მსგავსი
ობიექტი), თბილი წყალი.
მეთოდი: ქაღალდის მეთოდი გულისხმობს თესლის დადებას ნესტიან ქაღალდის
პირსახოცზე (რომელიც თეფშზე ან ანალოგიურ ნივთზეა მოთავსებული) და ხდება
მათი დაფარვა სხვა ნესტიანი ხელსახოცით. აადუღეთ წყალი და გაატარეთ იგი მთელ
თეფშს, რომ მოკლას ბაქტერიები ან მიკრობები. გადაასხით მდუღარე ცხელი წყალი
ქაღალდის ხელსახოცსაც, მაგრამ დარწმუნდით, რომ ის არ დაიშლება. შემდეგ
გამოწურეთ ქაღალდის პირსახოცი, ისე რომ იყოს ნესტიანი და არა ძლაინ სველი.
აუცილებელია, რომ გამოიყენოთ წყალი, რომელიც უფრო თბილია, ვიდრე ოთახის
ტემპერატურა. ეს აანაზღაურებს ტემპერატურის ნებისმიერ ვარდნას. შემდეგ
დაფარეთ თეფში / ჭურჭელი სხვა თეფშით / ჭურჭლით / თასით (სითბოს დაკარგვის
თავიდან ასაცილებლად, ასევე თესლის დასაცავად სინათლისგან). თასმა უნდა
დაფაროს ქაღალდის პირსახოცი ისე, რომ მზის შუქი არ მოხვდეს.
101
© Cactus Boy
აგრეთვე, ერთზე მეტი ფურცლის პირსახოცის გამოყენება თესლის ზემოთ და ქვემოთ
უკეთეს შედეგს მოგცემთ, ისევე როგორც მეტი თბილი წყლის დამატება ქაღალდზე –
სანამ მეორე თეფშიც ან ქაღალდით დაიფარება.
გაფრთხილება: აუცილებელია თესლის ამოღება ქაღალდის პირსახოციდან, როგორც
კი ფესვები გაჩნდება. თუ თესლი ძალიან დიდხანს იქნება დასალბობად გაჩერებული,
თესლის ქაღალდის პირსახოციდან ამოღებისას დელიკატური მიკრო-ფესვების
გახევის დიდ შანსია, რაც დროებით შეაჩერებს გაღვივებას / ზრდას, ასევე დასტრესავს
მცენარეს (რამაც შესაძლოა ხელი შეუწყოს მამაკაცად ჩამოყალიბებას ან საშინელი
ჰერმაფროდიტად გადაქცევას).
გაფრთხილება X2: თესლი არასდროს გამოაშროთ !!! მორწყეთ ქსოვილი და ტენიანი
იყოს მუდმივად! ზედმეტი წყალი თავისუფლად გამოწურეთ და შეინახეთ იგი
სიბნელეში. ქსოვილი შეინარჩუნებს საკმარის ტენიანობას თესლის გასაზრდელად და
აღმოცენდება დაახლოებით რამდენიმე დღეში. თუ სოკოვანი შეტევები იჩენს თავს,
შეგიძლიათ მორწყოთ მსუბუქი ორი პროცენტიანი ფუნგიციდით.

1. თესლის გაღვივება თბილ და ნესტიან ადგილას
   102
   © Cactus Boy
   სწრაფი გაღვივების მეთოდი დასერვით
   შეგიძლიათ მიიღოთ საიმედო (და უფრო სწრაფი) გაღვივების შედეგები შემდეგი
   ტექნიკის გამოყენებით. ამას ცოტა პრაქტიკა სჭირდება, რადგან მცირე რისკია …
   საჭირო აღჭურვილობა:
2. თესლი
3. ქაღალდის პირსახოცები
4. ჰაერის მჭიდრო პლასტმასის კონტეინერი
5. ჯიბის დანა ან შპაკლი
6. წყალი
   მეთოდი:
   ნაბიჯი 1) მსუბუქად გაქლიბეთ / დასერეთ გარეთა თესლის საფარი ერთ ადგილზე.
   ხაზგასმა – მსუბუქად დასერეთ რადგან თუ ძალიან უხეშად მოიქცევით, შეიძლება
   თესლი გაანადგურდეს.
   ნაბიჯი 2) დაასველეთ ქაღალდის პირსახოცები და განათავსეთ მასზე თესლი. ან
   გადაკეცეთ ან გადაახვიეთ ისე, რომ გადაკეცილი იყოს თესლის მხარეს.
   ნაბიჯი 3) განათავსეთთესლებიანი ქაღალდის პირსახოცები ჰაერით მჭიდრო –
   ვაკუუმიან პლასტმასის ჭურჭელში.
   ნაბიჯი 4) მოათავსეთ თბილ ადგილას (მაგალითად, ტელევიზორის ან მაცივრის
   თავზე).
   ნაბიჯი 5) გახსენით ყოველ 12 საათში, რათა ჟანგბადი შევიდეს კონტეინერში და
   შეამოწმოთ თესლი. უმეტესობა დაახლოებით 24 საათში უნდა აღმოცენდეს, მაგრამ
   შეიძლება არსებობდეს რამდენიმე, რომელთაც ცოტა მეტი დრო სჭირდებათ.
   რა დრო დასჭირდება გაღვივებას?
   ზოგიერთ თესლს შეიძლება 12 დღე დასჭირდეს, რომ აღმოცენდეს, მაგრამ უმეტესობა
   24-დან 72 საათამდე გაღვივდება. როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, ზოგადი ვადები 2-7
   დღეა. იყავით მომთმენი და მიეცით თქვენს ძვირფას თესლებს აღმოცენების შანსი!
   103
   © Cactus Boy
   რთული გაღვივების ტექნიკის მაგალითი
   კანაფის პროფესიონალი მწარმოებლები ხშირად გამოიყენებენ კვების და დამცავი
   საშუალებებისხსნარს თესლის მოსავლელად, გაღივებისა და ადრეული ზრდის
   პერიოდში.
   კანაფის ბევრი ვეტერანი კულტივატორი იყენებს სასარგებლო სოკოებს, საკვებ
   ნივთიერებებს, კატალიზატორს და B- ვიტამინებს , რათა თესლებს გაღვივების შემდეგ
   სათანადო კვების უზრუნველყოფა ჰქონდეთ. ამ ნარევის შესაქმნელად ისინი იყენებს
   პროდუქტებს, სახელწოდებით Piranha, h-1 Humic Acid, B52 და Jump Start, რომელიც
   დამზადებულია კანადური კომპანიის სახელწოდებით Advanced Nutrients, რომელიც
   ყიდის თავის პროდუქტებს მთელს მსოფლიოში,
   ერთად, ეს პროდუქტები ხელს უშლის მავნე სოკოებს, უზრუნველყოფს ნივთიერებებს,
   დამცავებს, ჰორმონებს, ზრდის სტიმულატორებსა და ვიტამინებს, რომლებიც ზრდის
   ნერგების გადარჩენას, ჯანმრთელობას და ზრდის ტემპს.
   შენიშვნა: თუ თქვენ ხართ დამწყები მეწარმე, ჯერ ნუ ეცდები ამის გამეორებას. მე
   უბრალოდ მინდა წარმოგიდგინოთ სხვადასხვა გაღვივების სცენარის სრული
   მიმოხილვა, თუმცა თქვენ უკეთ იცით, თუ რაზე უნდა შეაჩეროთ არჩევანი.
   თესლის აღმოცენებიდან ერთ დღეში ან ორ დღეში ის დაიწყებს საკვების მიღებას,
   რომელიც უზრუნველყოფს აზოტით მდიდარ ძირითად განაყოფიერებას, B ვიტამინის
   დამატებას, სასარგებლო მიკრობებს, რომლებიც კვებავენ ფესვებს, ფერმენტებს და
   ინოკულატორებს. ისინი იწყებენ ppm ძირითადი სასუქის თანდათან გაზრდას,
   რომელსაც ეწოდება Advanced Nutrients Sensi Grow Two Part Part with H-1 humic,
   Piranha, Voodoo Juice, B-52 and Scorpion Juice.
   Jump Start უნდა ამოვიღოთ როდესაც Sensi Grow-ს გამოყენება იწყება. შემდეგ ისინი
   ფრთხილად აკონტროლებენ და არეგულირებენ მის საკვებ ნარევს ppm და pH
   კომბინაციაში მისი მცენარის ფოთლების და ზრდის ტემპის დაკვირვებით, რათა
   დარწმუნდეს, რომ იგი ახდენს ზრდის მაქსიმიზაციას, რაც მოგვიანებით დიდი
   მოსავლის აღების პოტენციალს გულისხმობს..
   კიდევ ერთხელ, ზემოხსენებული უფრო ადვილი გაღვივების მეთოდების
   გამოყენებით შეგიძლიათ მიიღოთ ძალიან მაღალი გაღვივების მაჩვენებლები. თუ
   თქვენ ელიტარული პროცედურის არჩევას აპირებთ, შეგიძლიათ ეს ტექნიკაც
   გამოიყენოთ.
   როდესაც თესლი აღმოცენდება
   104
   © Cactus Boy

ყოველდღიურად შეამოწმეთ, აქვს თუ არა თქვენს თესლს ფესვები (როდესაც ის
დაუყოვნებლივ გადადის მზარდ გარემოში) და დაამატეთ მცირე რაოდენობით წყალი,
რომ ტენი იყოს. ეს ასევე ხელსაყრელია თუ თესლს გააღვივებთ ტორფის, მატყლის,
ოაზისის კუბების და სხვა ნაჭერში, გარდა ქაღალდის პირსახოცების მეთოდისა.
მას შემდეგ, რაც თესლი გაღვივდება და თეთრი ყლორტი გამოვა, დაახლოებით 6 მმ,
გადანერგეთ ფესვი თქვენს საბოლოო ნიადაგში ან გადარგეთ შედარებით დიდ
ქოთანში. (გადანერგეთ ისინი თანდათანობით უფრო დიდ ჭურჭელში.)
გაუმკლავდით მას ძალიან ფრთხილად, სასურველია პინცეტით და ეცადეთ, რომ არ
შეეხოთ და არ გატეხოთ წვერი. დამარხეთ აღმოცენებული თესლი 1 სმ მიწის
სიღრმეში, ისე რომ ფესვი იყოს ქვემოთ მოქცეული. თუ გამოიყენებთ მატყლს,
წინასწარ გაუკეთეთ”ხვრელი და მოათავსეთ გაღვივებული თესლი შიგნით, თეთრი
ფესვით დაბლა. დაფარეთ იგი 1 სმ ტენიანი მიწით. შეინახეთ ის თანაბრად ტენიან
მდგომარეობაში.
შენიშვნა: სცადეთ და გადარგოთ თესლი იმავე გასაზრდე მასალაში, რომელშიც ის იყო
აღმოცენებული. ეს მშვენივრად ამცირებს გადანერგვის შოკის ყველა საერთო
პრობლემის შანსს.

გაფრთხილება: არასოდეს შეეხოთ თესლის სათუთ წვეროს!
ნერგი
105
© Cactus Boy
კანაფის ნერგს აქვს 2 ფოთოლი, რომლებიც ცნობილია როგორც “ნერგის ფოთოლი”, ან
“კოტილედონი”. ეს ფოთლები ფუნქციონირებს როგორც ნერგის საწყისი საკვები, ასევე
იგი ავითარებს სისხლძარღვთა სისტემას, რომ შეძლოს თავის მოვლა. ეს პირველი
ფოთლებია, რომელსაც მცენარე ავითარებს და მათი ფორმა მომრგვალებულია. ღერო
იზრდება და ფოთლებიც განზე იშლება და ნამდვილი ფოთლები იწყებენ ამოსვლას.
დროის ამ ეტაპზე პატარა მცენარე ოფიციალურად ხდება ნერგი. წყალი და სითბო
კრიტიკულია მცენარის განვითარების ამ ეტაპზე.
როდესაც კანაფის მცენარე ვითარდება, ეს ფოთლები ყვითლდება და იღუპება, ამ
ეტაპზე ეს საკმაოდ ნორმალურია. შესაძლებელია პირველ ნამდვილ ფოთოლზე მცირე
სიყვითლე მოსალოდნელია. ეს ხდება, რადგან თქვენი მცენარე ახლა ცდილობს
106
© Cactus Boy
მიწიდან მირებული საკვები გადააქციოს ყლორტებად, ღეროებად, ტოტებად,
ფოთლებად. იგივე ეხება ნამდვილ ფოთლების პირველ ნაკრებებს და შემდეგ
ფოთლებს, რომლებსაც აქვთ 3 განშტოება. მიუხედავად იმისა, რომ ეს ნამდვილი
ფოთლები ცოტა მეტ ხანს იცოცხლებს, მათი სიცოცხლის ხანგრძლივობაც
შეზღუდულია. მორწყვა აქ არის ახალბედა მწარმოებლის ყველაზე გავრცელებული
შეცდომა. მნიშვნელოვანია დელიკატურად მოამარაგოთ განათების სწორი რაოდენობა

• მოათავსეთნერგი რამდენიმე სანტიმეტრის მოშორებით (თუ იყენებთ
  ფლუორესცენტს) ნათურისგან.
  მნიშვნელოვანია გვესმოდეს, რომ ნერგების ზრდის დროს ბევრი აქტივობა ხდება
  “კულისებში” მიწის ქვეშ. ეს ნიშნავს, რომ ზრდის ამ ფაზაში ნერგი ძირითადად
  ორიენტირებულია ფესვთა სისტემის განვითარებაზე, ხოლო მიწისზედა ზრდა ნელი
  ჩანს. ახალ მწარმოებლებს ხშირად ჰგონიათ, რომ რაღაცას არასწორად აკეთებენ,
  ამიტომ ამ ეტაპზე ზედმეტად მორწყვა ან სასუქის გადატვირთვა ყველაზე ხშირი
  შეცდომებია. მათ ნაკლებად იციან, რომ მცენარე არის სწორ გზაზე.
  ახალი განვითარებადი მყიფე ფესვების სისტემა მოითხოვს წყლისა და სითბოს
  ოპტიმალურ მუდმივ მომარაგებას. ძალიან ბევრი წყალი და თქვენ დაალპობთ და
  გაანადგურებთ ფესვებს. ძალიან ცოტა წყალი და თქვენი მყიფე ფესვთა სისტემა
  გაშრება.
  ნერგების ზრდის ეტაპი გრძელდება თესლის გაღივების შემდეგ დაახლოებით ორისამი კვირის განმავლობაში.
  107
  © Cactus Boy
  10 მიზეზი რის გამოც შეიძლება თესლი ვერ გაღვივდეს

1. ძალიან ცივია: ცივმა ტემპერატურამ შეიძლება მოკლას ნერგები და თავიდან
   აიცილოს გაღივება. გრილმა ტემპერატურამ შეიძლება გამოიწვიოს ნელი, არათანაბარი
   გაღვივება და ნიადაგის დაავადებები.
2. ძალიან ცხელია: მაღალი ტემპერატურა იწვევს ნიადაგის გადაჭარბებულ დაშრობას
   და თესლისა და ნერგების დაზიანებას.
3. ზედმეტი სისველე: თესლი უნდა იყოს ნესტიანი, არ უნდა იყოს დასველებული
   გაღივებისათვის. ჭარბი წყალი ხელს უშლის ჟანგბადის მიღებას თესლამდე. ცუდად
   გაწურულმა ნიადაგმა შეიძლება გამოიწვიოს ნიადაგის სოკოებთან დაკავშირებული
   დაავადებები. სველი ნიადაგის მდგომარეობა შეიძლება გაუმჯობესდეს პერლიტის
   დამატებით. რაც თქვენს ნიადაგში სისველეს გაანაწილებს.
4. ზედმეტი სიმშრალე: აღმოცენებისათვის აუცილებელია წყლის გარკვეული
   რაოდენობა, ამიტომ გამწვანების პერიოდში აუცილებელია ნიადაგის მუდმივი
   ტენიანობის შენარჩუნება, კონტეინერებს გადააფარეთ მინის ან პლასტმასის
   სენდვიჩის სახვევი, რომ არ გაშრეს ნიადაგი.
5. ძალიან ღრმად დარგვა: ეს გამოიწვევს დაგვიანებით გაღვივებას – შესაძლოა თესლი
   ვერ გაიზარდოს ისე, რომ ზედაპირს მიაღწიოს თესლის შიგნით საკვების შეზღუდუი
   მარაგით. ნიადაგის ტემპერატურა ასევე უფრო დაბალია სიღრმეში. დარგეთ თქვენი
   თესლი 1 სმ სიღრმეში საუკეთესო შედეგებისთვის.
6. თესლის ზედმეტად ზედაპირზე დარგვა: თუ თესლს ძალიან ღია ადგილას
   დავრგავთ, შეიძლება სწრაფად გამოშრეს.
7. ნიადაგი ძალზე მტკიცეა: თუ ნიადაგის ზედმეტად მყარი გახდენა ხელს უშლის
   ჟანგბადის თესლამდე მიღებას და გავლენას ახდენს დრენაჟზე.
8. ძალიან ფხვიერი ნიადაგი: ზედმეტად ფხვიერი ნიადაგი გამოიწვევს თესლის
   (მცენარეების) გარშემო ძალიან დიდ ჰაერს – ისინი ვეღარ შეიწოვენ ტენიანობას და,
   სავარაუდოდ, გაშრება.
9. ნიადაგის სოკო: ზედმეტი მორწყვა, ცუდი დრენაჟი და აერაციის ნაკლებობა
   გაზრდის ამის ალბათობას. დარგეთ თესლი სტერილიზებულ ჭურჭელში და
   დარწმუნდით, რომ თქვენი კონტეინერები გაწმენდილია სწორად რომ თავიდან
   აირიდოთ ბაქტერიები და დაავადებები.
   108
   © Cactus Boy
10. არამდგრადი თესლი: თუ თქვენი თესლი არ არის შენახული სწორად, შეიძლება
    გაუარესდეს. როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, მოძებნეთ სიცოცხლისუნარიანი ხარისხის
    მუქი ყავისფერი თესლი. მოერიდეთ მოუმწიფებელ თესლებს (როგორც წესი, ღია
    ფერის ან მოთეთრო).
    ნერგების დათესვა
    კანაფის თესლი საუკეთესოდ იზრდება (25,5 ° C) ტემპერატურაზე.
    დარგეთ თესლი ორჯერ ღრმად, ვიდრე თესლის სიგანე. ნერგების ზრდის დროს
    ფესვთა სისტემა სწრაფად ვითარდება. მიუხედავად იმისა, რომ მწვანე, მიწისზედა
    ზრდა ნელა მიმდინარეობს. ახალი მყიფე ფესვთა სისტემა მოითხოვს წყლისა და
    სითბოს მუდმივ მომარაგებას. ძალიან ბევრი წყალი ახშობს ფესვს და იწვევს ფესვების
    ლპობას. წყლის ნაკლებობა იწვევს ფესვთა სისტემის გამოშრობას. თუ გასაზრდელი
    ნიადაგი რამოდენიმე გრადუსით თბილი დარჩება, ფესვები გაცილებით სწრაფად
    გაიზრდება. ნერგებისათვის საჭიროა მინიმუმ 16 საათიანი სინათლე
    ყოველდღიურად. თავდაპირველად ისინი საჭიროებენ ნაკლებად ინტენსიურ
    სინათლეს, ვიდრე დასჭირდებათ ზრდისა და განვითარების შემდგომ ეტაპებზე.
    შენიშვნა: ჯანმრთელი ფესვები იქნება ნათელი თეთრი, არა ყავისფერი ან სხვა ფერი.
    გაფრთხილება: მხოლოდ კლონების ან ნერგების გადანერგვა მოხდეს მას შემდეგ, რაც
    საკმარისი ჯანმრთელი ძლიერი გრძელი ფესვის მასა განვითარდება.
    109
    © Cactus Boy
    ნერგების გადარგვა
    გადარგვა ხორციელდება მაშინ, როდესაც ნერგები მზად არიან ტორფის კუბიდან ან
    საჩითილედან, გადასატანად სხვა ზრდის გარემოში. პროცესი მარტივია, ფრთხილად
    ამოიღეთ ნერგი ტორფის კუბიდან ან საჩითლედან და განათავსეთ იგი სხვა გარემოში,
    მაგალითად ნიადაგში ან პირდაპირ თქვენს ჰიდროპონიკურ სისტემაში. ნერგის
    ნიადაგზე გადატანისას – ამოთხარეთ პატარა ხვრელი ნიადაგში და ჩააგდეთ კუბი,
    შემდეგ კი კუბი დაფარეთ მიწით. თუ თქვენ არ იყენებთ ტორფის კუბს, უბრალოდ
    ფრთხილად გადაიტანეთ ნერგი ნიადაგში და დამარხეთ იგი.
    შენიშვნა: კუბი არანაირად არ მოქმედებს თქვენი მცენარის ზრდაზე, ზოგი ფიქრობს,
    რომ ის რეალურად ეხმარება მცენარეს.
    ტემპერატურა
    ტემპერატურა თესლის გაღვივების ძალიან მნიშვნელოვანი ფაქტორია. ზოგიერთი
    მწარმოებლები ყიდულობენ გამათბობელ ხალიჩებს რომ ქვემოდან მიაწოდონ სითბო,
    მაგრამ ოთახის ოთახის ტემპერატურა 20-29,4 ° C შორის თესლის უმეტესობისთვის
    იდეალურია. მასზე დაბალი ან უფრო მაღალი ტემპერატურა ხელს უშლის
    აღმოცენებას. თუ თქვენი თესლი არის ცხელი, ეკვატორული რეგიონიდან, მათ,
    სავარაუდოდ, სჭირდებათ ოდნავ მაღალი ტემპერატურა სწორად აღმოცენებისთვის.
    ჯანმრთელი თესლი გაბრწყინდება კუბურ ან ტორფის ქოთნებში მოთავსებიდან 2-7
    დღის განმავლობაში.
    სინათლე
    ნერგებისათვის საჭიროა მინიმუმ 16 საათიანი სინათლე ყოველდღიურად. პირველი 2-
    3 კვირის განმავლობაში ისინი ნაკლებად ინტენსიურ სინათლეს საჭიროებენ და
    ძალიან კარგად იზრდებიან ფლუორესცენტული ნათურებით (აქ ასევე შეიძლება
    გამოყენებულ იქნას HID ნათურები). კომპაქტური ფლუორესცენტის გამოყენების
    შემთხვევაში განათავსეთ იგი ნერგების ზემოთ 30-45 სმ-ზე. თუ HID იყენებთ,
    განათავსეთ იგი 60 სმ მოშორებით, რათა უზრუნველყოს ოპტიმალური ზრდა.
    შენიშვნა: მრავალმა გამოკვლევამ აჩვენა, რომ ნერგებს შეუძლია გაუმკლავდეს მაღალი
    ინტენსივობის მეტალის ჰალოგენდედის სპექტრის განათებას დღეში 18-24 საათის
    განმავლობაში, გაღვივებიდან ორი დღის შემდეგ, იმ პირობით, რომ განათება
    110
    © Cactus Boy
    იმდენად ახლოს არ არის ნერგებთან, რომ ისინი იწვის ზედმეტი სითბოსგან. მაგრამ
    ფლუორესცენტები კვლავ სასურველია და ყველაზე ფართოდ გამოყენებადი მეთოდია
    დღეს ახლად განვითარებადი ნერგებისათვის.
    როდის უნდა მივცეთ ნერგებს სასუქი?
    ნარევები, რომლებიც შედგება პერლიტის, ვერმიკულიტისა და სხვა ზრდის
    საშუალებებისგან, უნდა იქნას მცირე დოზით (300-400 ppm) გამოყენებული. ეს
    უზრუნველყოფს არსებულ საკვებ ნივთიერებებს და მოუმატებს მჯავიანობას.
    აუქსინის / ვიტამინის შემცველი ერთგვარი დანამატის დამატება დააჩქარებს მცენარის
    ადრეულ განვითარებას. დამატებითი სასუქის შეტანა სარგებელი არ არის
    საჩითილეში, სანამ არ გამოჩნდება ნამდვილი ფოთლების პირველი ნაკრები, ამ ეტაპზე
    რეკომენდებულია სასუქის დოზის არაუმეტეს ¼-დან ½ მდე გამოყენება.
    ზედმეტად მდიდარი ორგანული ნიადაგის ნარევების თავიდან აცილებაა საჭირო,
    სანამ ახალგაზრდა მცენარეები კარგად არ წამოიზრდებიან. შესაძლებელია
    ახალგაზრდა ნერგების გამოკვება ნიადაგში სასუქის ½ მდგრადი ხსნარით ორი-სამი
    კვირის შემდეგ, ან ნამდვილი ფოთლების პირველი ნაკრების გამოჩენის შემდეგ;
    მაგრამ მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ნიადაგი არ არის ზედმეტად გაჯერებული
    საკვები ნივთიერებების თვალსაზრისით.
    მცენარის სტრესი

კანაფის კულტურები ყველაზე სწრაფად იზრდება და ატარებენ უმდიდრეს, მძიმე
მოსავალს, როდესაც მათ მიეცემათ სტაბილური ოპტიმალური ზრდის გარემო.
დასტრესილ მცენარეებს ბევრად ნაკლები მოსავალი აქვთ. სტრესის საერთო
ფაქტორების მაგალითები მოიცავს: წყლის ნაკლებობას, ფესვების დახრჩობას (ძალიან
ბევრი წყალი), ულტრაიისფერ სინათლეს, საკვები ნივთიერებების ტოქსიკურობას,
მჟავე ზემოქმედებას, ზედმეტად ცივი ან ცხელი მზარდ პირობებს (ნიადაგის ჩათვლით
და საშუალო ტემპერატურის გაზრდა, ისევე როგორც ჰაერის), ფოტოპერიოდის
დარღვევას, სინათლის დაბალი ინტენსივობას, მცენარის დასახიჩრებას (ძალიან ბევრი
ან ძალიან სწრაფი ჩხვლეტისგან) და ა.შ.
111
© Cactus Boy
სტრესი მნიშვნელოვნად შეამცირებს ზრდას. მიუხედავად იმისა, რომ ზოგიერთ
იშვიათ შემთხვევაში სტრესმა შეიძლება გამოიწვიოს თქვენი მცენარის მეტი ფისოვანი
წარმოება, ნელი ,უცნაური ზრდის ზიანი აღემატება ფისის დამატების უპირატესობას.
ბევრი ახალი მეწარმე უშვებს შეცდომას, აცლიან მცენარეებს მსხვილ მწვანე ჩრდილის
ფოთლებს და ფიქრობენ, რომ ეს საშუალებას აძლევს მათ ქვედა ფოთლებზე სინათლის
შეღწევას და ზრდას ხელს უწყობს. მიუხედავად იმისა, რომ ეს კარგი ლოგიკაა
თეორიულად, ეს ასე არ არის. ზემოხსენებული მეთოდი ახდენს მოსავლის შემცირებას.
მხოლოდ მოაშორეთ დამწვრობის, მავნებლების, სიკვდილის ან დაავადებების
შედეგად ნახევრად დაზიანებული ფოთლები. ასევე ნუ დაუშვებთ ახალბედას
შეცდომას, რომ მოყვითალო ფოთოლი ადრეულად მოაცილოთ, ხშირად სტრესი
აღმოფხვრის შემდეგ მცენარე დაიბრუნებს ენერგიულობას და ჯანმრთელობას, მათ
შორის მწვანე შეფერილობას. სტრესმა ასევე შეიძლება გავლენა იქონიოს თქვენი
მცენარის სქესზე.
მცენარის ნელი ზრდის 8 მიზეზი

1. სინათლის დანაკლისი: მიუხედავად იმისა, რომ თქვენს მცენარეს შეუძლია მიიღოს
   სინათლე, კონკრეტულ შტამებს შეიძლება სჭირდებოდეს უფრო მაღალი დონის
   განათება, ვიდრე სხვებს. რეკომენდებული სინათლის დონე სრული კვირტის
   ოპტიმალური განვითარებისათვის არის 50 ვატი / მ². მზის სრული სხივი მაქსიმუმ
   100,000 ლუმენია.
2. სინათლის სპექტრი: სინათლე, რომელიც არ შეიცავს საკმარის წითელ სპექტრს
   (ძალიან ბევრი ლურჯი). სინათლის სპექტრმა შეიძლება დრამატულად იმოქმედოს
   მცენარის ზრდაზე, სინათლის სხვადასხვა სიხშირე გავლენას ახდენს ფოთლის
   სხვადასხვა ფოტოსინთეზურ და სხვა მნიშვნელოვან პროცესებზე. მცენარეული
   ზრდის ფაზაში ლურჯი სპექტრის შერჩევა სასურველია, წითელი სპექტრი
   ყვავილობისთვის.
3. ზედმეტი მორწყვა: ნიადაგის ტენიანობა,რომელიც სწრაფად არ შეიწოვება, ჩერდება
   უმოქმედოდ; მცენარე სწრაფად იყენებს ჟანგბადს წყალში, შემდეგ აღარ შეუძლია
   სუნთქვა, რის შედეგადაც იქმნება ჟანგბადის დაბალი დონე. პიტიუმი (მცენარეთა
   საერთო პრობლემა) ხარობს ჟანგბადის ნაკლებ პირობებში. ზედმეტი მორწყვა თქვენს
   ფესვებს ნელ-ნელა ახშობს, რაც ხელს შეუშლის ფესვების მიერ ჟანგბადის საკმარისად
   ათვისებას და საბოლოოდ გამოიწვევს ფესვების ლპობას.
   112
   © Cactus Boy
4. მცირე საკვები ნივთიერებები: მცენარეს არ შეუძლია შეიძინოს საჭირო რაოდენობით
   საკვები ნივთიერებები ზრდის მაღალი ტემპების შესანარჩუნებლად. დიდ და
   მომწიფებულ მცენარეებს შეუძლიათ მიიღონ საკვები ნივთიერებების უფრო მაღალი
   დოზა.
   შენიშვნა: საკვები ნივთიერებების სიძლიერე ასევე უკავშირდება სინათლის
   ინტენსივობას; მცენარეთა ფლუორესცენტული განათების ქვეშ ჩვეულებრივ საჭიროა
   საკვები ნივთიერებების დაბალი კონცენტრაცია ვიდრე HID– ების ქვეშ.
5. საკვებ ნივთიერებათა შოკი – ცაკეტვა: საკვები ნივთიერებების (მაგ. მაგნიუმის)
   ძალიან ბევრმა დამატებამ შეიძლება დაბლოკოს ერთი ან მეტი საკვები ნივთიერები,
   რაც ქიმიურად მიუწვდომელი ხდება მცენარისთვის. საკვები ნივთიერებების
   დაბლოკვა შეიძლება მოხდეს ექსტრემალური pH დიაპაზონში (მაგ. 5.0 – ზე ნაკლები,
   7.0 – ზე მეტი).
6. pH- მჟავიანობა : pH ძალიან მაღალი ან ძალიან დაბალი (მჟავე ნიადაგი) აიძულებს
   მცენარეებს, ვერ აითვისონ საკვები ნივთიერებები, ან ადეკვატური რაოდენობით
   გარკვეული pH დიაპაზონის ფარგლებში. ოპტიმალური pH განსხვავდება თითოეული
   გასაზრდელი მატერიალიდან:
   ჰიდროპონიკა და აეროპონიკა: 5.6-5.8. ნიადაგის გარეშე: 6.0-6.3 ნიადაგი: 6.5-7.0.
7. დაბალი ტემპერატურა: მცენარის მეტაბოლიზმი შემცირდება დაბალ
   ტემპერატურაზე. მცენარის შიგნით ქიმიური რეაქციები უფრო მეტხანს მოანდომებს
   ფუქციონირებას. მცენარის ოპტიმალური ზრდა ხშირად მოითხოვს ტემპერატურის
   მჭიდრო რეგულირებას; დღისით სასურველია 25-30 ° C ტემპერატურა. დღისა და
   ღამის ტემპერატურის განსხვავებები არ უნდა იყოს მკვეთრი; რადგან ამ განსხვავებამ
   შეიძლება შოკში ჩააგდოს მცენარე და შეაჩეროს ზრდა.
8. დაბალი ხარისხის ნიადაგი / საშუალო ტემპერატურა: აორთქლება ნიადაგიდან (მაგ.
   ტორფის ქოთნებიდან), როგორც წესი, აორთქლების გამაგრილებელი ეფექტის გამო
   საკმაოდ აცივებს მიწას. ტორფის ქოთნის დათბობისას იგი ტენიანობას გარედან
   იპყრობს, აორთქლების ეფექტი აცივებს ტორფს (ოფლიანობის მსგავსად). ახალი
   მწარმოებლები ხშირად უშვებენ შეცდომას და უმატებენ ზედმეტი რაოდენობით
   წყალს, რის შედეგადაც ცივდება ნიადაგი, წარმოიქმნება ცუდი ფესვების სისტემა და
   მკაცრად შენელდება ზრდა.
   113
   © Cactus Boy
   ნიადაგში გაზრდა
   ნიადაგში მარიხუანის მოყვანას მრავალი სარგებელი აქვს. პირველი ეს არის, ძალიან
   იაფია და ამ მეთოდით გაზრდის დაწყება მარტივია, თუ ჰიდროპონიული სისტემის
   დაუყოვნებლივ შეძენა არ შეგიძლიათ. თუ თქვენ აპირებთ ზრდას ჰიდროპონიკით
   შეგიძლიათ ეს თავი გამოტოვოთ , მაგრამ გაფრთხილდით; ბევრი შესანიშნავი
   ინფორმაცია, რომელიც ეხება ჰიდროპონიკას, შეგიძლიათ იხილოთ შემდეგ
   განყოფილებებშიც. (ჰიდროპონიკა არის ზრდის სისტემა, რომელიც არ იყენებს
   ნიადაგს.)
   მრავალი მწარმოებლის აზრით, ნიადაგი ერთადერთი საშუალებაა, რომელსაც
   შეუძლია საუკეთესო არომატის მქონე კვირტის გამომუშავება. ნიადაგი უფრო იაფია,
   მიმტევებელი და მარტივი უნდა იყოს გამოუცდელი მწარმოებლებისთვის.
   ნიადაგს აქვს გარკვეული უარყოფითი მხარეები. ძნელია დადგინდეს და შენარჩუნდეს
   თანმიმდევრული და ოპტიმალური ტენიანობა, საკვები ნივთიერებები და pH
   დონეები. ეს უფრო საფრთხილოა და უნდა გაუმკლავდეთ ისეთ საკითხებს,
   როგორიცაა გადანერგვა.
   ქოთნები
   114
   © Cactus Boy
   ქოთნები საშუალებას მოგცემთ იზრუნოთ მცენარეებზე ინდივიდუალურად.
   შესაძლებელია სუსტი, ავადმყოფი და პრობლემური მცენარეების ადვილად ამოღება
   თქვენი ბაღიდან. ნიადაგზე დაფუძნებული მარიხუანის მოყვანა შეგიძლიათ
   პრაქტიკულად ნებისმიერ ჭურჭელში. მაგალითებში შედის ქოთნები, ვედროები ან
   დიდი მზარდი კონტეინერის გამოყენების მეთოდი, მაგალითად ხის ყუთი / საწოლი
   (“სრული ჭუჭყის” მეთოდი), რომელიც თქვენს ფესვებს და მცენარეებს საშუალებას
   აძლევს მაქსიმალური ადგილი ჰქონდეთ განვითარებისთვის.
   დარწმუნდით, რომ თქვენი კონტეინერები მყარი ფერისაა, სასურველია შავი. ეს
   შეაკავებს სინათლის მიღწევას მცენარის ფესვებში და ეს არის გადამწყვეტი ნაბიჯი
   კარგი ზრდის უზრუნველსაყოფად.
   იმის გამო, რომ თქვენ ალბათ დროდადრო მოინდომებთ მცენარეთა გადაადგილებას
   თქვენ, სავარაუდოდ, გსურთ რაიმე კონტეინერი, რომელიც არის პორტატული და
   მსუბუქი. თქვენი მთავარი საზრუნავი ზომაა. თქვენ ალბათ დაიწყებთ პატარა
   ქოთნების გამოყენებას ახალგაზრდა მცენარეებისთვის და მალე გადარგავთ უფრო
   დიდ ქოთნებში. პატარა მცენარეებისთვის პატარა ქოთნებით დაწყება საშუალებას
   მოგცემთ უფრო მეტი მცენარე მოათავსოთ უფრო მცირე ზომის. ქოთნის ზომა,
   რომელიც საუკეთესოდ მუშაობს ნიადაგში მარიხუანას მოსაშენებლად, არის დიდი 11–
   15 ლიტრიანი (1 მეტრიანი მცენარე ძალიან ბედნიერი იქნება 15 იტრიან ჭურჭელში!).
   კანაფის ტენდენციაა გაზარდოს ძალიან გრძელი ფესვები, ამიტომ დიდი ზომის
   ქოთნები აუცილებელია. ორი ყველაზე გავრცელებული კონტეინერია პლასტმასის
   ქოთნები და ნაჭრის ჩანთები. ორივე მსუბუქი და იაფია.
   115
   © Cactus Boy
   თქვენ ასევე შეგიძლიათ შეიძინოთ ან გააკეთოთ საკუთარი პლასტმასის ჭურჭელი
   ნიადაგის შესაზავებლად. შეგიძლიათ გამოიყენოთ ნებისმიერი ჭურჭელი, რაშიც არ
   იყო შენახული ქიმიკატები, უბრალოდ დარწმუნდით, რომ კონტეინერები სუფთაა.
   გასაზრდელი კონტეინერის სიმაღლე უნდა იყოს 30-დან 65 სმ-მდე. სიგანე
   დაახლოებით 30 სმ უნდა იყოს. იგივე ეხება სიღრმეს. მევენახეები თანხმდებიან; 11-15
   ლიტრიანი ქოთნები საუკეთესოდ მუშაობს. თქვენ დაგჭირდებათ საკმარისი ნიადაგი,
   რომ თითოეული კონტეინერი შეავსოთ რომ მხოლოდ დარჩეს 10-15 სმ ხილვადი.
   კონტეინერის არჩევისას მნიშვნელოვანია დაიწყოთ რაც შეიძლება დიდ კონტეინერში,
   საუკეთესოა კვადრატი. 500მლ პლასტმასის ჭიქა კარგად მუშაობს და 2 ლიტრიანი
   ბოთლი შეიძლება იყოს საკმაოდ დიდი პირველი მოსავლისთვის, როდესაც იზრდება
   ჰიდროპონიკურად. 3 ლიტრიანი პლასტმასის ჭურჭელი ასევე იმუშავებს.
   შემდეგი ნაბიჯი არის სანიაღვრე ხვრელების დამატება კონტეინერების ბოლოში, თუ
   მათ უკვე არ აქვთ. ხვრელები უნდა იყოს საკმარისად დიდი იმისათვის, რომ ზედმეტი
   წყალი გაიჭონოს, მაგრამ საკმარისად მცირე, ისე რომ ნიადაგი არ ჩაირეცხოს.
   განათავსეთ თქვენი კონტეინერი ან ქოთანი ჭურჭელზე, რათა ჭარბი წყალი
   შეგროვდეს ჭურჭელში, შემდეგ დაცალოთ, რომ თავიდან იქნას აცილებული ზედმეტი
   არეულობა.
   116
   © Cactus Boy
   ქოთნის ან ჭურჭლის ფსკერზე ხვრელების გამოყენება, ფაქტობრივად, უსაფრთხოების
   ქსელია და მას არ იყენებენ გამოცდილი მევენახეები. ნახვრეტები ხელს უშლის
   მცენარეთა გადაჭარბებულ მორწყვას, რაც დაგიჯდებათ დრო, საკვები ნივთიერებები
   და შეიძლება მოკლას თქვენი მოსავალიც. ეს პერფორირებული ხვრელები ასევე კარგ
   ჰაერს აწვდიან თქვენი მცენარის ფესვებს.
   დროთა განმავლობაში თქვენ შეძლებთ განსაზღვროთ წყლის ზუსტი რაოდენობის
   დამატება, ასე რომ თქვენ არასოდეს გადააჭარბებთ კანაფის მცენარეებს.
   გამოყენებამდე კარგად გაწმინდეთ ქოთანი ან კონტეინერი. დარწმუნდით, რომ ის
   სუფთაა! ასევე ქოთანში ერთზე მეტი მცენარე არ მოათავსოთ. ეს უზრუნველყოფს
   თქვენს მიერ მოყვანილი მცენარის ოპტიმალურ საკვებ ნივთიერებებსა და წყალს.
   ასევე, თუ მოხდება ერთი შეცდომა, თქვენი შეცდომა გავლენას არ მოახდენს მრავალ
   მცენარეზე.
   ჭკვიანი ქოთნები – ქსოვილის ქოთნები

ქსოვილის ქოთნები ე.წ. “ჭკვიანი ქოთნების” მთავარი პრინციპი მცენარეთა ფესვები
დაფესვიანებაა. სტანდარტული ქოთნებისგან განსხვავებით ქსოვილისგან
დამზადებული ჭკვიანი ჭურჭელი ფესვებს შორის ჰაერს კარგად ატარებს, როგორც კი
კონტეინერის გვერდებამდე მიაღწევს. ეს უზრუნველყოფს ფესვების მუდმივ ახალ
ზრდას და ხელს უწყობს მცენარის უკეთეს ზრდას.
ქსოვილის ჭკვიან ქოთნებს ან ჩანთებს დამატებით უპირატესობას ანიჭებს ის, რომ
ისინი კანაფის მცენარის ზედმეტ მორწყვას თითქმის შეუძლებელს ხდიან, ასევე მათი
ადვილად შენახვა და მრავალჯერ გამოყენებაა შესაძლებელი.
117
© Cactus Boy
საჰაერო ქოთნები – ეარპოტი

საჰაერო ქოთნები იყენებენ იგივე პრინციპებს, რასაც ზემოთ ხსენებული “ჭკვიანი”
ქოთნები. ეს არის პლასტმასის კონტეინერები, რომელთაც აქვთ ღიობები გვერდზე,
რაც უზრუნველყოფს თქვენი კანაფის მცენარის ფესვების ავტომატიზირებულ
აერაციას. ჭკვიანი ქოთნების მსგავსად, უფრო ხშირად მოგიწევთ მორწყვა, რადგან ეს
ქოთნები უფრო სწრაფად გამოშრება, ვიდრე სტანდარტული. ქსოვილის ქოთნებთან
და ჩანთებთან შედარებით, ასეთ ქოთნებს აქვთ უპირატესობა, რომ ისინი უფრო
ძლიერია და, სავარაუდოდ, არ გადაბრუნდება. ვინაიდან საჰაერო ქოთნებიდან
წყალი ასევე გამოდის გვერდებიდან, შეიძლება დაგჭირდეთ ქვეშ თეფშების დაყენება.
118
© Cactus Boy
გასაზრდელი ბაზა

მარიხუანისთვის არ არსებობს ერთი სრულყოფილი ნიადაგი (მზარდი საშუალება).
გასათვალისწინებელი ორი მნიშვნელოვანი ფაქტორია ნიადაგის ტექსტურა და
საკვები ნივთიერებების შემცველობა (სასუქები). ბევრი მებაღე არასდროს ხარჯავს
დიდ ფულს ნიადაგზე და ამაში ფულს ზოგავენ. იაფი ნიადაგი არ შეიცავს კარგ საკვებს
და სტაბილურ pH დონეს. კარგი იდეაა მისი ადგილობრივი შეძენა, იმის გამო, რომ
ნიადაგი ძალიან მძიმეა. პრემიუმ ქოთნის ნიადაგი კარგად მუშაობს. თავი დაანებეთ
ნიადაგს, რომელშიც ბევრი ქერქის მტვერია, რადგან ისინი ძალიან მჟავეა. ასევე თავი
დაანებეთ ყველაფერს, რაც მძიმე თიხაა. სასიამოვნო, მსუბუქი ნიადაგის ნაზავი არის
ის, რაც თქვენ გჭირდებათ. იდეალურ შემთხვევაში თქვენ უნდა აურიოთ საკუთარი
ნიადაგი, რაგდან აქ ყველაფერი თქვენზეა დამოკიდებული.
ნიადაგის ყიდვისას სამი ძირითადი ფაქტორია გასათვალისწინებელი. ეს არის
ტექსტურა, საკვები ნივთიერებების შემცველობა (სასუქები) და pH დონე. სრულ,
დაბალანსებულ, ორგანულ ნიადაგზე ხარობს ყველაზე ჯანსაღი, გემრიელი
კულტურები. ორგანული ნიადაგი შეიცავს ბაქტერიების, რომლებიც ხელს უწყობენ
მცენარის ზრდას. ისინი სიტყვასიტყვით შეიცავს ნიადაგში “ცოცხალ” ელემენტებს,
რომლებიც ხელს უწყობენ კანაფის კულტურების სხვადასხვა მზარდ მხარეს.
ორგანულად გაზრდილ მცენარეს უფრო მეტი არომატი და გემო აქვს, ვიდრე
სინთეზურ მარილზე დაფუძნებულ პროდუქტებზე გაზრდილს. ასევე მოგვიანებით
მცენარის სასიცოცხლო ციკლში ის უფრო მწიფე, ჯანმრთელი, სიცოცხლისუნარიანი
თესლის წარმოქმნას მოახდენს.
იდეალურ შემთხვევაში ნიადაგის ტემპერატურა უნდა იყოს 15.5-29 ° C შორის. ამაზე
მეტი გამოიწვევს სოკოების პრობლემებს, მწერების პრობლემებს, დამპალ ფესვებს ა.შ.
119
© Cactus Boy
ტექსტურა
თქვენი ნიადაგის ტექსტურა უნდა იყოს ფხვიერი, მსუბუქი და ჰაეროვანი, რათა
მოხდეს დრენაჟი, საკმარისი ტენიანობა და ჰაერის სწორი მიმოქცევა. ეწვიეთ თქვენი
ადგილობრივი ტექნიკის / მებაღეობის მაღაზიასდა მოითხოვეთ ნიადაგი
ბოსტნეულის გასაშენებლად. გამყიდველი ნამდვილად მიგითითებთ სწორი
მიმართულებით და გირჩევთ საუკეთესო ბრენდს, რომელიც მათ აქვთ
ხელმისაწვდომი.
ყურადღება მიაქციეთ: დარწმუნდით, რომ ნიადაგი გახდება ფუმფულა, როდესაც
დატენიანდება, სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ის ერთმანეთში არ უნდა შეიკრას, თუ
მას ნაზად მოფშხვნით ხელში. უნდა იყოს საკმარისად მძიმე, რომ ფესვებმა მყარად
დაიკავოს, მაგრამ საკმარისად მსუბუქი, რომ შეძლონ მათ შორის გაძრომა და ჰაერის
ცირკულაცია მოხდეს. ასევე საჭიროა კარგი დაბალანსება წყლის შეკავებასა და
დრენაჟს შორის. ბევრი წყალი შეაკავებს სუფთა ჰაერს, რომელიც ფესვებს სჭირდება,
და იწვევს მათ ლპობას. არასაკმარისი შეკავება კი დატოვებს ნიადაგს ძალიან მშრალს,
რაც ძირეულად აძნელებს ფესვების საკვებ ნივთიერებების მიღებას.
ზოგიერთი ნიადაგი ეტიკეტირდება სველიად, ზოგი კი მშრალად. შეეცადეთ იპოვოთ
შუამავალი. თუ ნიადაგი ძალიან დასველდა და ატალახიანდა, ის დააზიანებს ფესვებს
და ვეღარ მიიღებენ ჟანგბადს, შეწყვეტენ სუნთქავს. თუ ნიადაგი ძალიან მშრალია, ის
სწრაფად გაშრება და ხშირ მორწყვას მოითხოვს. შეეცადეთ აირჩიოთ ორგანული
ნიადაგი, თუ ის ხელმისაწვდომია, რადგან ეს საუკეთესოა იმის გამო, რომ მაში არ არის
პესტიციდები და ქიმიური ნივთიერებები.
გახსოვდეთ, ნიადაგების მიზანი მხოლოდ მცენარის ფესვების ზრდის საშუალებაა.
საკვები და წყალი არის ის, რაც მცენარეს სჭირდება შესანიშნავი ზრდისთვის.
გაფრთხილება: არასოდეს გამოიყენოთ ნიადაგი ხელახლა. პათოგენები და ტოქსინები
დროთა განმავლობაში დააბინძურებს ნიადაგს. გაზარდეთ ახალი მცენარეების ახალი
ნიადაგით.
დანამატები
ნიადაგის დანამატები ზრდის ნიადაგის ჰაერს, წყალს და საკვების შენარჩუნების
უნარს. ასე pH– ისდონე ნეიტრალთან ძალიან ახლოს რჩება და შეიცავს თუნდაც
120
© Cactus Boy
რამდენიმე საკვებს. ტორფის ხავსის, პერლიტისა და ვერმიკუიტის ნარევის გამოყენება
უზრუნველყოფს ამ მოთხოვნილებების დაკმაყოფილებას.
მიჰყევით ქვევით მოცემულ ინსტრუქციებს ამ ინგრედიენტების დამატებისას თქვენს
ნიადაგში, რომ არ გამოიწვიოს არასასურველი ეფექტები. საერთოდ ეს სამი
ინგრედიენი თანაბარი რაოდენობით აურიეთ. მეტი პერლიტის დამატებით ნარევი
უფრო ჰაეროვანი იქნება და წყალი უფრო სწრაფად გადინდება. მეტი ვერმიკულიტის
დროს წყლის შეკავების უფრო მეტი იქნება და მორწყვა უფრო იშვიათად შეიძლება.
გამოიყენეთ მიქსი, რომელიც საუკეთესოდ შეესაბამება თქვენს საჭიროებებს.
შენიშვნა: ორგანულ ნიადაგურ ცვლილებებში, როგორიცაა ქოქოსი, ტორფის ხავსი და
კომპოსტი შეიცავს ნახშირბადს, საკვებს (ისინი საკვებ ნივთიერებებს აწვდიან) და
ბაქტერიულ მოქმედებას.
ნიადაგის დანამატები ემატება გასაზრდელ საშუალებას მცენარეების სხვადასხვა
საკვები ნივთიერების უზრუნველყოფის მიზნით. აქ არის სრული ჩამონათვალი:

1. გუანო – გამომშრალი ექსკრემენტები ნარჩენები (ნაკელი). შეიძლება
   დამზადდეს ან ღამურებიდან, ან ჩიტებიდან. გუანო ხელმისაწვდომია მაღალი
   აზოტის, მაღალი ფოსფორის და დაბალანსებული ფორმულირებებით. გუანო
   121
   © Cactus Boy
   დაწვავს თქვენს მცენარეებს, ამიტომ გამოიყენეთ კონსერვატიულად და
   სწორად.
2. ბიოჰუმუსი – ბიოჰუმუსი მიკროელემენტების შესანიშნავი წყარო. ასევე
   მოქმედებს, როგორც აზოტის დამატებითი წყარო. ისინი არ დაწვავენ თქვენს
   მცენარეებს და პერლიტის და ვერმიკულიტის გამოყენებიდან ამოღების
   შემთხვევაში, თავადაც შექმნიან კარგ ნიადაგს.
3. ძვლის ნარჩენები – როგორც სახელიდან ჩანს, ეს არის დახშხვნილი ძვლების
   ნარჩენები. ის უზრუნველყოფს მცენარეს ფოსფორით. ფრთხილად იყავით – ეს
   დანამატები მოიზიდავს გარეულ ცხოველებს თქვენს ბაღში, თუ გარეთ
   ზრდით. მოიზიდავს შინაურ ცხოველებს, თუ შიგნით ზრდით.
4. სისხლით კვება – ისევ მზადდება ცხოველის სისხლისგან. კარგი აზოტის
   წყარო. ასევე, იზიდავს ცხოველებს თქვენს ბაღში. განსაკუთრებით სუნიანია.
   სისხლის კვება თქვენს მცენარეებს დაწვავს, ამიტომ გამოიყენეთ ზუსტად.
5. კელპით კვება – მზადდება გამხმარი და დაფქვილი წყალმცენარეებისგან. თუ
   დამზადებულია ასკოფილის ნოდოსუმისგან, უზრუნველყოფს ზრდის
   ჰორმონს, რომელიც ხელს უწყობს როგორც ფესვების, ასევე ფოთლების სწრაფ
   ზრდას. ასევე შეიცავს მიკროელემენტებს და ფერმენტებს.
6. პერლიტი – არაფოროვანი ვულკანური სუბპროდუქტი, პერლიტი არის pH
   ნეიტრალური და აუმჯობესებს მცენარის ბაზის( ნიადაგის) დრენაჟს.
7. ვერმიკულიტი – ფოროვანი ვულკანური სუბპროდუქტი, რომელსაც შეუძლია
   ნიადაგის კვება და კატიონის გაცვლა.
8. დოლომიტის ლაიმი – ხშირად იყენებენ მცენარების მჟავიანობის
   გამოსასწორებლად, ანუ ლაიმი ზრდის pH– ს. დოლომიტის ლაიმი უფრო ნელა
   მოქმედებს და უფრო ბუფერულია ვიდრე გამოხდილი ლაიმი.
   უნიადაგო ნარევი
   როგორც სახელიდან ჩანს; უნიადაგო მიქსი არის კომპონენტების ნარევი, რომელშიც
   შესაძლებელია მცენარის მოყვანა, რომელიც არ შეიცავს ნიადაგს ტრადიციული
   გაგებით, ანუ ბაღის ნიადაგს ან კომპოსტს. უნიადაგო ნარევი შეიძლება შეიცავდეს
   ტორფის ხავსს, როგორც ინგრედიენტი, მატლების ექსტრაქტთან ერთად, პერლიტთან
   და ა.შ.
   აქ არის უნიადაგო ნარევის- ის მარტივი მაგალითი:
   50% პერლიტი
   50% ვერმიკულიტი
   122
   © Cactus Boy
   ან:
   40% ბიოჰუმუსი
   30% პერლიტი
   30% ვერმიკულიტი
   ნიადაგის გარეშე მიქსები შესანიშნავია, მაგრამ შეიძლება პრობლემები მოჰყვეს. თუ
   ორიოდე მორწყვა გამოტოვეთ, მცენარე შეიძლება ძალიან სწრაფად გაშრეს. ეს იმიტომ
   ხდება, რომ ნაზავი დიდ ტენიანობას არ შეიცავს. ნიადაგი გაცილებით მარტივი
   საშუალებაა და უზრუნველყოფს საკვებ ნივთიერებებს მთლიანი ზრდის პერიოდში,
   რაც ამცირებს სასუქების საჭიროებას.
   ბაღის ნიადაგი
   ბევრი მეწარმე ხშირად იკითხავს, შეუძლიათ თუ არა ეზოს ნიადაგის გამოყენება.
   პასუხი დადებითია და თან უარყოფითი. ბაღის ნიადაგი შეიძლება შეიცავდეს
   სარეველების(ცუდი ტიპის) თესლებს და პათოგენებს. ნიადაგის სტერილიზაცია და
   სარეველების თესლის მოკვლა შესაძლებელია ნიადაგის ცხელ ღუმელში 200 ° C
   გამოცხობით, სანამ თქვენი ნიადაგის მასა 60-100 ° C არ მიაღწევს და ცოტახანი ამ
   ტემპერატურაზე გაჩერდება.
   მაგრამ, ბაღის ნიადაგის ერთიანად გამოცხობა მძაფრ სუნის გამოიწვევს თქვენს
   სამზარეულოში. თუ ავტოფარეხში ან გარეთ თავისუფალი ღუმელი არ გაქვთ, სჯობს
   შეიძინოთ კომერციულად დამზადებული ჭურჭლის ნიადაგები. ზოგიერთმა
   წარმატებას მიაღწია ამ მეთოდით და დაამატა მას პერლიტი, ვერმიკულიტი, ჭიის
   ექსტრაქტი, ძვლის ფხვილი, ქათმის ნაკელი (ან კომპოსტი).
   მოკლედ რომ ვთქვათ ზოგადად არ არის რეკომენდებული ამ ტიპის ნიადაგის
   გამოყენება.სჯობს მიმართოთ სხვა ტიპის ნიადაგს.
   გადანერგვა

მას შემდეგ, რაც თქვენი მცენარე ძალიან დიდი ზომის გახდება მისი ჭურჭლისთვის,
მისი ზრდა მკაცრად შეფერხებულია დიდი ფესვთა სისტემის გამო. უფრო დიდ
ქოთნებში შეცგადატანა (გადანერგვა) საშუალებას აძლევს ფესვთა სისტემებს
123
© Cactus Boy
გაიზარდოს ახალი ჭურჭლის შიგნით, რაც ხელს უწყობს მცენარის ჯანმრთელ და
აყვავებულ ენერგიულ ზრდას. მცირე ზომის კონტეინერები ხელს უშლის მცენარეთა
ფესვთა სისტემის ზრდას, რაც გამოიწვევს ავადმყოფურად შეფერხებულ ზრდას და
სუსტ მცენარეებს. თესლისა და კლონის დაწყება კუბიკებში ან ტორფის ქოთნებში,
შემდეგ მათი გადანერგვა ძალიან მარტივია.
თქვენ იცით, რომ თქვენი მოსავალი მზად არის გადარგვისთვის, როდესაც ძლიერი
ჯანსაღი თეთრი ფესვები გარშემორტყმულია მთლიან ქოთანს. ამისათვის ამოიღეთ
მცენარე ქოთნიდან და შეისწავლეთ მისი ფესვები, რომ ნახოთ არის თუ არა ისინი
ღრმად ჩაფლული ქოთნის ქვედა და მიმდებარე მხარეებზე. ფესვები ყველგან უნდა
იყოს კარგად განვითარებული ქოთნის გარშემო.
იდეალურ შემთხვევაში თქვენ უნდა დაიწყოს თქვენი კულტურის გადარგვის
ტრავმული პროცესი, როდესაც ის ჯანმრთელ, ძლიერ მდგომარეობაშია.
გაითვალისწინეთ, რომ გადანერგვა მეორე ყველაზე სტრესული პროცედურაა. ფესვები
იზრდება ბნელ, ტენიან და უსაფრთხო გარემოში. როდესაც ფესვები ქოთნიდან
ამოდის და ძალიან გრძელი კონტაქტი აქვთ სინათლესთან, ჰაერთან ან ადამიანის
ხელებთან, ისინი შრებიან და იღუპებიან. გადანერგვისას თქვენი ძირითადი მიზანი
უნდა იყოს ფესვების რაც შეიძლება ნაკლებად გატეხვა, ძალიან ფრთხილად იყავით!
შეინახეთ ნიადაგი და ფესვები ტენიანი, რომ არ გაშრეს.
უმჯობესია გადანერგვა ღამით ისე, რომ თქვენს მცენარეებს სრული ღამე ჰქონდეთ
დასასვენებლად და ძალების მოსაკრებად. ახლად გადანერგილ კულტურებს
თავდაპირველად სჭირდება დაქვეითებული სინათლე, რათა ფოთლები ნელა
124
© Cactus Boy
გაიზარდოს, რაც ფესვებს საშუალებას მისცემს მიაწოდონ საკმარისი წყალი და საკვები
ნივთიერებები. გადანერგილი მარიხუანის მცენარეების დასახმარებლად, მიეცით მათ
გაფილტრული ნაკლებად ინტენსიური შუქი რამდენიმე დღის განმავლობაში.
ფლუორესცენტული შუქი, თუ ეს შესაძლებელია, კარგი შემცვლელი განათების
წყაროა გადანერგილი მცენარეებისთვის ორი დღის განმავლობაში.
გაფრთხილება: ყოველთვის გადანერგეთ იმავე, ან მსგავსი ტიპის მზარდ გარემოში !!!
თუ ამ რჩევას არ გაითვალისწინებთ, წყლის წნევის სხვაობა შეიძლება დაფიქსირდეს
ორ სხვადასხვა საშუალებას შორის, რაც შეანელებს წყლის მოძრაობას და გამოიწვევს
ფესვების ნელ ზრდას.
კვება

რაც შეეხება საკვებ ნივთიერებებს, კანაფის გადანერგილ მცენარეებს მაქსიმალური
წარმატების მისაღწევად სჭირდებათ N (აზოტი) და K (კალიუმი) და P (ფოსფორის)
დაბალი დონე. ასევე, როგორც კლონირების განყოფილებაშია ნახსენები, ნებისმიერი
კომერციულად ხელმისაწვდომი პროდუქტი, რომელიც შეიცავს ტრიქოდერმიის
ბაქტერიას, მნიშვნელოვნად შეუწყობს ხელს ტრანსპლანტაციის მცენარის შოკის
განმუხტვას. ამაზე არ უნდა ინერვიულოთ, თუ შემდეგ ნაბიჯებს გაითვალისწინებთ,
ეცადეთ,რომ არ დაარღვიოთ თქვენი მცენარის ფესვები და მიეცეთ ადეკვატური
დასვენება (გადანერგვა ღამით); ასე იქნება ნულოვანი სიმპტომები გადანერგვის შოკი.
შენიშვნა: თუ გსურთ, რომ თქვენს ფესვებს მკვრივი, ჯანსაღი, ძლიერი ფესვთა სისტემა
გამოუმუშავდეს, უმჯობესია გადანერგოთ ისინი მანამდე, სანამ ფესვები მთლიან
კონტეინერს მოედებიან.
გადარგვა ანელებს პროცესს. ამას დრო სჭირდება, სახიფათოა, შრომატევადია და
საფრთხეს უქმნის მცენარეებს. მცირე ან საერთოდ შოკი არ იქნება, თუ მცენარეთა
გადარგვის პროცესში სწრაფი და სათუთი იქნებით. დარწმუნდით, რომ საჭიროა
მხოლოდ ორჯერ გადანერგვა, ან კიდევ უკეთესი, თუ შესაძლებელია, ზრდის მთელი
ციკლის განმავლობისთვის აიღეთ სწორი კონტეინერები.
125
© Cactus Boy
გადარგვის ეტაპები
ნაბიჯი 1) პირველ რიგში დაასველეთ მთლიანი გასაზრდელი ფუძე ( ნიადაგი) და
დაველოდოთ რამდენიმე წუთს ზედმეტი წყლის გადინებას.
ნაბიჯი 2) მოამზადეთ უფრო დიდი ზომის ჭურჭელი, ქვედა ნაწილში გაამზადეთ
ტენიანი ნიადაგის ერთ ფენა.
126
© Cactus Boy
ნაბიჯი 3) ნაზად აატრიალეთ მცენარე თავდაყირა და ფრთხილად განათავსეთ იგი
ახალ ჭურჭელში. გარე კიდეები შეავსეთ მეტი ნიადაგით და მთელი კონტეინერი
კვლავ დასველებით. დარწმუნდით, რომ კარგი მჭიდრო კონტაქტი გაქვთ ფესვის
კიდეებთან.
შენიშვნა: კონტეინერები, რომლებსაც აქვთ იგივე სიგანე ზედა და ქვედა ნაწილში,
იდეალურია გადანერგვის მარტივი წარმატებისთვის.
მცენარის გადარგვის შემდეგ დაუყოვნებლივ დაგჭირდებათ აზოტისა და კალიუმის
დაბალი დონე და ფოსფორის მომატება. წყალი და საკვები ნივთიერებების შეწოვა
შენელებულია, რადგან მცენარეები ეჩვევიან თავიანთ ახალ გარემოს. გადანერგეთ
საღამოს განმავლობაში, რომ მცენარეებმა შეძლონ მთელი ღამის განმავლობაში
გამოჯანმრთელება და შეგუბა ახალ გარემოსთან. შოკის შემცირების მიზნით,
შეიძლება დაგჭირდეთ გადანერგილი მოსავლის გაფილტრული, ნაკლებად
ინტენსიური სინათლის მიცემა მხოლოდ ორი დღის განმავლობაში, შემდეგ კი ის ისევ
განაგრძობს ზრდას სტანდარტული ტემპით.
ნიადაგის კონტეინერებში ფესვების ზრდის მაქსიმიზაცია
სივრცე არის ერთ – ერთი მთავარი საზრუნავი შიდა მწარმოებლებისთვის, რომლებიც,
როგორც წესი, ვერ გადადიან უფრო დიდ და დიდ ქოთნებში, რათა უფრო დიდი
ფესვების მასები შეიქმნას. კონტეინერის დიდი ადგილი ხშირად გამოუყენებელი
ხდება, რადგან ფესვები არ გადაიზრდება ნიადაგის ზედა ნაწილებში, რომლებიც
ხშირად შრება ძლიერი შუქისგან და დაბალი ტენიანობისგან.
მარიხუანას ნიადაგი ძალიან ჰაეროვანი და მსუბუქია, მორწყვისას ნიადაგის ზედა
ფენა ადვილად ირღვევა, რადგან წყალი ჭუჭყს გადააადგილებს და ის ზედა ფენაზე
გროვდება. ეს ხელს უშლის ფესვების გაზრდას ნიადაგის ზედა ნაწილში.
მაგალითად, 30 სმ სიმაღლე ქოთანში, ზედა სამ სანტიმეტრზე ნიადაგი არ დაუშვებს
ფესვების ზრდას, თქვენ ხარჯავთ თქვენს ნიადაგის მასის 25% -ს, რომელიც შეიძლება
გამოყენებულ იქნას ფესვებისთვის! ქოთნებში, რომლებიც ზედა ნაწილში უფრო
ფართოა, ვიდრე ქვედა, ეს გამოუყენებელი ნიადაგი შეიძლება უფრო მეტიც იყოს.
127
© Cactus Boy
თქვენ უნდა შეინარჩუნოთ ნიადაგში ტენი. ამისათვის შეგიძლიათ გამოიყენოთ მაგარი
პატარა ტექნიკა. ჰიდრო მწარმოებლები დიდი ხნის განმავლობაში იყენებდნენ
იდეალურ პროდუქტს მსგავსი მიზნებისთვის – ჰიდროტონის თიხის ბურთულები.
Hydroton თიხის ბურთები ძალიან მსუბუქია. ისინი არ დატკეპნიან თქვენს ნიადაგს
ისე, როგორც კენჭები. ნიადაგის ზედა ფენაზე ჰიდროტონის თიხის ბურთულების
ფენა დაეხმარება ნიადაგს მის ქვეშ ტენიანობის დაკარგვაში აორთქლებისა და დაბალი
ტენიანობის შედეგად.
ნიადაგის ზედა ნაწილზე ჰიდროტონის ფენის დამატებით, ნიადაგის დაშლას
თავიდან აიცილებთ, ვინაიდან წყალი პირდაპირ არ ეხება მიწას, სანამ არ
გაიფილტრდება ჰიდროტონის ბურთულების მიერ. ნიადაგის ტენიანობა შემდეგ
ჰიდროტონის ქვეშ ექცევა და ნაკლებად აორთქლდება სითბოს ან / და დაბალი
ტენიანობის გამო.
ამ გზით შესაძლებელია მცენარეების მოყვანა, რომლის ფესვებიც მიწის ზედა ფენაზეც
განვითარდება. ეს ფესვები სწრაფად უზრუნველყოფს მცენარის კვებას მისი
მორწყვისას. ეს ასევე დაეხმარება მცენარეს, რომ უფრო დიდხანს გაძლოს მორწყვის
გარეშე, რადგან მცენარისთვის უკვე ხელმისაწვდომია ის ტენი რაც, აორთქლების
შედეგად შეიძლებოდა რომ დაკარგულიყო.
128
© Cactus Boy
შენიშვნა: ძლიერი ფესვის მასა კრიტიკულად მნიშვნელოვანია ყვავილობისთვის, თუ
გინდა დიდი მოსავლის აღება. სუსტი ფესვები = პატარა კვირტებს.
ჟანგბადი

ფესვებისთვის სწორად ჟანგბადის მიწოდება დიდი საზრუნავია, რადგან მცენარე
მოითხოვს, რომ საკვები ნივთიერებები იყოს ხელმისაწვდომი, ტოქსინებისგან
გათავისუფლდეს და ა.შ. . H2O2– ს აქვს ჟანგბადის დამატებითი ატომი, რომელიც
ადვილად იშლება და მცენარის მიერ გამოყენება შესაძლებელია. კომერციულად
ხელმისაწვდომი დანამატები, როგორიცაა Oxygen Plus, არის მცენარეული საკვები,
რომელიც შეიცავს 25% წყალბადის პეროქსიდს და შესანიშნავია ამ გამოყენებისთვის.
ფხვიერი და კარგი გასაზრდელი მასალის გამოყენება, რომელიც უამრავ აერაციას
იძლევა, ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია. დარწმუნდით, რომ კარგი დრენაჟი გაქვთ
პერლიტის, ქვიშის ან ხრეშის გამოყენებით თქვენს მიქსში და ქოთნების ძირში. არ
გამოიყენოთ გასაზრდელი მასალა, რომელიც ძალიან ბევრ წყალს მოიხმარს ან
შეიძლება მნიშვნელოვნად შეამციროთ მცენარისთვის ხელმისაწვდომი ჟანგბადი და
დაახშოს იგი. მორწყვის წინ წყლის აერაცია ასევე კარგი იდეაა. ნიადაგში გაზრდის
შემთხვევაში გამოიყენეთ საჰაერო ტუმბო წყლის აერაციისთვის ღამით, სანამ
მორწყავთ მცენარეებს, ან თუ ბიუჯეტი არ გაქვთ ამისათვის, ჩაასხით წყალი
კონტეინერში დავდახურული და შეანჯღრიეთ იგი ძალიან კარგად, სანამ მცენარეებს
დაუსხამთ.
სასუქები

ძირითადად მარიხუანის მოყვანისას ორი სახის სასუქი გჭირდებათ. ერთი
მცენარეული ზრდისთვის და ერთი ყვავილობისთვის.
ვეგეტაციური ზრდა: საჭიროა დიდი რაოდენობით აზოტი, საკმარისი კალციუმი,
მაგნიუმი და მეორეული ელემენტები.
ყვავილობა: სჭირდება დაბალი რაოდენობით აზოტი, მაღალი კალიუმი და ფოსფორი,
საკმარისი კალციუმი, მაგნიუმი და მეორეული ელემენტები.
129
© Cactus Boy
ნიადაგების და ნიადაგის ნარევების უმეტესობა გამდიდრებულია საკვები
ნივთიერებებით. ამ ნარევებმა უნდა უზრუნველყოს მარიხუანის საკმარისი საკვები
რამდენიმე კვირის განმავლობაში. ამის შემდეგ თქვენ უნდა დაამატოთ სასუქი. თქვენ
მიიღებთ ყველაზე დიდ მოსავალს, თუ თქვენს ყველა მცენარეს ზუსტად მისცემთ იმას,
რაც მათ სჭირდებათ და არა მეტს ან ნაკლებს.
ქოთნებში მოყვანილ მცენარეებს ნიადაგში აქვთ შეზღუდული რაოდენობით საკვები
ნივთიერებები. მათი ზრდა და ჯანმრთელობა შეიზღუდება მანამ, სანამ საკვები
ნივთიერება არ გახდება მათთვის ხელმისაწვდომი.
ამ პრობლემის გადაჭრა არის შესაძლებელი, დაკარგული საკვები ნივთიერებების
მომარაგებით. მწარმოებლებისთვის უმარტივესია მაღალი ხარისხის, შეფუთული,
სტერილიზებული ნარევის გამოყენება. ნიადაგის მიქსი მრავალი ინგრედიენტისგან
მზადდება. თითოეული ბრენდი განსხვავებულია. გახსოვდეთ, სანამ სასუქი არ
დაემატება, მცენარეს არ ექნება საკვები ნივთიერებები.
ზრდის სხვადასხვა ფაზის განმავლობაში თქვენ მოისურვებთ ამ საკვები
ნივთიერებების განსხვავებულ კონცენტრაციას. მცენარეული ზრდის დროს
მცენარისთვის საჭიროა მაღალი აზოტი და დაბალი ფოსფორი, ხოლო ყვავილობის
დროს – მაღალი ფოსფორი და დაბალი აზოტი.
გაფრთხილება: ფრთხილად იყავით ნიადაგის გამზადებული მიქსებიდან დროში
გამოყოფილ სასუქებთან. ისინი ძალიან გაართულებენ მსჯელობას იმის შესახებ, თუ
რა არის ხელმისაწვდომი მცენარისთვის მოცემულ დროს და მათი გამოყენება არ არის
რეკომენდებული.
ორგანული კვება
130
© Cactus Boy
ბევრ ქვეყანაში დაუშვებელია სამედიცინო ან რეკრეაციული მარიხუანის მოყვანა.
მრავალი დაავადებული ადამიანი მარიხუანას დადებით გავლენას ეყრდნობა, რაც
ხელს შეუწყობს სხვადასხვა სახის დაავადებების განმუხტვას.
ორგანული მწარმოებლის მიზანია უმაღლესი ხარისხის ორგანული მცენარის მოყვანა
ფარმაცევტული კლასის მარიხუანისთვის.
შენიშვნა: თუ თქვენს ორგანულ ბაღში მავნებლები შეიჭრნენ, ამ მკაცრი ქიმიკატების
გამოყენების ნაცვლად შეგიძლიათ გამოიყენოთ პესტიციდების ალტერნატიული
საშუალებები, როგორიცაა ზეთები, საპნები და ბიოკონტროლები.
იმისათვის, რომ რაც შეიძლება ჯანმრთელი მცენარეები გაზარდოთ, პატივი უნდა
სცეთ გაზრდის საფუძვლებს. ძალიან ხშირად ადამიანები ეძებენ თვალწარმტაც
ტექნიკას, რჩევებსა და ტაქტიკას, როდესაც ისინი კანაფის კულტივირების
საფუძვლებს გაითვალისწინებენ და აითვისებენ, მათი კვირტის ხარისხი და
მოსავლიანობა ბუნებრივად გაიზრდება! სინათლის, წყლის, ჰაერისა და საკვები
ნივთიერებების მიწოდება ძალიან ფრთხილად და სწორად უნდა იყოს დაცული. რაც
არ უნდა მარტივად გამოიყურებოდეს, ეს არის დიდი კანაფის გაზრდის ფაქტორები და
ვეტერანი მებაღეების მიერ ათვისებული და დანერგილი ფუნდამენტური უნარები.
ბრწყინვალე რჩევები და ტაქტიკა მხოლოდ მას შემდეგ მოდის, რაც კანაფის
კულტივირების საფუძვლებს დაეუფლებით.
131
© Cactus Boy
ქიმიური VS ორგანული
ხარისხი მარიხუანის მოყვანის ყველაზე მნიშვნელოვანი ასპექტია. მხოლოდ ნიადაგში
შეგიძლიათ უმაღლესი ხარისხის მარიხუანას მოყვანა ორგანული ბიოლოგიური
სასუქების გამოყენებით. ბევრი მეწარმე თანახმაა, რომ ორგანული სასუქები
საუკეთესოა, რადგან ისინი უკეთეს დეგუსტაციას ქმნიან, ვიდრე ქიმიური სასუქები.
ორგანული ნიადაგიდან და პროდუქტებიდან ამოსულ კვირტს ბევრად უკეთესი გემო
აქვს. ორგანული მარიხუანის მოყვანა ასევე აუცილებელია სამკურნალო კულტივაციის
მიზნებისთვის.
132
© Cactus Boy
ასევე ორგანული სასუქებით მცენარეები არ შეიძლება მოხდეს სასუქის ზედოზირება.
ქიმიურად დაფუძნებული სასუქები არის ზუსტი, სტერილური და მარტივია მათით
გამოკვება. მეორეს მხრივ, ორგანული სასუქები ყოველთვის ასე მარტივი არ არის და
ჩვეულებრივ აქვთ უსიამოვნო სუნი. ორგანული სასუქებით მოყვანილი მცენარეები
გამოიმუშავებენ ოდნავ მეტ კვირტს და იქნება უმაღლესი ხარისხის გემოვნების,
არომატისა და პოტენციის მიხედვით.
მატლების ექსტრაქტი და ღამურის გუანო არის ორი ყველაზე ეფექტური სასუქი. ეს
შეიცავს დიდი რაოდენობას საკვებს, რომელსაც მცენარეები მოიხმარენ თავიანთი
ზრდის ხელიშესაწყობად. მათ წყალს ურევენ და იყენებენ კვირაში ორჯერ. თუ
გინდათ მაღალი ხარისხის კვირტი და მაღალი მოსავლიანობა ნიადაგში ზრდისას, ეს
არის კრიტიკული სასუქი. დაუყოვნებლივ ისარგებლეთ ამ გასაოცარი სასუქებით,
მოგეწონებათ ის შედეგები, რასაც ისინი შემოგთავაზებენ.
ამასთან, ზოგიერთი მეწარმე ამტკიცებს, რომ მცენარე “მასალა”, რომელსაც მცენარე
ზრდისთვის ქმნის, სტრუქტურით და შინაარსით იდენტურია, მიუხედავად იმისა, თუ
რომელ მეთოდს იყენებთ. მცენარე მხოლოდ ძირითად ნივთიერებებს იყენებს, იღებს
მოლეკულებს ჰაერიდან და საკვები ნივთიერებებიდან და აწყობს მათ ორგანულ
მცენარეულ ნივთიერებებში. ამ პროცესის სუბპროდუქტი არის ჟანგბადი. ორგანულ
და არაორგანულ მზარდობაში რეალური (პრაქტიკული) განსხვავება არის
ნედლეულის მომარაგების წესი.
ორგანული მებაღე გამოიყენებს უფრო დიდ ელემენტებს, რომლებიც დაიშლება
ორგანიზმთა სისტემის მიერ საკვებ ხსნარში / გარემოში ან ნიადაგში მცხოვრები
ორგანიზმების მიერ. არაორგანული მებაღეები იყენებს საკვებ ნივთიერებებს,
რომლებიც უკვე დაშლილია იმ ფორმით, რომლის გამოყენებაც მცენარეს შეუძლია.
არაორგანული საკვები ნივთიერებები შეიძლება შეიცავდეს ორგანულ კომპონენტებს.
მაგალითად, ნიადაგისთვის განკუთვნილი მრავალი სასუქი შეიცავს შარდოვანა
აზოტს. ეს აზოტი მოითხოვს მიკროორგანიზმებს დასაშლელად, სანამ მცენარე
გამოიყენებს მას. ასეთი ორგანიზმები არ აყვავდება ნიადაგის გარეშე, ამიტომ ამ
სასუქებმა შეიძლება არ იმუშაონ ჰიდროპონიკურ სისტემებში.
არსებობს ჰიდროპონიური ნარევები, რომლებიც ორგანულია და არის ისეთებიც,
რომლებიც არაა. ასეა თუ ისე, თქვენ აკონტროლებთ იმას, თუ რას აჭმევთ თქვენს
მცენარეებს და შეგიძლიათ დააზღვიოთ, რომ საკუთარი მარიხუანის მოყვანისას არ
გამოიყენება მავნე პესტიციდები ან სხვა ქიმიკატები. იმ პირობით, რომ მცენარეებს
სწორად ჩარეცხავთ, ისინი არ შეიცავს რაიმე საკვებ ხსნარს, ასე რომ, ფაქტობრივი
მცენარეული მასალა იგივე უნდა იყოს.
შეჯამება …
133
© Cactus Boy
ქიმიური საკვები ნივთიერებები
დადებითი:
შესაძლებელია მათი ზუსტი დოზირება და ხასიათდება მაღალი ელემენტის
ხელმისაწვდომობით და სისუფთავით.
უარყოფითი მხარეები:
ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული შეკითხვები მძიმე ლითონების მინარევების
დაგროვებასთან და ნარჩენ გემოვნებასთან დაკავშირებით. ასევე ჰიდროპონიური
წყალსაცავებიდან ნარჩენებმა შეიძლება დააბინძუროს მიწისქვეშა წყალი.
ორგანული საკვები ნივთიერებები
დადებითი:
ცოცხალი და სასარგებლო ნაერთების დამატება მნიშვნელოვნად აუმჯობესებს
არომატს, სურნელებას და ფისს.
უარყოფითი მხარეები:
ძნელია საჭირო საკვები ნივთიერებების ზუსტი რაოდენობის დადგენა.
საკვები ნივთიერებები
მცენარეული საკვები იზომება N-P-K ფორმატში:
 (N) აზოტისთვის
 (P) ფოსფორისთვის
 (K) კალიუმისთვის
აზოტი (N): გამოიყენება ცილებისა და ქლოროფილის შესაქმნელად. იგი
პასუხისმგებელია ფოთლებზე, ღეროებზე, საერთო ზომაზე და მცენარეთა სხვა
ელემენტებზე.
134
© Cactus Boy
აზოტი:

• ყველაზე აუცილებელი საკვები ნივთიერება.
• საჭიროა ღეროსა და ფოთლის ზრდისთვის.
• ვეგეტაციის პერიოდის განმავლობაში უზრუნველყეთ უამრავი აზოტი.
• აზოტის უკმარისობა გამოიწვევს ყვითელ ფოთლებს.
  შენიშვნა: ვეგეტაციის დროს გამოიყენეთ ბევრი აზოტი დიდი ზრდის
  უზრუნველსაყოფად. აყვავების დროს აზოტი შეამცირეთ, რათა უზრუნველყოთ
  კვირტის ზრდა და თავიდან აიცილოთ ზედმეტი ფოთლოვანი კვირტი.
  ფოსფორი (P): გამოიყენება ფოტოსინთეზის, სუნთქვისა და ენერგეტიკული ნაერთების
  შესაქმნელად, რაც ხელს უწყობს მცენარეთა ეფექტურ განვითარებას. ეს ასევე
  კრიტიკული ფაქტორია თესლისა და კვირტის ჯანსაღი წარმოებისთვის. ყვავილობის
  დროს თქვენ უფრო მეტ ფოსფორი უნდა მისცეთ ვიდრე სხვა საკვები ნივთიერებები.
  ფოსფორი:
• გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს კვირტის, ყვავილის და თესლის
  წარმოებისათვის
• აყვავების დროს უფრო მეტი ფოსფორი მოიმარაგეთ, ვიდრე აზოტი.
  კალიუმი (K): გამოიყენება შაქრების შესაქმნელად და გადასაცემად. ასევე
  მნიშვნელოვანია წყლისა და საკვები ნივთიერებების შეთვისებისთვის. კალიუმი
  ეხმარება ძლიერი მყარი ფუძეების ზრდას, ფესვების ზრდას და ხელს უწყობს
  დაავადებების წინააღმდეგ ბრძოლას.
  კალიუმი:
• ხელს უწყობს საკვები ნივთიერებების შეწოვას, ხელს უწყობს უფრო სწრაფ,
  უკეთეს ზრდას.
• მცენარის მთელი სიცოცხლის განმავლობაში უზრუნველყეთ შედარებით
  სტაბილური, ზომიერი რაოდენობით კალიუმი.
  ზრდის სხვადასხვა ეტაპზე თქვენ ხაზს გაუსვამთ სხვადასხვა ელემენტებს. თქვენს
  სასუქზე მოცემული სამი ნომერი არის პროცენტული მაჩვენებელი, რომელიც სასუქს
  შეიცავს ამ სამი ძირითადი საკვები ელემენტისგან. 15-15-15 ხსნარი შეიცავს 15%
  აზოტს, 15% ფოსფორს, 15% კალიუმს. 20-10-5 ხსნარი შეიცავს 20% აზოტს, 10%
  135
  © Cactus Boy
  ფოსფორს, 5% კალიუმს. ხსნარის დარჩენილი პროცენტი შეადგენს ნიადაგის დანარჩენ
  მასალას.
  N-P-K შეიძლება მოხვდეს რეალურ ნიადაგში ან ცალკე ცალკე სასუქში.
  კანაფის მცენარეები საუკეთესოდ იზრდება აზოტის კარგი დონით და ფოსფორისა და
  კალიუმის ნორმალური დონის მქონე მცენარეული ზრდის დროს. თქვენ უნდა
  აირჩიოთ საკვები, გასაზრდელი მასალა, რომელსაც სამივე აქვს და არა მხოლოდ 10-20-
  0 თანაფარდობა. არსებობს უამრავი N-P-K თანაფარდობა, მაგრამ საუკეთესოა 12-12-12
  და 20-20-20. რაღაც 8-20-20 არ არის შესაფერისი ვეგეტატიური ზრდისთვის. საკვები,
  უფრო მაღალი ფოსფორით არის ყვავილოვანი მცენარეებისთვის. არასწორი მეთოდია
  მცენარის ახალ ნიადაგში გადანერგვა სადაც ფოსფორის უფრო მაღალი დონეა. ამის
  ნაცვლად ჩვენ უბრალოდ ვიყენებთ მცენარეულ საკვებს, რათა ყვავილობის ფაზაში
  ავწიოთ ფოსფორის დონე.
  მიკრო – ელემენტები
  ისევე როგორც N-P-K, ასევე არსებობს მეორადი დანამატები. ეს არის კალციუმი (Ca),
  მაგნიუმი (Mg) და გოგირდი (S) – იგივე CaMgS. მეორადი დანამატები ხშირად გვხვდება
  ნიადაგის შიგნით, მაგრამ ზოგჯერ ყველა მათგანი არ არის. მეორადი დანამატების
  გარდა, არსებობს მიკროელემენტებიც. ესენია თუთია, რკინა, მანგანუმი, ბორი,
  ქლორი, კობალტი, სპილენძი, მოლიბდენი, სელენი, გოგირდი და სილიციუმი. ამის
  შეძენა შეგიძლიათ გაზავებული ხსნარის სახით. ძალიან ნუ ინერვიულებთ
  მიკროელემენტებზე, რადგან დიდ სამთან შედარებით, ისინი ძალიან ცოტა გავლენას
  ახდენენ თქვენი მცენარის მთლიან ჯანმრთელობაზე, პირველადი NPK და CaMgS
  საკვები ნივთიერებები ყველაზე მნიშვნელოვანია და უფრო ახალმა მწარმოებლებმა
  თავიანთი ენერგია უნდა მიმართონ მცენარისთვის ამ ელემენტების სწორად
  მიწოდებასა და მომარაგებაზე.
  136
  © Cactus Boy
  ქიმიური სასქები და მათი გამოყენება

როგორც მაკრო, ასევე მიკროელემენტების გამოყენება მოითხოვს დეტალების
ყურადღებას. თქვენ უნდა დაიცვათ კვების გრაფიკი და მხოლოდ მისცეთ მცენარეებს
საჭირო რაოდენობა. დასაწყისისთვის კარგი რეკომენდებული დოზის ნახევარის
გამოყენება. შემდეგ კი ნელა გადადით რეკომენდებულ დოზაზე იმის მიხედვით, თუ
როგორ რეაგირებს კვებაზე მცენარე.
თუ მარიხუანას მცენარეს ძალიან ბევრ საკვებს მისცემთ, მას შესაძლოა საკვები
ნივთიერებების დაწვა მოჰყვეს. და, თუ თქვენ გამოიყენებთ მთლიან ოდენობას
სასუქის დიდი ალბათობით დაწვავთ თქვენს მცენარეებს. ვინაიდან საკვები
ნივთიერებების დაწვა არ კლავს თქვენს მცენარეებს, ის აზიანებს მათ. საუკეთესო
მოსავალს ვერ მიიღებთ, თუ მცენარეებს დაწვავთ.
საკვები ნივთიერებების არჩევისას მნიშვნელოვანია თუ რაში ზრდით თქვენს
მცენარეს.
საჭის ხელახლა გამოგონების ნაცვლად, ყურადღება მიაქციეთ მარიხუანის
მოყვანისას საუკეთესო სისტემის არჩევას ან იმას, თუ რომელია თქვენთვის ყველაზე
მარტივი და სასურველი.
137
© Cactus Boy
მას შემდეგ რაც გადაწყვეტთ, რა გარემოში გსურთ თქვენი მცენარის გაშენება, იქნება
ეს ნიადაგში, ქოქოსი ან ჰიდროპონიკაში, დარწმუნდით, რომ იყიდეთ პროდუქტები,
რომლებიც შეესაბამება ამ მზარდ მეთოდს. ზოგიერთი პროდუქტი კარგია ერთზე მეტ
გარემოში გასაზრდელად და ზოგი მხოლოდ სპეციფიკურად არის შექმნილი.
როგორც კანაფის გამზრდელი, თქვენი მიზანია მისცეთ თქვენს მცენარეებს
შესაფერისი დრო საკვებ ნივთიერებებში. კანაფის მცენარეების სიცოცხლის ორი
ძირითადი ეტაპი არსებობს (მცენარეული ეტაპი და ყვავილობის ეტაპი). თითოეულ
ეტაპს აქვს სხვადასხვა საკვები მოთხოვნილებები. საბედნიეროდ, ბევრი საკვები
პროდუქტების მწარმოებელი კომპანია ქმნის დიდ პროდუქტებს, მიუხედავად იმისა,
რომ ყველა იყენებს სხვადასხვა ფორმულებსა და ტექნიკას. აი, როგორ
განსხვავდებიან ისინი:
საკვები ნივთიერებების კოეფიციენტები – თითოეულ ბრენდს აქვს სხვადასხვა
საკვების თანაფარდობა რომელიც მათი აზრით, ოპტიმალურია ზრდის თითოეული
ეტაპისთვის.
ინგრედიენტები – ქიმიური და ორგანული ნაერთების მრავალი სხვადასხვა
კომბინაცია არსებობს, რომელსაც შეუძლია დაამატოთ იგივე საკვების თანაფარდობა.
თითოეული ნაერთი განსხვავებულად რეაგირებს ერთმანეთთან. ეს ნიშნავს, რომ
ბოთლზე შეგიძლიათ ნახოთ ორი საკვები ნივთიერების ბოთლი, ზუსტად იგივე NPK
კოეფიციენტებით, მაგრამ ისინი თქვენს მცენარეებს გარკვეულწილად განსხვავებულ
საკვებ ნივთიერებებს მიაწვდიან. ინგრედიენტები განსაზღვრავს ითვლება თუ არა
საკვები ნივთიერებები ორგანულად ან სინთეზურად.
შექმნილია ნიადაგის ან ჰიდროელექტროსადგურისთვის – მართლაც მნიშვნელოვანია
თქვენი მზარდი საშუალება შეუსაბამოთ თქვენს საკვებ ნივთიერებებს. “ნიადაგის”
საკვები ნივთიერებები განსხვავდება “ჰიდროპონიკის” საკვები ნივთიერებებისგან,
ამიტომ დარწმუნდით, რომ სწორად იღებთ! Coco coir ზოგადად ჰიდროპონიკის ერთ
სახეობად ითვლება, როდესაც საქმე ეხება საკვებ ნივთიერებებს, თუმცა ასევე
არსებობს საკვები ნივთიერებები, რომლებიც სპეციალურად შექმნილია coco coir–
ისთვის. როგორც წესი, ჰიდროპონიული საკვები ნივთიერებები შეიცავს ყველაფერს,
რაც მცენარეს სჭირდება გასაზრდელად და მისი გამოყენება შესაძლებელია
ნებისმიერ მზარდ გარემოში.
138
© Cactus Boy
მნიშვნელოვანი რჩევები კანაფის დამატებების შესახებ
ნუ აურევთ დამატებებს და სასუქებს ერთმანეთში თუ ბოთლის წინა ნაწილზე
დაბეჭდილი NPK კოეფიციენტები ნამდვილად დაბალია (0,2-0,2-0,1-ის მსგავსი), ეს
ნიშნავს, რომ ეს პროდუქტი რაიმე ტიპის დანამატია. ძირითადი საკვები
ნივთიერებები უზრუნველყოფს ყველა საჭირო NPK და მიკროელემენტებს ჯანსაღი
ზრდისთვის, ამიტომ მცენარეების აყვავებისთვის დამატებები არ არის საჭირო.
ზოგიერთი დანამატი გამოსადეგია, მაგრამ გადამეტებამ შეიძლება გამოიწვიოს
არასასურველი რეაქციები ან დაწვას თქვენი მცენარე.
გამოიყენეთ სასუქები და დანამატები ერთი კომპანიისგან, რათა შეამციროთ
მოულოდნელი ურთიერთქმედება. სხვადასხვა კომპანიის საკვები ნივთიერებებისა
და დამატებების კომბინაცია მნიშვნელოვნად ზრდის უბედური შემთხვევების შანსს!
ასევე კარგია, რომ ერთჯერადად დაამატოთ მხოლოდ ერთი ახალი დანამატი და
უყუროთ როგორ რეაგირებენ მცენარეები, სანამ რაიმე ახალს ან სხვას დაამატებთ. თუ
ეს თქვენი პირველი ზრდაა, შეეცადეთ აირჩიოთ მხოლოდ ერთი ან ორი დანამატი,
რომლებიც მოგეწონებათ. გადაჭარბება ადვილია. სასუქის კომპანიები დიდი
სიხარულით მოგყიდიან იმ სასუქებს და დანამატებსაც რომელიც რეალურად არ
გჭირდებათ ამიტომ იცოდეთ რა გჭირდებათ სანამ იყიდით!
კანაფის კარგი საკვები ნივთიერებების ბრენდები

აქ მოცემულია სანდო საკვების ბრენდების რამდენიმე მაგალითი, რომლებიც კარგად
მუშაობს კანაფის მოყვანისთვის. ეს საკვები ნივთიერებები ინტენსიურად გამოსცადეს
მარიხუანას ნამდვილ მწარმოებლებმა და, როგორც ცნობილია, შესანიშნავ შედეგს
იძლევა!
General Hydrophonics/ Terra Aquatica – ნიადაგი, ქოქოსი და ჰიდროპონიკა
139
© Cactus Boy
Fox Farm – ნიადაგი და ქოქოსი
Botanicare – ნიადაგი და ჰიდროპონიკა
Bio Bizz – ნიადაგი და ქოქოსი
Canna – ქოქოსი და ჰიდროფონიკა
Advanced Nutrients – ნიადაგი და ქოქოსი
Plagron – ნიადაგი, ქოქოსი და ჰიდროფონიკა
ორგანული სასუქები NPK მნიშვნელობები და მათი გამოყენება
აქ მოცემულია ჩვეულებრივი ორგანული სასუქების ჩამონათვალი, NPK
მნიშვნელობები და რამდენი უნდა გამოვიყენოთ თითო კვადრატულ მეტრზე ბაღში:
სასუქის (N-P-K) ტიპი გამოყენება
სისხლით კვება (12-0-0) სწრაფი გამოყოფა 10 გ / კვ.მ. ფუტი
სიმინდის წებოვანა (6-0-0) საშუალო გამოყოფა 15 გრ / კვ.მ. ფუტი
კომპოსტი/ნარჩენები (1-1-1) ნელი გამოყოფა 125 გ / კვ.მ. ფუტი
ჩიტის სკლინტი (10-3-1 ცვლადი) სწრაფი გამოყოფა 25 გ / კვ.მ. ფუტი
ძროხის ნაკელი (2-0-0 ცვლადი) საშუალო გამოყოფა 60 გ / კვ.მ. ფუტი
ცხენის ნაკელი (5-2.5-6 ცვლადი) საშუალო გამოყოფა 20 გ / კვ.მ. ფუტი
სოიოთი კვება (6-1.5-2) საშუალო გამოყოფა 20 გ / კვ.მ. ფუტი
ბიოჰუმუსი (1-0-0) ნელი გამოყოფა 150 გ / კვ.მ. ფუტი
კელპი (1-0.2-2) სწრაფი გამოყოფა 15 გრ / კვ. ფუტი
140
© Cactus Boy
მწერების გუანო (4-3-2) სწრაფი გამოყოფა 35 გ / კვ.მ. ფუტი
თევზის ემულსია (5-2-2 სითხე) სწრაფი გამოყოფა 1 მლ / კვ.მ. ფუტი
ბამბის თესლი (6-2-2) საშუალო გამოყოფა 20 გ / კვ.მ. ფუტი
ძვლის ნარჩენები (2-11-0) ნელი გამოყოფა 25 გრ / კვ.მ. ფუტი
იონჯის მარცვლები (3-1-2) საშუალო გამოყოფა 40 გ / კვ.მ. ფუტი
გაფრთხილება: ნუ მისცემთ ზედმეტ საკვებს მცენარეს! ზედმეტი სასუქი მცენარეებს
კლავს. ყოველთვის წაიკითხეთ სასუქის გამოყენების ინსტრუქცია. გამოიყენეთ ½
ძალა, თუ წყალს დაამატებთ ყველა საკვებს ნიადაგში ან ჰიდროპონიკაში, თუ არ ხართ
დარწმუნებული იმაში, თუ რისი მიღება შეუძლიათ თქვენს მცენარეებს. დროთა
განმავლობაში ადით საკვების მაღალ კონცენტრაციამდე. დამწყები მებაღეები ხშირად
ზედმეტად კვებავენ თავიანთ მცენარეებს. რის გამოც დროთა განმავლობაში
მინერალური მარილები ილექება გახსნილი მყარი ნივთიერებების მაღალ დონეზე.
გამოიყენეთ სწორი წყალი ჰიდროპონიკაში ერთი კვებისთვის, თუ თვლიან, რომ
დაგროვება ძალიან დიდი ხდება. ქოთნებში მცენარეები ყოველთვიურად ჩარეცხეთ
თუ თქვენი მცენარეები ძაიან „მწვანედ“ გამოიყურება, ცოტა ხნით შეიკავეთ
საკვებისგან თავი, რომ დარწმუნდეთ, რომ ისინი ზედმეტად არ იკვებებიან.
კვება
თქვენი მცენარის გამოკვება, ნიშნავს მომარაგებას საკვები ნივთიერებებით, რომლებიც
მცენარემ შთანთქა და სჭირდება ზრდის პროცესებს. მთელი თქვენი მცენარეთა ზრდის
ციკლის განმავლობაში დაგჭირდებათ მხოლოდ 3 სხვადასხვა სახის საკვები ხსნარი.
ნებისმიერი ძირითადი სამი (N-P-K) ელემენტების დეფიციტის გაჩენისას მცენარე არ
განვითარდება.
მცენარეთა ზედმეტი კვება, ალბათ, ყველაზე გავრცელებული შეცდომაა დამწყები
მებაღეების მიერ. ზედმეტმა კვებამ შეიძლება სერიოზულად დააზიანოს მცენარეები,
ასე რომ დარწმუნდით, რომ სწორად წაიკითხავთ ინსტრუქციას თქვენი პროდუქტის
ეტიკეტზე.
 პირველი სასუქი, რომელიც თქვენ დაგჭირდებათ, სადაც N-P-K აქვს N ან ტოლი
ან უფრო მაღალი დონე, ვიდრე P & K.
 მეორე კვების სასუქი, რომელსაც აქვს P-ის უფრო მაღალი დონე, ვიდრე N და K.
 მესამე არის მეორადი საკვები ნივთიერებების სასუქი.
გამოკვებეთ მცენარე მხოლოდ მაშინ, როდესაც მათ ეს სჭირდებათ! ასევე
დარწმუნდით, რომ არასოდეს შეურიოთ თქვენი ხსნარი 100% -ზე, მარიხუანის
141
© Cactus Boy
მცენარეები მგრძნობიარეა და მათ ადვილად დაწვა შეუძლიათ. შეამოწმეთ ეტიკეტი
რეკომენდებული განზავების და კვების დონეზე. ყვავილობის დროს უბრალოდ
შეცვალეთ კვების ბოთლი N-P-K– ზე, სადაც P- ს უფრო მაღალი დონე აქვს ვიდრე N
და K.
შენიშვნა: მცენარის ზრდის გასაუმჯობესებლად, 3 კვირაში ერთხელ დაამატეთ თქვენს
მცენარეს Mg (მაგნიუმი) ყველაზე მნიშვნელოვანი მეორადი საკვები ნივთიერება. ამის
გაკეთება მარტივად შეიძლება Epsom მარილის გამოყენებით, რადგან ის ძალიან
მდიდარია MG-თი. ამისათვის უბრალოდ მიეცით თქვენს მცენარეს 1/3 კოვზი Epsom
მარილები 3 ლიტრ წყალში 3 კვირაში ერთხელ.
გამოკვება უნდა განხორციელდეს მცენარის მთელი ციკლის განმავლობაში,
ოპტიმალურად აყვავებული ზრდის უზრუნველსაყოფად. მართეთ სათანადო წესით,
როგორც ამას თქვენი პროდუქტის ინსტრუქცია უკარნახებს. მითითებების
გათვალისწინება კრიტიკულია, რითიც დაზოგავთ დიდ სტრესს და იმედგაცრუებას.
რა კომპოსტი/ნარჩენები უნდა გამოვიყენოთ?
ბუნებრივი ნარჩენები არ არის პირდაპირ მონელებადი და ისინი პირველ რიგში
ბაქტერიებმა უნდა დაშალონ. მატლებს უკეთესად შეუძლიათ დაშალონ და
დაამუშავონ ორგან ული ნამსხვრევები, რომლებიც წინასწარ დაიშალა.
ძროხის ნაკელი: ძროხები ცუდად ინელებენ საკვებს, ისინი მხოლოდ 15% -ს ინელებენ,
რასაც ჭამს, დანარჩენი 85% კი ორგანულ ლორწოს ტოვებს; ჭიებს აბსოლუტურად
უყვართ ძროხის ნაკელი! ეს სასუქი ბევრ სასარგებლო ბაქტერიებს და ელემენტებს
შეიცავს ამიტომ განვიხილოთ ძროხის სასუქი, როგორც აუცილებელი ინგრედიენტი.
ნებისმიერი ბოსტნეულის / ხილის ნარჩენები: გადაამუშავეთ თქვენი საკვების
ნარჩენები! აიღეთ ნარჩენი და მოათავსეთ ბლენდერში, აურიეთ ისინი რამოდენიმე
წამით. შერევა აადვილებს და აჩქარებს ნარჩენების დაშლას და აადვილებს შერევას
სხვა ინგრედიენტებთან.
მშრალი ფოთლები, ბალახის ნაჭრები, დამპალი ხე: ამ ინგრედიენტების დაშლას ცოტა
მეტი დრო სჭირდება, მაგრამ ისინი, საბოლოოდ უფრო მდიდარია ელემენტებით.
ასევე ძალიან კარგია ნაცრის გამოყენება.
142
© Cactus Boy
შენიშვნა: ხორცის ნამსხვრევები და სოუსები ოდნავ მწვავე და სუნიანია, აგრეთვე
ბუზებისა და მავნებლების მოზიდვა ახასიათებს. ამ მიზნით ბოსტნეულის ნარჩენების
არჩევა უმჯობესია.
მორწყვა

HID განათების გამოყენება იწვევს მცენარეთა ძალიან სწრაფ ზრდას, მაგრამ ასევე
მცენარეს ახარჯვინებს უამრავ წყალს. ნიადაგში მოყვანილი მცენარეები ირწყვებიან
მხოლოდ მაშინ, როდესაც მიწა გაშრება, ჩვეულებრივ, მხოლოდ მას შემდეგ, რაც ზედა
ფენამ ცოტათი დაკარგა ტენიანობა. როდესაც ძალიან მკვრივი ნიადაგი გამოიყენება,
დრენაჟის პრობლემები იქმნება. იმისათვის, რომ ფესვები ჯანმრთელი დარჩეს, ჰაერმა
და წყალმა უნდა შეაღწიონ მიწაში. ასე რომ, უნდა გესმოდეთ, რომ ეს დადებითი და
მშვენიერი ფაქტია, რომ ნიადაგი წყალში ჩაირეცხოს, მანამ, სანამ ის სწორად არ
დრენაჟდება. ფესვებს ჰაერი სჭირდება სუნთქვისთვის, ასე რომ, სიმშრალე კარგია,
მაგრამ არა ძალიან ბევრი, თორემ მცენარე გაშრება. იდეალურ შემთხვევაში ნიადაგის
კარგი ნაზავი დიდ წყალს იტევს, მაგრამ მშრალი გახდება, თუ მოურწყველი დარჩება
2-4 დღის განმავლობაში. ზრდის ნარევი შეიძლება მოდიფიცირდეს, რათა მცენარეებმა
უფრო მეტხანს შეინარჩუნონ წყალი (საჭიროა ნაკლები მორწყვა), მაგრამ ფესვების
ცუდი ზრდის გამო მცენარეები კარგად არ გაიზრდებიან. ჭარბი წყალი = მახრჩობელა
ფესვები.
143
© Cactus Boy
შენიშვნა: ძალიან მნიშვნელოვანია პირველად მორწყვისას დარწმუნდეთ, რომ
სრულად გააჯერებთ ნიადაგს წყლით. ეს უზრუნველყოფს მშრალი ჯიბეების
აღმოფხვრას, რაც ხელს უშლის სასუქისა და ფესვების იქ გაზრდას. ამის გაკეთების
მარტივი მეთოდია ნიადაგის დასველება, ცოტათი დაელოდეთ მის გამოშრობას და
შემდეგ ისევ დაასველოთ.
როდის მოვრწყათ?
ჩვეულებრივ, მორწყვა მოგიწევთ ყოველ მეორე დღეს. ამის მაგალითია პირველი დღე,
როდესაც თქვენ მორწყავთ თქვენს მცენარეს, დღე 2 ის გაშრება, მე –3 დღე კვლავ
მორწყავთ მას და ა.შ.
ზოგჯერ ძნელია იმის გარკვევა, მშრალია თუ არა შენი მიწა. ერთი მშვენიერი
მეთოდით აღმოვაჩინე, რომ ფიზიკურად აწიოთ თქვენი ჭურჭელი ან ქოთანი,
როდესაც ნიადაგი მთლიანად გაშრება, შემდეგ მორწყეთ ჩვეულებრივად, შემდეგ კი
ისევ აიღეთ. ეს კარგ შეფასებას მოგცემთ იმის შესახებ, თუ როგორ იგრძნობა წყლის
დონე. ფრთხილად იყავით, რადგან თუკი მცენარე ზედმეტი ან ნაკლები მორწყვა
დიდხანს გაგრძელდება, ის შეიძლება მოკვდეს. 🙁
გაფრთხილება: დარწმუნდით, რომ არასდროს არ მოხვდეს წყლის ერთი წვეთი ცხელ
ბოლქვზე (HPS, სოდიუმის ნათრებზე) ამან შეიძლება გამოიწვიოს მისი აფეთქება !!!
144
© Cactus Boy
მორწყვამდე დაშალეთ ნიადაგის ზედაპირი თითებით. ეს უზრუნველყოფს წყლის
თანაბრად განაწილებას თქვენი მცენარის ყველა ფესვზე. თქვენი მცენარეების
ფოთლები კარგი მაჩვენებელი იქნება იმის შესახებ, ზედმეტად მორწყავთ მათ თუ
ნაკლებად მორწყავთ. თუ ფოთლები სიხარულით ზევით მიდიან, რომ უფრო მეტი
შუქი მიიღონ, მაშინ ყველაფერი კარგადაამ მაგრამ თუ ისინი კბილებივით იჩეხებიან
ან მიმართულია ქვემოთ, თქვენ მათ ზედმეტად ან ნაკლებად რწყავთ. შეამოწმეთ
ნიადაგი ზემოთ აღნიშნული მეთოდების გამოყენებით, რომ განსაზღვროთ თქვენი
შემდეგი მოქმედება.
შენიშვნა: ხარისხიანი წყალი მნიშვნელოვანია მცენარეთა არაჩვეულებრივი ზრდის
ხელშესაწყობად. ყოველთვის გამოიყენეთ წყალი, რომელიც ოთახის ტემპერატურაა.
ძალიან ცხელი ან ძალიან ცივი წყლის გამოყენება აზიანებს თქვენს ძვირფას ფესვებს.
ასევე დარწმუნდით, რომ თქვენი წყლის pH 6 – დან 8 – მდე უნდა იყოს. თუ ეს არ არის,
გირჩევთ გამოიყენოთ ამწევი ან დამწევი ხსნარი და დაარეგულიროთ მჟავიანობა.
თქვენი მცენარის ზედმეტი მორწყვა ზოგადად ნორმალურია, მაგრამ დარწმუნდით,
რომ ზედმეტი წყალი სრულად ქოთნიდან გაედინება. გამომშრალი მცენარეები კი
აშკარა სიმპტომებს ავლენენ – ფოთლები ჩამოცვივდება. მცენარე დაუბრუნდება
ნორმალურ მდგომარეობას, როდესაც სათანადო მორწყვა განახლდება.
ონკანის წყლის უმეტეს ქლორს შეუძლია საბოლოოდ გამოიწვიოს ნიადაგის მჟავე
გახადოს. ონკანის წყლის დატოვება აბაზანაში ერთი ან ორი დღის განმავლობაში
საშუალებას მისცემს ქლორს აორთქლდეს. შეგიძლიათ შეიძინოთ პატარა აკვარიუმის
ტიპის ტუმბო, რაც უზრუნველყოფს წყლის ჟანგბადით მომარაგებას. ჟანგბადის
ბუშტულებით გაჟღენთილი წყალი საოცრად სასარგებლოა ფესვებისთვის. ეს
მნიშვნელოვნად გაზრდის თქვენს კვირტის განვითარებას.
არასოდეს დაასხით წყალი პირდაპირ მცენარეებზე, მხოლოდ ღეროს გარშემო!
თქვენ შეგიძლიათ შეასხუროთ თქვენი მცენარეების ფოთლების ზედა და ქვედა
ფოთლებს, რათა თავიდან აიცილოთ მტვერი და მიკრო მავნებლებისგან. ასევე
შეიძლება ნისლით დატენინანება, მხოლოდ ადრეელ ფაზაში, სანამ კვირტები ამოვა.
ასე რომ, კვირაში ერთხელ მორწყვა იდეალურია ნიადაგისთვის და დღეში ორჯერ
ჰიდროპონიური სისტემისთვის. კიდევ ერთი კარგი მაჩვენებელია, როდესაც ნიადაგის
ზედა 5 სმ მშრალია. ზოგჯერ უზრუნველყეთ დამატებითი მშრალი და სველი
145
© Cactus Boy
ნიადაგის პერიოდები. მიეცით 10% ზედმეტ წყალს გადინების საშუალება ქოთნის
ფსკერიდან. ეს ხელს შეუშლის ტოქსიკური სასუქის დაგროვებას და დაიცავს თქვენს
ფესვებს წყალში „ დახრჩობისგან“.
როგორი წყლით მოვრწყათ?
იმისდა მიხედვით, თუ სად ცხოვრობთ (განსაკუთრებით თოვლიან მთებში),
მებაღეების უმეტესობას პრობლემები არ ექნება ონკანის წყლის გამოყენებაში. ონკანის
წყლის დატესტვა შეგიძლიათ, რათა დადგინდეს, ხომ არ გიქმნით ეს პრობლემებს, ან
შეგიძლიათ შეიძინოთ კარგი ფილტრი და დაიწყოთ სრულიად სუფთა წყლის
გამოყენება.
ონკანის წყლის ყველაზე გავრცელებული პრობლემები:
 pH – ჩვეულებრივ გამოწვეულია მიწისქვეშა წყლებში არსებული მჟავით ან
კალციუმით. დიდ ქალაქებში ონკანის წყალში გახსნილმა გარკვეულმა
ელემენტებმა შეიძლება გამოიწვიოს კვების დაბლოკვები და შემდეგ გაჩნდეს
ხარვეზები, თუ იყენებთ ქიმიურ სასუქებს.
 ქლორამინი / ქლორი – გამოიყენება ჩამდინარე წყლების გაწმენდის დროს.
გამოხდილი წყალი ასევე გამოსაყენებელია. მთის ან წყაროს წყალი, როგორც წესი, არ
იქნება 0 ppm, რადგან მასში გახსნილი მინერალები იქნება. იაფი სახლის ფილტრების
გამოყენებას, როგორიცაა Brita ფილტრები აზრი არ აქვს, რადგან ისინი წყლის
გაწმენდას ნაკლებად შეძლებენ.
ონკანის წყალი
ონკანის წყალი უმეტეს ადგილებში ძლიერ ქლორიანია, როგორც ჩანს, ეს ზიანს არ
აყენებს კანაფისს;
146
© Cactus Boy
ქლორს წყალში შეაქვთ, როგორც გაზი CO 2, რომელიც აყალიბებს ოდნავ მჟავე წყალს,
შესაძლოა ქლორმა გავლენა მოახდინოს მცენარეებზე არაპირდაპირი გზით, ნიადაგში
სასარგებლო მიკროორგანიზმების მოკვლით; ამასთან, არც ერთი ეფექტი არ არის
სერიოზული. ორგანოქლორს ქლორზე უფრო დიდი დრო სჭირდება რომ გაიფანტოს,
ამიტომ საუკეთესო პროცედურაა გააჩეროთ წყალი ღია ჭურჭელში სამი დღის
განმავლობაში ოთახის ტემპერატურაზე.
თუ წყალმა გახსნა CO2 მასში (მაგალითად, ზოგი ჩამოსხმული წყალი, რომელსაც
სუფთა ეტიკეტი აქვს), pH აიწევს როდესაც ქლორი გამოვა წყლიდან. ზოგიერთ
ადგილას იყენებენ ქლორამინს, რომელიც არის ქლორი და ამიაკი. ეს არ აორთქლდება
და თქვენ გჭირდებათ უკუ ოსმოსის ფილტრი (ან შეგიძლიათ გამოიყენოთ
დისტილატორი) ქლორამინის მოსაცილებლად.
იმის დასადგენად, თუ რომელია თქვენს წყალში, შეამოწმეთ წყალი ან დარეკეთ თქვენს
კომუნალურ კომპანიაში. თუნდაც ქლორის ან ქლორამინის საშუალებით, თქვენი
მცენარეები შეიძლება კარგად გაიზარდოს ონკანიდან, მაგრამ თუ მას თქვენ არ
დალევდით, რატომ უნდა მიიღონ მცენარეებმა?
147
© Cactus Boy
გამოხდილი წყალი
ზოგიერთი მებაღე აცხადებს, რომ
გაწმენდილი ან გამოხდილი წყალი
ეხმარება მცენარეთა უფრო სწრაფად
ზრდას. ეს, ალბათ, გამოწვეულია
ნატრიუმის და მძიმე მეტალებით,
რომლებიც გვხვდება ჩვეულებრიც
წყალში, რომლებიც არ არის გამოხდილ
წყალში. წყალი აჩენს ნიადაგში ტუტე
მარილებს, რომლებიც იკავებს
მინერალებს და იწვევს რკინის,
სპილენძის და თუთიის ნაკლებობას.
არსებობს რამდენიმე სახის გაწმენდილი
წყალი, მაგრამ ბევრი მათგანი არ შეიცავს მინერალებს, რომლებმაც შეიძლება
გამოიწვიოს მარილის დაგროვება ხანგრძლივი დროის განმავლობაში.
ონკანის წყალი ორი გემოვნებით გამოირჩევა; ცხელი და ცივი. ცივ მილს ნაკლები
კალციუმი და ნატრიუმი აქვს და ნალექისგან თავისუფალი უნდა იყდოს მას შემდეგ,
რაც წყალი ჩაირთვება და 30 წამის განმავლობაში გაიწმინდება. ცხელ წყალს ექნება
ჟანგი, ტყვიის დაგროვებები და ბევრი ნატრიუმი და კალციუმი (ამას მარტივად
დაინახავთ).
გამოიყენეთ მხოლოდ ცხელი წყლის საჭირო რაოდენობა, რომ წყალი გახდეს სწორი
ტემპერატურა 21-26.6 ° C. ნახშირბადის (ნახშირის) ფილტრში გაფილტრული ონკანის
წყალში არ იქნება ქლორისა და დიდი ნაწილაკების უმეტესობა, მაგრამ მაინც შეიცავს
გახსნილ მყარ ნივთიერებებს, როგორიცაა ნატრიუმი და მძიმე მეტალები (ტყვია,
დარიშხანი, ნიკელი და ა.შ.).
გაწმენდილი ბოთ₾ის წყალი იქნება ნახშირბადის / ნალექის გაფილტრული წყალი.
მაღაზიაში წყლის შეძენისას, თუ არ წერია გამოხდილი, ნუ შეწუხდებით მისი ყიდვით.
მას შეიძლება კვლავ ჰქონდეს იგივე გახსნილი მყარი და მძიმე ლითონები, რომელიც
აქვს ონკანის წყალს.
მჟანიანობის დონე Ph Level
148
© Cactus Boy

ბევრ მებაღეს აქვს პრობლემა ნიადაგის pH (პოტენციური წყალბადის იონების) მხრივ.
მარიხუანის მოყვანისას ძალიან მნიშვნელოვანია pH დონის შენარჩუნება გარკვეულ
საზღვრებში. ახალმა მწარმოებლებმაც კი უნდა აკონტროლონ თავიანთი საკვები
ხსნარის ან ნიადაგის pH, რომ ეს ოპტიმალურ დონეზე იყოს.
PH დონის მიხედვით განისაზღვრება რამდენად შეუძლიათ თქვენს მცენარეებს
საკვები ნივთიერებების ათვისება. თუ pH დონე ოპტიმალურ დიაპაზონშია არ არის,
მცენარეთა ზრდის ტემპი შენელდება ან სულაც შეჩერდება. მაღალ pH- ს შეუძლია
ჩაკეტოს საჭირო საკვები ნივთიერებები და მიბაძოს სხვა პრობლემებს, როგორიცაა Fe
და Mg დეფიციტი. ყველაზე დიდი შეცდომა, რომელიცდამწყებ მებაღეებს მოსდით,
არის pH– ის პრობლემების ძალიან სწრაფად გამოსწორება. პირველი ნაბიჯი იმის
დასადგენად, არის თუ არა მაღალი pH რეალური პრობლემა, არის კარგი pH ტესტერის
აღება.
149
© Cactus Boy
pH არის მჟავიანობის დონის მეცნიერულად დაფუძნებული საზომი. PH მასშტაბი 1.0 –
14.0-მდეა. 7.0 არის “ნეიტრალური”, 1.0 არის ძალიან “მჟავე” და 14.0 არის “ტუტე”.
კანაფის მცენარეები საუკეთესოდ იზრდება, როდესაც ნიადაგის pH დონის
შენარჩუნება 6.2-ის ფარგლებშია – 7.0 როდესაც pH დონე ძალიან მაღალი ან ძალიან
დაბალია, ფესვები ვერ ითვისებს საკვებ ნივთიერებებს! ეს ჩვეულებრივ იწვევს ახალ
მწარმოებლებს იმის შტაბეჭდილებას, რომ მათი მცენარეები არ იღებენ საკმარის
სასუქს, რაც რეალურად არ არის მიზეზი. ნიადაგის შეძენისას დარწმუნდით, რომ
შეამოწმეთ მისი pH დონე და შეარჩიეთ 7.0. თუ სერიოზულად აპირებთ ზრდას,
მნიშვნელოვანია ნიადაგის pH (მჟავე დონის) კონტროლი. თქვენი ნიადაგი ყოველთვის
უნდა იყოს 6.0 და 7.0 დიაპაზონში. ამისათვის, უნდა შეიძინოთ pH ტესტერი.
თქვენი მცენარე იზრდება, იგი ბუნებრივად მოიხმარს მინერალებს და საკვებ
ნივთიერებებს ნიადაგში. ის ასევე ბუნებრივად გამოდევნის ნარჩენ პროდუქტებს ამ
პროცესის განმავლობაში თავისი ‘ფესვთა სისტემის მეშვეობით. ამან შეიძლება
გაზარდოს ან შეამციროს ნიადაგის pH დონე. ისევ უნდა ვეცადოთ, რომ ის 6.2-დან 7.0-
მდე შევინარჩუნოთ. მარიხუანა ხარობს ნეიტრალურ და ოდნავ მჟავე პირობებში.
ნიადაგისა და ნიადაგის ნარევები მიზნად უნდა ისახავდეს pH 6 – ს. ჰიდროფონიკის
დროს დონე უნდა დაიწიონ ოდნავ დაბლა, რაც ხელს უშლის პიტიუმის და სხვა
ფესვების გახრწნას – იდეალურია 5,5 – დან 5,7 – მდე. ზოგადად 7.0 უსაფრთხოა.
PH დონის კონტროლი
150
© Cactus Boy
მას შემდეგ რაც დაადგინეთ თქვენი ნიადაგის pH კარგი შემმოწმებლით, შეგიძლიათ
შეცვალოთ ნიადაგი, შეგიძლიათ მცენარეები საბოლოოდ დარგოთ და მათ გაზრდას
შეუდგეთ.
შენიშვნა: ნიადაგის pH ნელა მოაწესრიგეთ, რამდენიმე დღის განმავლობაში და
გადასინჯვისას ხშირად შეამოწმეთ pH. PH– ის რადიკალურმა ცვლილებებმა
შესაძლოა ფესვების ოსმოსური შოკის დაზიანება გამოიწვიოს.
ზოგადი წესის თანახმად, pH დონე კვირაში ერთხელ უნდა შეამოწმოთ
მცენარეთათვის, რომლებიც ნიადაგში იზრდება. PH დონის შესამოწმებლად კიდევ
ერთი იდეალური დროა, მცენარის განაყოფიერების შემდეგ. თუ აღმოაჩინეთ, რომ
თქვენი pH დონე 6.0 – 7.0 დიაპაზონიდან ჩამოვარდა, მისი დაბრუნების მეთოდები
არსებობს.
ზოგადად, უფრო ადვილია ნიადაგის ნარევების უფრო ტუტედ გაკეთება, ვიდრე მათი
უფრო მჟავედ გახდომა. დოლომიტის ცაცხვის, ხის ნაცარი, ძვლის ფქვილი,
დამსხვრეული მარმარილო ან დამსხვრეული ნიჭარებულის დამატება ხელს შეუწყობს
ნიადაგის pH- ის ამაღლებას.
ნიადაგში დაამატეთ დოლომიტის კირქვა მიწას; ნიადაგის pH სტაბილიზაციის კიდევ
ერთი მარტივი გზა, რომელიც ძალზე ძირეულია, არის სასუქის დამატება, რომელიც
შეიცავს გოგირდს.
ნიადაგის pH გაზრდა: (უფრო ტუტე გახადოს იგი)
თუ თქვენი ნიადაგის pH ძალიან მჟავე ხდება, საჭიროა მისი ნეიტრალურ დონეზე
დაყვანა. ეს შეიძლება გაკეთდეს ლაიმის გამოყენებით. ლაიმის შეძენა შეგიძლიათ
პატარა კონტეინერებში, მაღაზიების უმეტეს ნაწილში. როდესაც მცენარეს მორწყავთ,
დაამატეთ ლაიმი ნარევს. დაიწყეთ მცირე რაოდენობით და შემდეგ მეორე დღეს კვლავ
შეამოწმეთ pH დონიე და შეცვალეთ საჭიროებისამებრ, სანამ თქვენი pH 6.0 – 7.0
დიაპაზონში დაბრუნდება. ზოგადად, უფრო ადვილია ნიადაგის ნარევების უფრო
ტუტე გაკეთება, ვიდრე მათი უფრო მჟავედ გადაქცევა. შეგიძლიათ ასევე pH ასაწევად
გამოიყენოთ ნაცარი, დამსხვრეული ნაჭუჭები, დაფხვნილი ძვლები და ა.შ
ნიადაგის pH- ის დაქვეითება: (უფრო მჟავე რომ გახდეს)
151
© Cactus Boy
თუ თქვენი ნიადაგი ზედმეტად ტუტე გახდება, მისი დაბრუნებაც მოგიწევთ. ეს
შეიძლება გაკეთდეს იმით, რომ თქვენი ნიადაგი უფრო მჟავე გავაკეთოთ. შემდეგი
ინგრედიენტები შეგიძლიათ გამოიყენოთ თქვენს ნიადაგში ზომიერი მჟავე გარემოზე
ასაყვანად, რათა ის ნეიტრალურ მდგომარეობაში დააბრუნოთ; ბამბის თესლი, ყავის
ნალექები, ლიმონის ქერქები და ზოგიერთი სასუქი.
ნახერხი, ნარჩენი ფოთლები, ხის ნატეხები, ბამბის თესლი, ფოთლის ფორმა და
განსაკუთრებით ტორფის ხავსი, შეამცირებს ნიადაგის pH- ს. შეგიძლიათ გამოიყენოთ
ძვლების ნაფშხვენები / ბამბის თესლი მცენარეული პერიოდის განმავლობაში;
ყვავილოვანი ყვავილის დროს.
თავიდან ორივე შემოთავაზებული მეთოდით, გამოიყენეთ მხოლოდ მცირე
რაოდენობით pH შემცვლელი ხსნარი, შემდეგ შეამოწმეთ თქვენი შედეგები. გააკეთეთ
ზომიერი შესწორებები! არ შეგეშინდეთ ექსპერიმენტისა და სწავლის, მაგრამ არც
გადაცდეთ ინსტრუქციას.
შენიშვნა: pH– ის ამწევი და pH– ის დაქვეითების საშუალებები შეგიძლიათ იპოვოთ
უმეტეს მაღაზიებში, რომლებიც ზუსტად იგივე ფუნქციას ასრულებენ რასაც ეს
რგანული ელემენტები.
ასევე შეგიძლიათ გამოიყენოთ ძმარი pH- ის შესამცირებლად, ხოლო სოდა pH
ასამაღლებლად.
გაფრთხილება: არასოდეს შეურიოთ pH ამწევი და pH დამწევი პირდაპირ
კონცენტრატში. ეს ნივთიერებები ძალიან საშიშია და საჭიროა მათი სიფრთხილით
მოგვარება. გამოიყენეთ ერთი პიპეტი თითოეული სამუშაოსთვის და გამოიყენეთ
კონკრეტული პიპეტი ბოთლზე.
შესავალი – კლომირება

152
© Cactus Boy

კანაფის გამრავლება შეიძლება სქესობრივი ან არასქესობრივი გზით. ასექსუალური
გამრავლება არის ის, რაც ცნობილია როგორც “ჩითილების მიღება“ ან “კლონირება”.
ბევრი მეწარმე სარგებლობს ამ გასაოცარი პროცესით, რომელიც კლონირების
სახელით არის ცნობილი. მარტივად რომ ვთქვათ, ეს არის პროცესი, როდესაც
მცენარეს ნაზარდებს ან ტოტებს აშორებენ და აყალიბებენ ფესვების წარმოქმნას ცალკე
მზარდ გარემოში. დედისგან ნამყენის მიღებით, თითოეული კლონი გარანტირებული
მდედრობითი მცენარე იქნება.
კლონირება მწარმოებლებს ბევრ სარგებელს სთავაზობს. ერთისთვის ეს საშუალებას
აძლევს მათ მუდმივად მოამარაგონ მდედრობითი მცენარეები – კლონების
გამოყენებით, მწარმოებელს აქვს ჯანმრთელი და მდგრადი მარაგი. კლონი არის მისი
მშობლის ზუსტი გენეტიკური დუბლიკატი. ასე რომ, თქვენ შეგიძლიათ გამოიყენოთ
თქვენი ყველაზე ძლიერი და პოტენციური მცენარეები დედებად და ყველა კლონი,
რომელსაც აიღებთ, იქნება ენერგიული და ძლიერიც. კლონები ყოველთვის
შეინარჩუნებენ იმავე მცენარის სქესს და ენერგიას. ასევე შესაძლებელია მცენარეების
ბაღის შექმნა, რომელიც ათწლეულების განმავლობაში გაგრძელდება კლონირების
გზით ერთი დედალი მცენარისგან.
დედების (“ბონსაი დედები”) სიცოცხლე დიდხანს შეიძლება იყოს შენარჩუნებული,
რათა გააგრძელონ ჯანმრთელი შთამომავლობა, მაგრამ რაც უფრო დიდხანს
შეინარჩუნებთ მას, მით უფრო დიდხანს იქნება მწერების, ობის, სოკოების და
დაავადებების მსხვერპლი.
153
© Cactus Boy
კლონირება თქვენი მცენარეების გამრავლების პოპულარული გამარტივებული
მეთოდია. მარიხუანას კლონირება ნიშნავს მზარდი ტოტის წვერიდან “ჭრის” აღებას
და დაფესვიანებას. კლონირება კანაფის გამრავლების ყველაზე ეფექტური და
პროდუქტიული საშუალებაა მწარმოებლებისთვის, როგორც შენობაში, ისე გარეთ.
კლონების დამზადებისა და გამოყენების საუკეთესო დროა, როდესაც თქვენ გაქვთ
განსაკუთრებული უნიკალური მცენარე, რომლის განსაკუთრებული გენეტიკური
კოდი შენარჩუნებისა და გამრავლების ღირსია. ერთგვაროვნება არის კანაფის
ხარისხიანი მწარმოებლების კულტივირების მიზანი. მას შემდეგ, რაც შიდა
მწარმოებელს, როგორც წესი, არ შეუძლია დაუთმოს დრო და სივრცე მცენარეებს,
რომლებსაც შეიძლება ჰქონდეთ საკმაოდ განსხვავებული ჩვევები ზრდის,
ყვავილობის ან მოსავლიანობის პირობებში, კლონები გთავაზობთ უნიფიცირებული
გენეტიკის უპირატესობას.
ერთიანი გენეტიკა ნიშნავს, რომ თქვენი მცენარეები იქნება იგივე სიმაღლე, აქვს იგივე
ზრდის ჩვევები, მწიფდებიან და ერთდროულად ყვავილობენ და აქვთ იგივე
პოტენციალი, გემო, არომატი, სუნი და ა.შ. ისინი ასევე რეაგირებენ იმავე გარე
სტიმულებზე იგივენაირად (როგორიცაა სასუქი, განათება, მოხრა, ჭრა და ა.შ.). ცოტა
ხნის შემდეგ მეწარმემ ზუსტად იცის რა უნდა გააკეთოს თავის მოსავლისთვის, რათა
ყოველ ჯერზე ხარისხიანი და უხვი მოსავალი აიღოს.
სასურველი დედა მცენარის გენეტიკურად იდენტური ნამყენების ბაღის შექმნის
სარგებელი საშუალებას მოგცემთ აწარმოოთ მდგრადი, ცნობილი ხარისხი და
რაოდენობა თითოეული მცენარისგან და ელით, რომ ყველა მცენარე ერთდროულად
მომწიფდება. ეს უზრუნველყოფს იგივე თანმიმდევრული, ხარისხის, მოსავლის
მიღებას (სანამ გამოიყენება იგივე მაღალი ხარისხის კლონები!).
154
© Cactus Boy
გენეტიკური ერთგვაროვნება მუშაობს ორივე გზით. ეს ნიშნავს, რომ თუ თქვენს მიერ
არჩეულ მცენარეს არ გააჩნია პოტენციალი, ჯანმრთელობა, მოსავლის წონა და ა.შ. მის
კლონებს ეს თვისებებიც აკლიათ. ჯანმრთელი მშობლის მცენარეების არჩევას
გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს.
თუ იპოვნეთ სათესლე შტამი, რომელიც ნამდვილად მოგწონთ გასაოცარი
გენეტიკური პროფილით, მისი შენარჩუნება შეგიძლიათ უსასრულოდ მისი სწორად
კლონირებით. თქვენ შეგიძლიათ შექმნათ ფაქტიურად 100 ჯანმრთელი ქალი მცენარე
ერთი მარტოხელა დედისგან! კლონირება მშვენიერია იმათთვის, ვისაც ფულის
დახარჯვა არ შეუძლიათ მრავალ თესლზე.
კლონირებას დამატებით სარგებელი მოაქვს მცენარის მომწიფებისთვის საჭირო
დროის შემცირებისთვის. კლონებს შეუძლიათ ყვავილობა, როგორც კი 30 სმ-ს
მიაღწევენ, ამიტომ კლონირებით მცირდება ზრდის საერთო დრო (საშუალოდ
თესლიდან მოსავლის აღებას 90 – 130 დღე სჭირდება) მხოლოდ 10 დღემდე! ამ გზით,
კლონირება საშუალებას აძლევს მწარმოებელს დარგოს THC ძლიერი მცენარეები,
რომლებიც განაგრძობენ სრულ პოტენციურ ზრდას ძალიან სწრაფი ტემპით.
ერთთვიანი ფესვებიანი კლონი ზუსტად ოთხი თვის მცენარის მსგავსად მოქმედებს
და მისი ადვილად აყვავება შეიძლება 12/12 ფოტო პერიოდის გამოყენებით.
განსაკუთრებული მცენარის გაახალგაზრდავება და კლონირება შესაძლებელია
ყვავილობის და მოსავლის აღების შემდეგაც. თუ მცენარის ქვედა ნაწილები ისევ
ვეგეტაციაში დარჩა და იგი 18 საათის სინათლის ციკლის ქვეშ მოთავსდება, ყველა
პატარა კვირტი მცენარეულ ყლორტებად გადაიქცევა, რომლებიც შემდეგ შეიძლება
155
© Cactus Boy
კლონირებული გახდეს და გაიზარდოს სრულფასოვან დედა მცენარედ. რომლის
კლონირება შესაძლებელია უსასრულოდ. ეს მოგცემთ თქვენი საყვარელი მცენარის
მრავალფეროვან მოსავლიანობას.
რეგენერაციისთვის კლონების გამოყენებისას, თქვენი ბაღი შეგიძლია გამოიყენოთ
ყველაზე ეფექტურად, რადგან თქვენ იცით მცენარის ზრდის ჩვევები. კლონების
უარყოფითი მხარეა ის, რომ მათი მომზადება შეიძლება მოსაწყენი იყოს და განიცდიან
მარცხის დიდ მაჩვენებლებს.
გაფრთხილება: აუცილებელია მხოლოდ დედა მცენარისგან მიიღოთ კლონი.
კლონებისგან კლონების მიღებამ შეიძლება გამოიწვიოს მცენარეთა “გენეტიკური
აშლილობა” და გამოიწვიოს მუტაციები ან არასასურველი ზრდის მახასიათებლები.
მებაღეები ხშირად ამზადებენ კლონებს მათი მცენარეებისგან, როდესაც ისინი ჯერ
კიდევ არიან მცენარეული ზრდის სტადიაში (კალმები უფრო რბილია, სანამ მცენარე
ჯერ კიდევ მცენარეული ზრდის ეტაპზეა). ზრდის, ეს მეთოდი, მოსავლიანობისა და
თანმიმდევრულობის ერთგვაროვნების უზრუნველსაყოფად დღეს საკმაოდ
პოპულარულია.
თესლებით გაზრდა vs კლონირება
156
© Cactus Boy
მებაღეები, დგებიან წინაშე გადაწყვეტილებას, დაიწყონ მათი ზრდა თესლიდან თუ
ფესვგადგმული კლონიდან. ორივეს აშკარა უპირატესობა და უარყოფითი მხარე აქვს.
მარიხუანის ახალი მცენარის მოყვანის ტრადიციული გზაა თესლის დარგვა.
რეგულარულად თესლის დაახლოებით ნახევარი მცენარეებად გადაიქცევა,
რომლებიც მამრობითი აღმოჩნდება. მამრები მაშინვე არიან თქვენი ბაღიდან
ამოღებული და დარჩენილი ქალი განსხვავებული ხარისხის იქნება. რაც შეეხება
კლონებს? თქვენ მიიღებთ საოცარ მდედრობით მცენარეს, რომლის წარმოებაც გსურთ.
როგორ უნდა მოიქცეთ ასე, რომ მომავალ თაობებს ზუსტად იგივე იდენტური
გასაოცარი მცენარის გამოზრდაში შეეძლოთ, წარმოუდგენელი კვირტების მუდმივი
ნაკადის შედეგად? ეს პროცესი ცნობილია, როგორც მოსავლის მეორედ აღება და არის
იგივე მცენარის მეორე იდენტური მოსავლის მიღების მეთოდი. რა თქმა უნდა, პასუხია
სასურველი ქალი დედა მცენარის ჭრის (კლონის) მიღება. ეს ერთადერთი გზაა
იდენტური მოსავლის მისაღებად.
კლონებიდან ზრდა ნიშნავს, რომ თქვენ უფრო ადრე აიღებთ უფრო მეტ კვირტს. ბევრი
ადამიანი, ვინც ამ დღეებში ბაღს იწყებს, იცის ვინმე, ვინც მათ რამდენიმე კლონს
გადასცემს, კარგი სიამოვნების გაზიარებისთვის.
157
© Cactus Boy
კლონების მოყვარულები სხვადასხვა შერჩეულ დედებს აშორებენ მაღალი ხარისხის
შტამებისგან და ზრდიან მათ თვრამეტი საათის სინათლის ციკლზე. ასე ისინი
შეინარჩუნეებენ დედა მცენარეს უფრო დიდხანს და სტანილურად.
თუ თქვენ იცნობთ ადამიანი, ვინც ასევე ზრდის მცენარეს შეგიძლიათ სთხოვოთ მას
რამდენიმე კლონი, რადგან ეს მათი მოპოვების უმარტივესი გზა იქნება. თუ რაიმე
კლონზე წვდომა არ გაქვთ, მაშინ მოგიწევთ თესლის შეძენა, როგორც ზემოთ
აღვნიშნეთ.
ზოგი ადამიანი სპეციალურად კლონებს ყიდის და იყენებს მხოლოდ მცენარეულ ბაღს,
ყვავილობის გარეშე. ფესვებიანი კლონები უფრო ძვირია, ვიდრე ახალი კალმები.
გირჩევთ თესლიდან გაზარდოთ, ასე რომ თქვენ შეგიძლიათ აირჩიოთ კონკრეტული
მცენარე, რომელიც თქვენს საჭიროებებს შეესაბამება. თესლიდან დაწყებისას
დარწმუნდით, რომ თითოეული მცენარის ქვემოდან ორი კლონი უნდა აიღოთ, სანამ
მცენარეები ზრდის ყვავილობის ფაზაში მოხვდებით.
რასაც არ უნდა იყენებდეთ ზრდის სისტემას, თქვენ გამოიყენებთ კლონებს ადრე თუ
გვიან. მათ შეუძლიათ მნიშვნელოვნად გააუმჯობესონ თქვენი მზარდი ადგილის
ეფექტურობა და თქვენი საყვარელი მცენარეების შენარჩუნების ფანტასტიური გზაა.
კლონებით გაზრდის დაწყების დადებითი მხარეები:

• შესანიშნავი გზაა მცენარეთა მუდმივი მარაგის შესანარჩუნებლად. დიდ დროს
ზოგავს.
• გარანტია მდედრობითი მცენარის.
• კლონების ყვავილობა უფრო სწრაფად ხდება, ვიდრე თესლიდან დაწყებული
მცენარის, რაც იწვევს სწრაფ მოსავალს.
• კლონი შეიძლება სწრაფად გადაიზარდოს დედებში და ხელახლა მოხდეს მათი
კლონირება, მყისიერად.
• მას შემდეგ, რაც შიდა მწარმოებლებს, როგორც წესი, არ შეუძლიათ დრო და
სივრცე დაუთმონ მცენარეებს, რომლებსაც შეიძლება ჰქონდეთ საკმაოდ
განსხვავებული ჩვევები ზრდისას, ყვავილობის ან მოსავლიანობის პირობებში,
კლონები ერთგვაროვანი გენეტიკის უპირატესობას გვთავაზობენ.
158
© Cactus Boy
• კლონები გენეტიკურად იდენტურია, მაგრამ გარკვეული განსხვავებები მაინც
აშკარა იქნება ფენოტიპში, თმცა ზრდის ციკლი მშობლების იდენტური აქვთ.
• გაფესვიანებული კლონების აყვავება შეიძლება დაუყოვნებლივ, თუ სივრცე ან
დრო წარმოადგენს პრობლემას.
• კლონებს შეუძლიათ სწრაფად უზრუნველყონ მწარმოებელი შტამის
მახასიათებლები (სუნი, ენერგია, ტოტების ფორმა, Sativa / Indica დომინირება,
ფესვების ხარისხი და ა.შ.).
კლონების გაზრდის უარყოფით მხარეები:
• გენეტიკური ერთგვაროვნება ნიშნავს მსგავს გამძლეობას და
მგრძნობელობას მწერების შეტევის, დაავადების, მიკრობული ინფექციების
და ნებისმიერი სხვა სახის სისუსტის მიმართ, რომელიც შეიძლება ჰქონდეს
მშობელ მცენარეს, რომელიც ჩვეულებრივ ნაკლებად აზიანებს მცენარეს, თუ
იგი მრავლდება სხვადასხვა ჯიშისგან.
• მრავალფეროვნების ნაკლებობა. ერთი და იგივე მშობლის კლონები ძალიან
მსგავს გემოვნებას მიიღებს და ზუსტად იგივე ეფექტს შექმნის. ეს
შესანიშნავია კომერციული მწარმოებლებისთვის, რომლებიც ეძებენ
სტანდარტიზაციის ერთგვაროვან ზრდას, ფართო მასშტაბის მოგების
გაზრდის მიზნით, მაგრამ მწეველთა უმეტესობას, რომლებიც საკუთარ
კანაფს აწარმოებენ, ურჩევნიათ კანაფის მრავალი სხვადასხვა სახეობა.
• კლონების მოძებნა რთულია. უცნობი წყაროებიდან კლონები საეჭვო
ხარისხისაა და გენეტიკური ნაკლოვანება აქვთ.
• მებაღეებს დიდი საშიშროება აქვთ გადააწყდნენ კლონებში მათი
მშობლების პრობლემებს: ფესვის ლპობა, სპაიდერ მაიტსები, ჭრაქი და ა.შ.
თუ ეს პრობლემები არ არის გამოვლენილი და დამუშავებული, ისინი
სწრაფად გავრცელდებიან მთელ კულტურაზე (და ბაღში!)
159
© Cactus Boy
• არაჯანსაღი კლონები შეიძლება მოკვდეს ან დარჩეს შოკში დიდი ხნის
განმავლობაში.
• კლონები უფრო მგრძნობიარე და დელიკატურია, ვიდრე თესლი. კლონებს
დრო სჭირდება დამკვიდრებისთვის და ადვილად იწვის ზედმეტი შუქით
(და საკვები ნივთიერებებით). ისინი უფრო მეტ ყურადღებას და ზრუნვას
საჭიროებენ ზრდის ადრეულ ეტაპებზე.
• იმის გამო, რომ კლონები თითქმის ყოველთვის ქალია, გამრავლების
ვარიანტები შეზღუდულია. ჰერმაფროდიტის განვითარება ყოველთვის
შესაძლებელია არასტაბილური კლონური ჯვრებით.
თესლით გაზრდის დადებით მხარეები:
• კარგი რეპუტაციის თესლის ბანკებიდან მიღებული თესლი ცნობილი
საგვარეულო და გენეტიკური ხასიათისაა. გექნებათ გონივრული წარმოდგენა
იმის შესახებ, თუ რას გააკეთებს შტამი მოსავლიანობის, ხარისხისა და აყვავების
დროს.
• თქვენმა თესლმა უნდა აწარმოს ჯანმრთელი მცენარეები, დაავადებებისა და
მავნებლებისგან თავისუფალი.
• ჰიბრიდული ენერგია. თესლიდან მოყვანილი მცენარეები ხშირად უფრო
მაღალი მოსავლიანობით გამოირჩევა, ვიდრე კლონები. შტამებს შეუძლიათ
დროთა განმავლობაში დაკარგონ ენერგია; მწარმოებლებს შეიძლება სურდეთ
თავიანთი ზრდის იგივე წარმატებული შტამით გაახალგაზრდავება.
• გამრავლებისა და გადაკვეთის ვარიანტები შესაძლებელია მამრობითი
თესლით. (ფემინიზირებული თესლი წარმოქმნის მდედრობითი თესლის
მაღალ პროცენტს, მაგრამ 100% მდედრი არასოდეს არის გარანტირებული).
• აძლევს მწარმოებლებს მეტ კონტროლს ევოლუციაზე და შერჩევაზე.
თესლით გაზრდის უარყოფით მხარეები:
• პრობლემები, გადაზიდვის / საბაჟო ჩამორთმევის seedbank მიწოდება,
შეცვლილი თესლი.
• ღირებულება; თესლი შეიძლება იყოს ძვირი, არა მხოლოდ თითო თესლის
შეფუთვაზე, არამედ დროში, რაც მათ აყვავებული კულტურის მოსაყვანად
სჭირდებათ.
• არასტაბილური ჰიბრიდული შტამები.
160
© Cactus Boy
• ყველა თესლი არ იქნება სიცოცხლისუნარიანი და დაუმუშავებელი თესლის
მხოლოდ 50% იქნება ქალი (ფემინიზირებულმა თესლმა შეიძლება 90% მდე
ქალი წარმოქმნას). შესანიშნავი დედის აღმოჩენას შეიძლება მრავალი თესლის
შეფუთვა დასჭირდეს.
• თესლს დიდი დრო სჭირდება (უფრო მეტი შრომა, ფული და დროა), სანამ
მოსავლის აღება მოხდება.
• საბოლოო შედეგები გაურკვეველია.
161
© Cactus Boy
კლონირება

მოდით დავიწყოთ! სანამ კლონირებას დაიწყებთ, უნდა მოძებნოთ იდეალური
მშობელი.
მშობელი მცენარის შერჩევა
კლონების შერჩევისას ყველაზე მნიშვნელოვანი პროცესია დედა მცენარის სწორად
შერჩევა. ბონსაი დედა არის ქალის შტამი, რომელიც ინახება ვეგეტატიურ
მდგომარეობაში და არასოდეს ყვავდება. მდედრობითი მცენარეები 100% მდედრს
გამოიმუშავებენ, ზუსტად ისე, როგორც მათი დედა. ბონსაის დედის შენარჩუნება
შეიძლება რამდენიმე წლის განმავლობაში, მაგრამ რეკომენდებულია, რომ
ყოველწლიურად განვაახლოთ თესლი, ახალი ახალი ჯანმრთელი დედის
გასამრავლებლად. თქვენ იღებთ კალმებს / კლონებს თქვენი ბონსაი დედებისგან.
აიღეთ კლონები დედა მცენარეებიდან, რომლებიც მინიმუმ ორი თვისაა. მცენარეები,
რომლებიც კლონებია 2 თვემდე, შესაძლოა, არათანაბრად განვითარდნენ და მწვავედ
ნელი ზრდა ჰქონდეთ.
ნებისმიერი მდედრობითი მცენარე შეიძლება გადაკეთდეს ბონსაის დედად. ის
შეიძლება გაიზარდოს თესლიდან ან იყოს კლონის კლონი. დედები უნდა იყვნენ
ჯანმრთელები, მავნებლების / დაავადებებისგან თავისუფალი და სულ ვეგეტატიურ
ზრდაში. კლონების გატანა შეიძლება დედადან ყვავილობიდან 2 კვირით ადრე;
თუმცა, ამ ყვავილოვანმა კლონებმა შეიძლება განიცადონ შოკი და ხშირად ძნელია
მათი გაფესიანება. გონივრულია, რომ ბონსაის რამდენიმე დედა მცენარე შეინახოს
ვეგეტატიური ზრდის ეტაპზე, კლონირების მარაგის მუდმივი წყაროსთვის. თუ
გსურთ უზრუნველყოთ მაქსიმალური ხარისხის კვირტის წარმოება, მაშინ
ყოველწლიურად დაიწყეთ ახალი დედები თესლიდან.
კანაფის პროფესიონალ მწარმოებლებს შორის საერთო საიდუმლო ჩვევაა დედა
მცენარეების კვება, კლონირების დაწყებამდე 3-4 დღით ადრე, ნიტროზიმის კელპის
ექსტრაქტით, რომელიც შეიცავს ზრდის ჰორმონებს.
162
© Cactus Boy
ბონსაი დედის გაზრდის რჩევები
განათება: 24 საათის განმავლობაში მუდმივი სინათლის ქვეშ დედას ძალიან
გაუჭირდება ყვავილობა, უარყოფითი მხარეა ის, რომ დედა შეიძლება უფრო სწრაფად
გაიზარდოს ვიდრე საჭიროა. 18 საათის სინათლისა და 6 საათის სიბნელის ქვეშ
(ზოგადად 18/6), მცენარეს გაცილებით ნელი ზრდა ექნება, მცენარე მიიღებს მშვენიერ
დასვენების პერიოდს და თქვენც მოიხმართ უფრო ნაკლებ დენს. 18/6-ის უარყოფითი
მხარეა ის, რომ მგრძნობიარე შტამებმა შეიძლება დაიწყოს ყვავილობა ან მინიმუმ
წინასწარი ყვავილების წარმოება, განსაკუთრებით იმ შემთხვევაში, თუ დედები
დიდხანს ინახება. ზოგიერთი შტამი უფრო მეტად არის მიდრეკილი ყვავილისკენ.
ზოგადად სუფთა სატივა მოითხოვს მაქსიმალურ სინათლეს, რომ მცენარემ
ზაფხულზე იფიქროს, ხოლო სტაბილური ინდიკები უკეთესად უმკლავდება 18/6.
მცირე სინათლის რეჟიმით ვიდრე 18/6 უნდა ჩაითვალოს ექსპერიმენტულად. საჭიროა
1200 ლუმენი ლურჯი სპექტრით მდიდარი შუქი, რომელიც ძალიან ხელმისაწვდომია.
მიეცით დედებს 18-24 საათიანი სინათლე დღეში, სწრაფი ენერგიული ზრდის
შესანარჩუნებლად.
შენიშვნა: ყოველთვის დაიწყეთ საუკეთესო დედებიდან, რომლებიც შეგიძლიათ
იპოვოთ!
საკვები ნივთიერებები: მიუხედავად იმისა, რომ მცენარე აქტიურია ვეგეტატიური
ზრდის ეტაპზე, კვებეთ ის ხარისხიანად, ყველა დანიშნულების ან მაღალი აზოტის
სასუქით. ჭრის მიღებამდე ერთი კვირით ადრე კვებეთ ბონსაი დედა მცენარე მცირე
აზოტით, მაღალი ფოსფორის ყვავილოვანი სასუქით. დაბალი აზოტი ხელს უწყობს
კლონებში დაფესვიანებას, ასე რომ, კალმების მიღებამდე 1 კვირით ადრე შეამცირეთ
იგი. შეამცირეთ აზოტის რაოდენობა / თანაფარდობა დედის საკვებ ხსნარში
კლონირებამდე 3 დღით ადრე (ნიადაგში მზარდი დედები წყლით ჩარეცხეთ) აზოტი
აფერხებს ფესვების ზრდას; დედის შემცირებული N დონე ხელს უწყობს კლონების
უფრო სწრაფად დაფესვიანებას.
ყვავილოვანი სასუქი შეამცირებს მცენარში შენახული აზოტის რაოდენობას და
გაზრდის შენახული ნახშირწყლების რაოდენობას, რომელიც აუცილებელია ფესვების
წარმოებისთვის. ფოთლების წყლით ყოველდღიური შესხურება ხელს შეუწყობს ამ
პროცესის დაჩქარებას.
163
© Cactus Boy
კლონების აღება აყვავებული მცენარიდან

თუ აყვავების დროს იღებთ კლონებს, კლონებს მინიმუმ 2 კვირა დასჭირდება
ვეგეტაციის დასაწყებად. შესაძლოა, კიდევ რამდენიმე კვირა დასჭირდეს კვირტების
თავიდან ათვისებას. ამ დროს ფესვების ზრდა ხშირად ნელა მიმდინარეობს. რადგან
ამ კლონებიდან არასდროს აგიღიათ მოსავალი, კლონის მოსავლიანობას ვერ
ვივარაუდებთ. ამასთან, არ უნდა ენდოთ, რომ ყვავილოვანი მცენარედან აღებული
კლონები გადარჩება, რადგან ყვავილოვანი მცენარედან აღებული კლონები ზოგადად
ვერ გადარჩება – თუ არ იცით რას აკეთებთ მაშინ ძალიან რისკავთ. რეკომენდებულია
კლონების მიღება მხოლოდ ვეგეტატიური ზრდის მცენარეებიდან.
ვინაიდან მთავარი მცენარე ყვავილობს, კლონირებისთვის კი საჭიროა 24 საათის
შუქის ქვეშ ვეგეტატიურ მდგომარეობაში მისი დაბრუნება, ეს იწვევს დამატებით
სტრესს, ზრდის შენელებას და ანელებს განვითარებას. დაფესვიანება შეიძლება
სამჯერ მეტხანს გაგრძელდეს, როდესაც კლონები მიიღება აყვავებული ციკლის
განმავლობაში. კლონს შეიძლება არ ჰქონდეს საკმარისი დაგროვილი საკვები
ნივთიერებები ან ნახშირწყლები, რომ გადარჩეს. თუ ეს უნდა გააკეთოთ, მაშინ აიღეთ
კლონი, როდესაც დედა მცენარე მხოლოდ ერთი-ორი კვირაა ყვავილობაშ გადასული.
ზოგიერთ მწარმოებელს არ მოსწონს დედის ტოპინგი(ზედა ჯეროების მოჭრა) და
ამჯობინებენ ქვედა გვერდითი ტოტებიდან კლონების აღებას, რათა შეინარჩუნონ
ვერტიკალური ზრდა და არ დაუშვან ბუჩქოვანი ზრდა. ტოპინგის შედეგად
წარმოიქმნება კიდევ 2 მთავარი კვირტი იმავე კვანძში და შემდეგ ტურში კიდევ უფრო
მეტი კლონის მიღება შეიძლება.
რამდენი კლონი ავიღოთ და როდის?

კლონებს შორის ყოველთვის იქნება ბუნებრივი განსხვავებები. დიდი რაოდენობით
მიღებული კლონები აკომპენსირებს ცუდ ხარისხს და სიკვდილიანობას. ფესვების
წრაფი ზრდის მქონე კლონებს აქვთ ყველაზე ძლიერი მცენარეული ზრდა და, როგორც
წესი, საუკეთესო ყვავილობის პოტენციალი. დაახლოებით 50% –ით მეტის მიღება,
ვიდრე გჭირდებათ, კარგი დასაწყისი წერტილია.
მიუხედავად იმისა, რომ კალმების მიღება მცენარის სასიცოცხლო ციკლის ნებისმიერ
დროს შეიძლება, მცენარის აყვავებამდე საუკეთესო დროა. ეს ხელს უწყობს ჭრის
უფრო ადვილად დაფესვიანებას. ბევრი მებაღე ზრდიან მცენარეს, სანამ იგი არ
დაიწყებს შუამავალი კვირტების ზრდას, შემდეგ ისინი იღებენ კლონებს და
გადააგდებენ მცენარეს.
164
© Cactus Boy
მუდმივი მოსავლიანობა

პროდუქტიულ მწარმოებლებს აქვთ ორი ოთახი. ერთი მცენარეული ზრდის /
კლონირებისთვის და მეორე ყვავილობისთვის. კომერციული მეწარმეები აერთიანებენ
რვაკვირიანი ყვავილობის / მოსავლის ციკლებს უწყვეტი კლონირებით და ქმნიან
“სამუდამო მოსავალს”.
მაგალითად, ყოველ ოთხ დღეში ორი კლონის აღება და ერთი მწიფე მცენარის
მოსავლის აღება ყოველ მეორე დღეს. ამ გზით, მცენარის მოსავლის ყოველ ჯერზე
მცენარეული ოთახიდან ერთი ან ორი ფესვიანი კლონი გადააქვთ ყვავილოვან ოთახში.
ზემოთ მოყვანილი მაგალითი გამოიმუშავებს 30 ყვავილოვან კლონს, რომლებიც 90
დღიანი გრაფიკითაა განსაზღვრული. ეს ნიშნავს, რომ დედა მცენარეს კლონის
მოწყვეტიდან მოსავლის აღებამდე 90 დღე დასჭირდება. ამ გრაფიკის გამოყენების
შემთხვევაში, მწარმოებელს უნდა ჰქონდეს 30 კლონი, 10 ვეგეტატიური მცენარე და 30
ყვავილოვანი მცენარე, რომლებიც მუდმივად იზრდება.
რა თქმა უნდა მთავარია, რომ ცალკე ვეგეტატიური და ყვავილოვანი პროცესი
ერთდროულად მიმდინარეობდეს. მცენარის მოსავლის აღებისას მცენარეული ოთახის
კლონით ჩანაცვლდება – ისე, რომ კვირტის სათავსოები ყოველთვის ივსება.
საბოლოოდ, თქვენი შტამების აყვავების დროსა და კლონირების დროს რომ
ისწავლით, შეგიძლიათ ეს პროცესი უფრო მარტივად წარმართოთ. ამას მცირე
გაანგარიშება სჭირდება, მაგრამ დასრულების შემდეგ შეგიძლიათ საკმაოდ ზუსტი
განრიგი შეადგინოთ ისე, სადაც კვირტებს ყოველ დღეს მოკრეფთ. ეს იდეალური
სისტემაა მრავალი შტამის გასაზრდელად, რომლებიც ხასიათდება სხვადასხვა
აყვავების დროით.
კლონირების ტექნიკა

თქვენს მიერ არჩეული მშობლიური მცენარედან
კლონების აღების რამდენიმე მეთოდი არსებობს.
ტექნიკა, რომელსაც აქვს ყველაზე მეტი წარმატებისა და
უმარტივესი ეტაპები, აღწერილი იქნება ამ ნაწილში.
წარმატებული კლონირება მოითხოვს სისუფთავეს,
სითბოს, ჯანმრთელ მარაგს და მცირე ზრუნვას. კლონები მგრძნობიარეა გარემოზე.
165
© Cactus Boy
მკაცრი პირობები (მაგ. სუსხიანი სიცივე) შეაჩერებს ფესვიანობას და გაზრდის
სიკვდილიანობას.
კლონირების დაწყებამდე

კლონირების დაწყებამდე 100% –იანი წარმატების მიღწევის უზრუნველსაყოფად
გთხოვთ გადახედოთ შემდეგ რეკომენდაციებს;
• შეარჩიეთ ძლიერი ჯანმრთელი ქალი დედა მცენარე (ბონსაი დედა).
• წინასწარ კარგად დაიბანეთ ხელები.
• შეინახეთ სამუშაო ადგილი, ხელსაწყოები და სამუშაო ზედაპირები სუფთა და
სტერილური. (შენ შეგიძლია სტერილიზაცია გაუკეთო ინსტრუმენტებს,
როგორიცაა საჭრელი, მაკრატელი, დანა და ა.შ. ალკოჰოლით ან ძმრით
გასუფთავებით. მათეთრებლით, რომელიც განზავებულია 5-10% -იანი
ხსნარით, სასწაულებრივად მოქმედებს.)
• მზად გქონდეთ pH დაბალანსებული საზრდელი მასალ სწრაფი
გადარგვისათვის.
კლონების არჩევა

აქტიურად მზარდი ტოპები სასურველია კლონებად, რადგან ისინი შეიცავს ყველაზე
მეტ ზრდის ჰორმონებს. ქვედა ნაწილიდან გადაღებული კლონები ხშირად ნაკლებად
განვითარებულია. საუკეთესოა 3 “ზედა კლონი 1/8” ღეროთი, ვენტილატორის 2-3
ფოთლით და ოდნავ მყარი (მაგრამ ჯერ კიდევ ხისებრი) ღეროთი.
166
© Cactus Boy
მოკლე კლონები საუკეთესოა (არაუმეტეს 2-3 კვანძი), რადგან ახლად ფორმირებულმა
ფესვებმა ფოთოლი უნდა დაუჭიროს და ამის საშუალება შეიძლება დიდი კლონის
დროს არ ჰქონდეთ. კლონი ასევე უნდა იყოს “მომწიფებული”, ალტერნატიული
ფოთლებით. მოუმწიფებელ კლონებს ფოთლები ერთმანეთის საწინააღმდეგოდ აქვთ
და, ჩვეულებრივ, მკრთალი და წებოვანია.
თავიდან აიცილეთ ღეროების ჭრა, რადგან ისინი არც ისე ფესვიანდება (ფესვიანდება
ძირითადად კვანძებში). გასხალით მსხვილი დამატებითი ფოთლების ნახევარი, რომ
შეამციროთ ფოთლების არე, რომლებიც ახლად ჩამოყალიბებულ ფესვებს უნდა
უჭერდეს მხარს.
კლონის შერჩევა (სად მოვჭრათ კლონი?)

შეარჩიეთ ძლიერი მზარდი ზედა ღერო. მოჭერით ძირითადი ღერო დამატებითი
ფოთლის / დამხმარე კვირტის კვანძის ზემოთ, დაახლოებით 2 კვანძით ქვემოთ
(როგორც წითლად არის ნაჩვენები ქვემოთ მოცემულ სურათზე). ჭრის გაკეთება
შესაძლებელია სტერილიზებული ჩასასწორებელი მაკრატლით ან საპარსი პირებით.
167
© Cactus Boy
კვირტის და დანხნარე ფოთლის დატოვება საშუალებას აძლევს კლონს დარჩენილი
კვირტით გააგრძელოს ზრდა და სხვა კვირტები გაიზარდოს ამ კვანძიდან.
ჭრის აღებისას თქვენ უნდა გაჭრათ ის საკმარისი სიგრძის, რომ გქონდეთ მინიმუმ
ერთი კვანძღაშორისი დაშორება (დაშორება ფოთლების სართულებს შორის).
შეეცადეთ აიღოთ კლონი, რომლის სიგრძე მინიმუმ 8 სმ-ა. ჭრის გაკეთების შემდეგ
მოაჭერით ყველა ფოთოლი და ტოტი, გარდა ზედა ორი დამხმარე ფოთლისა და
ტოტის მზარდი წვერისა. დაგრძებათ კომპორტული ღერო დარგვისთვის.მოჭრისას
დარწმუნდით, რომ იყენებთ სტერილურ სუფთა ხელსაწყოს.
ინტერნოდი – ანუ კვანძთაშორის დაშორება არის ადგილი ღეროზე, სადაც ფოთოლი
(პლუს მისი ღერო) კვეთს მთავარ ღეროს. მცენარის ხის მსგავსი ნაწილებიდან
მიღებული კლონები არ დაფესვიანდება კარგად, ისევე როგორც მცენარის რბილი
ნაწილიდან აღებული კალმები. რეკომენდებულია კლონების აღება მცენარის სუფთა
რბილი ნაწილებიდან.
კანაფის მცენარის უფრო დიდ ტოტებს ხშირად აქვს მცირე ზომის თეთრი
გამონაზარდები ღეროს ძირთან. ეს ცნობილია როგორც “ავანტიურისტული ფესვები”.
ეს ჩვეულებრივ გამოჩნდება ტენიან გარემოში და ადვილად გადაიზრდება ფესვებში,
როდესაც მოთავსდება გასაზრდელ გარემოში.
ინტერნოდი
კვანძი
168
© Cactus Boy
ქვედა ტოტებიდან აღებული კალმები საუკეთესოა, რადგან ეს ხშირად შეიცავს უფრო
მეტ რაოდენობის შაქარს და ისინი ფესვებს გაცილებით უფრო სწრაფად ივითარებენ
ვიდრე მცენარის ზემოდან მოჭრილი ნაწილები.
შენიშვნა: იყავით ძალიან სათუთი და ყურადღებიანი თქვენი კლონების მიმართ
მთელი ზრდის ციკლის განმავლობაში. ნებისმიერი სახის სტრესი მნიშვნელოვნად
დაარღვევს ჰორმონებს და შეანელებს მის ზრდას.
კლონის გამზადება.გასხვლა: (ქვედა კვანძების მოხსნა)

მას შემდეგ, რაც კლონიი შეირჩევა და დედისგან მოიჭრება, გასხალით დამატებითი
ფოთლები ყველაზე ქვედა კვანძებიდან. ქვედა კვანძი შემდეგ მოთავსდება
გასაზრდელ მასალაში.
დიდი დამხმარე ფოთლების მოცილება უზრუნველყოფს, კლონის გადაჭრის ადგილში
წყლის და საკვების მიღების პროცესების გადატვირთვისაგან თავის არიდებას.
გასხლული კლონი:

ასე უნდა გამოიყურებოდეს ჯანსაღი კლონი. დამხმარე ფოთლები და ღეროები
მოჭრილია ყველაზე ქვედა კვანძზე. კლონი მზადაა კლონირების გელში ჩასაშვებად და
შემდეგ საშითილე კუბში.
169
© Cactus Boy
კლონის ჩარგვა

კლონი დარგვამდე, უნდა იქნას დამუშავებული ფესვთა ხსნარში, როგორიცაა
ფუნგიციდური- b¹ მიქსი, კლონექსი და სახვა. დასაფესვიანებელი ხსნარები ხელს
უწყობენ ფესვების ჯანსაღ ზრდას, რაც მნიშვნელოვანი მსხვილი კვირტების
საწარმოებლად.
გაფრთხილება: ემბოლია შეიძლება წარმოიქმნას თქვენს ღეროში (ჰაერის ბუშტი), თუ
დადებთ კლონს დახლზე ან რაფაზე, სანამ მოათავსებთ მას სათესლე ბადეში. თქვენს
ღეროში ჰაერის ბუშტი შეაჩერებს სითხის მიღებას და მოკლავს თქვენს კლონებს. ამის
თავიდან ასაცილებლად საუკეთესო საშუალებაა ჭრის მიღების შემდეგ,
დაუყოვნებლივ მოათავსოთ ისინი თქვენს საზრდო მასალაში. (თუ წყალში
მოათავსებთ გამოიყენეთ თვილი წყალი) ეს ხელს შეუშლის ჰაერის ღეროებში ღრმად
გაჭედვას.
მოათავსეთ კლონი კლონირების ხსნარში / ფესვის ხსნარში, დარწმუნდით, რომ
ყველაზე ქვედა კვანძი ასევე თხლად არის დაფარული გელით.მოაცილეთ კლონის
ჭრას ყველანარი ზედმეტი ნარჩენი და ჩარგეთ ის ტორფის კუბში ან საჩითილეში.
170
© Cactus Boy
ყოველდღიური მოვლა:

ჰაერის ცირკულაცია: თავსაფარის აწევა დღეში ერთხელ მაინც (პირველი 3-4 დღის
განმავლობაში, შემდეგ კი თავსაფარის აღება) პატარა ხრიკი; შეისუნთქეთ გუმბათის
შიგნით, რათა გაზარდოთ Co2 დონე.
მორწყვა: მორწყეთ ყოველ მეორე დღეს, როდესაც კლონები გუმბათის ქვეშ იმყოფება,
შემდეგ კი დღეში ერთხელ. ფესვების გამოჩენის შემდეგ შეიძლება დღეში ორჯერ
მოგიწიოთ მორწყვა, რომ ფესვები ტენიანი იყოს.
საჩითილე კუბის წყლის pH ნელა მოიმატებს; ხელახლა დატენიანება 5.6-5.8- ზე
აღადგენს სათანადო pH დონეს ფესვის ზონაში. კუბების ოდნავ გაშრობა ფესვებს
აიძულებს მოძებნონ წყალი და ხელი შეუწყონ ენერგიულ დაფესვიანებას (მაგრამ
კუბები სრულად არ გამოაშროთ!)
შენიშვნა: გუმბათის ამოღების შემდეგ დაამატეთ მცირე რაოდენობით საკვები
ნივთიერებები.
171
© Cactus Boy
გაფესვიანების შემოწმება

ფესვებმა უნდა დაიწყოს კუბიდან გამოსვლა 7-10 დღეში. უფესვო კლონების ღერო
სუსტდება და არ იქნება კარგად გამართული. ასევე ფესვები შეიძლება არსებობდეს,
მაგრამ ჯერ არ იყოს გამოსული კუბიდან. ეჭვის შემთხვევაში, ფრთხილად გახსენით
კუბი, რომ ნახოთ არის თუ არა ფესვები.
თავდაპირველად კლონები მიიღებენ საკვებ მოთხოვნილებებს დამხმარე
ფოთლებიდან და შეიძლება ოდნავ გაფერმკრთალდნენ. ეს კარგის ნიშანია, რადგან ეს
იმის მტკიცებაა, რომ კლონი დაფესვიანებულია და აქტიურად იზრდება. ხშირად
დაუფესვიანებელი კლონი გამოიყურება ჯანმრთელი და მწვანე (და ასე დარჩება
კვირების განმავლობაში!)
საქმეების გასაადვილებლად, შეგიძლიათ დაალაგოთ კლონები უფესვო, რამდენიმე
ფესვი, გაფესვიანებული) საკუთარ უჯრებში. ფესვები უნდა იყოს თეთრი და
ბუნდოვანი. თუ კლონმა 2 კვირის განმავლობაში არ გამოავლინა ფესვები, ის უკვე
აღარ გამოდგება გასაზრდელად. ყავისფერი ფესვები ლპობას აღნიშნავს. ზოგჯერ,
ფესვების ბოლოები ჰაერისგან იწვება: ეს იმის ნიშანია რომ უნდა მორწყათ უფრო
ხშირად!
სუსტი საკვები ნივთიერებები (50-200 ppm) უნდა დავიწყოთ ფესვიან კლონებზე და
უფრო ხშირად მორწყათ, რათა თავიდან იქნას აცილებული გამოჩენილი ფესვების
წვერების გამოშრობა. ასევე შეგიძლიათ სცადოთ სუსტი ფოთლოვანი კვება კელპის
ექსტრაქტით. თანდათანობით დაიწყეთ აზოტის დონის მომატება.
172
© Cactus Boy
გაფესვიანების შედეგ

როდესაც პირველად შეამჩნევთ, თუ როგორ იჭრება ფესვები კუბის ფსკერიდან,
შეგიძლიათ შეწყვიტოთ შესხურება და დაიწყოთ კუბიკის მორწყვა, მიეცით ხსნარს
კუბიდან გამოჟონვის საშუალება.
მას შემდეგ, რაც კლონებს სრულად გაფესვიანდებიან მათი მოთავსება შესაძლებელია
სუსტი HID სინათლის და სუსტი (250-500 ppm) კვები რეჟიმის ქვეშ, ან გადანერგვა
ნიადაგის, ჰიდრო ან აეროპონიკურ სისტემებში. კლონებს ეძლევათ 18-24 საათიანი
სინათლე, რათა ისინი მცენარეული ზრდის ეტაპზე დარჩნენ. ზოგადად, კლონებს 10-
20 დღე დასჭირდება ძლიერი ჯანსაღი ფესვთა სისტემის შესაქმნელად. ფესვთა
სისტემის დამყარების შემდეგ, კლონები გადასარგავია უფრო დიდ ჭურჭელში. ახლა
ისინი მზად არიან 1-4 კვირის განმავლობაში გაიზარდონ ვეგეტატიური ზრდის
სტადიაში, სანამ ყვავილობას აიძულებთ.
რჩევები:

173
© Cactus Boy
• არ დადოთ კლონის საჩითილე პირდაპირ გამათბობელ პადზე. სიცხე დაწვავს
ფესვებს, თუნდაც ტაიმერზე. სჯობს საჩთილეს ქვევით რაიმე დაუდოთ და ისე
დადოთ გამათბობელზე.
• დაბალი დონის უწყვეტი სითბო სასურველია, მაგრამ შეიძლება საჭირო იყოს
ტაიმერი ტემპერატურის შესამცირებლად. თქვენი საგებები 30 წთ ჩართეთ,
შემდეგი 30 წთ-ით გამორთეთ. ასეთი განრიგი 24/7-ზე შესანიშნავია.
ყურადღებით იყავით – სიცხე გამოშრობს კლონებს და შეიძლება საჭირო გახდეს
ხშირი მორწყვა.
• ზოგჯერ, ახალი კლონირების გელი ძალიან სქელა. შეგიძლიათ კლინირების
ხსნარი წყალში გახსნათ და ისე იხმაროთ.
• თუ იყენებთ დასაფესვიანებელ ფხვნილს, გაუფრთხილდით ჭარბი ფხვნილის
ამოღებას ღეროს ჭრილობის დროს, რადგან ამან შეიძლება შეაფერხოს წყლის
მიღება.
• მიეცით თქვენს ფესვიან კლონებს ფოთლოვანი კვება ნებისმიერი კელპის
ექსტრაქტით, რათა ისინი სწრაფად გაიზარდნონ.
• კლონირების პროცესის დასაჩქარებლად ერთდროულად მოჭერით მრავალი
საუკეთესო ტოპები, პოტენციური კლონები.
• მონიშნეთ და დაათარიღეთ ყველა კლონი, ასე თქვენ გეცოდინებათ, როდის
ელით ფესვებს.
• გამოიყენეთ საკვები ნივთიერებების ახალი ნაზავი და შეინახეთ ბოთლი
დალუქული. pH შეიძლება რადიკალურად შეიცვალოს, მაგრამ ჩვეულებრივ ეს
არ ხდება პირველი 10 დღის განმავლობაში, თუ ბოთლი ინახება დახურულ,
სინათლისგან დაცულ და ოთახის ტემპერატურაზე.
• მიუხედავად იმისა, რომ კლონების უმეტესობა მზად იქნება დარგვისთვის 10-
14 დღის განმავლობაში, შეგიძლიათ მათი შენარჩუნება თვეების განმავლობაში,
საჭიროების შემთხვევაში, გარკვეული შენარჩუნების მეთოდების გამოყენებით.
• და ნუ დაივიწყებთ ტენიანობას, ტენიანობას და ისევ ტენიანობას. მაგრამ ნუ
გადააჭარბებთ მას ძალიან დიდხანს, თორემ საფრთხეს უქმნით ფესვებს და
გამოიწვევთ ლპობას.
კლონირება – ეტაპების მიხედვით
174
© Cactus Boy
თუ ეს კლონირების პირველი ცდაა, საქმეების გამარტივების მიზნით, ეს ინფორმაცია
დაგეხმარებათ კლონირების წარმატებით განხორციელებაში. ასე რომ თქვენ
შეგიძლიათ ამობეჭდოთ იგი და უფრო მარტივად მიჰყვეთ მას:
ნაბიჯი 1) პირველ რიგში უნდა აირჩიოთ თქვენი დედა მცენარე. იხილეთ ზემოთ
განყოფილებაში, სახელწოდებით “ბონსაი დედები”. მოიმარჯვეთ ბასრი დანა და
აიღეთ ჯანმრთელი 5-10 სმ ტოტი (დაახლოებით 4 კვანძი [ტოტი] ქვემოთ) დედა
მცენარისგან სტერილიზებული, სუფთა, ბასრი ანით ან მაკრატლით. მიიღეთ კლონები
მცენარეული ქალების ქვედა ტოტებიდან. მოძებნეთ მყარი და ჯანმრთელი ტოტები.
გააკეთთ კუთხოვანი ჭრა კვანძების პირველ ნაკრებამდე. გააკეთეთ ჭრა 45
გრადუსიანი კუთხით (დიაგონალი), ისე რომ ღეროს ძირში მეტი ზედაპირია ფესვების
დასაწყებად. გააკეთეთ ჭრა ძალიან ზუსტად, დარწმუნდით, რომ არ გაანადგურებთ
ღეროს ბოლოს, როდესაც ჭრას იღებთ. დაუყოვნებლივ ჩაუშვით თქვენი კლონი
წყალში, სანამ მზად იქნებით, რომ ჩაუშვათ იგი ზრდის ჰორმონში და დარგოთ იგი (ან
შეგიძლიათ დაჭრილი კლონები შეინახოთ წყალში, სანამ უფრო მეტ კლონს აკეთებთ).
ასევე რეკომენდებულია თქვენი ჭრის გაკეთება კვანძების ნაკრებებს შუაში გაჭრით.
ნაბიჯი 2) შეიძლება მოგიწიოთ ფოთლების ან ზრდის კვანძების მოჭრა და ისე რომ
ღერო მოთავსდეს შუაში. სწრაფად მოაცილეთ ზედმეტი პატარა ტოტები / ფოთლები
და როდესაც მზად იქნება ჩასარგველად, დაუყოვნებლივ ჩაასხით მის უკვე
მომზადებული ფესვების ჰორმონში. თქვენ უნდა დატოვოთ მინიმუმ ორი ნაკრები
ფოთოლი ნიადაგის ხაზის ზემოთ და გასხლული კვანძების ერთი ან ორი ნაკრები
უნდა იყოს მიწის დონის ქვემოთ.
ნაბიჯი 3) ფესვების ჰორმონის გამოყენების შემდეგ, ნაზად მოათავსეთ ჭრილი ნესტიან
(გამოხდილი წყლით დასველებული) დამუშავებულ .. გასაზრდელ მასალაში.
(სასურველია Rockwool ან Oasis კუბურები). წაიღეთ ერთგვარი ჩხირის ჯოხი,
გაუთლელი ფანქარი, კალამი და ა.შ., რომ დაახლოებით 1,5 სმ სიღრმის ხვრელი
გააკეთოთ, დატოვეთ ადგილი ასევე ფესვების სტრუქტურის განვითარებისთვის.
შემდეგ ნაზად დაფარეთ ის ღეროს გარშემო. ( ახალი კლონები და ფესვებიანი კლონები
ასევე შეგიძლიათ დარგოთ ჰიდროპონიკურ ერთეულებში.)
შენიშვნა: დასაფესვიანებელი ჰორმონის ფხვნილის ან გელის გამოყენებისას შეინახეთ
მყარი ფენა ღეროს გარშემო, ნიადაგის ფრთხილად შეფუთვისას.
ნაბიჯი 4) მსუბუქად და თანაბრად მორწყეთ თქვენი დასაფესვიანებელი მასალის
ზედაპირი, სანამ არ დატენიანდება, განსაკუთრებული სიფრთხილე გამოიჩინეთ, რომ
არ გადააჭარბოთ წყალი და არ დაახრჩოთ თქვენი კლონების დელიკატური
განვითარებადი ფესვთა სისტემა. თქვენი კლონები ყოველთვის ტენიანი უნდა იყოს.
175
© Cactus Boy
ამ ეტაპზე იმისათვის, რომ თქვენი კლონის წარმატება 100% -თან ახლოს იყოს,
რეკომენდებულია მათი განთავსება სტაბილურად ტენიან გარემოში.
ნაბიჯი 5) მოათავსეთ კლონები ფლუორესცენტული შუქისგან 15-30 სმ დაშორებით
(ცივი თეთრი და თბილი თეთრი ნათრები იდეალურია) და უზრუნველყეთ 18–24
საათიანი სინათლე ფოტო პერიოდის განმავლობაში.
ნაბიჯი 6) დარგვის შემდეგ, ძირითადად, ფესვები განვითარდება დაახლოებით 7 დღის
შემდეგ და 14 დღის განმავლობაში გაიზრდება სრული ფესვთა სისტემა და თქვენი
მცენარე მზად არის გადარგვისთვის.
გადააგდეთ ნებისმიერი კლონი, რომელსაც აქვს ყავისფერი, დამპალი დაზიანებული
ფესვების ნიშნები. ამ კლონებს მკაცრად ნელი დასუსტებული ზრდა ექნება და მათზე
დროის დაკარგა არ არის რეკომენდებული.
შენიშვნა: არ აღელდეთ – ზოგიერთ კალმებს შეიძლება ჰქონდეს პრობლემური ნიშნები,
მაგრამ აღადგინონ ჯანმრთელობა და სიმტკიცე რამდენიმე დღეში. თუ თქვენს კლონს
სიმტკიცის აღდგენას დაახლოებით 6 დღეზე მეტი სჭირდება, ანუ თუ ის ჯერ კიდევ
ცუდად გამოიყურება, ის ალბათ იმდენად ნელა გაიზრდება, რომ სხვებს ვერასოდეს
დაეწევა. გირჩევთ ასეთები ამოიღოთ თქვენი ბაღიდან ან შეინახოთ ისინი
კლონირების კამერაში, რათა მათ შეძლონ შექმნან უფრო ძლიერი უხვი ფესვთა
სისტემა.
თქვენი კლონები შეგიძლიათ განათავსოთ საჩითილე კუბებში პერლიტით
მოპირკეთებულ საჩითილე ყუთში. ეს შექმნის სასიამოვნო ტენიან გარემოს. საჩითილე
ყუთის თავსაფარი უნარჩუნებს ტენიანობას მცენარეთა შიგნით და მის გარშემო. ეს
ძალიან მნიშვნელოვანია პირველი რამდენიმე დღის განმავლობაში, ტენიანობა უნდა
იყოს 95 – 100%. შეეხეთ ზედაპირის ზედა ნაწილს და დარწმუნდით, რომ იგი
თანაბრად ტენიანია.
ძალიან დიდი ყურადღება მიაქციეთ ტემპერატურას და ტენინანობას რადგან სწორედ
ეს ფაქტორები არის კრიტიკულად მნიშვნელოვანი კლონებისთვის.
შენიშვნა: b1 ვიტამინი ხელს უწყობს ფესვების ზრდის სტიმულირებას, შეგიძლიათ
კლონების ფესვები ამოავლოთ ამ ვიტამინში და შემდეგ დარგოთ ისინი.
176
© Cactus Boy
გაფრთხილება: დაიმახსოვრეთ, რომ კლონებად გამოდგება მხოლოდ მცენარეები,
რომლებიც ვეგეტაციურ მდგომარეობაში არიან. (ეს ნიშნავს, რომ ისინი 16-24 საათის
სინათლეს უნდა იღებდნენ).
კლონირება პერლიტში და ვერმიკულიტში

პერლიტი და ვერმიკულიტი, კომბინირებული 1: 1 თანაფარდობით, ქმნიან ეფექტურ,
იაფ და ფართოდ ხელმისაწვდომი კლონირების საშუალებას. უბრალოდ აურიეთ 50%
პერლიტი და 50% ვერმიკულიტი, დაამატეთ საკმარისი რაოდენობით წყალი, რომ
იყოს ტენიანი და შეავსეთ თქვენი პატარა ჭურჭელი. დარწმუნდით, რომ საშუალო
ტენი გაქვთ. გარეცხეთ ახალი პერლიტი pH 6.0 წყლით, კლონირებისას გამოყენებამდე
მტვრის ნარჩენების მოსაშორებლად.
ნაბიჯი 1) მორწყეთ თქვენი დედა მცენარეები მინიმუმ 6 საათით ადრე სუფთა წყლით,
რათა მცენარე მთლიანად გაიჟღინთოს წყლით სანამ მოჭრით კლონებს.
ნაბიჯი 2) გააკეთეთ პატარა ხვრელი გასაზრდელ მასალაში, დაახლოებით 3 სმ
სიღრმეზე თითოეულ კლონის ადგილზე.
ნაბიჯი 3) მოჭერით მზარდი წვეროები დედისგან, რომლის გამრავლებაც გსურთ
კლონებით – მათი სიგრძე დაახლოებით 6-დან 9 სმ-მდე უნდა იყოს.
ნაბიჯი 4) მოჭერით ყველა ფოთოლი, გარდა ზედა 1 ან 2, პლუს მცირე რაოდენობის
კვირტებისა.
ნაბიჯი 5) მოჭერით ღეროვანი ბოლო სკალპელით ან მაკრატლით, ისე რომ
მაქსიმალურად დახრილი იყოს დაბოლოება ფართო ზედაპირის კონტაქტისა და
წყლის უკეთ ათვისებისთვის. ( ანუ გაჭერით დიაგონალურად)
ნაბიჯი 6) სურვილისამებრ ჩაასხით მოჭრილი კლონი ფესვების ჰორმონში, რომელიც
შეიცავს ფუნგიციდებს.
ნაბიჯი 7) ფრთხილად ჩადეთ მზარდ მასალაში, ნაზად დაფარეთ მიწით ხვრელი
კლონის ღეროს გარშემო.
ნაბიჯი 8) კონტეინერები განათავსეთ მყუდრო გარემოში და დაფარეთ თავზე
ტენიანობისთვის. განათავსეთ საჩითილე ყუთი გამათბობელ ხალიჩიდან 1-2 სმ
ამაღლებულ მდგომარეობაში.
177
© Cactus Boy
ნაბიჯი 9) გაზარდეთ ფლუორესცენტული განათების ქვეშ და გააკონტროლეთ
ტენიანობა. შეიძლება მოგიწიოთ საშუალო მსუბუქად მორწყვა ერთხელ ან ორჯერ,
სანამ ფესვები არ გამოჩნდება 7 – დან 14 დღეში.
პერლიტისა და ვერმიკულიტის სხვადასხვა ”ხარისხები” ან ზომები არსებობს.
კლონირებისთვის საუკეთესოა მცირე და საშუალო პერლიტი და საშუალო და დიდი
ვერმიკულიტი, მაგრამ არ ინერვიულოთ თუ ვერ იპოვნეთ ზუსტი ზომა, რომელსაც
ეძებთ. 50/50 ნაზავი წყალს საკმაოდ კარგად იკავებს, როდესაც მცენარის ფესვები არ
იწოვს მას, ამიტომ ნუ გადააჭარბებთ წყალს კლონებისათვის.
კლონების გადარგვა

დაახლოებით 3-5 კვირაში თქვენი კლონები მყარი ფესვის სტრუქტურას შექმნის. ამ
დროს დროა მათი უფრო დიდ ჭურჭელში გადარგვა, რომ მათი ფესვების სტრუქტურა
გაფართოვდეს და კიდევ უფრო გაიზარდოს. დარწმუნდით, რომ გასაზრდელ
მასალაში უამრავი ჰაერია, რადგან ეს მნიშვნელოვნად წაახალისებს ფესვების
ჯანმრთელ ზრდას.
ამის შემდეგ, დაახლოებით 1-3 კვირაში, ფესვების სტრუქტურა საკმარისად უნდა
განვითარდეს ისე, რომ კალმები განთავსდეს პირდაპირ განათების (HID/LED) ქვეშ.
შემდეგ აიღებთ თქვენს მდედრობით კლონებს და განათავსებთ მათ უფრო მზარდ
გარემოში. გადარგეთ მხოლოდ ყველაზე ძლიერი, ენერგიულად დაფესვებიანებული
178
© Cactus Boy
კლონები. განათება განათავსეთ მათი მწვერვალებიდან მხოლოდ რამდენიმე (30-40) სმ
ზემოთ. შეინახეთ ისინი ვეგეტატიურ ფაზაში (სინათლის ციკლის დაცვით, როგორც
სახელმძღვანელოშია მითითებული) და შემდეგ ყვავილებისთვის მოამზადეთ,
როდესაც მცენარის სიდიდე დაგაკმაყოფილებთ. საუკეთესო შედეგის მისაღწევად და
უხვი მოსავლის უზრუნველსაყოფად; არ გადანერგოთ კლონები, სანამ არ შექმნიან
მკვრივ, მყარ ფესვთა სისტემას. კლონების ფესვების ნიშნებია: ყვითელი ფოთლის
წვერები, გადინების ხვრელებიდან ამოსული ფესვები და თქვენი კალმების
ვერტიკალური ზრდა.
გაითვალისწინეთ: გადანერგვისას ძალიან ფრთხილად იყავით დელიკატურ
ფესვებთან!
გადარგვა მნიშვნელოვანია, ეს იმიტომ ხდება, რომ მჭიდრო ფესვთა სისტემის მქონე
მცენარეები იზრდება ავადმყოფი, დასტრესილი მცენარეები.შეეცადეთ შეინარჩუნოთ
ზრდის საშუალებები იგივე, რომ თავიდან აიცილოთ მცენარის გადანერგვის შოკი. თუ
ტორფის კუბიდან ნიადაგში გადაგაქვთ, დაელოდეთ კუბის გამოშრობას, ნიადაგი
დაატენიანეთ, ისე რომ ფესვებმა ტენიანობის და საკვები ელემენტების ძებნა დაიწყონ
ახალ გარემოში.
შენიშვნა: მორწყეთ თქვენი კლონი ნახევრად ძლიერი ბაქტერიის ვიტამინის B
კლონექსით (მაგალითად, ტრიქოდერმია) გადანერგვამდე დაახლოებით 2 დღით
ადრე.
კლონების გადანერგვა – ეტაპობრივად
179
© Cactus Boy
ნაბიჯი 1) პირველი ნაბიჯი არის ახალი ქოთნის მომზადება. შეავსეთ 7-12 ლიტრიანი
ჭურჭელი ხარისხიანი ნიადაგით. შეავსეთ იგი ისე რომ, დატოვოთ დაახლოებით 30 სმ
ნიადაგსა და კონტეინერის ზედა ნაპირს შორის.
შენიშვნა: ბონსაი დედის გაშენებისას მას უფრო დიდი ჭურჭელი დასჭირდება,
იდეალურია 30-40 ლიტრის ქოთნები, თუ აპირებთ მის შენარჩუნებას ერთი წლის
განმავლობაში ან უფრო მეტხანს.
ნაბიჯი 2) გაანაყოფიერეთ თქვენი ახალი ზრდის საშუალება, მორწყეთ ის საკვები
ნივთიერებების რეკომენდებული დოზის მეოთხედით. სანამ თქვენი ზრდის
საშუალება არ იქნება ადეკვატურად მდიდარი და გაჯერებული საკვებით.
დარწმუნდით, რომ ხსნარი თავისუფლად გაედინება ფსკერიდან.
ნაბიჯი 3) მოამზადეთ ორმო თქვენს ჭურჭელში რათა მოათავსოთ კლონი.
ნაბიჯი 4) ძალიან ფრთხილად ამოიღეთ ფესვის სისტემა მისი ჭურჭლიდან. ამის
მარტივი გზაა კონტეინერის გადატრიალება. ძალიან ფრთხილად იყავით, რომ არ
დააზიანოთ დელიკატური ფესვები!
ნაბიჯი 5) ნაზად ჩადეთ ფესვის ბურთი ახალ და მზა კონტეინერში მომზადებულ
ორმოში.
ნაბიჯი 6) დაფარეთ ნიადაგით და შეავსეთ ნიადაგი ფესვის ბურთულის გარშემო.
ნაბიჯი 7) მორწყეთ. საუკეთესო შედეგის მისაღწევად, შეურიეთ ნახევრად ძლიერი
სასუქი, რომელიც საკმარისად შეიცავს ტრიქოდერმიის ბაქტერიებს ან ვიტამინებს (B).
თქვენი ნიადაგი ძალიან სველი იყოს, მაგრამ თავისუფლად დრენაჟებადი.
ნაბიჯი 8) განათავსეთ თქვენი მცენარეები სინათლის წყაროსთან. თავდაპირველად
HID ძალიან ინტენსიურია, ამის გამოსასწორებლად უბრალოდ მოათავსეთ თქვენი
კონტეინერი თქვენი ბაღის პერიფერიაზე ან სახლის შუქის ქვეშ. ორიოდე დღის
შემცირებული ინტენსივობის სინათლის შემდეგ, თქვენი მცენარეები უნდა
გამოიყურებოდეს ძლიერი და ჯანმრთელი, ისინი მზად იქნებიან სრული სინათლის
ქვეშ გადასაადგილებლად.
კლონის მოვლა
180
© Cactus Boy
მას შემდეგ, რაც აიღებთ ჭრას და უსაფრთხოდ მოათავსებთ მის ახალ სახლში, სამუშაო
არ დასრულებულა! ეს არის კლონის ცხოვრების ყველაზე ფაქიზი ნაწილი – ეს არის
კრიტიკული ეტაპი, რომელიც განსაზღვრავს თქვენი პატარა განვითარებადი მცენარის
ჯანმრთელობასა და ენერგიას.

რა დროს სჭირდებათ კლონებს დასაფესვიანებლად ?

დაახლოებით ერთი კვირის შემდეგ შეგიძლიათ შეამოწმოთ, აქვთ თუ არა მცენარეებს
ფესვები. მოიცილეთ ტენიანობის თავსაფარი და გააჩერეთ იგი ოცი წუთიდან ორ
საათამდე. თავსაფარის მოხსისას დააკვირდით კლონებს. თუ მცენარეები დგას
ღეროზე, მაშინ მათ ალბათ აქვთ საკმარისი ფესვების სისტემა, რომ თავი გაიმაგრონ.
მას შემდეგ რაც დაადგენთ, რომ მცენარეებს შეუძლიათ თავი გაიმაგრონ თავისით
დატოვეთ კლონები ღია სივრცეში და არ დააფაროთ სანერგეს თავსაფარი.

181
© Cactus Boy
განათება

თქვენ ალბათ გაინტერესებთ, რა რაოდენობის სინათლეა საჭირო იმისათვის, რომ
კლონები მაქსიმალურად და უსწრაფესად დაფესვიანდეს?
კლონები ყველაზე სწრაფად ფესვიანდება 18-24 საათის განმავლობაში
ფლუორესცენტური შუქით. გამოცდილი მეწარმეების მიერ ხშირად გირჩევიათ, რომ
დაუყოვნებლივ არ გამოიყენოთ HID შუქი, მაგრამ თუ ეს გჭირდებათ (თუ არ გაქვთ
ფლუორესცენტული განათება), განათავსეთ მცენარეები თქვენი ბაღის პერიმეტრზე,
რომ მათ მიიღონ ნაკლებად ინტენსიური მსუბუქი შუქი. თქვენ ასევე შეგიძლიათ
დაჩრდილოთ ისინი რაიმე სახის ქსოვილით ან ეკრანით, ეს თანაბრად კარგად
მუშაობს.
თქვენი კალმები თავიდან ძალიან დელიკატურია. იმის უზრუნველსაყოფად, რომ
ისინი არ განიცდიან წვას, შეინახეთ ისინი იმ ადგილას, სადაც მხოლოდ ზომიერი
სინათლე ასხივებს. კლონები დატოვეთ 6/18 (6 საათის შუქზე, 18 საათის სიბნელეში),
მიკროსათბურში თბილი ფლუორესცენტული სინათლეში, პირველი ორი დღის
განმავლობაში. სიბნელე ასტიმულირებს კლონის ფესვების ზრდას, ნაცვლად იმისა,
რომ ძვირფასი ენერგია და რესურსები დახარჯოს ფოტოსინთეზზე.
182
© Cactus Boy
განათავსეთ ფლუორესცენტური ნათრა თქვენი კლონებიდან 15-20 სმ ზემოთ,
ოპტიმალური სინათლის და ზრდის გასაუმჯობესებლად. პირდაპირი სინათლე
დაწვავს მათ, რადგან ფესვების გარეშე ღეროს არ შეუძლია მიაწოდოს ფოთლებს
საკმარისი წყალი, რათა ფოთლების ტრანსპირაციის სიჩქარეს შეესაბამებოდეს.
შენიშვნა: ფლუორესცენტების გამოყენებისას, როგორც ლუერჯი თეთრი, ასევე თბილი
თეთრი ფერის კომბინაცია ყველაზე კარგია დასაფესვიანებლად.
არ გადაადგილდეთ კლონები ინტენსიური მკვეთრი სინათლის ქვემოთ, სანამ მათ
სრულად არ ჩამოუყალიბდებათ ფესვების სისტემა.
სასუქები
დაფესვიანებისას კლონებს სჭირდებათ აზოტის მინიმალური რაოდენობა და
ფოსფორის მაღალი დონე. ეს მნიშვნელოვნად შეუწყობს ხელს ფესვების სწრაფ
ენერგიულ ზრდას.
ზუსტად 5 დღის შემდეგ თქვენი კალმები უნდა განაყოფიერდეს მაღალი ფოსფორის
სასუქით. გააზავეთ იგი ¼ ნორმალური დოზის სასუქით, კვირაში ერთხელ.
100% კლონის გადარჩენის მაჩვენებლის მიღების გასაღები არის კლონირების ტექნიკის
პრაქტიკა, სანამ მას აბსოლუტურად სრულყოფილს არ მიიღებთ, სასუქის ზუსტი
ოდენობის დადგომამდე ზუსტად იმავე დროს, მართვის იგივე პროცედურის
ჩათვლით და სინათლის ზემოქმედების / ტენიანობის დონის ჩათვლით. ამას
სჭირდება პრაქტიკა, მაგრამ დროთა განმავლობაში და ამ სახელმძღვანელოში
აღწერილი რჩევების გათვალისწინებით – ამას ადრე თუ გვიან მიიღებთ.
ჩვეულებრივი მწარმოებლის შეცდომაა ის, რომ ჰგონიათ მეტი უკეთესია. სასუქის
შემთხვევაში ეს ასე არ არის! თქვენი კლონების ზედმეტი კვება მნიშვნელოვნად
აფერხებს და ანელებს ფესვების ზრდას.
შენიშვნა: შეიძლება დაგჭირდეთ ფესვების კომპლექსის გამოყენება თქვენი კალმების
ზრდის ფაზაში. ფესვების სტიმულატორი არის შესანიშნავი მკვებავი კლონებისთვის.
იგი ააქტიურებს მცენარეებს სქელი ღეროების და ჯანსაღი ფესვთა სისტემის
განვითარებისთვის.
183
© Cactus Boy
ტემპერატურა
ცივ კლიმანტში კლონები შეიძლება არასდროს გაფესვიანდეს. თუ კლონის ფესვის
დონეზე ტემპერატურა 18,3 ° C ნაკლებია, თქვენ უნდას გამოიყენოთ გამათბობელი
ხალიჩა. გარემო ტემპერატურა 23.8-26.6 ° C ხელს შეუწყობს საუკეთესო ზრდას.
ph დონე

ოპტიმალური pH დონე კლონებში, ფესვების მაქსიმალურად ძლიერი ზრდის
უზრუნველსაყოფად, არის 5-6.

მორწყვა
კლონების მორწყვა მარტივია! უბრალოდ ჩაყარეთ ისინი ძალიან მსუბუქად
განაყოფიერებულ (დაახლოებით 100–200 პპმ) წყალში, ან გააკეთეთ საკუთარი
სარწყავი ჭურჭელი (შეგიძლიათ გამოიყენოთ სტანდარტული პლასტმასის წყლის
ბოთლი, რომელსაც ნახვრეტები აქვს თავსახურში). მცენარეთა ფესვების ზრდა
მნიშვნელოვნად გაჯერებულია ჟანგბადით. გამოიყენეთ ჟანგბადით სავსე წყალი
მორწყვამდე. ამის გაკეთება მარტივად შეგიძლიათ ენერგიული შენჯღრევით.
კუბი არ უნდა იჯდეს წყალში. სანამ მაღალი ტენიანობაა, შეგიძლიათ შეასხუროთ 6,5
pH ხსნარი დღეში ორჯერ, პირველი 2 დღის განმავლობაში, შემდეგ კი დღეში ერთხელ,
184
© Cactus Boy
სანამ არ დაფესვიანდება. მაგრამ ტენიანობა უნდა იყოს მაღალი; ასევე შეგიძლიათ
შეასხუროთ ქოთნის კედლებს, რომ იგი ტენიანი იყოს. შეასხურეთ მხოლოდ ფოთლებს
და არა სანერგე კუბებს.
გაითვალისწინეთ, რომ რაც უფრო დიდხანს გაქვთ ნესტიანი პირობები, მით უფრო
მეტი ალბათობა გაქვთ ლპობის ან სოკოვანი დაავადების; სწრაფად დაფესვიანება არის
კარგი ხერხი ტენიანი პირობების თავიდან ასაცილებლად.
წყალი უნდა მიეწოდოს მცენარის ფოთლებს და მოჭრილ ღეროს, სანამ ფესვები არ
მიაწვდის მას. თქვენი საძირეების მორწყვისას დარწმუნდით, რომ ზედაპირი
თანაბრად ტენიანი იყოს, განსაკუთრებული სიფრთხილე გამოიჩინეთ, რომ
ზედმეტად არ მორწყათ და არ დაახრჩოთ თქვენი მცენარის ახლად წარმოქმნილი
ფესვთა სისტემა. მორწყეთ, რომ ტენიანობა თანაბრად იყოს და არასოდეს გახადოთ
ნესტიანი.
გაფრთხილება: ნუ მორწყავთ ზედმეტად თქვენს ძვირფას კლონებს! შეინახეთ
გასაზრდელი საშუალება თანაბრად ტენიანი. თქვენ არ გაწყობთ რომ ის დალპეს ან
ფესვები წყალში ჩაეძიროს!
შეამოწმეთ ფესვები მერვე დღეს, გახსენით კუბი შუაზე ძალიან ფრთხილად. თეთრი
ფესვები უნდა იყოს კვანძიდან წამოსული.
როგორ გავიგო, საჭიროა თუ არა ტორფის კუბის მორწყვა?

იმისათვის, რომ მორწყათ ისინი სწორად გამოიყენოთ სასწორი. აწონეთ მშრალი კუბი.
შემდეგ, კუბი წყლით გააჯერეთ და აწონილეთ. გამოაკლეთ მშრალი კუბის წონა
სველს. თქვენ ახლა იცით, რამდენი წყალია კუბში.
თქვენს კუბს წყალი სჭირდება, როდესაც წონა დაეცემა გაჯერებული წონის 20-40% –
მდე. რამდენჯერმე ამის გაკეთების შემდეგ, შეგრძნებით შეძლებთ შეაფასოთ წონა და
წყლის საჭიროება.
როდესაც ამ მიდგომას იყენებთ კლონებთან, თქვენ უნდა გამოიცნოთ კლონის წონა –
ალბათ 10-25 გ, ნაჭრის ზომიდან გამომდინარე. როდესაც წონით კუბს კლონით,
გამოაკელი კლონის სავარაუდო წონა და მშრალი კუბის წონა, რაც გეტყვით კუბში
არსებული წყლის დაახლოებით მასას.
185
© Cactus Boy
უმეტეს შემთხვევაში, განსაკუთრებით ნერგების გამათბობელი ხალიჩის
გამოყენებისას, მათ წყალი 24 საათში ერთხელ დასჭირდებათ. კუბურები არასდროს არ
უნდა გაშრეს.
ინდივიდუალური კუბების მორწყვა
ჩაუშვით კუბი შუა ნაწილამდე მიყოლებით, pH– ით მორგებული წყლის ვედროში
რამდენიმე წამის განმავლობაში. ნაზად გამოდევნეთ (ოღონდ არ გაწუროთ) ზედმეტი
წყალი.
ფესვებიანი კლონები (ფესვები ნაჩვენებია კუბიკიდან) სრულად უნდა გაჟღენთილი
იყოს დაახლოებით 15 წამი, რადგან მათ აქვთ წყლის სწრაფად ათვისების
შესაძლებლობა და გამოიყენებენ ამ რაოდენობას 24 საათში. დაუფესვიანებელ
კლონები მცირე ხნით უნდა გააჩეროთ წ ყალში, მაქსიმუმ 3-5 წამი.
არ დაუშვათ კუბურების დიდი ხნით გაჩერება წყალში.
დაიწყეთ მაღალი აზოტის შემცველი საკვები ნივთიერებების გამოყენება, როდესაც
კუბის ფსკერიდან ამოვა ფესვები – ¼ დოზით პირველი ოთხი- ხუთი დღის
განმავლობაში, ½ – დოზით შემდეგი ოთხი – ხუთი დღე, შემდეგ კი სრული დოზა
შეგიძლიათ მისცეთ მცენარის უკუჩვენების მიხედვით.
ამ მეთოდს 85-100% წარმატების მაჩვენებელი აქვს თუ სწორად შეასრულებთ ყველა
ნაბიჯს. ფესვებიგამოჩნდება 5-7 დღეში, ფესვების მდიდარი სისტემა კი განვითარება
და ჩამოყალიბდება 10 დღეში.
ტენიანობა
კლონირებისას მნიშვნელოვანია გარემო ფაქტორების ოპტიმალურ დონეზე
შენარჩუნება, რაც შეიძლება 100% –იანი წარმატების უზრუნველსაყოფად. კლონის
წარმატების ერთ – ერთი ყველაზე გავლენიანი კომპონენტი სწორად
დასარეგულირებლად არის ტენიანობა, რომელიც ასევე ცნობილია როგორც ჰაერის
ტენიანობის დონე. კლონები ყველაზე სწრაფად დაფესვიანდება, როდესაც პირველი
ორი დღის განმავლობაში ტენიანობა 95-100 პროცენტზეა და შემდეგი კვირის
განმავლობაში თანდათანობით შემცირდება 80-85 პროცენტამდე. ჰაერის
ტემპერატურა უნდა იყოს დაახლოებით 21 ° C
186
© Cactus Boy
თუ გსურთ წარმატებული მოსავლის აღება, ბევრი ვეტერანი მებაღე გირჩევთ
მოათავსოთ თქვენი კლონები ტენიანობის ყუთის ქვეშ (ეს შეინარჩუნებს ტენიანობას
და ხელს შეუწყობს ფესვების ზრდის სტიმულირებას) მაღალი ტენიანობის
შესანარჩუნებლად. დარწმუნდით, რომ დღეში რამდენჯერმე ახადოთ გუმბათი, რომ
კლონებმა მიიღონ სუფთა ჰაერს. მიზეზი, თ რატო მარის დანისვვლა კარგი არის ის,
რომ ამ კლონებს არ აქვთ საწყის ეტაპზე ფესვების სტრუქტურა მცენარის წყლის
მიწოდების მიზნით. როდესაც მცენარეები ტენიანი წყლით დაიფარება, ისინი
სწრაფად არ გამოშრება მშრალი ტენიანობის გამო, რადგან ისინი იწყებენ მყიფე პატარა
ფესვების სტრუქტურების ჩამოყალიბებას.
ტრანსპირაცია არის პროცესი, როდესაც წყალი და საკვები ნივთიერებები ფესვებიდან
ფოთლებამდე მიდის, რასაც ისინი იყენებენ ფოტოსინთეზში. პატარა თმები,
რომელსაც ეწოდება სტომატა (პატარა სუნთქვის ფორები, რომელიც ფოთლის ქვედა
მხარეს მდებარეობს) გამოყოფს ოფლს ტენიანობისგან, რათა საკვები ნივთიერებების
ნაკადი მიეწოდოს მცენარეს. ქარი იწვევს ტრანსპირაციას სტომატის ტენიანობის
მოცილებას. რის გამოც ტენიანობის ყუთი ძალიან მნიშვნელოვანია.
187
© Cactus Boy
სტომატის დასაცავად კიდევ ერთი გზაა – მსუბუქი ცვილის შესხურება კალმებზე. ეს
ანელებს ტრანსპირაციას იმ დონემდე, რომ სახურავიც კი არ გჭირდებათ და
ცვილისებრი საფარი მავნებლებისგან დამცავი საშუალებაცაა. მე გირჩევთ უბრალოდ
სცადოთ ტენიანობის გუმბათის გამოყენება, რადგან ცვილის ეს მეთოდი შეიძლება
იყოს ცოტა სახიფათო და არასასურველი ვარიანტი ორგანული დანიშნულების
მწარმოებლებისთვის.
მოხსენით სახურავი დღეში ერთხელ და რამდენიმე წამით გაანიავეთ სუფთა ჰაერზე.
ზოგიერთ მწარმოებელს მოსწონს სახურავის კუთხეებში პატარა ხვრელების გაჭრა ისე,
რომ მოხდეს მცირე ვენტილაცია. უჯრის კუთხეებში ხვრელების დადება ასევე
სასარგებლოა დრენაჟის დაშვების შემთხვევაში, თუ მცენარეები ზედმეტად ირწყვება.
ფესვებს ჟანგბადი სჭირდება აყვავებისა და გადარჩენისთვის!
დატოვეთ კუბი ტენიანობის ყუთში დაახლოებით 26,6-29,4 ° C ტემპერატურაზე,
დაახლოებით 30-40 ვატი / კვ მეტრზე ფლუორესცენტური განათებით 24 საათის
განმავლობაში.
გამათბობელი ხალიჩით კლონების გათბობა
კლონების ფესვები საუკეთესოდ ვითარდება როდესაც საშუალო ტემპერატურა უფრო
თბილია, ვიდრე ოთახის ჰაერის ტემპერატურა. როდესაც საშუალო ტემპერატურა
რამდენიმე გრადუსით თბილია, ეს ზრდის ქიმიურ აქტივობას და აჩქარებს ფესვების
წარმოქმნას. საშუალო ტემპერატურა უნდა იყოს 23,8-26,6 ° C, რადგან ეს საუკეთესოა.
29,4 ° C ზემოთ ნებისმიერი რამ შეიძლება საშიში იყოს და ზიანი მიაყენოს მცენარეებს.
გამათბობელი საგებები/ხალიჩები ხელს უწყობს კუბურების გამოშრობას და
გახურებას.
188
© Cactus Boy
ხშირად გამოიყენება გამათბობელი ხალიჩა, გამათბობელი კაბელები ან
ინკანდესენტური ნათურა, რომელიც მოთავსებულია კალმების ქვემოთ. თქვენ უნდა
შეინარჩუნოთ ჰაერის ტემპერატურა -15-დან -12,2 ° C -მდე, უფრო გრილი ვიდრე
საშუალო. თბილი მზარდი საშუალება შერწყმული გრილ ჰაერთან შეანელებს
დაავადებებს და დაზოგავს ტენიანობის დონეს.

კლონებში სტრესი შემცირება
სინათლის დონის, ტენიანობის და ტემპერატურის კონტროლით, თქვენი ამოცანაა
დელიკატური ჭრის შენარჩუნება სრულ მდგომარეობაში. ფესვებიანი კლონები
ძალიან მგრძნობიარეა სტრესის მიმართ. ყველაფერი უნდა გაკეთდეს, რომ შემცირდეს
კალმებიდან აორთქლება და თავიდან იქნას აცილებული უკიდურესი სინათლისა და
ტემპერატურის დონე. შეინარჩუნეთ ტენიანობა მაქსიმალურად 100 პროცენტამდე და
შეინარჩუნეთ წყლის და სუბსტრატის ტემპერატურა 21-29 °C ტემპერატურაზე.
გაცივებული წყალი შეანელებს ფესვების წარმოქმნას; თბილი წყალი ხელს შეუწყობს
დაავადებებს. რაც უფრო დაბალია ტენიანობის დონე, მით უფრო მეტი წყალი
გაედინება მცენარიდან, რაც კლონს აიძულებს გამოიყენოს დაგროვილი საკვები
ნივთიერებები სხვა პროცესებზეც, გარდა ფესვების წარმოებისა. მნიშვნელოვანია
მცენარეს ხელი შევუწყოთ ყველანაირად რათა მან მთელი თავისი ზრდის ენერგია
მიმართოს ფესვების განვითარებისაკენ.
კანაფის გაზრდა ჰიდროფონიკაში
189
© Cactus Boy
მარიხუანის ჰიდროფონიურად მოყვანა არის კანაფის მცენარეების ნიადაგის გარეშე
მოყვანა. მცენარეები იკვებებიან წყალში გახსნილი ხსნადი სასუქებით.
ჰიდროფონიური მებაღეობა შეიძლება იყოს უფრო პროდუქტიული, ვიდრე ნიადაგით
მოყვანა, მაგრამ არ არის ისეთივე მიმტევებელი. ნიადაგი მოქმედებს საკვებ
ნივთიერებათა ბუფერად და უფრო მეტხანს ინახავს მათ ვიდრე ჰიდროპონიკის
მზარდი საშუალებაა. ჰიდროპონიკის საშუალებები არ შეიცავს საკვებ ნივთიერებებს –
190
© Cactus Boy
ყველა საკვები ნივთიერებები მარაგდება საკვები ხსნარის საშუალებით.
პოპულარული რწმენის საწინააღმდეგოდ, ჰიდროპონიური ბაღები ხშირად უფრო მეტ
მოვლას საჭიროებს, ვიდრე ნიადაგის ბაღები. იმის გამო, რომ მცენარეები უფრო
სწრაფად იზრდებიან, უფრო მეტი რამ არის შესამოწმებელი და უფრო მეტი
შეცდომების დაშვების საშუალებაა.
XIX საუკუნის მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ მცენარის ფესვები წყალში მოხვედრისას
საკვებს აითვისებს. ნიადაგი მოქმედებს როგორც საკვები რეზერვუარი, მაგრამ თავად
ნიადაგი მცენარის ზრდისთვის არ არის აუცილებელი. ჰიდროფონიური მებაღეობა
იდეალურია, თუ ეძებთ მასიური კვირტის რაოდენობის მიღების ზრდის მეთოდს.
მებაღეების უმეტესობა ამტკიცებს, რომ ჰიდროპონიური სისტემით მცენარეებს
გაცილებით სწრაფად მოაშენებთ, ვიდრე ნიადაგის გარემო, იგივე გენეტიკითა და
გარემო პირობებით. სწრაფი ზრდა იძლევა უფრო ადრეული მომწიფების საშუალებას,
რაც ნიშნავს ზრდის მთლიანი დროის შემცირებას ერთ ძირზე. მცენარეები
ჰიდროპონიული ბაღის სისტემაში ასევე უფრო ადვილად სუნთქავენ, ამიტომ მათი
ზრდის დრო მნიშვნელოვნად შემცირებულია.
ჰიდროპონიკა უნდა იქნას გამოყენებული შენობაში ან სათბურებში, მცენარეთა
ზრდის დასაჩქარებლად – რომ თქვენ მიიღოთ უფრო გემრიელი კვირტი ნაკლებ
დროში. ჰიდროპონიკა საშუალებას გაძლევთ ყოველდღიურად მორწყათ მცენარეები
და ეს დააჩქარებს ზრდას. ასევე, ჰიდროპონიურად მოყვანილი მცენარეები იღებენ არა
საკვები ნივთიერებებს ნიადაგისგან, არამედ მცენარეების მორწყვისთვის
191
© Cactus Boy
გამოყენებული ხსნარისგან. ჰიდროპონიკა ამცირებს ნიადაგში მინერალების
დაგროვების საფრთხეს და ფესვების ჟანგბადის ნაკლებობას, ამიტომ ჰიდროპონიკაში
ჩარეცხვა ჩვეულებრივ არ არის საჭირო. ჰიდროპონიკა საშუალებას გაძლევთ
გამოიყენოთ უფრო მცირე ზომის კონტეინერები იმავე მოცემული ზომის
მცენარისთვის, ნიადაგში გაზრდილთან შედარებით.10-15 ლიტრიან ქოთანს
ადვილად შეუძლია მცირე ჰიდროპონიურად მოზრდილი მცენარე სიმწიფემდე
მიიყვანოს.
უჟანგბადობის პრობლემა ჰიდროპონიული მცენარეებისთვის ასე სწრაფად არ
წარმოიქმნება, რადგან ფესვებს კვლავ შეუძლიათ მიიღონ საკვები ნივთიერებები
მუდმივი ხსნარის საშუალებით, ხოლოჟანგბადი უფრო ადვილად მოძრაობს, როდესაც
ფესვები იკვრება პატარა ჭურჭელში. მცენარეული საკვები უმეტესად მორწყვის დროს
მიიღება და მებაღეს საშუალებას აძლევს მკაცრად გააკონტროლოს თუ რა საკვები
ნივთიერებები აქვთ მცენარეებს ზრდის სხვადასხვა ეტაპზე. მორწყვა შეიძლება
გარკვეულწილად ავტომატიზირდეს მარტივი და იაფი წვეთოვანი სისტემის
აპარატით, ამიტომ ისარგებლეთ ამით, როდესაც ეს შესაძლებელია. ჰიდროპონიკა
დააჩქარებს ზრდის დროს, ამიტომ დარგვის შემდეგ მოსავლის აღებას ნაკლები დრო
სჭირდება. ჰიდროპონიური მარიხუანის მოყვანა ასევე გამოიმუშავებს ძალიან ძლიერ
და ორგანულ მცენარეებს. ორგანული კულტურების გაზრდია მნიშვნელოვანი უნდა
იყოს, თუ იყენებთ მარიხუანას სამედიცინო მიზნისათვის.

192
© Cactus Boy
დადებით მხარეები:

• ნიადაგი არ არის საჭირო, ამიტომ მთელი პროცესი უფრო მარტივი და სუფთაა.
• კონტროლირებადი სისტემის გამო, არ ხდება საკვების დაბინძურება.
• გაზრდილი მცენარეთა ზრდის ტემპები და მოსავლიანობა გაუმჯობესებული
არომატით, პოტენციალით და გემოთი.
• სიმშრალის ლაქების და ფესვების დახრჩობის რისკი არ არის
• წყალი რჩება სისტემაში და შეიძლება გამოყენებულ იქნას ხელახლა; წყლის
დაბალი ხარჯები.
• შესაძლებელია კვების დონის კონტროლი მთლიანად; დაბალი კვების ხარჯები
და უფრო ძლიერი სპეციალიზებული ფორმულა.
• არავითარი გადანერგვა არაა საჭირო, თუკი გამოიყენება ტორფის ბამბა.
• ძალიან სუფთა, ძლიერი კულტურების გაზრდა.
• მავნებლებისა და დაავადებების მოცილება უფრო ადვილია, ვიდრე ნიადაგში,
კონტეინერის მობილობის გამო;
• სწრაფი ზრდის საერთო დრო.
• ჰიდროპონიკის გამოყენება შესაძლებელია იმ ადგილებში, სადაც არ არის
შესაძლებელი მიწათმოქმედება ან მებაღეობა, მაგალითად, საძინებელი.
• სტაბილური და მაღალი მოსავლიანობა.
ნაკლოვანებები:

• მაღალი ფასი
• საჭიროა რეგულარული მოვლა.
• საჭიროებს pH და ppm დონის მკაცრ კონტროლს.
• მუდმივი დამოკიდებულება ელექტროენერგიაზე.
• საკვების დოზირების ცდომილება ნაკლებად მიმტევებელია ვიდრე ნიადაგი.
გარდა ზემოაღნიშნული უარყოფითი მხარეებისა, დიდ მცენარეებს შეუძლიათ 5
ლიტრი წყლის ამოწურვა ერთ დღეში, ასე რომ თქვენ მუდმივად ყურადრებით უნდა
იყოთ რომ სისტემას წყალი არ ამოეწუროს. ოდნავ უკეთ რომ ავხსნათ ეს ფაქტი, რადგან
მცენარეები იღებენ წყალს, ისინი სულაც არ იღებენ საკვებ ნივთიერებებს იმავე
სიჩქარით და როგორც ეს ხდება, მცენარეები შეიძლება ბევრ წყალს იღებდნენ, მაგრამ
193
© Cactus Boy
ბევრ საკვებს არ იღებდნენ. შედეგი არის ის, რომ რამდენიმე საათში, წყლის
ამოწურვასთან ერთად, ქოთანში საკვები ნივთიერებების კონცენტრაციამ შეიძლება
მიაღწიოს ტოქსიკურ დონეს. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ ამ სისტემაში ყოველთვის
კვებოთ თქვენი მცენარეები. ამის გათვალისწინებით, pH ასევე იცვლება, რადგან წყალი
იკლებს, მაგრამ საკვები ნივთიერებების კონცენტრაცია არა. ამრიგად, გირჩევთ
მუდმივად მოახდინოთ ამ სისტემის მონიტორინგი და სტაბილურად შენარჩუნება.
თუ ჩავთვლით, რომ ახალბედა ხართ ჰიდროპონიის განვითარებაში, ადამიანთა
უმეტესობა, ვისაც სურს ისწავლოს ამის გაკეთება, მას ვერასდროს იწწავლის თ ამას
შეხედავს როგორც გადაულახავი ამოცანა და მე აქ ვარ, რომ გითხრათ,
ჰიდროპონიული სისტემით გაზრდა სინამდვილეში საკმაოდ მარტივია, ყველას
შეუძლია ისწავლოს და წარმატების მიღწევა დროულად შეძლოს.მთავარია მონდომება
და სურვილი!
გახსოვდეთ, რომ მნიშვნელოვანია, გაითავისოთ, რომ ჰიდროპონიულად მარიხუანას
მოყვანა მოითხოვს სათანადო მონიტორინგს და რეგულარულ მოვლას, ასე რომ, თუ
თქვენ აპირებთ დიდი ხნის განმავლობაში მოშორდეთ თქვენს ბაღს, მაშინ
ჰიდროპონიური ზრდა შეიძლება არ იყოს საუკეთესო ვარიანტი თქვენთვის.
ჰიდროპონიული ნაყოფის გემო
ზოგიერთ მებაღეს მიაჩნია, რომ კანაფის ან სხვა მცენარეს, ჰიდროპონიკურად
ზრდისას, ქიმიური სასუქის მარილების გამოყენებით, ქიმიური გემო უნდა ჰქონდეს.
ეს ყოველთვის ასე არ არის და ნაჩვენებია მრავალ კვლევაში, რომ ჰიდროპონიურად
მოყვანილი მცენარის ნაყოფის გემოვნება არ განსხვავდება ნიადაგით მოყვანილისგან
გემოთი. მცენარეები, რომლებიც ჰიდროპონიკურად არიან მოყვანილი, იღებენ
194
© Cactus Boy
მცენარის საკვებ ნივთიერებებს ზუსტად ისე, როგორც მცენარე ნიადაგში, არ აქვს
მნიშვნელობა რა იყო საკვები ნივთიერებების საწყისი წყარო (ორგანული ან
არაორგანული), თუ გემოვნების სხვაობას შეამჩნევთ, ან სწროად არ ჩარეცხეთ მცენარე
ან სწორად არ შეინახეთ ნაყოფი. მიუხედავად ამისა, სხვები დარწმუნებულნი არიან,
რომ მთლიანად ორგანულად გაშენებული ნიადაგი ფლობს უმაღლესი კვირტის
გემოვნებას და ეს ლოგიკურია. ჩემი რჩევაა სცადეთ ორივე და თავად დარწმუნდით.
როგორ მუშაობს ჰიდროპონიური ზრდა
მისი არსი მარტივია: სასუქით გაჯერებული წყლის შემცველი თქვენი საკვები ხსნარი
მდებარეობს გასაზრდელი რეზერვუარის ქვემოთ. გასაზრდელი რეზერვუარს აქვს
კონტეინერები, სადაც ინახება მცენარეები, რომლებიც იზრდება სხვადასხვა
გარემოში, როგორიცაა მატყლი კუბი/ ტორფის კუბი, თიხის კენჭები, და ა.შ.
თავად სისტემა შედგება ზედა და ქვედა ქვედა ფენისგან. ზედა ფენა იკავებს თქვენს
ზრდის საშუალებას, ხოლო ქვედა ფენა ინახავს წყალის დამატებული საკვები
ნივთიერებებით. მცენარე იზარდება საშუალოში, სადაც განვითარდება მისი ღერო და
ფესვების ნაკრები. ამის შემდეგ ფესვები გაიზრდებიან საშუალოში და დაიშვებიან
საკვებ ხსნარში. სისტემის ქვედა ფენა ივსება საკვები ხსნარით პატარა ტუმბოს
გამოყენებით ტაიმერზე, რომელიც კვებავს და რწყავს მცენარეებს. ამის შემდეგ
ტაიმერი ითიშება ტუმბოს და საკვები ხსნარი თავისუფლად გადაედინება
რეზერვუარში.
195
© Cactus Boy
ჰიდროპონიკის შესახებ კიდევ ერთი შესანიშნავი რამ არის ის, რომ მცენარეების
ფესვის სტრუქტურის გამო, ისინი ჰაერში ხდებიან. ეს საშუალებას აძლევს მცენარეებს
ლამაზად აყვავდეს! ჰიდროპონიკის მთავარი საიდუმლო ის არის, რომ მცენარის
ენერგია შეიძლება გამოყენებულ იქნას მაქსიმალურად გაზრდისათვის, ნაცვლად,
ძვირფასი ენერგიის დახარჯვაში ნიადაგის ფესვების გაზრდაზე და წყლის, საკვებისა
და ჰაერის ძიებაში.
ჰიდროპონიკა მასობრივად პოპულარული გახდა დღეს კანაფის თანამედროვე
მწარმოებლებს შორის. ჰიდროპონიკა ყველაფერი, რძე და თაფლი, არ არის, თუ თქვენს
ბაღს სათანადოდ არ მოაწყობთ, თქვენი მცენარეები ისევე სწრაფად დაიღუპებიან.
ჰიდროპონიკა საშუალებას აძლევს მწარმოებლებს გაზარდონ უფრო დიდი და მაღალი
ხარისხის კვირტები ¾ დროში, ვიდრე ნიადაგში.
ჟანგბადი
ჯანგბადი წარმაოდგენს ჰიდროპონიკის ერთ – ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან ასპექტს.
სუფთა ჰაერის და ჟანგბადის მნიშვნელობა წყალში გადამწყვეტია მცენარის ძლიერი
ზრდისთვის (მკვრივი, მძიმე, დიდი ფისით, მდიდარი ძლიერი კვირტისთვის!).
თქვენ შეგიძლიათ დაბუსტოთ მცენარის ზრდა ავზის დაცლით. ხუთი ან ათი წუთი
დაელოდეთ, რომ ფესვები “ჰაერზე განიავდესს” და შემდეგ შეავსეთ ისევ წყლით,
თუნდაც დაამატეთ იგივე წყალი და საკვები ნივთიერებები, რომლებიც ახლახანს
გაწურეთ. სცადე! თქვენი მცენარეები მადლობას გადაგიხდიან და შედეგიც უკეთეს
იქინება!
ასევე შეგიძლიათ დაამატოთ ჰაერის ჰუმბო, თუ გაქვთ ამის ფინანსური და ფიზიკკური
საშუალება. რაც უფრო მეტი ჟანგბადი მიეწოდება მცენარეს მით უფრო კარგად
მიმდინარეობს ზრდის პროცესი!
196
© Cactus Boy
განათება
იხილეთ განათების განყოფილება, იგივე წესები მოქმედებს აქაც. 400 ვატი არის
სინათლის საუკეთესო ზომა დაახლოებით პირად ბაღში ჰიდროპონიური მარიხუანის
მოსაშენებლად. თქვენ უნდა შეგეძლოთ ერთდროულად დაახლოებით 4-დან 12
მცენარის მოყვანა. 250 ვატი უნდა იყოს საკმარისი დაახლოებით 2-დან 6
მცენარისთვის. ვატების რაოდენობის ზრდასთან ერთად მცენარება რაოდენობაც
იზრდება (და ასევე ელექტროენერგიის გადასახადიც  ).
მზარდი საშუალება
197
© Cactus Boy

მზარდი საშუალებები არსებობს იმისათვის, რომ თქვენს მცენარეს სტაბილური ფუძე
გაუზარდოს ფესვების გასაზრდელად და მცენარის წონის შესანარჩუნებლად. წლების
განმავლობაში ნაპოვნია მრავალი ნივთიერება, რომელიც ამ როლს ასრულებს და მათ
განსხვავებული თვისებები აქვთ. ხშირად მეწარმე გამოიყენებს ერთ ან მეტ ამ
საშუალებას, რაც დამოკიდებულია მეთოდებზე, რომლებიც მან აირჩია მოსაშენებლად
და სასურველ თვისებებზე, რომლებიც გამოიყენება ქოთანში.
გახსოვდეთ, მასალა არ უზრუნველყოფს რაიმე კვებას, ეს მხოლოდ ფესვების
საყრდენია. ყველა საკვები მოდის ჰიდროპონიკური ხსნარიდან. გაითვალისწინეთ,
რომ Rockwool და სხვა საშუალებები ჩალბობილი უნდა იქნას pH– ით დაბალანსებულ
წყალში გამოყენებამდე, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც თესლი ჩარგულია.
მზარდი საშუალებები შექმნილია იმისათვის, რომ თქვენი მცენარისთვის
სრულყოფილი ნივთიერება გახდეს. მზარდი საშუალებები, როგორიცაა როქის
მატყლი ან თიხის კენჭი( კერამზიტი) ყველაზე პოპულარულია და ხშირად
გამოიყენება დღეს. მზარდი საშუალებები არის ხელოვნურად მზარდი ნივთიერებები,
რომლებიც შექმნილია მცენარეთა მინერალური საჭიროებების მისაღებად და
საშუალებას აძლევს ჰაერს ფესვებამდე მიაღწიოს განსაკუთრებული ზრდის
ხელშესაწყობად. მინერალური ბამბა ყველაზე ხშირად გამოიყენება.
ძირითადი განსხვავება ჰიდროპონიკასა და ნიადაგის მოშენებას შორის არის ის, რომ
ჰიდროპონიური ნიადაგი ან “საშუალო” მზადდება ტენიანობის დასაკავებლად, მაგრამ
კარგად დრენაჟდება, ისე, რომ არ იყოს უწყვეტი მორწყვით გამოწვეული ზედმეტი
მორწყვის პრობლემები.
მინერალური ბამბა (Rockwool) – დაპრესილი დამინერალებული ქვაა. ქვები არის
დაქუცმაცებული მასალად, რომელიც ჰგავს დაწნული შუშას და გამოიყენება
იზოლაციისთვის ცეცხლის საწინააღმდეგოდ.
Rockwool გამოდის მრავალი ზომის კუბებად. არსებობს პატარა კუბურები ან ბლოკები,
რომლებიც ჩვეულებრივ გამოიყენება ნერგების ან კლონებისათვის და უფრო დიდი
ზომის ბლოკები, რომლებიც გამოიყენება ჰიდროპონიკურ სისტემებში. ზოგიერთ
დიდ ბლოკს აქვს ხვრელები, რომ გაადვილდეს პატარა ბლოკის ან კუბიკის ჩასმა,
რომელიც ხელსაყრელია მცენარის პირდაპირ გადასარგველად უფრო დიდ ბლოკში.
გამოყენებამდე Rockwool ჩადოთ უნდა წყალში 8 საათის განმავლობაში, რათა ამოიღონ
ჰაერის ბუშტები საკუთარი მასიდან.
198
© Cactus Boy
Rockwool კუბურები შეიძლება გამოყენებულ იქნას რამდენჯერმე, და წინასწარ
მზადდება ჰიდროპონიკური სისტემებისთვის. ზოგს ურცევნია დროისდა ფულის
დაზოგვა, არ ყიდულობს ქვის მატყლს და დრო გაატაროს ნიადაგში ან ჰიდროპონიკურ
საშუალებებში, როგორიცაა ვერმიკულიტი / ლავის ნაზავი. პერლიტი სასიამოვნოა,
რადგან ის ძალიან მსუბუქია. პერლიტის გამოყენება შესაძლებელია ლავის ნაცვლად
ან დანამატად, რომელიც უნდა გაირეცხოს და გაცილებით მძიმეა.
Rockwool კუბურები განსხვავდება ზომებით. ისინი ასევე შესანიშნავია
კლონირებისთვის. ბევრი მებაღე ასევე იყენებს მინერალური მატყლის კუბებს თესლის
გაღვივებისა და კალმების დასაფესვიანებლად, რადგან ეს ერთ-ერთი ყველაზე
მარტივი მეთოდია.
199
© Cactus Boy
Rockwool- ს ბევრი უპირატესობა აქვს. დამწყებთათვის ეს არ არის ძალიან ძვირი და
მრავალჯერ გამოყენებადია. ასევე შეუძლებელია წყლის გადაჭარბება და არ საჭიროებს
გადარგვას. Rockwool ინახავს 10 ჯერ მეტ წყალს ვიდრე ნიადაგი, მაგრამ
შეუძლებელია მისი ზედმეტად მორწყვა. ეს იმიტომ ხდება, რომ ის ყოველთვის
ინარჩუნებს ჯანგბადის მაღალ პროცენტს. რადგან ის თავსიუფლად გამოიყენება
ხელახლა, ღირებულება იყოფა 3 ან 4 კულტურაზე და იაფი ჯდება ვიდრე
ვერმიკულიტი და ლავა, რადგან ძნელია მათი ( ვერმიკულიტის და ალვის) აღდგენა,
სტერილიზაცია და განმეორებით გამოყენება rockwool – თან შედარებით.
ვერმიკულიტი ასევე ძალიან საშიშია მშრალი მდგომარეობის დროს და ჰაერში
შეხებისას (თუნდაც სველი), ის თითებზე სწრაფად გაშრება და ჰაერში გადადის. ამ
მიზეზით, მე არ გირჩევთ ვერმიკულიტს შენობაში გაზრდისას გამოყენებას.
Rockwool- ს არ აქვს ძალიან ბევრი უარყოფითი მხარე. საქმე იმაშია, რომ მას აქვს ფუძის
ტუტე pH, ასე რომ თქვენ უნდა გამოიყენოთ საკვები ნივთიერებების შემცველი
ნივთიერება, რომ ის მჟავე იყოს (5,5), რომ მან ძირეული ბამბა 7,7 – დან 6,5 – მდე
დაწიოს (ძმარი კარგად მუშაობს). Rockwool, ქმნის იდეალურ სათესლე საშუალებას,
რომელიც ხელს შეუწყობს მაღალი ხარისხის დიდი კვირტების გამომუშავებას. ყოველ
ჯერზე მორწყვისას შეამოწმეთ საშუალო შრის pH, რომ დარწმუნდეთ, რომ pH– ს
პრობლემები არ აქვს.
პემზა : პემზის მარცვლები ასევე ძალიან ეფექტური და საკმაოდ პოპულარულია.
ზოგჯერ დროდადრო გადაადგილდით ისე, რომ ჰიდროტონი სველი დარჩეს მთელი
გზა. ჰიდროტონი შედგება ლავის კლდის ან თიხის მარცვლებისგან, რომლებიც
სხვადასხვა ზომისაა და ჩვეულებრივ გარედან აქვთ წითელი დაფარვა. ეს ინერტული
საშუალება ეფექტურია უწყვეტი წვეთოვანი და ცვენის და ნაკადის სისტემებში. ეს
ასევე შესანიშნავი არჩევანია სადმე სადრენაჟე გჭირდებათ და ზოგიერთმა გამოიყენა
იგი კანაფის ველის ქვედა რამდენიმე სანტიმეტრისთვის, უფასო დრენაჟის
გასაადვილებლად.
200
© Cactus Boy
ნიადაგი: დედამიწის მცენარეული საკვები. ნიადაგი სინამდვილეში წარმოადგენს
ნივთიერებების კომპოზიტს და განსხვავდება მათი ადგილმდებარეობის მიხედვით.
იგი ჩვეულებრივ შედგება ქვის, ქვიშის, თიხისა და ორგანული ნივთიერებებისგან.
ორგანული ნივთიერებები დაშლილია მცენარეულ და ცხოველურ ნივთიერებებში და
უზრუნველყოფს საკვები ნივთიერებების შემცველობას, რომელსაც შეიცავს ნიადაგი,
თიხა ამკვრივებს ნიადაგს და ინარჩუნებს ტენიანობას, ქანები და ქვიშა კი
უზრუნველყოფს დრენაჟს ფესვების ჟანგბადის უზრუნველსაყოფად. გარდა ამისა,
ჩვეულებრივ, ნიადაგი გაერთიანებულია მიკროორგანიზმებთან, რომლებიც
იკვებებიან და ანადგურებენ მასში შემავალ ორგანულ ნივთიერებებს.
ქოთანში, მცენარის შიგნით გაშენებისას, თქვენ ალბათ მოინდომებთ პერლიტის
შერევას ნიადაგთან, ტენიანობის შენარჩუნების გასაუმჯობესებლად. ასევე
რეკომენდირებულია ქოთნის ნიადაგის გამოყენება ქოთანში და არა ნიადაგში,
რომელიც თქვენ ამოთხარეთ მიწიდან. ქოთნის ნაზავი შეიძლება უფრო ფრთხილად
იყოს შემუშავებული მცენარის ოპტიმალური ჯანმრთელობისთვის და გარე ნიადაგი
შეიცავს მწერების სიცოცხლის მრავალ არასასურველ ფორმას, რომელსაც შეუძლია და
დაინფიცირებს და გაანადგურებს თქვენს მცენარეებს.
ნიადაგის კიდევ ერთი საერთო საზრუნავი ის არის, რომ ქოთნის ნიადაგებს ხშირად
უკვე აქვთ სასუქები. (გარდა ორგანული ნივთიერებების შემცველი ელემენტებისა)
ზოგადად, შეეცადეთ თავიდან აიცილოთ საქოთნე ნიადაგი რომლებიც, დროთა
განმავლობაში გამოყოფენ საკვებ ნივთიერებებს. თუ შეიძენთ, გაითვალისწინეთ, რომ
მცენარეს გარკვეული პერიოდის განმავლობაში საკვები ნივთიერებები არ
დასჭირდება. თქვენ დაგჭირდებათ მხოლოდ სუფთა წყლით მორწყვა, რათა თავიდან
აიცილოთ ფესვების დამწვრობა.
201
© Cactus Boy
პერლიტი: პერლიტი არის ფოროვანი თეთრი ნივთიერება, რომელიც კარგი
შთამნთქმელია და შესანიშნავია ტენიანობის შენარჩუნებისა და მოსაშორებლად.
პერლიტი ხშირად გამოიყენება კლონირებისთვის და სხვა მზარდ საშუალებებთან
შერევისთვის, და ის ასევე შეიძლება გამოყენებულ იქნას. არ არის რეკომენდებული
პერლიტის გამოყენება ცირკულირებად სისტემაში, რადგან პერლიტიდან
დატოვებული მტვერი დროთა განმავლობაში ახშობს ტუმბოებს. იგივე წვრილ
მტვერზე მაქვს რეკომენდაცია, რომ პერლიტის დამუშავებისას გამოიყენეთ
რესპირატორული მოწყობილობა, რომ მტვერმა არ დააზიანოს თქვენი ფილტვები.
პერლიტი არის ვულკანური უნიკალური მინერალი, რომელიც ფართოვდება მისი
თავდაპირველი მოცულობიდან ოთხიდან ოცჯერ, თუ მას გავათბობთ დაახლოებით
871,1-926,6 ° C – ზე. ეს გაფართოება განპირობებულია ნედლი პერლიტის კლდეში
ორიდან ექვს პროცენტამდე კომბინირებული წყლის არსებობით.
თითოეული ნაწილაკის ზედაპირი დაფარულია პატარა ღრუებით, რომლებიც
უზრუნველყოფს უკიდურესად დიდ ზედაპირს. ეს ზედაპირები იკავებს ტენიანობას
და საკვებ ნივთიერებებს და ხდის ხელმისაწვდომს მცენარის ფესვებისთვის. გარდა
ამისა, თითოეული ნაწილაკის ფიზიკური ფორმის გამო წარმოიქმნება ჰაერის კარგი
ცირკულაცია, რომელიც უზრუნველყოფს ოპტიმალურ აერაციას და დრენაჟს. იმის
გამო, რომ პერლიტი სტერილურია, იგი არ შეიცავს დაავადებებს, თესლებს და
მწერებს. პერლიტს მრავალი წლის განმავლობაში იყენებდნენ მთელ მსოფლიოში
ნიადაგის კონდიცირებისთვის და მზარდი მიქსების კომპონენტად ისეთ მასალებთან,
როგორიცაა ტორფის ხავსი ან ქერქი. ვრცელმა გამოკვლევებმა აჩვენა, რომ პერლიტის
უნიკალური კაპილარული მოქმედება მას ჰიდროპონიული ზრდის საშუალო მზარდ
საშუალებად აქცევს. პერლიტი აბსოლუტურად ინერტული ნივთიერებაა, ამიტომ იგი
ხელს არ შეუშლის თქვენს კვების გრაფიკს. არსებობს რამდენიმე მწარმოებელი,
202
© Cactus Boy
რომლებიც პერლიტის შეკვრაში ათავსებენ საკვებ ნივთიერებებს, მიუხედავად იმისა,
რომ ეს არ არის მითითებული პროდუქტის ეტიკეტზე. ეს მასალა შეიძლება
გამოყენებულ იქნას, მაგრამ იგი კარგად უნდა გაირეცხოს წყლით, რომ ჩამოირეცხოს
საკვები ნივთიერებები. პერლიტი მაინც უნდა გარეცხოთ, რომ მოაშოროთ წვრილი
მტვერი, რომელიც მასში გროვდება.
ვერმიკულიტი: ვერმიკულიტი არის დაქუცმაცებული ვულკანური ქანების მასალა,
რომელიც უზრუნველყოფს შესანიშნავ დრენაჟს სხვა მცენარეულ საშუალებებთან
შერევისას. ვერმიკულიტი ინერტულია, მაგრამ თავისთავად არ არის შესაფერისი
გამოსაყენებლად, როგორც სათესლე საშუალება. იგი შედგება სხვადასხვა
მიკროორგანიზმური მინერალებისგან, რომლებიც არიან წყალბადის სილიკატები,
რომლებიც წარმოიქმნება ჩვეულებრივ მიკროზონის გრანულების მაღალ
ტემპერატურაზე გაფართოების შედეგად, მსუბუქად წყლის შთამნთქმელი მასალის
მისაღებად, რომელიც სტერილურია და წონით მსუბუქი.
ვერმიკულიტის pH იცვლება იმისდა მიხედვით, თუ სად მოიპოვება იგი. აშშ-ს
წყაროების უმეტესობა ნეიტრალურია ოდნავ ტუტედან, ხოლო აფრიკიდან
ვერმიკულიტი შეიძლება იყოს საკმაოდ ტუტე (pH = 9). ვერმიკულიტს ინტენსიურად
იყენებენ სათბურის ინდუსტრიაში, როგორც მიქსების კომპონენტს ან გამრავლების
დროს. ჩვეულებრივ, იგი იყიდება ოთხი ზომის კლასებში: # 1 არის ყველაზე უხეში და

4 ყველაზე პატარა. დახვეწილი კლასები ინტენსიურად გამოიყენება თესლის

აღმოცენების ან თესლის სიბრტყის მოსაპირკეთებლად. გაფართოებული
ვერმიკულიტი არ უნდა იყოს დატკეპნილი, განსაკუთრებით როდესაც სველია,
რადგან ეს გაანადგურებს სასურველ ფიზიკურ თვისებებს.
ქოქოსის სუბსტრაქტი: ბევრი თანამედროვე მეწარმე იწყებს ამ უფრო ახალი ზრდის
საშუალების გამოყენებას. ქოქოსის ბოჭკო გვთავაზობს ნიადაგის ბუფერულ
203
© Cactus Boy
შესაძლებლობებს, კარგად დრენაჟდება, ინარჩუნებს საკმარის ტენიანობას
სასარგებლო და საკვები ნივთიერებების მცირე შემცველობას. მისი გამოყენება
საკმაოდ მარტივია და მსგავსია ნიადაგთან თუმცა ის არ შეიცავს არანაირ სხვა
მინერალებსა და კომპონენტებს, ამიტომ მცენარისთვის ყველა საჭირო ლემენტის
მიწოდება თქვენს ხელთაა.
TDS, PPM და EC
თუ თქვენ გაქვთ საკუთარი სასუქების შერევის სურვილი, მნიშვნელოვანია, რომ ამ სამ
კრიტიკულ ტერმინს კარგად გაეცნოთ.
ელექტროგამტარობა (EC)
ელექტროენერგია ტარდება მოცემულ ხსნარში იონების (ელექტრონულად
დამუხტული ნაწილაკები) არსებობის გამო. ჰიდროპონიული მარიხუანის მოყვანისას,
იონები იქ ჩნდებიან თქვენი სასუქების საშუალებით მარილების დანერგვით.
EC (ელექტროგამტარობა) წარმოადგენს, თუ რამდენი პოტენციალი აქვს ხსნარს
ელექტროენერგიის გამოსაყოფად. ასე რომ, ელექტროენერგიის გამტარობის ხსნარის
შესაძლებლობის შემოწმების გზით, ირიბად შეგვიძლია განვსაზღვროთ ხსნარში
არსებული მარილების რაოდენობა და გვაქვს თუ არა სასუქების სწორი კონცენტრაცია.
E.C არის მარილიანობის გაზომვა მისი გამტარობის გაზომვით. თქვენ გსურთ მიიღოთ
E.C. 2.0 – ზე ქვემოთ. ყველაფერი, რაც 4.0-ზე მაღალია, ნიშნავს მარილის სიჭარბეს, რაც
მოითხოვს დაუყოვნებლივ გამორეცხვას. გაზომვის მრავალი მოწყობილობა არსებობს.
ზუსტი მოწყობილობის შეძენა ძალიან მნიშვნელოვანია. ბევრი ახალი მებაღის აზრით,
მათ შეუძლიათ გამოიყენონ საკუთარი “თვალით გაზომვა”, როგორც უფრო ზუსტი
საშუალება ამ დონის შესამოწმებლად, თუმცა ისინი საბოლოოდ ანადგურებენ მათ
მცენარეებს.
სულ გახსნილი მყარი ელემენტები (TDS) და ნაწილები მილიონზე (PPM)

204
© Cactus Boy
სულ გახსნილი მყარი ნივთიერებები (TDS) არის ჰიდროპონიკური ხსნარის საკვები
ნივთიერებების კონცენტრაციის საუკეთესო საზომი. TDS– ს შესაფასებლად
შეგიძლიათ გამოიყენოთ მრიცხველი, რომელიც ზომავს ხსნარის
ელექტროგამტარობას (EC) და გადააქცევთ რიცხვს TDS– ით მილიონ ნაწილად (ppm).
სულ გახსნილი მყარი მასალები (TDS) ჩვეულებრივ გამოიყოფა მილიონობით
ნაწილებად (ppm). ეს არის მასის გაზომვა და განისაზღვრება მასით, რომელსაც
ეწოდება გრავიმეტრიკული ანალიზი. წყალში გახსნილი საკვები ნივთიერებების
ხსნარი 700 ppm სიძლიერით ნიშნავს, რომ ყოველ ლიტრ წყალში გახსნილია 700
მილიგრამი, მყარი ნივთიერებები.
ელექტროგამტარობა (EC) გამოხატულია სიემენით თითო სანტიმეტრზე (ს / სმ) ან
მილისეიმებად თითო სანტიმეტრზე (მს / სმ). საკვებ იონებს აქვთ ელექტრული მუხტი,
მთელი რიცხვი, როგორც წესი, დადებითი ან უარყოფითი 1, 2 ან 3. EC არის მასალაში
ყველა იმ მუხტის გაზომვა, რომლებიც ელექტროენერგიას ატარებს. რაც მეტია საკვები
იონების რაოდენობა ხსნარში, მით მეტი ელექტროენერგია გატარდება ამ ხსნარის
მიერ. მასალას აქვს ერთი siemens– ის გამტარობა, თუ მასში ელექტროენერგიის ერთი
ამპერმა შეიძლება გაიაროს ვოლტ ელექტროენერგეტიკულ პოტენციალში. ეს არის
ომის(ohm) საპასუხო მოქმედება, ელექტრული წინააღმდეგობის სტანდარტული
ერთეული.
EC გაზომვები ხშირად მრიცხველის საშუალებით გარდაიქმნება TDS ერთეულებად
(ppm).
მრიცხველს არ შეუძლია პირდაპირ გაზომოს TDS, როგორც ეს აღწერილია და ამის
ნაცვლად იყენებს ხაზოვან გარდაქმნის ფაქტორს. ყველას საკვები ნივთიერებების
ნაზავი განსხვავებულია, ამიტომ არცერთი ფაქტორი არ იქნება ზუსტი. მრიცხველი
იყენებს გარდაქმნის სავარაუდო ფაქტორს, რადგან ნარევის ზუსტი შემადგენლობა არ
არის ცნობილი. კონვერტაციის ფაქტორები მერყეობს. 50 – დან 72 – მდე, ეს
დამოკიდებულია მრიცხველის მწარმოებელზე, რომელიც რეალურად ასრულებს TDS–
ს გაანგარიშების მიახლოებას EC– ს მრიცხველისგან.
შენიშვნა: ყველა ppm კალამი სინამდვილეში ზმავს EC- ს საფუძველზე და შემდეგ
გადააქცევს EC მნიშვნელობას ppm მნიშვნელობის საჩვენებლად, განსხვავებული
მწარმოებლების სხვადასხვა კონვერტაციის ფაქტორების არსებობის გამო, ამ
პრობლემის წინაშე დგას საკვების გაზომვების ერთმანეთთან კომუნიკაცია.
EC იზომება მილისიემენსი სანტიმეტრზე (ms / სმ) ან მიკროსიმენსებში თითო
სანტიმეტრზე (us / სმ).
ერთი მილისიემენი = 1000 მიკროსიემენია.
205
© Cactus Boy
EC და CF (კონდუქტომეტრული ფაქტორი) ადვილად გარდაიქმნება ერთმანეთში.
1 ms / სმ = 10 CF
პრობლემა ისაა, რომ სხვადასხვა ppm კალმების მწარმოებლები იყენებენ სხვადასხვა
კონვერტაციის ფაქტორებს, რომ გამოანგარიშონ მათ მიერ ნაჩვენები ppm. ყველა ppm
(TDS) კალმები რეალურად იზომება EC ან CF– ში და აწარმოებს კონვერტაციის
პროგრამას ppm– ში კითხვის ჩვენების მიზნით.
არსებობს სამი კონვერტაციის ფაქტორი, რომელსაც სხვადასხვა მწარმოებლები
იყენებენ ppm- ის ჩვენებისთვის …
აშშ 1 ms / სმ (EC 1.0 ან CF 10) 500 ppm
ევროპული 1 ms / cm (EC 1.0 ან CF 10) 640 ppm
ავსტრალიური 1 ms / cm (EC 1.0 ან CF 10) 700 ppm
მაგალითად:
Hanna, Milwaukee კომპანიის – 1 მ / წმ (EC 1.0 ან CF 10) = 500 ppm
Eutech – 1 ms / cm (EC 1.0 ან CF 10) = 640 ppm
Trucheon – 1 მ / წმ (EC 1.0 ან CF 10) = 700 ppm

NPK სიმძლავრის სახელმძღვანელო

მისაღები PPM- ებისთვის დღეს ბევრი მცურავი პარამეტრია. აქ მოცემულია N-P-K
სტანდარტების კარგი მითითებები. თავისუფლად შეგიძლიათ ექსპერიმენტი
ჩაატაროთ, მაგრამ მხოლოდ ეტაპობრივი ცვლილებები შეიტანეთ. PPM– ების
ტოლერანტობის სავარაუდო დიაპაზონი თითო საკვებ ნივთიერებაზე;
N – 200-400 P – 200-600 K – 200-600
ტოლერანტობის მიახლოებითი დიაპაზონი TOTAL PPM- ებში ნიადაგში
206
© Cactus Boy
(ცხადია, მცენარე უფრო მეტს იტანს, რადგან იზრდება და უფრო მეტი ფესვის
ფართობი აქვს საკვები ნივთიერებების მისაღებად და ფოთლის ფართობი წყლის
მისაღებად)
ნერგი 500 – 600 ppm
ვეგეტაცია 800 – 1000 ppm
ყვავილობა 1000 – 1500 ppm
მომწიფება 500 ppm
ტოლერანტობის მიახლოებითი დიაპაზონი Hydroponic Nutrients TDS / EC:
ჰიდროპონიური ხსნარისთვის იდეალური TDS არის 500-1000 ppm, EC .75-1.5.
TDS / EC ხსნარის შემცირება ამცირებს ოსმოსურ წნევას და ფესვებს საშუალებას აძლევს
“უფრო მარტივად” გამოიტანონ საკვები ნივთიერებები. ახალგაზრდა, მომწიფებული
ნერგები ან ფესვებიანი კალმები იწყება 500-600 ppm- ზე. TDS პიკური მცენარეული
ზრდის დროს იზრდება 800-900 ppm- მდე. ადრეული და მძიმე ყვავილობის პერიოდში
გადასვლის დროს TDS კიდევ უფრო იზრდება 1000-1100 ppm- მდე. ამის შემდეგ იგი
შემცირდება 400-500 ppm- მდე გამორეცხვის ბოლო 2 კვირის განმავლობაში.
PPMs თითოეული ზრდის ფაზისთვის

მაგალითად, შეიძლება დაგჭირდეთ მეტი აზოტი ვეგეტატიური ზრდის ეტაპზე.
მთავარი, ზუსტი ციფრების აკვიატება არ არის. ფესვების მიერ ამ საკვები
ნივთიერებების ფაქტობრივად მიღებაში მრავალი სხვა ფაქტორია ჩართული
სპეციფიკის დასადგენად.
ეს მხოლოდ ზოგადი პარამეტრებია, რომელთა შესწორება შეგიძლიათ საკუთარ
პირობებში. და ისევ, მცენარეს შეუძლია უფრო მეტად მოითმინოს, რადგან იზრდება
და უფრო მეტი ფესვის ფართობი აქვს საკვები ნივთიერებების მისაღებად და ფოთლის
ფართობი წყლის ასათვისებლად. დაიწყეთ ლაითად, თანდათანობით გაზრდით
თითოეულ კვებასთან ერთად დოზებს, რადგან ამას მცენარე გაუმკლავდება.
გაითვალისწინეთ, მოცემულია შემდეგი შეფასებები ნიადაგის შემცველებისთვის,
რომლებსაც შეუძლიათ უფრო მაღალი დონის ატანა, რადგან ნიადაგის კომპონენტები
გაერთიანდება მრავალ ელემენტარულ იონთან; ჰიდროსისტემა უნდა იყოს უფრო
207
© Cactus Boy
ზუსტი. ასევე გახსოვდეთ, რომ ეს პარამეტრები ეფუძნება გამოხდილი წყლის
გამოყენების ვარაუდს. ონკანის წყალი კიდევ 200-400 PPM- ს დაამატებს, ასე რომ,
შესაბამისად მოგიწევთ მორგება … განსაკუთრებით Cl, Ca, Na და იშვიათ შემთხვევაში,
S.
ნერგი:
(2-3 კვირა … მოძებნეთ ალტერნატიული კვანძების 4-5 ნაკრები ვეგეტაციაზე
გადასვლამდე.)
N – 150
P – 100
K – 150
Ca – 75
მგ – 75
S – 25-50
Fe – 15
Cl – 15
Mn – 7
Cu – 9
Zn – 3
სულ: 600 ppm

ვეგეტაცია / წინაყვავილობა:
(ჩვეულებრივ, 2-4 კვირა)
208
© Cactus Boy
N: 300
P 100
K 200
Ca 100
მგ 100
S 50-75
FE 25
Cl 25
Mn 10
Cu 15
Zn 5
სულ: 1000 ppm

ყვავილობა:
(შტამზე დამოკიდებულება; ჩვეულებრივ 6-8 კვირა.) N – 300-400
P – 400
K – 200
Ca – 100-150
მგ – 100-150
S – 100-150
Fe – 25+
Cl – 25+
Mn – 10
Cu – 15
Zn – 5
209
© Cactus Boy
სულ: 1300-1500 ppm

ჩარეცხვა / მოსავალი:
(2 კვირა)
N – 0
P – 75
K – 75
Ca – 50
მგ – 50
S – 50
Fe – 25
Cl – 25
Mn – 10
Cu – 15
Zn – 5
სულ: 400 ppm
არ შეიძლება საკმარისად აღინიშნოს, რომ ეს ცხრილი არის ზოგადი. ეს ცხრილი
უბრალოდ დამწყებებს შეუქმნის გარკვეულ ორიენტაციას. ასევე, სხვადასხვა შტამები
და პირობები გამოიწვევს სხვადასხვა კოეფიციენტებს. ხშირად შეგიძლიათ ჩაატაროთ
ექსპერიმენტები და სიფრთხილე გამოიჩინეთ კორექტირების დროს! გამოცდილება
არის ყვეალზე კარგი
მცენარის გასაზრდელი ოთახი – გროუ რუმი/გროუ ბოქსი

210
© Cactus Boy

თქვენი კანაფისთვის ოპტიმალური ზრდის გარემოს შექმნას დიდი მნიშვნელობა აქვს
ძლიერი მოსავლის მოსავლელად. თქვენი მცენარის ჯანსაღი პროდუქტიული ზრდის
ციკლი პირდაპირი ხარისხის შედეგია და ზრუნვისა, რომელიც თქვენს ოთახში
მოაწყეთ, ასე რომ გაითვალისწინეთ! ჰიდროპონიური ბაღები და ნიადაგის ბაღები
შეიძლება ორივე გარეთ იყოს მოწყობილი, მაგრამ ამ შემთხვევაში ჩვენ (აშკარად)
ყურადღებას ვამახვილებთ პირველ რიგში დახურულ გარემოში გაშენებაზე. ასე რომ,
სად არის იდეალური ადგილმდებარეობა სახლის პირობებში გასაზრდელად?
საკმარისი იქნება სხვენი, კარადა ან მსგავსი ზრდის ადგილი, მაგრამ სასურველია
ცარიელი ოთახი, რომელიც ეძღვნება მცენარაეებს და ყველაზე მეტ ჯილდოს მიიღებთ.
სხვენი კარგია არა მხოლოდ დაფარული თვისებების გამო, არამედ ის ძალიან
იზოლირებულია, ამიტომ ტემპერატურის კონტროლი მთელი წლის განმავლობაში
ადვილი ხდება. ამის უარყოფითი მხარეა იმის გამო, რომ სხვენი ძირითადად შიგნით
აქვთ და შეიძლება სითბოს დაგროვების პრობლემა გაჩვნდეს, თუ სათანადო
ვენტილაცია არ ხდება.
გაფრთხილება: თქვენი სახლის ცალკეული ადგილები როგორიცაა ავტოფარეხი,
ბეღელი ან ფარდული; მეტად საშიში ადგილებია კანაფის მოსაშენებლად, რადგან ბაღის
პოვნა ძალიან მარტივი ხდება და ასევე მწერებიც დიდი რაოდენობით არის.
იდეალურ შემთხვევაში, სარდაფის ან დიდი ოთახი, ძალიან კარგი ადგილია
მოსაწყობად. მებაღეების უმეტესობა იყენებს საძინებელ ოთახს ან კარადას. ასევე,
სასურველია შესასვლელს ჩასაკეტი ჰქონდეს.
211
© Cactus Boy
სანამ საბოლოო გადაწყვეტილებას მიიღებთ თქვენი ზრდის ადგილის
ადგილმდებარეობის შესახებ, დარწმუნდით, რომ ის უნდა შეიცავდეს ამ ელემენტებს
მცენარის ძლიერი ზრდისა და მაქსიმალური მოსავლიანობის უზრუნველსაყოფად;
• ელექტროენერგია – საკმარისი ენერგია ყველაფრის გასაშვებად და უსაფრთხო
და სწორად გაყვანილი, რომ ხანძარი არ გაჩნდეს!
• ჰაერი – ახალი და სუფთა.
• წყალი – წყალზე მარტივი წვდომა.
• იზოლირებული – ამცირებს ქურდობის ან არასასურველი აღმოჩენის შანსს.
• ვენტილაცია – კარგი უნდა იყოს.
• ტემპერატურა – გრილი ადგილი, რომელიც რჩება მინიმუმ 15 ° C ზემოთ.
• მიმდებარე კედლები – “დაკარგული” სინათლის სწორად არეკვლისთვის და
ფოკუსირებისთვის.
თქვენი გასაზრდელი ოთახის მოწყობა

ახლა, როდესაც გასაზრდელი ოთახი მნიშვნელოვანია იზრუნოთ მასზე და
შეინარჩუნეთ ის რაც შეიძლება სუფთა. შექმენით თქვენი შიდა ბაღი მოფრთხილებით
და დაგეგმვით. წინასწარ გადაწყვიტეთ რამდენი მცენარე გექნებათ, რამდენს
მოაშენებთ, თქვენი ოთახის ზომები და როგორ განათავსებთ განათებას.
თქვენ დაგჭირდებათ მარტივი წვდომა თითოეულ მცენარეზე, ასე რომ დაუთმეთ
სამუშაო ადგილი. ასევე გახსოვდეთ, რომ ბევრ წყალს გამოიყენებთ ამ პერიოდში და
აუცილებელია, რომ შეინარჩუნოთ სინათლის ნებისმიერი გაჟონვა. დაფარეთ შიდა
ფანჯრები, ბზარები ან ნებისმიერი სხვა რამ, რაც გარედან სინათლეს ატარებს.
212
© Cactus Boy
სისუფთავე
მცენარეები ძალზე მგრძნობიარეა დაინფიცირებისა და დაავადებების მიმართ.
დახურული ბაღები უნდა შეიცავდეს მხოლოდ ნივთებს, რომლებიც აბსოლუტურად
აუცილებელია მოსაშენებლად. თქვენი ზრდის ადგილის სწორად გაწმენდა გაზრდის
დაწყებამდე არის გადამწყვეტი ნაბიჯი გრძელვადიანი წარმატებისათვის.
პირველი ნაბიჯი არის თქვენი ზონის გაწმენდა გამოყენებამდე. თუ თქვენ არ
გაწმენდთ თქვენი ზრდის ოთახს, მწერები და მიკრობების მომრავლების საშიშროება
მარტივად შეიქმნება. ეს ნიშნავს, რომ თქვენ დაგჭირდებათ კედლების გაწმენდა,
მოწყობილობის გაწმენდა, იატაკის და ა.შ. ამოიღეთ ნებისმიერი ნარჩენი ან
ნამსხვრევი, რომელიც შეიძლება მოიცავდეს ნებისმიერი ფორმის მწერს, პარაზიტს ან
დაავადებას. კრიტიკულია მზარდი ადგილში ყველაფრის გაწმენდა, შემდეგ მისი
სტერილიზაცია სპირტით, მათეთრებელი საშუალებით ან სხვა ძლიერი ბაქტერიების
მკვლელით, რათა მცენარეებს ზიანი არ მიაყენონ მიკრობებმა, ბაქტერიებმა და ა.შ.
ნებისმიერი მტვერი მიუღებელია. ხალიჩებს, ფარდებს ან სხვა ქსოვილებს შეიძლება
ჰქონდეს მტვერი, მიკრობები და ამიტომ ისინი უნდა მოიხსნას.
შეეცადეთ არასდროს შეიტანოთ ის ნივთები, რომელბიც დიდი ხანი გარეთ იდო,
თქვენს სუფთა ოთახებში, რადგან ასე მავნებლების მოყვანა შეგიძლიათ. ჯერ
აუცილებლად გაწმინდეთ ყველაფერი, რაც თქვენს ბაღში შევა რათა არ ჩაითვალოს
თქვენი მცენარეთა პოტენციურ საფრთხედ. სოკო, ბაქტერია და მწერები შეიძლება
გადმოჰყვეს ინსტრუმენტებიდან, მოწყობილობებიდან, ტანსაცმლიდან და შინაური
ცხოველებიდან. თქვენს ბაღში შესვლისას ყოველთვის ატარეთ სუფთა ტანსაცმელი.
213
© Cactus Boy
კედლების ყოველკვირეული გაწვემნდა ხელს შეუწყობს სოკოების და მწერებისგან
თავის დაცვას.
გაფრთხილება: არასდროს შეხვიდეთ თქვენს ბაღში, როდესაც კონტაქტი გაქვთ
ოთახის მცენარეებთან; ეს ყველაზე გავრცელებული გზაა თქვენს ბაღში სასიკვდილო
პარაზიტის, “ობობის ტკიპების/მაიტსების” შესატანად!
ამრეკლები, რეფლექტორები

ეს უზრუნველყოფს თქვენი მცენარეების მაქსიმალურად პირდაპირ სინათლის
მიღებას, რაც ხელს უწყობს მათ მაქსიმალურ ზრდას. გასაზრდელი ოთახის ყველა
ადგილი უნდა იყოს დაფარული ამრეკლავი მასალით. ეს მიიღწევა თეთრად შეღებვით
ან ამრეკლი მასალით დაფარვით, როგორიცაა მილარი. Mylar გვხვდება ტექნიკის
მაღაზიების უმეტესობაში. რაც უფრო ამრეკლია კედლები, ჭერი და იატაკი უკეთესია.
არარეფლექციური ზედაპირები თქვენს სინათლეს სითბოდ გადააქცევს. Mylar
საუკეთესოდ მუშაობს სინათლის ასახვისთვის!
გაფრთხილება: არ გამოიყენოთ სარკეები, რადგან ისინი შთანთქავენ სინათლეს!
ნუ გამოიყენებთ თუნუქის ფოლგას. კარგი ხარისხის რეფლექტორი უზრუნველყოფს
თქვენი ძვირფასი სინათლის მიმართვას, პირდაპირ თქვენს მცენარეზე ოპტიმალური
შთანთქმისთვის, რაც მოგცემთ უმაღლესი ხარისხს, ძლიერ დიდ მოსავლიანობას.
გახსოვდეთ, თუ კედლების მოხატვას აპირებთ, დარწმუნდით, რომ გამოიყენეთ
თეთრი, რადგან ეს ყველაზე მეტად ირეკლავს სინათლეს.
ასევე დარწმუნდით, რომ შუქი არ აღწევს გარეთ. დალუქეთ ნებისმიერი ბზარი ან
არასაჭირო სინათლის გაჟონვა, რომ ოთახი მაქსიმალურად იყოს ჰერმეტული და
თავიდან აიცილოთ ობის, სოკოს ან მავნებლების გაჩენის ალბათობა.
214
© Cactus Boy
არეკლილი ზედაპირის არჩევა
თქვენი გასაზრდელი ოთახის კედლებისთვის სწორი ზედაპირის არჩევა ძალიან
მნიშვნელოვანია, რადგან თქვენი მთლიანი მოსავლის 40% მოდის კედლიდან –
კედლის სწორმა ზედაპირმა შეიძლება გაზარდოს სინათლის რაოდენობა, რომელსაც
მცენარეები იღებენ 30% -ით! ხელოვნური განათება მანძილთან ერთად
ექსპონენციალურად იკლებს, ამიტომ მნიშვნელოვანია ამ სინათლის რაც შეიძლება
მაქსიმალურად გამოყენება და მისი სწორად მიმართვა. ამრეკლი ზედაპირი ასევე
ხელს უწყობს ბაღის ქვედა ნაწილების განათებას, რაც უზრუნველყოფს ქვედა
კვირტებს სინათლით. ეს ნიშნავს დიდ გემრიელ მოსავალს, რადგან თქვენი მცენარის
ყველა ზედაპირი კონცენტრირებულია სინათლის ზემოქმედებით.
ყველაზე ხშირად გამოყენებული მასალები:
ფოილონი:
შესანიშნავი გამოსავალია იმ მებაღეებისთვის, რომლებიც დაინტერესებულნი არიან
გრძელვადიანი გამოყენებით, და მართალია ის შეიძლება ოდნავ უფრო ძვირი იყოს
ვიდრე mylar, მაგრამ მისი გამძლეობა უფრო მეტი იქნება ვიდრე მისი ღირებულება. მას
აქვს შესაძლებლობა აირეკლოს სინათლის დაახლოებით 95% (და სითბოს ენერგიის
დაახლოებით 85%, ამიტომ კარგი სავენტილაციო სისტემა უნდა იქნას გამოყენებული
კომბინაციაში).
ფოილონი არის მილარის ბევრად უფრო გამძლე ვერსია, დამზადებულია დაწნული
პოლიესტერის ქსოვილისგან და გამაგრებულია ფოლგის ლამინატით. ფოილონი
მდგრადია ხსნარების უმეტესობის მიმართ, არ დაზიანდება და შეიძლება მისი
გარეცხვა.
Mylar:
215
© Cactus Boy

Mylar არის ძალზე ამრეკლი პოლიესტერიანი ფირი – ეს არის ერთ – ერთი საუკეთესო
მასალა ბაზარზე სინათლის კორექციისთვის. იგი მოქმედებს როგორც ტენიანობის
ბარიერი, ასევე შუქის ამრეკლი. მას აქვს სხვადასხვა სისქე, ყველაზე გავრცელებულია
სისქე 1 და 2 მმ. 2 მმ სისქის მილარი, მიუხედავად იმისა, რომ არც ისე გამძლეა, როგორც
ფოილონი, მაინც საკმაოდ გამძლეა. 1 მმ სისქის მილარი საკმაოდ ადვილად ზიანდება,
ამიტომ მისი გაწმენდა რთულია პროცესში შემთხვევითი დაზიანების გარეშე.
მილარის ორივე ტიპს შეუძლია ასახოს დაახლოებით 92-97% სინათლე, რაც მას აძლევს
პოტენციალს უფრო მეტად ასახოს ვიდრე ფოილონი.
Mylar ასახავს გასხივოსნებულ სითბოს ენერგიას ისევე, როგორც ფოილონს
(დაახლოებით 85%), ამიტომ სათანადო ვენტილაცია ასევე აუცილებელია, თუ მილარი
გამოიყენება თქვენს გასაზრდელ ოთახში.
Mylar გამოდის სხვადასხვა ტიპის; თეთრი, შავი, მეტალიზებული, ალუმინიზებული,
დაბურული ლითონიზებული და ხრახნიანი ალუმინიზებული (არმირებული).
განათების ზედაპირის არჩევისას, მწარმოებელს აინტერესებს აშკარაა, რომ მას სურს
შეფუთოს მათი დიდი ან მცირე ზომის სივრცე, საუკეთესო ამრეკლავი მასალით.
ალუმინის ან მეტალიზებული მილარი იდეალური არჩევანია. მილარი გაუძლებს
200 ° C- მდე ტემპერატურას. Mylar ასევე არის ელექტროგამძლე და
ხანძარსაწინააღმდეგო.
ფოლგისგან განსხვავებით, მილარი არ იჭმნუჭნება და ზიანდება მარტივად, ამიტომ
Mylar არ შექმნის კონცენტრირებულ ცხელ წერტილებს.
ფოლგა:
ალუმინის ფოლგა არის არაუმეტეს 55% ამრეკლი, როდესაც ის სწორია. როდესაც ის
დაიჭმუჭნება მისი არეკვლადობა უფრო დაბალია (დაახლოებით 35%). გამოყენება
ასევე ძალიან საშიშია, რადგან ის ადვილად ქმნის ცხელ წერტილებს, ახასიათებს
ელექტრული გამტარობა და ხანძრის საშიშროებაა, როდესაც ის მჭიდრო კავშირშია
HID განათებასთან. ეს მხოლოდ უკიდურეს საშუალებად უნდა იქნას გამოყენებული.
216
© Cactus Boy
გარემო პირობები მაქსიმალური შედეგისთვის

თქვენი მცენარე უნდა იზრდებოდეს სტაბილურ ტემპერატურასა და ზრდის
ოპტიმალურ გარემოში მთელი დღე და ღამე, რათა უზრუნველყოს მაქსიმალურად
ხარისხიანი მოსავალი.
ჟანგბადი
თქვენი მცენარის ვეგეტაციური და ყვავილობის სტადიების განმავლობაში საჭიროა
ძლიერი ჟანგბადით მდიდარი სუფთა ჰაერი ენერგიული ზრდისთვის. ყოველთვის
გახსენით ფანჯარა, რომ გაზარდოთ ჰაერის ხარისხი თქვენს გასაზრდელ ოთახში
ყოველდღე. მორწყვას შორის (მშრალ პერიოდებში) თქვენი მცენარის ფესვებს სუნთქვა
სჭირდება. თუ ზამთარში იზრდება, ცივმა ჰაერმა შეიძლება შეაფერხოს ზრდა, ამიტომ
ჰაერის გადამუშავების ზემოქმედების დრო აბსოლუტურად მინიმუმამდე დაიყვანეთ.
თუ თქვენი ზრდის ადგილი დახურულია, თქვენ უნდა შეიძინოთ ერთგვარი
სავენტილაციო სისტემა ძველი შემორჩენილი ჰაერის გამოსაწოვად და სუფთა ჰაერის
217
© Cactus Boy
შესატანად. თქვენი მცენარეების გარშემო სუფთა ჰაერი მათ აფიქრებს, რომ ისინი
გარეთ იზრდებიან, ამიტომ თქვენი კვირტები უფრო სწრაფად გაიზრდება და იქნება
დიდი მასის.
ჰაერის ვენტილაცია
არც ერთი შიდა ბაღი არ შეიძლება იყოს სავენტილაციო სისტემის გარეშე. სიცხე
ყველაზე დიდი პრობლემაა შიდა მწარმოებლისთვის; ანუ მცენარეებისთვის სათანადო
ტემპერატურის შენარჩუნება. იმისათვის, რომ მცენარეები კარგად აყვავდნენ(და არა
აყვავილდნენ), მათ სუფთა ჰაერის მუდმივი ცირკულაცია სჭირდებათ. თითოეული
საშუალო 1000w სინათლე ზრდის ოთახის ტემპერატურას 12,2-დან – 9,4 ° C- მდე .
სათანადო ვენტილაცია აუცილებელია ჯანმრთელი მცენარეებისთვის. გასაზრდელი
ოთახი გამწოვით ჭერზე, კარგი არჩევანია (თუ ეს თქვენთვის ხელმისაწვდომია). ჭერზე
დამონტაჟებული გამწოვი ხელს შეუწყობს ტემპერატურის შენარჩუნებას და
საჭიროების შემთხვევაში შეგიძლიათ გადახვიდეთ უფრო ძლიერ გამწოვზე, რათა
თავიდან აიცილოთ გასაზრდელ ოთახში განათებებიდან გამოსული ცხელი ჰაერის
დაგროვება. ეს თქვენს ოთახს სასიამოვნოს და გრილს შეინარჩუნებს.
შეგიძლიათ დააყენოთ თერმოსტატი და ვენტილატორის სისტემა, ასე რომ, როგორც კი
ოთახში ტემპერატურა გაიზრდება, თერმოსტატი ჩართავს ვენტილატორს ცხელი
ჰაერის ციკლისთვის. მცენარეებისთვის სუფთა ჰაერის მუდმივი ნაკადი უნდა იყოს
ხელმისაწვდომი. ყველა ცხელი, შემორჩენილი ჰაერი უნდა გამოიდევნოს ზრდის
ადგილის გარეთ და დაუყოვნებლივ არ იქნეს გადამუშავებული იმავე ოთახში ან
გარემოში (რჩევაა: მიმართეთ ჰაერი გარეთ, სასურველია მაღლა!). დარწმუნდით, რომ
თქვენი გამწოვი მცენარეზე მაღლა დგას, რათა შეაგროვოს ცხელი ჰაერი. ჰაერის
შემწოვის გამოყენების შემთხვევაში, იგი უნდა განთავსდეს დაბლა, რათა გრილი ჰაერი
მოხდეს გასაზრდელ ოთახში ან გარემოში.
218
© Cactus Boy
ტემპერატურა
სწორი ტემპერატურა ძალზე მნიშვნელოვანია. დაუდევრობა ტემპერატურის დონის
მონიტორინგისა და შენარჩუნებისას შეიძლება ძვირად დაგიჯდეთ. იდეალურად
მოათავსეთ თერმომეტრი მცენარეთა მახლობლად (კონტეინერების ზევით ან გარშემო)
და ერთი თქვენი ოთახის კედელზე. სტრესის თავიდან ასაცილებლად ღამის
ტემპერატურა სწორად უნდა იყოს დაცული. ყვავილობის დროს სასურველია ღამით
ტემპერატურის ვარდნა აყვავების ჰორმონების სტიმულირებისთვის და ღეროვანი
გახანგრძლივების შესამცირებლად. გახსოვდეთ, რომ თქვენ ყოველთვის გაზომოთ
ტემპერატურა ჩრდილში და არა პირდაპირ შუქზე.
სინათლის ჩართვისას ტემპერატურა უნდა იყოს 21-26 ° C შორის. როდესაც შუქი
ითიშება, ტემპერატურა შეიძლება დაეცეს დაბალ 15 ° C და არ ჰქონდეს უარყოფითი
ეფექტი მცენარეზე. ტემპერატურა არასდროს არ უნდა ჩამოვიდეს 15 ° C ან 32 ზემოთ
(თუნდაც მოკლე პერიოდის განმავლობაში) თორემ ზრდა შენელდება. ამ
უკიდურესობების გადაჭარბების შემთხვევაში მცენარე შეიძლება სამუდამოდ
დაზიანდეს ან დაიღუპოს. თქვენი მიზანია სცადოთ და შეინარჩუნოთ ტემპერატურა
21-26,6 ° C ფარგლებში, რადგან ეს იდეალური ტემპერატურაა, რომელშიც მარიხუანის
მცენარეები ხარობს.
დღის ტემპერატურა დაიცავით 29,4 ° C ქვემოთ, იდეალურია დაახლოებით 23,8 ° C.
ღამის ტემპერატურა ოდნავ უნდა დაეცეს დაახლოებით 20-22,2 ° C. თუ ტემპერატურის
უფრო დიდი ვარდნა პრობლემაა, გაუშვით გამწოვი ვენტილატორი მთელი ღამის
219
© Cactus Boy
განმავლობაში ან წყვეტილად მთელი ღამის განმავლობაში, ტენიანი ჰაერის
გამოსადევნად. ზოგიერთ სიტუაციაში შეიძლება საჭირო გახდეს გამათბობელი ან
კონდიციონერი ტემპერატურის დონის შესამოწმებლად.
ტემპერატურის მომატება გამოიწვევს უფრო სწრაფ ფოტოსინთეზულ პროცესებს (
გარკვეულ დონეზე). ამასთან, ტემპერატურა 22,2 ° C ზემოთ ასევე იწვევს არასასურველ
გაჭიმვას, რაც მნიშვნელოვნად ამცირებს პროდუქტიულობას დროთა განმავლობაში.
თუ თქვენ ნერგს ზრდის სქესის შემოწმების მიზნით, კარგი იქნება ტემპერატურის
ოდნავ გაზრდა. მაგრამ დარწმუნდით, რომ ამ პროცესში არ დაწვავთ მცენარეებს (და
ალბათ ასეც მოიქცევით, თუ 28 ° C ზე მეტზე გადახვალთ). ყვავილობის დროს
სასურველია ღამით ტემპერატურის ვარდნა -12,2 -6,6 ° C -ით ყვავილობის ჰორმონების
სტიმულირებისთვის და ღეროვანი გახანგრძლივების შესამცირებლად.
ტენიანობა
დაბალი ტენიანობა იწვევს სტრესს მცენარეებზე. ყვავილობის ბოლო 2 კვირის
განმავლობაში შეინახეთ ტენიანობის დონე 40-50% ტენიანობაზე. ამ ეტაპზე
მაქსიმალურად უნდა შემცირდეს ტენიანობა, რომ ხელი შეუწყოს მცენარის დალუქვას
და დაიცვას საკუთარი თავი დამატებითი ფისით (ზოგიერთ მწარმოებელი ტენიანობას
სწევს 32% ზეც კი). ამ მეთოდის გამოყენებით დარწმუნებული ხართ, რომ ამ გზით
მნიშვნელოვნად გაამკვრივეთ თქვენი კვირტი. ტენიანობის მაღალი დონე საბოლოო
დამწიფებამდე ამცირებს მცენარის ქსოვილის შიგნით მარილის დონეს და ხელს
უწყობს ჯანმრთელ, უფრო აყვავებულ ზრდას.
თუკი თქვენი ოთახის ტემპერატურა ძალიან მაღლა იწევს, ტენიანობა გაიზრდება და
მცენარეები მგრძნობიარე გახდება ობის მიმართ. რაც უფრო დაბალია ტემპერატურა,
მით ნაკლები ტენიანობის დაჭერა შეუძლია ჰაერს. როდესაც ტემპერატურა ეცემა,
ტენიანობა იზრდება. ეს მართლაც ასე მარტივია. დაბალი ტენიანობა იწვევს სტრესს
მცენარეებზე. ტენიანობა უნდა იყოს 40-60 პროცენტს შორის საშუალოდ.
ტენიანობა არის უბრალოდ წყლის რაოდენობა ჰაერში. ეს არის ის დიაპაზონი,
რომელშიც მარიხუანა ყველაზე უკეთ იზრდება. ტენიანობის გასაზომად გამოიყენეთ
ჰიგრომეტრი. დამატენიანებელმა შეიძლება გაზარდოს ტენიანობა და ამოსაშრობი
გამოიყენება ტენიანობის შესამცირებლად. ასევე შეგიძლიათ სუფთა ჰაერი
გამოიყენოთ ტენიანობის დონის დასარეგულირებლად. ტენიანობის გასაზომად უნდა
გამოიყენოთ ჰიგრომეტრი (ძალიან მნიშვნელოვანი ინსტრუმენტი თქვენი
ოთახისთვის). ასე დაზოგავთ უამრავ ფულს და დაიცავთ თავს სოკოების გაჩენისაგან
და ა.შ. ზოგიერთ ჰიგრომეტრში ჩაშენებულია თერმომეტრები ტემპერატურის
გასაზომად.
220
© Cactus Boy
იდეალურ შემთხვევაში თქვენ მოისურვებთ rH (ფარდობითი ტენიანობა)
შენარჩუნდეს 45% ყვავილობის პერიოდში და დაახლოებით 60-65% მცენარეული
ზრდის დროს.
ტენიანობის მომატება: ჰაერში ტენიანობის გასაზრდელად, უბრალოდ შეასხურეთ
ჰაერი სპრეის ბოთლით, ან შეგიძლიათ წყლის ვედრო აორთქლდეს ოთახში
(განათავსეთ იგი თქვენს განათებასთან ახლოს). მშრალი კლიმატის პირობებში
კანაფის მცენარე გადარჩენის ერთ-ერთი ადაპტაციაა ის, რომ იგი რეალურად გაზრდის
ფისს მთელ მცენარეში, რათა არ გაშრეს. ამიტომაც მნიშვნელოვანია ატმოსფერული
ტენიანობის სათანადო დონის შენარჩუნება თქვენს ზრდის ოთახში, ძლიერი კვირტის
უზრუნველსაყოფად.
ტენიანობის შემცირება: ტენიანობის შემცირება შესაძლებელია სამი გზით.
• გამომშრობი / AC: ეს საუკეთესო ვარიანტია, რადგან ის მთლიანად
კონტროლდება.უარყოფითი მხარეა ის, რომ dehumidifer ქმნის სითბოს, იყენებს
უამრავ ელექტროენერგიას და იკავებს ადგილს.
• დესიკანტები: ეს არის ჰიგროსკოპიული ნივთიერებები, რომლებიც წყალს
ითვისებენ. თქვენი მიზნებისათვის, საშრობი შთანთქავს ჰაერში ტენიანობას.
საშრობი საშუალებები ცუდი არჩევანია, რადგან ისინი ხშირად უნდა
შეიცვალოს და დიდ სივრცეში ტენიანობის შთანთქმა უკონტროლოა.
სილიციუმის გელი, კალციუმის სულფატი და მონტმორილონიტის თიხა
ჩვეულებრივ გამოიყენება როგორც, საშრობი საშუალებები.
• ჰაერის ცირკულაცია / ვენტილაცია: ჰაერის მოძრაობა კარგი არჩევანია
ტენიანობის შესამცირებლად, განსაკუთრებით თუ თქვენი ოთახის გარეთ
შედარებით ტენიანობა დაბალია. თუ ეს ასეა, აქტიური მიღებისა და
გამონაბოლქვის დამატება (თუ ეს უკვე არ გაქვთ) შეამცირებს თქვენს
ტენიანობას შედარებით იაფად და ეფექტურად.
კანაფის გაზრდის მეთოდები

221
© Cactus Boy
Sea of Green (SOG) – მწვანე ზღვა
Sea Of Green – მწვანე ზღვა (SOG), რომელიც თავდაპირველად შემუშავდა ჰოლანდიაში,
არის უამრავი პატარა მცენარის მოსავლის მეთოდი, რომელიც ადრე დამწიფდა, რომ
შესაძლებელიყო კვირტების უსწრაფესი წარმოება. ეს არის ტექნიკა, რომლის დროსაც
თქვენ ზრდით ბევრად უფრო მცირე ზომის ბევრ მცენარეებს, ვიდრე მცირე
რაოდენობის დიდ მცენარეებს. ჩვეულებრივ, კლონები გამოიყენება ერთგვაროვანი
ზრდის მახასიათებლებისთვის და თითოეული მცენარე იკვეთება ისე, რომ მხოლოდ
ძირითადი ღერო იზრდება. ეს მეთოდი შეიქმნა შეზღუდული სიმაღლის პირობებში
კანაფის ზრდის სიჩქარის მაქსიმალურად გაზრდის მიზნით. ამ ტიპის წყობის ბაღში
0.09 კვ.მ – ზე 9-10 კლონი დარგეს. იმის მაგივრად რამდენიმე დიდი ზომის მცენარე
გაიზარდოს უფრო ხანგრძლივი პერიოდის განმავლობაში იმავე სივრცეში, იზრდება
მრავალი პატარა მცენარე, რომლებიც უფრო სწრაფად და ნაკლებ დროში მწიფდება.
ამრიგად, მოსავლის პერიოდებს შორის ნაკლები დროა საჭირო.
222
© Cactus Boy
მცენარეებმა, თუ ისინი ერთდროულად დაიწყეს, უნდა შექმნან ის, რასაც “მწვანე
კენწეროს” უწოდებენ, რომელიც სინათლის უმეტესი ნაწილს იკავებს მცენარეთა ზედა
დონეზე. მცირე სინათლე შეაღწევს ამ დონის ქვემოთ, რადგან მცენარეები ასე ახლოს
არიან. მებაღე ცდილობს კონცენტრირება მოახდინოს მცენარის თავზე და გამოიყენოს
შუქი და სივრცე საუკეთესო უპირატესობისთვის, რაც შეიძლება ნაკლებ დროში.
ნეილონის ბადე ან მსგავსი ნივთის გამოყენება ხელს შეუწყობს მცენარეებს, რადგან
ისინი აღარ იქნებიან მწვავე ნაყოფიერი მწვერვალების წონის ქვეშ. ადვილია დიდი
მცენარეების სურვილი, ვინაიდან ისინი უფრო მეტ მოსავალს გამოიღებენ თითო
მცენარეზე, მაგრამ, როგორც წესი, სჯობს შეზღუდული ადგილი ჰქონდეს უფრო მცირე
ზომის მცენარეებს, რომლებიც უფრო სწრაფად მწიფდებიან და იკვრებიან პატარა
სივრცეებში.
დასკვნა: SOG მეთოდი შეიქმნა შეზღუდული სიმაღლის პირობებში კანაფის მოყვანის
სიჩქარის მაქსიმალურად გაზრდის მიზნით. თითოეული მცენარისგან ამდენ
მარიხუანას ვერ მიიღებთ. SOG ზრდა არის ის, რაც გულისხმობს დედის შერჩევას და
არ არის შესაფერისი თესლისთვის, გენეტიკის, სიმაღლის ვარიაციები და ზოგადად
ცვალებადობა საზიანო იქნება მოსავლიანობისთვის. SOG ინსტალაციისთვის
იდეალური შტამებია კოლა – დომინანტური შტამები, რომლებსაც არ აქვთ ძლიერი
223
© Cactus Boy
გვერდითი განშტოება და თავიანთი ენერგიის უმეტესი ნაწილი უთმობენ ზედა კოლას
(გალოვკას). მძიმე განტოტვა ხელს უშლის მეზობელ მცენარეს და ამცირებს თქვენს
მოსავალს. ამის თავიდან ასაცილებლად, თქვენ უნდა გამოიყენოთ დედის მცენარის
კლონები, რომლებმაც დაადასტურა, რომ აწარმოებს ერთგვაროვან კალმებს და
რომელთა ზრდის ნიმუში ოპტიმალურია SOG გარემოსთვის. სხვა სიტყვებით რომ
ვთქვათ, SOG დაყენება არ არის ისეთი რამ, რისი გაკეთებაც პირველივე დათესვაზე
წარმტებით შეგიძლიათ. ფრთხილად შეარჩიეთ დედა და თქვენი SOG ძალიან კარგად
გაიზრდება ამ გზით.
Screen Of Greem – SCROG მწვანე ეკრანი

ScrOG ჰგავს SOG– ით ზრდას, განსხვავება არის ის რომ ნაკლები რაოდენობის
მცენარეები გამოიყენება ბადესთან ერთად, რომ შეივსოს ფართობი, მძიმე კვირტებით
შესაბამისად, მისი სახელია ScrOG ან მწვანე ეკრანი. ეკრანი უბრალოდ არის დიდი
მავთულის ბადე, რომელიც მოთავსებულია თქვენს განათებასა და მცენარეებს შორის.
ამ მეთოდში ხშირად გამოიყენება ქალის მცენარის კლონები. მცენარეები არ უნდა
ავაყვავილოთ სანამ მთელი ბადე არ დაფარება. მცენარეები ბადის ზედაპირზე
224
© Cactus Boy
იზრდებიან და იწვრთნებიან რათა შექმნან ძალიან თანაბარი ბოლქვი. ზედა კოლა და
გვერდითი ტოტები გაწვრთნილია ეკრანის ქვეშ.
ამ ტექნიკის დროს HID განათების გამოყენებით სერიოზულად უბიძგებთ თქვენს
კვირტებს განვითარების ლიმიტისკენ და შესაძლებელია უზარმაზარი კვირტების
მიღება!
ყვავილობის ციკლის 2 კვირის შემდეგ, მიეცით ზედა ნაწილებს ვერტიკალური ზრდის
შესაძლებლობა ეკრანის/ბადის საშუალებით. როდესაც ზედა კვირტები
ვერტიკალურად იზრდება, დარწმუნდით, რომ მოაცილებოთ დამხმარე ფოთლები
ბადის ქვეშ. ეს საშუალებას აძლევს სინათლეს მაქსიმალურად მიაღწიოს
განვითარებად კვირტს. თუ თქვენი ფოთლების ზრდა ხშირია, ისინი შუაზე გაჭერით,
რათა უფრო მოკლე ფოთოლი გაკეთდეს და სინათლემ კვირტის ადგილას მიაღწიოს.
ნუ მოჭრით სრულად ფოთლებს, ფოთოლზე ფოთლის ნახევარის დატოვება
225
© Cactus Boy
საშუალებას აძლევს მას კვლავ აითვისოს სინათლე და ენერგია გამოიმუშაოს, რომ
მცენარე გაიზარდოს. თუ დაუყოვნებლივ ამოიღებთ გულშემატკივართა ფოთოლს,
შეიძლება საგრძნობლად შეაჩეროთ თქვენი მცენარი ზრდა. ახლა მცენარე ზრდის
საინტერესო ეტაპზეა, როდესაც ყვავილები იქმნება და ვერტიკალურად იზრდება,
ქმნის ეკრანის ზემოთ კვირტის კენწეროს, ან სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, მწვანე
ეკრანს. ახლა მოვლის დროა. ბადის ქვემოთ ამოიღეთ ყველა გვერდითი ტოტი (ბევრი
არაა) და სუსტი კვირტები. კვრიტები ამ ეტაპზე იმდენად სქელი ხდება, რომ
დაბლოკავს სინათლის უმეტესობას ბადის ქვეშ, და ქვედა ნაწილი ვერ განვითარდება.
ქვედა ზრდა მხოლოდ აცლის თქვენს მცენარეს ძვირფას ენერგიას ზემოთ მოზრდილი
კვირტებიდან. ამ ტექნიკის მიზანია მცენარის მთლიანი ენერგიის კონცენტრირება
მოახდინოს ყვავილების კვირტების ზედა განვითარებაზე მასიური მოსავლიანობისა
და მაქსიმალური THC შემცველობით.
როდესაც კვირტები ბადის შორის გაიჭრება, ეს გამორიცხავს სხვა გასაწვრთნელი
ტექნიკების გამოყენების საჭიროებას. ის ასევე შეიძლება იდეალურად იყოს
ფორმულირებული, რათა საუკეთესოდ გამოიყენოთ შუქი. ბადე ცნობილია, როგორც
ეკრანი, ამიტომ დაერქვა ამ ტექნიკას Screen Of Green.
კანაფის გაწვრთნა
წლების განმავლობაში შეიქმნა მრავალი სხვადასხვა ტექნიკა კანაფის მცენარეების
მოსამზადებლად. მარიხუანის მცენარის მომზადების მიზანი არის მოსავლის
ოპტიმიზაცია არსებული სინათლისა და სივრცის მიხედვით. გარეთ ზრდისას
შეიძლება მცენარე თავის ნებაზე მიუშვათ და თავად გადაწყვიტოს ზრდის ყველა
პროცესი, თმცა შენობაში სინათლე უფრო ძვირფასია და მრავალი მეწარმე იყენებს
226
© Cactus Boy
პატარა კარადებს. შიდა მწარმოებლებმა უნდა გაწვრთნანა თავიანთი მცენარეები, რომ
გამოიყენონ სივრცე მაქსიმალური მოსავლიანობის მისაღებად.
მნიშვნელოვანია იცოდეთ, რომ მცენარის მწვერვალის კვირტები წარმოქმნიან
ყველაზე ძლიერ და უდიდეს ყვავილებს. ტექნიკების უმეტესობა ფოკუსირებულია ამ
“საუკეთესო ყვავილების” მაქსიმალურად გაზრდაზე. პატარა ქვედა ყვავილების
მოცილებისას მცენარე მთელ თავის ენერგიას უფრო დიდი მწვერვალებისკენ
მიმართავს. სადავოა, თუ რამხელა განსხვავებაა სხვადასხვა წვრთნის ტექნიკაში,
მაგრამ ქვედა ზრდის გასხვლა რომელიც შორს არის შუქისაგან, საყოველთაოდ
შეთანხმებულია რომ, საჭროა მოსავლიანობის გასაუმჯობესებლად. ნებისმიერ დროს,
როდესაც ტოტს ჰორიზონტალურად მოატრიალებთ, ეს გამოიწვევს მცენარის მიერ
ჰორმონის გამომუშავებას, რომელიც ხელს უწყობს გვერდითი განშტოებების ზრდას.
მცენარეთა ვარჯიშისას ზოგჯერ ღერო შეიძლება მოგიტყდეთ და ეს ხდება ხოლმე.
ჩვეულებრივ, მცენარეებს შეუძლიათ ამის აღდგენა. უბრალოდ გაასწორეთ ღერო და
დააწებეთ მას ადგილზე. მიეცით ღეროს დრო, რომ გამოჯანმრთელდეს, ვიდრე ამ
ადგილზე მეტი ზეწოლა მოხდება. შესვენების დროს მცირე კვანძი განვითარდება და
ბოლოს მცენარის ღერო ჯანმრთელი და ძლიერი გახდება.
ამ თავში ჩვენ განვიხილავთ მცენარის გაწვრთნის რამოდენიმე ტექნიკას.
227
© Cactus Boy
Prunning – გასხვლა

რატომ გავსხლათ? როდესაც კანაფის მცენარე თავისუფლად იზრდება, როგორც წესი,
უფრო მეტი ტოტი აქვს, ვიდრე ენერგია მათ მოსამარაგებლად. ეს ნიშნავს, რომ დიდი
ენერგია იკარგება პატარა ტოტებზე, განსაკუთრებით ქვედებზე. ენერგეტიკული
საჭიროება ისეა გავრცელებული, რომ უკიდურეს შემთხვევაში ყვავილობას ძალიან
დიდი დრო სჭირდება, რადგან მცენარე ცდილობს თანაბრად მიაწოდოს ენერგია
ყველა ადგილს. ზოგიერთი ნაკლებად მნიშვნელოვანი და სუსტი ტოტის მოცილებით
შეგიძლიათ დარწმუნდეთ, რომ უფრო მსხვილი ტოტები წარმოქმნიან უფრო მაღალი
ხარისხის კვირტს.
დააკვირდით ზრდას და მოჭერით ნებისმიერი ქვედა ტოტი, რომელსაც აქვს გრძელი
ინტეროდები (კვანძებს შორის სივრცე) და ნებისმიერი ტოტი, რომელიც
მნიშვნელოვნად დაბალი რჩება მთავარ განშტოებაზე. ამ კვირტებმა ძალიან მცირე
განათება მიიღებს და მათ ასევე უჭირთ კარგად განათებულ ადგილზე ასვლა. ბევრი
მეწარმე საბოლოოდ კვეთს თითქმის ყველა განშტოებას ScrOG ბადის ქვეშ. ისინი,
როგორც წესი, მხოლოდ დამხმარე ფოთლებს ხელუხლებლად ტოვებენ, სანამ ენერგია
არ აღდგება მცენარეში და მას შემდეგ აცლიან ფოთლებს.
228
© Cactus Boy
კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი რამ, რაც უნდა გესმოდეთ არის ის, რომ მცენარეებში
ხდება ჰორმონალური რეაქცია ჭრლობის დროს. ეს მოიცავს ზრდის ინჰიბიტორს,
რომელსაც ჟასმონის მჟავა ეწოდება. იგი მცენარეს ეუბნება, რომ უპირატესობა ჰქონდეს
თავდაცვის ზრდას. რაც უფრო მეტ ფოთოლს მოჭრით მოცემულ დროს, მით მეტია
უკუპასუხი. ამიტომ გონივრულია მცენარეთა თანდათანობით გასხვლა ყვავილობის
პერიოდში, ნაცვლად იმისა, რომ ერთდროულად მოიშოროს მთელი ფოთლოვანი
ზრდა. ეს ჰორმონი ასევე მონაწილეობს ტრიქომის ფორმირების მოწესრიგებაში და,
ალბათ, ამიტომ ითვლება, რომ ცოტა სტრესი ზრდის პოტენციალს.
სტრესსა და წამებას შორის განსხვავებაა, ჯანმრთელი მცენარე ყოველთვის უფრო მეტ
კვირტს გამოიმუშავებს, ვიდრე მცენარე, რომელსაც მძიმე შეზღუდული
შესაძლებლობები აქვს.
რადგან ფოტოსინთეზური აქტივობის უმეტესი ნაწილი ხდება გულშემატკივარ
ფოთლებში, თავად კვირტებს არ სჭირდებათ სინათლე. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ,
კვირტის ადგილები ააქტიურებს სინათლეს, როდესაც ის კვანძს ხვდება, მაგრამ
ენერგია გამომუშავდება და ფოთლებიდან კვირტებში გადაიტანება. სწორედ აქ
გამოდის ScrOG ბადე ხელსაყრელი. თქვენ შეგიძლიათ მიამაგროთ ფოთლები მათი
მოჭრის გარეშე და ამით უფრო მეტი სინათლე მიაღწიოთ კვირტებს და ენერგია არ
დაკარგოთ. ზოგჯერ თქვენ არ გაქვთ არჩევანი და უნდა მოჭრათ გარკვეული
ფოთლოვანი ზრდა, რათა დარწმუნდეთ, რომ კარგი მოსავალს მიიღებთ. ეს
ყველაფერი ინდივიდუალურია, ზოგიერთი მცენარე კარგად რეაგირებს მკაცრ
გასხვვლაზე, მაგრამ ზოგადად გირჩევთ, რომ ეს პროცესი ნელ-ნელა განახორციელოთ.
გაკრეჭვის წესები ცოტათი განსხვავდება, როდესაც საქმე ეხება SOG– ს ზრდას, რადგან
შეიძლება გულშემატკივართა ფოთლების ამოღება მოგიწიოთ, რადგან მცენარეები
ახლო-ახლო იზრდება.
საუკეთესო რჩევაა, ყურადღებით დააკვირდეთ თქვენს მცენარეებს და მოირგოთ
ტექნიკა და გაზარდოთ სტილი მცენარის საჭიროებების შესაბამისად. არაფერი დგება
ჩარჩოებში, როდესაც საქმე ეხება ზრდას. ყველა გროუ ოთახი განსხვავებულია და
კანაფის თითოეული შტამიც. სინამდვილეში, ყველა მცენარე განსხვავდება
ერთმანეთისგან ასე რომ თქვენ უნდა გამოსცადოთ, თუ რა გამოდგება საუკეთესოდ
თქვენთვის და თქვენი მცენარეებისთვის.
229
© Cactus Boy
Topping – ტოპინგი
მცენარეების ტოპინგი საშუალებას გაძლევთ ნაცვლად იმისა, რომ მიიღოთ ერთი
კვირტიანი კოლა, მიიღოთ ორი დიდი. ეს პატარა ხრიკი ხორციელდება მთავარი
კოლას მოჭრის გზით, რათა ის გაიყოს ორ ან მეტ მცენარედ, მაგრამ გაფრთხილდით,
თქვენი მცენარიდ�