სრული სპექტრის განათება – Full Spectrum Light
ტერმინი „სრული სპექტრის შუქი“ ხშირად გამოიყენება და უმეტესად შეცდომითაც მოიხსენიებენ, რადგან შეთანხმებული განმარტება არ არსებობს. ამ დაუზუსტებელ ტერმინს მომხმარებელი შეჰყავს შეცდომაში. მწარმოებლები თავიანთ ნათურებს უწოდებენ სრული სპექტრის განათებას მარკეტინგული ხრიკისთვის, მიუხედავად იმისა, რომ მათი პროდუქტი არ არის სრულად დახვეწილი.
ამ დისკუსიის გადასაწყვეტად არსებობს ხარისხის კონტროლის სპეციფიკაციები: შუქი, რომლის სპექტრი ზუსტად ასახავს ბუნებრივ დღის შუქს. კერძოდ, მას უნდა ჰქონდეს CRI (ფერის რენდგენის ინდექსი) 95 ან უფრო მეტი, ხოლო ფერის ტემპერატურა 6500K.
წაიკითხეთ ქვემოთ ძირითადი მიმოხილვა, თუ რა არის სრული სპექტრის განათება, სრული სპექტრის შუქის სარგებელი, როგორ გამოვთვალოთ და შევადაროთ სრული სპექტრის ნათურები.
სრული სპექტრი პირდაპირ არ ჩანს და არ არის დაკვირვებადი
მომხმარებელთა შორის გაუგებრობას ხელს უწყობს ის ფაქტი, რომ სპექტრის “სისრულეს” ადამიანის თვალი პირდაპირ ვერ აღიქვამს.
სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, არასრულ სპექტრს და ბუნებრივ შუქის სპექტრს შეიძლება ჰქონდეს ერთნაირი სინათლის გამოსხივება.
შუქის წყაროს ზუსტი სპექტრის კომპოზიცია შეიძლება განისაზღვროს მხოლოდ სპეციალიზებული ფოტომეტრული მოწყობილობებით, მაგალითად, სპექტრომეტრით.
თქვენ, როგორც მომხმარებელს, შესაძლებლობა არ გაქვთ პრაქტიკული გზა დამოუკიდებლად გადაამოწმოთ ან დააზუსტოთ, რომ თქვენს მიერ შეძენილი სრული სპექტრის ნათურა მთლიან სპექტრს შეიცავს.
მაშინ როგორ მოვიქცეთ?
დამწყებთათვის, მოდით გადახედეთ სინათლის სპექტრის ბუნებრივ დღის შუქს.
შეამჩნევთ, რომ სინათლის ენერგია თანაბრად ნაწილდება მთელ ხილულ სპექტრში, ყოველგვარი ხარვეზების გარეშე.
მზის სპექტრის ცხრილი
შემდეგ, გადახედეთ სინათლის სპექტრს დღის ფლუორესცენტური ნათურისთვის. გაითვალისწინეთ, რომ მიუხედავად მისი დღის ფერთა შესაბამისობა და გამოსხივებული ფერის სპექტრი ძალიან განსხვავდება ბუნებრივი განათებისგან. კერძოდ, აქ უამრავი ხარვეზია, მაგალითად როგორც წითელი ტალღის სიგრძეზე სუსტი წითელი ენერგია.
ლედ განათების სპექტრი
რაც ძალიან მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ როგორც ბუნებრივ დღის, ისე ფლუორესცენტურ ნათურას აქვს ერთი და იგივე ფერი.
სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, მიუხედავად სპექტრული მნიშვნელოვანი განსხვავებისა, ფლუორესცენტული ნათურისგან გამოსხივებული ფერი განირჩევა თვალითაც.
რა არის სრული სპექტრის შუქი?
ზოგადად რომ ვთქვათ, სრული სპექტრის შუქს ორი ძირითადი უპირატესობა აქვს
1) გაუმჯობესებული ფერი
ფერის გაუმჯობესებაში იგულისხმება საგნების ფერი შუქის დასხივებისას. ზემოთ მოცემულ მაგალითში, გამოსხივებული ნათურის ფერი შეესაბამება ბუნებრივ შუქს, თუმცა წითელ ვაშლს რომ მივანათოთ საკმაოდ განსხვავდება დღის შუქის განათებისგან ვაშლის ფერი.
მიზეზი არის ის, რომ დასხივებული ობიექტების ფერები განისაზღვრება ტალღის სიგრძეებით, რომელიც მათზე აირეკლება.
იმის გამო, რომ ფლუორესცენტური ნათურა მოკლებულია მის სპექტრში წითელ ფერს, ვაშლს არ ხვდება წითელი ფერი და იგი ირეკლავს უფრო მკვეთრად ბუნებრივ ფერს.
როგორც ასეთი, სრული სპექტრის მსუბუქი წყაროები შეუცვლელია პროგრამებისთვის, რომელიც მოითხოვს ზუსტ ან თანმიმდევრულ ფერს. მაგალითად ფოტოგრაფიისა და გრაფიკული ხელოვნების პროფესიონალები იყენებენ სრული სპექტრის შუქის წყაროებს, რათა ფერების აღქმის უზუსტობამ ხელი არ შეუშალოს მათ მუშაობას.
2) ჯანმრთელობის გაუმჯობესება ან ბიოლოგიური სარგებელი
სრული სპექტრის განათების ჯანმრთელობის სარგებელი პირდაპირ კავშირში არ არის ჩვენთან სინათლის ან ფერის ხილვასთან. ამის ნაცვლად, ეს ეხება სხვა ბიოლოგიურ პროცესებს, როგორიცაა პიგმენტები და ჰორმონები, რომელიც არის ადამიანის ორგანიზმში, სხვადასხვა ტალღის სიგრძისა და სინათლის ინტენსივობაზე. ეს პროცესები უშუალოდ არ არის დაკავშირებული მხედველობის სისტემასთან, არამედ აწვდის სიგნალებს ჩვენს ტვინს, რათა ხელი შეუწყოს სიფხიზლეს, ძილიანობას და არეგულიროს ჩვენი საერთო განწყობა.
მზის ნათება მცენარეზე
ეს პროცესები არ შემოიფარგლება ადამიანებით. მცენარეები, რომლებიც დამოკიდებულია სინათლის ენერგიაზე, ასევე განსხვავებულად რეაგირებენ სინათლის სხვადასხვა სპექტრზე. სინათლის წყაროს სპექტრიდან გამომდინარე, მცენარემ შეიძლება უფრო ეფექტურად შეასრულოს ფოტოსინთეზი, ან ხელი შეუწყოს ყვავილობას ან ხილის წარმოებას მცენარეულ ზრდაზე.
ამ სფეროში სამედიცინო კვლევები გრძელდება, მაგრამ ბევრმა კვლევამ აჩვენა, რომ ბუნებრივი დღის შუქის ნაკლებობამ შეიძლება ზიანი მიაყენოს ადამიანის ჯანმრთელობას.
სამწუხაროდ, ბევრი ადამიანისთვის შეუძლებელია დღის შუქზე ყოფნა, განპირობებულია მათი გეოგრაფიული მდებარეობით, სამუშაო სივრცის დიზაინით და / ან ცვლის გრაფიკით, ან მათი სახლის არქიტექტურით ან ადგილმდებარეობით.
სრული სპექტრის შუქი შედარებით ამცირებს ბუნებრივი სინათლის ნაკლებობის ეფექტს. ხელოვნური სინათლის წყაროები აუცილებლად ჩამოუვარდება ბუნებრივი სინათლის 100% –ით გამეორებას, მაგრამ რამდენადაც სრულყოფილ სინათლის წყაროს უახლოვდება ბუნებრივი დღის შუქი მნიშვნელოვან როლს ასრულებს მისი ეფექტურობის განსაზღვრაში.
როგორ გავზომოთ სპექტრის “შევსებულობა”?
მისი ძირითადი სინათლე, სრული სპექტრის შუქი არის ის, რაც უახლოვდება დღის სინათლეს სპექტრულ დონეზე. მხოლოდ ამ სპექტრული მსგავსებით შეიძლება სინათლის წყაროს ეფექტურად მიაწოდოს სრული სპექტრის განათების სარგებელი.
სამწუხაროდ, სპექტრალური მსგავსების ზუსტი შეფასება არ არის პრაქტიკული და ჩვენ შეგვიძლია მხოლოდ ზოგადი დაკვირვებების გაკეთება (ისევე როგორც ფლუორესცენტური და ბუნებრივი დღის შედარება ზემოთ). არსებობს უკეთესი გზა, რომ სწრაფად შევადაროთ რამდენად სავსეა სპექტრი და რამდენად უახლოვდება ის ბუნებრივ დღის შუქს?
აბსოლუტურად! ფერის ტემპერატურა და ფერის გადაცემა არის ორი კრიტიკული მაჩვენებელი, რომელიც ხელს უწყობს სინათლის წყაროს მსგავსებას დღის ბუნებრივ შუქთან.
პირველი, ფერის ტემპერატურა გვამცნობს სინათლის წყაროს გამოსხივებული სინათლის ფერის შესახებ და წარმოდგენილია “ტემპერატურის” მნიშვნელობით, რომელიც აღწერს ნათესავ ბალანსს ყვითელსა და ლურჯს შორის. რაც უფრო მაღალია ტემპერატურა, მით უფრო ლურჯია სინათლის წყარო და რაც უფრო დაბალია ტემპერატურა, მით უფრო ყვითელია სინათლის წყარო.
ნათების ფერის ტემპერატურის მაჩვენებელი 2700K. ეს არის ძალიან ყვითელი და განსხვავდება ბუნებრივი დღის სინათლისგან, შედეგად, არ შემოგვთავაზებს სრული სპექტრის განათების სარგებელს. იგივე ეხება ფლუორესცენტურ და ლედ ნათურებს, რომლებსაც აქვთ “თბილი თეთრი” ფერის ტემპერატურა 2700K ან 3000K.
სრული სპექტრი – Full Spectrum quantum
ბუნებრივი დღის შუქი, მეორეს მხრივ, აქვს ფერის ტემპერატურა 6500K. ამიტომ, ბუნებრივი დღის სინათლის შესატყვისად, სრული სპექტრის ნათურას უნდა ჰქონდეს ფერის ტემპერატურა 6500K.
ზოგიერთ შემთხვევაში, ირჩევენ 5000K ფერის ტემპერატურის ნათურას. 5000K საკმაოდ წააგავს 6500K– ს და გვთავაზობს მსგავს სარგებელს, მაგრამ არ იქნება ნამდვილი ბუნებრივი დღის შუქთან.
მეორე, ფერის გაცემის ინდექსი (CRI) გვეუბნება იმაზე, თუ როგორ ჩნდება ფერები სინათლის წყაროს ქვეშ და უფრო ზოგადად, მისი სპექტრის ხარისხზე. CRI იზომება როგორც ქულა 100 არის მაქსიმალური შესაძლო ქულა. ბუნებრივი დღის შუქს აქვს CRI მნიშვნელობა 100.
დაბალი CRI მნიშვნელობის მქონე სინათლის წყარო ჩვეულებრივ აჩვენებს (ან “ასახავს”) ფერებს არაზუსტად, ბუნებრივი დღის შუქთან შედარებით. ამ შეუსაბამობის მიზეზი არის მისი სპექტრი, რაც იწვევს აშკარა ფერის განსხვავებებს. მაღალი CRI სინათლის წყარო, მეორეს მხრივ, აჩვენებს ფერებს რომელიც ძალიან ჰგავს დღის სინათლეს, მისი სრული, დაბალანსებული და სრული სპექტრის გამო.
სრული სპექტრი
სრული სპექტრის შუქის ძებნისას ჩვენ გირჩევთ სინათლის წყაროს CRI 95 ან ზემოთ. მოძებნეთ სინათლის წყარო, რომელიც ასევე აქვეყნებს მის R9 ნიშანს – როგორც წესი, 80 ან ზემოთ მიუთითებს მაღალი ხარისხის სპექტრზე.
სხვადასხვა განათების ტექნოლოგიების სწრაფ განვითარებასთან ერთად, ფლუორესცენტური და ახლა ლედ ნათურების ჩათვლით, მომხმარებლებისთვის უფრო სრული სპექტრის განათების პარამეტრები ხდება ხელმისაწვდომი.
სრული სპექტრის განათება გარკვეულწილად რთულია დაადგინო იმის გამო, რომ ის უშუალოდ ხილული ან შესამჩნევი არ არის. შედეგად, ნაკლებად კეთილსინდისიერ კომპანიებს აქვთ და აგრძელებენ გამოიყენონ მატყუარა მარკეტინგი თავიანთი პროდუქციის „სრული სპექტრის“ მარკირების მიზნით-მიუხედავად იმისა, რომ მათი პროდუქცია არ იძლევა ფერის სიზუსტეს და ბიოლოგიურ სარგებელს, როგორც ჭეშმარიტი სრული სპექტრის სინათლის წყარო.
ფერის ტემპერატურა (CCT) და ფერის გაცემა (CRI) არის საყოველთაოდ მიღებული მეტრიკა განათებისთვის. იმისათვის, რომ ზუსტად განსაზღვროთ და შეადაროთ სრული სპექტრის შუქები, გახსოვდეთ გამოიყენოთ ეს ორი მეტრიკა მნიშვნელოვანი შედარებისთვის. იდეალურ შემთხვევაში, სინათლის წყაროს უნდა ჰქონდეს 6500K ფერის ტემპერატურა და CRI ნიშანი 95 ან უფრო მაღალი.
