კანაფი 🌱 – ყველაფერი კანაფის შესახებ
კანაფი (/ ˈkænəbɪs /) არის Cannabaceae ტიპის ყვავილოვანი მცენარის ოჯახის წარმომადგენელი. ამ ოჯახის წევრი ჯიშების რაოდენობა გაფანტულია, მაგრამ შეგვიძლია გამოვყოთ 3 მათგანი კანაფი: სატივა (Sativa), ინდიკა (Indica) და კანაფი რუდერალისი (Ruderalis); რუდერალისი შეიძლება შედიოდეს სატივაში– ში; სამივე შეიძლება განიხილებოდეს როგორც ერთი სახეობის კანაფის ქვესახეობა; ან სატივა შესაძლოა იყოს ცალკეულ სახეობად. ეს ჯიში ფართოდ არის გავრცელებული, ადგილობრივ, ცენტრალურ და სამხრეთ აზიაში.
მცენარე ასევე ცნობილია კანაფის სახელით, თუმცა ამ ტერმინს ხშირად იყენებენ მხოლოდ კანაფის ჯიშებზე, რომლებიც გამოიყენება არა ნარკოტიკების მოხმარებისთვის. კანაფს უკვე დიდი ხანია იყენებენ, სხვადასხვანაერად, მისგან ამზადებენ: ძაფს, ქაღალდს, ზეთს საჭმელებისთვის, სამკურნალო და ტკივილგამაყუჩებელ მედიკამენტებს… სამრეწველო კანაფის პროდუქტები მზადდება კანაფის მცენარეებისგან, რომლებიც შეირჩევიან ბოჭკოვანი სიმრავლის წარმოებისთვის. გაეროს ნარკოტიკების კონვენციის დასაკმაყოფილებლად, გამოიყვანეს კანაფის ჯიშები ტეტრაჰიდროკანაბინოლის (THC) მინიმალური დონით, ძირითადი ფსიქოაქტიური შკომპონენტი. ზოგიერთ ჯიში გამოყვანილია და აქვს THC– ის (კანაბინოიდების) მაქსიმალური დონე, რომელიც გაძლიერებულია. მცენარეთაგან მიიღება სხვადასხვა ნაერთები, მათ შორის ჰაშიში და ხაშის ზეთი.
გლობალურად, 2013 წელს, 60,400 კილოგრამი კანაფი აწარმოს ლეგალურად. 2014 წელს დაახლოებით 182.5 მილიონი კანაფის მომხმარებელი იყო (მოსახლეობის 3-8% ასაკით 15-64). ეს პროცენტი მნიშვნელოვნად არ შეცვლილა 1998 – დან 2014 წლამდე. საუკეთესო კანაფის ჯიშები
კანაფის მცენარე
კანაფი არის სეზონური, დიოქეზური, ყვავილოვანი მცენარე. ფოთლები პალმისებურად შედგენილი ან ციფრულია, კიდეებზე წაგრძელებული კბილანებით. ფოთლების პირველ წყვილს, როგორც წესი, აქვს ერთი ფოთოლი, თანდათანობით რიცხვი იზრდება მაქსიმუმ დაახლოებით ცამეტი ფურცელი თითო ფოთოლზე (ჩვეულებრივ, შვიდი ან ცხრა), დამოკიდებულია მრავალფეროვნებასა და გაზრდის პირობებზე. კვირტებთან მცენარის თავზე, ეს რიცხვი კვლავ მცირდება ერთ ფურცლამდე თითო ფოთოლზე. ქვედა ფოთლის წყვილი, როგორც წესი, გვხვდება საპირისპირო ფოთლის არეალში, ხოლო ზედა ფოთლების წყვილი ალტერნატიული განლაგებით მოზრდილი მცენარის მთავარ ღეროზე.
ფოთლებს აქვს თავისებური, სადიაგნოსტიკო ანაბეჭდი, რომელიც ადამიანც საშუალებას აძლევს გაარჩიოს კანაფის განსხვავებული ჯიშები ერთმანეთისაგან, რომელთაც აქვთ დამაბნეველი მსგავსი ფოთლები (იხ. ილუსტრაცია). ფოთლების თითოეულ კბილანას აქვს ცენტრალური ვენა, რომელიც მიყვება მას ფოთლის წვერამდე. ეს ვენა იწყება ფურცლის ცენტრალური ვენის ქვემოდან, ჩვეულებრივ, მოპირდაპირედ. სწორედ ეს ვენების ანაბეჭდი დაგეხმარებათ გაარჩიოთ რამდენიმე ჯიში ერთმანეთისაგან უპრობლემოდ შეუიარაღებელი თვალით. კანაფის მცენარეების მცირე ნაწილი შეიძლება იდენტური იყოს, რომელიც ფოთლის უჯრედების მიკროსკოპულ დაკვირვებას, სპეციალურ ცოდნასა და აღჭურვილობას მოითხოვს.
რეპროდუქცია
კანაფის ყველა ცნობილი ჯიში მტვერიანდება ქარის საშუალებით, ნაყოფს წარმოადგენს მისი თესლი. კანაფის უმეტეს ჯიშს აქვს სიცოცხლის მოკლე ციკლი, შესაძლო გამონაკლისით C. sativa subsp. sativa var. spontanea (= C. ruderalis). მოკლეციკლიან კანაფს “ავტომოყვავილე” -ს უწოდებენ.
კანაფი უმეტესად ცალსქესიანია, აქვს არასრულყოფილი ყვავილები. ცალკეულ მცენარეებზე გვხვდება “მამრობითი” და “ქალი” ყვავილები. “ძალიან ადრეულ პერიოდში ჩინელებმა კანაფის მცენარე აღიარეს, როგორც დიოქიმიური”, და (ძვ. წ. III საუკუნე) ერიას ლექსიკონში განსაზღვრეს xi 枲 “მამრობითი კანაფისი” და fu 莩 (ან ju 苴) “ქალი კანაფი”.
ასევე აღწერილია მრავალი ორსქესიანი ჯიში, რომელშიც ცალკეული მცენარეები ატარებენ როგორც მამრობით, ასევე მდედრობით ყვავილებს. მას “ჰერმაფროდიტებს” უწოდებენ.
ორსქესიანი მცენარეებს იყენებენ სამედიცინო პრეპარატების, ძაფის, ქსოვილებისა და ქაღალდის დასამზადებლად.
კანაფის სქესის განსაზღვრა
კანაფის სქესის დადგენა ერთ-ერთი ყველაზე რთული საკითხია, დიოქეზურ მცენარეებს შორის. მრავალი საშუალება არსებობს კანაფის სქესისდასადგენად.
კანაფში სქესის შესწავლის საფუძველზე, პირველად 1924 წელს აღნიშნა კ.ჰირატამ, რომ არსებობს XY სქესის განსაზღვრის სისტემა. იმ დროს, XY სისტემა იყო სქესის განსაზღვრის ერთადერთი ცნობილი სისტემა. X: A სისტემა პირველად აღწერილი იქნა Drosophila spp- ში 1925 წელს. ამის შემდეგ მალევე, შაფნერმა სადავო გახადა ჰირატას ინტერპრეტაცია, და გამოაქვეყნა შედეგები კანაფში სქესის შეცვლის შესახებ, დაასკვნა, რომ X: A სისტემა იყო გამოყენებული და, ამასთან, სქესზე ძლიერი გავლენა ჰქონდა გარემო პირობებს.
მას შემდეგ აღმოაჩინეს სქესის განსაზღვრის მრავალი განსხვავებული სისტემა, განსაკუთრებით მცენარეებში. დიეციური (გაყოფილსქესიანი) შედარებით იშვიათია მცენარეთა სამეფოში, ხოლო დიოქიმიური მცენარეული სახეობების ძალიან დაბალი პროცენტით დადგენილია XY სისტემის გამოყენება. უმეტეს შემთხვევაში, როდესაც XY სისტემა გვხვდება, ითვლება, რომ ეს განვითარდა ახლახანს და დამოუკიდებლად.
1920-იანი წლებიდან დაიწყო სქესის განსაზღვრის მრავალი მოდელი კანაფისთვის. აინსვორთი აღწერს სქესის განსაზღვრას გვარში, როგორც “X / აუტოზური დოზირების ტიპი”.
კანაფი იყო მცენარეთა ერთ – ერთი პირველი სახეობა, რომელსაც კარიოტიპი (ქრომოსომების ერთობლიობა) ჰქონდა. ჰეტერომორფულ ჯიშებს აქვთ სქესის ქრომოსომის შემადგენლობა XX.
ახლახან Sakamoto- მ და სხვადასხვა თანაავტორებმა გამოიყენეს RAPD, რათა მოეხდინათ იზოლირება რამდენიმე გენეტიკური მარკირების თანმიმდევრობით, რასაც ისინი ასახელებენ მამრობითი სქესის დნმ- ს კანაფში (MADC)), როგორც მამრობითი ქრომოსომის არაპირდაპირი მტკიცებულება. სხვა კვლევების ჯგუფებმა გამოაცხადეს მამრობითი სქესის ნიშნის იდენტიფიკაცია RAPD და AFLP გამოყენებით. აინსვორდმა კომენტარი გააკეთა ამ დასკვნებთან დაკავშირებით და აღნიშნა, რომ
გასაკვირი არ არის, რომ მამრობითი სქესის ნიშნები შედარებით უხვია. დიოქიმიურ მცენარეებში, სადაც არ არის გამოვლენილი სქესის ქრომოსომები, ქალურობის ნიშნები მიუთითებს სქესის ქრომოსომების არსებობაზე, რომლებიც არ გამოირჩეოდნენ ციტოლოგიური მეთოდებით, თან მჭიდრო კავშირშია გენის განსაზღვრაში, რომელიც მონაწილეობს სქესის განსაზღვრაში.
ეკოლოგიური სქესის განსაზღვრა ცნობილია სხვადასხვა სახეობებში. მრავალი მკვლევარის ვარაუდით, კანაფში სქესის განსაზღვრას ახდენს გარემო ფაქტორები. აინსვორთი განიხილავს, რომ ოქსიინთან და ეთილენთან მკურნალობას აქვს ფემინური მოქმედება, და რომ ციტოკინინებთან და გიბერელინებთან მკურნალობას აქვს მამაკაცური მოქმედება. გავრცელდა ინფორმაცია, რომ კანაბისში სქესის შეცვლა შესაძლებელია ქიმიური მოპყრობის გამოყენებით. შემუშავებულია PCR– ის დაფუძნებული მეთოდი გენოტიპით ქალთა ასოცირებული დნმ პოლიმორფიზმების გამოვლენის მიზნით. კანაფის თესლები
ბიოქიმია და ნარკოტიკები
კანაფის მცენარეები წარმოქმნიან ქიმიკატების ჯგუფს, სახელწოდებით კანაბინოიდები, რომლებიც მოხმარებისას წარმოქმნიან გონებრივ და ფიზიკურ ეფექტებს.
კანაფის ქრომოსომა და გენომი
კანაფი, ისევე როგორც მრავალი ორგანიზმი, დიპლოიდურია, აქვს ქრომოსომის კომპლიმენტი 2n=20, თუმცა პოლიპლოიდური ინდივიდები ხელოვნურად არის წარმოებული. კანაფის პირველი გენომის თანმიმდევრობა, რომელიც შეფასებულია 820 Mb-ის ზომით, გამოქვეყნდა 2011 წელს კანადელი მეცნიერების ჯგუფმა.
ტაქსონომია
- მცენარეები, რომლებიც გაშენებულია ბოჭკოსა და თესლის წარმოებისთვის, აღწერილია როგორც დაბალ შემცველობის THC, არატოქსიკური.
- მცენარეები, რომელიც გაშენებულია სამედიცინო მიზნებისთვისა და მედიკამენტების დასამზადებლად აღწერილია, როგორც მაღალი ტოქსიკური შემცველობითა და ნარკოტიკული ნივთიერებების მაღლი შემცველობით
- eნებისმიერი ზემოაღნიშნული ტიპის კოპირებული, ჰიბრიდული ან ველური ფორმები.
ადრეული კლასიფიკაცია
პოპულარული გამოყენება
მეცნიერულმა დებატებმა ტაქსონომიასთან დაკავშირებით მცირე გავლენა მოახდინა ტერმინოლოგიაზე, რომელიც ფართოდ გამოიყენება კულტივატორებისა და ნარკოტიკული ტიპის კანაფის მომხმარებლებში. კანაფის მოყვარულები აღიარებენ სამ განსხვავებულ ტიპს ისეთი ფაქტორების საფუძველზე, როგორიცაა მორფოლოგია, მშობლიური დიაპაზონი, არომატი და სუბიექტური ფსიქოაქტიური მახასიათებლები. სატივა ყველაზე ფართოდ გავრცელებული ჯიშია, რომელიც ჩვეულებრივ მაღალია, სუსტად განშტოებული და გვხვდება თბილ დაბლობ რეგიონებში.
Indica მინიშნავს მოკლე, ბუჩქნარ მცენარეებს, რომლებიც ადაპტირებულია უფრო გრილ კლიმატსა და მაღალმთიან გარემოში. რუდერალისი არაფორმალური სახელია მოკლე მცენარეებისთვის, რომლებიც ველურად იზრდება ევროპასა და ცენტრალურ აზიაში.
სელექციონერები, სათესლე კომპანიები და ნარკოტიკების ტიპის კანაფის კულტივატორები ხშირად აღწერენ კულტივების წარმომავლობას ან მთლიან ფენოტიპურ მახასიათებლებს მათ კატეგორირებით, როგორც “სუფთა ინდიკა”, “ძირითადად ინდიკა”, “ინდიკა/სატივა”, “ძირითადად სატივა” ან “სუფთა”. სატივა“.
ისტორია
კანაფის, როგორც გონების შეცვლის, წამლის გამოყენება, დადასტურებულია ევრაზიასა და აფრიკაში, პრეისტორიულ საზოგადოებებში, არქეოლოგიური აღმოჩენებით. კანაფის მოხმარების უძველესი წერილობითი ჩანაწერია ბერძენი ისტორიკოსის ჰეროდოტეს მითითება ევრაზიელ სკვითებზე, რომლებიც იღებდნენ კანაფის ორთქლის აბანოებს. მისი (ძვ. წ. 440) ისტორიები აღნიშნავს, რომ: “სკვითები, როგორც ვთქვი, ამ კანაფის თესლს იღებენ [სავარაუდოდ, ყვავილები]. მწეობს და აძლევს ისეთ ორთქლს, რამდენადაც ვერც ერთი ბერძნული ორთქლის აბანო არ შეიძლება აღემატებოდეს; სკვითები, აღფრთოვანებულნი, სიხარულისგან ყვიროდნენ. ”კლასიკური ბერძნები და რომაელები იყენებდნენ კანაფს, ხოლო შუა აღმოსავლეთში იყენებდნენ ისლამურ იმპერია. ჩრდილოეთ აფრიკაში. 1545 წელს, კანაფის გავრცელება დასავლეთ ნახევარსფეროში, სადაც ესპანელებმა ის ჩილეში იმპორტზე შეიტანეს, როგორც ბოჭკოვანი გამოყენება. ჩრდილოეთ ამერიკაში, კანაფის, კანაფის სახით, გაიზარდა თოკზე, ტანსაცმელსა და ქაღალდზე გამოყენებისთვის.
მარიხუანას რეკრეაციული გამოყენება
კანაფი არის პოპულარული სარეკრეაციო პრეპარატი მთელ მსოფლიოში, მხოლოდ ალკოჰოლის, კოფეინისა და თამბაქოს შემდეგ. მხოლოდ შეერთებულ შტატებში, 100 მილიონზე მეტ ადამიანს აქვს გასინჯული მარიხუანა , 25 მილიონმა ამერიკელმა გამოიყენა იგი გასულ წელს.
ცნობილია კანაფის ფსიქოაქტიური მოქმედება, რომელსაც აქვს ტრიფაზიული ხასიათი. პირველადი ფსიქოაქტიური ეფექტები მოიცავს რელაქსაციის მდგომარეობას და, უფრო მცირე ხარისხით ეიფორიას, მისი მთავარი ფსიქოაქტიური ტეტრაჰიდროკანაბინოლისგან. ნაერთი, ტეტრაჰიდროკანაბინოლი. საშუალო ფსიქოაქტიური ეფექტები, როგორიცაა ფილოსოფიური აზროვნების საშუალება, ინტროსპექცია და მეტაკოგნიტურობა, აღინიშნება ასევე შფოთვა და პარანოიი შემთხვევები.
აზროვნება ნორმალურ მდგომარეობას უბრუნდება დაახლოებით 3 საათის შემდეგ. გააჩნია მარიხუანას მიღების ფორმასა და დოზას, მოქმედება შეიძლება გაგრძელდეს საათობით.
არსებობს კანაფისგან მიღებული სხვადასხვა პროდუქტი, მაგ: ჰაშიში და ჰაშის ზეთი, რომლებიც ბევრად მეტ THC -ს შეიცავს და ბევრად ხანგრძლივი და ძლიერი ეფექტი აქვს.
კანაბაბიოლი (CBD), რომელსაც თავისთავად არ აქვს ფსიქოტროპული მოქმედებები (თუმც ზოგჯერ მცირე მასტიმულირებელი მოქმედება გამოიხატება, კოფეინის მსგავსი), ანელებს, ან ამცირებს მხოლოდ THC– ით გამოწვეულ შფოთვის მაღალ დონეს.
2007 წელს ბრიტანელმა მკვლევარებმა დელფის ანალიზის თანახმად დაადგინეს, რომ კანაფს აქვს დამოკიდებულების უფრო დაბალი რისკის ფაქტორი, ნიკოტინთან, ასევე ალკოჰოლთან შედარებით.
ამასთან, კანაფის ყოველდღიურმა მოხმარებამ შეიძლება გამოიწვიოს ფსიქოლოგიური სიმპტომები, როგორიცაა გაღიზიანება ან უძილობა, პანიკის შეგრძნება შეიძლება გაიზარდოს THC მეტაბოლიტების დონის მომატებისთანავე.
კანაფის უარყოფითი სიმპტომები, როგორც წესი, რბილია და სიცოცხლისთვის საშიში არასდროს არის.
კანაფის მოხმარების უარყოფითი შედეგების რისკი შეიძლება შემცირდეს მტკიცებულებებზე დაფუძნებული განათლებისა და ინტერვენციის საშუალებების გამოყენებით.
- სამედიცინო გამოყენება
- სამრეწველო გამოყენება (კანაფის)
- უძველესი და რელიგიური გამოყენებები